La ó, chửi rủa khi bị chậm, hủy chuyến. Đến sân bay trễ giờ không check in được th́ đánh nhân viên. Vô tư alô khi máy bay chưa hạ cánh. Đó là h́nh ảnh dễ thấy của hành khách hàng không.
“Khẩu chiến” nóng rẫy feabook
“Đi hỏi già, về nhà hỏi…feabook”, “fây”nóng rẫy trước những h́nh ảnh bi thương của hành khách chậm chuyến, hủy chuyến, những lời than văn và cả chửi tục.
Những người “hiểu chuyện” vào comment đều “an ủi” khổ chủ rằng thôi th́ mùa cao điểm, ráng chịu. Rằng th́ nước ngoài cũng thế, cũng hủy chuyến, chậm chuyến và hành khách coi điều đó là b́nh thường. Nhiều khổ chủ đ̣i bồi thường, lên án hăng hàng không vận chuyển ḿnh, thậm chí “thề” không thèm đi máy bay hăng đó nữa.
Ngược lại, “fây” của những người làm trong ngành hàng không lại khá cam chịu. Một tiếp viên có “fây” là DuLam chia sẻ, máy bay chuẩn bị cất cánh, tiếp viên trưởng nhắc hoài mà trong khoang vẫn c̣n non nửa hành khách hí hoáy nhắn tin, thậm chí nói chuyện điện thoại oang oang.
Máy bay vừa hạ cánh, hành khách cả chục người nghe điện thoại rồi đứng bật dậy mở các khoang hàng lư. Khách ngồi ở khu vực thoát hiểm, có giỏ xách tay yêu cầu bỏ lên khu vực để hành lư th́ nhất quyết không chịu và c̣n bảo: tôi là khách hàng quen thuộc nhá, đi máy bay như đi chợ nhá, cô không phải vén váy dạy…
 |
| Hành khách chờ lên máy bay |
“Fây” của một người làm công tác phục vụ mặt đất kể, bị khách hàng “thượng cẳng tay, hạ cẳng chân” khi khách đi trễ, quầy đă đóng mà nhất quyết phải “lên máy bay bằng được”. Khách bảo, nh́n ra cửa đi, có thấy người nhà anh đang đứng không. Hôm nay anh không lên được máy bay th́ em cũng khỏi về nhà. Chạy được lên cầu thang để vào nhà điều hành của hăng th́ anh khách rượt theo túm áo rồi đấm, đá. Cả tháng sau, phải nhờ bảo vệ đưa ra tận cửa hoặc mặc áo chống nắng, che mặt, v́ sợ bị anh khách đón đường đánh (anh ấy đă dọa thế khi an ninh hàng không vào làm việc”).
Rồi cả những người xưng là phóng viên cũng lên “fây” than phiền là có hăng không chịu bảo lănh cho con anh bay bằng Sổ Hộ khẩu, thay v́ Giấy Khai sinh như qui định, c̣n rủa cho hăng này “sập tiệm” cho bơ ghét. Có hành khách c̣n ngây thơ tới mức mang theo Giấy Khai sinh thay v́ Hộ chiếu để cho con ḿnh bay xuất ngoại và làm ầm cả sân bay quốc tế khi bị từ chối vận chuyển.
Xử lư những t́nh huống này của hành khách đều có khả năng gây chậm chuyến bay, ảnh hưởng mấy trăm hành khách và có thể gây chậm dây chuyền cho các chuyến sau.
Không chỉ nhân viên hàng không “ṃ” lên “phây” than phiền, một cựu lănh đạo một hăng hàng không lớn kể trên feabook của ḿnh rằng ông từng bị hành khách gọi điện chửi tục như cơm bữa…
 |
| Hành khách chờ lên máy bay |
Văn hóa đi máy bay, ai sẽ xây dựng?
Chậm chuyến, hủy chuyến khiến khách hàng bức xúc nhưng các hăng hàng không cũng chẳng sung sướng ǵ, uy tín hăng giảm sút, thiệt hại về kinh tế cũng không nhỏ.
Điều đang nói, việc chậm, hủy chuyến là chuyện “thường ngày ở huyện” đối với ngành hàng không toàn thế giới chứ không riêng ǵ Việt Nam.
Thống kê của hàng không Việt Nam 5 tháng đầu năm nay cho thấy có cả ngàn chuyến hay chậm chuyến, hủy chuyến, phần nhiều là do thời tiết xấu, c̣n lại là do các sự cố kỹ thuật. Cả hai trường hợp này, nhà chức trách sẽ không có một ngoại lệ nào cho phép hăng hàng không liều t́nh cất cánh, vi phạm “luật bay”. Hành khách cần thực sự thấu hiểu điều đó và thay v́ bức xúc, la ó, thậm chí có những hành động quá khích trên sân bay th́ b́nh tĩnh chờ đợi hăng giải quyết.
Từ năm 2009, đă có quy định về trách nhiệm và những việc các hăng hàng không buộc phải thực hiện trong trường hợp chuyến bay bị chậm, hủy.
Những tưởng, có quy định, t́nh trạng bức xúc của hành khách về các thủ tục bay, xử lư việc chậm, hủy chuyến sẽ được “văn hồi trật tự” nhưng sau 5 năm thực hiện, t́nh trạng dường như “vẫn y nguyên”.
Có lẽ, đă hơi muộn để bàn việc xây dựng văn minh hàng không, văn hóa đi máy bay, văn hóa phục vụ hành khách của ngành hàng không nhưng cũng vẫn c̣n kịp để các hăng “ngộ” ra tầm quan trọng của việc truyền thông đầy đủ tới khách hàng và hợp sức cùng nhau làm thay đổi “cục diện” hiện tại. Chỉ khi nào hành khách đi máy bay và hăng hàng không có sự hiểu biết lẫn nhau, nhất là hành khách hiểu biết và tuân thủ các quy định của ngành hàng không đă ban hành th́ văn hóa đi máy bay mới được cải thiện…