Tiên nữ về trời (Tiếp)


(Tamnhin.net) - Mùa xuân, mùa của lễ hội. Một trong những lễ hội có ý nghĩa là lễ hội Đền Hùng. Và truyền thuyết về Lạc Long Quân và Âu cơ – quốc mẫu của chúng ta thật linh thiêng …Xin gửi tới bạn đọc bài Viết về truyền thuyết kỳ lạ mà thân quen này…

Đội tế nữ dâng hương Đức mẹ Âu Cơ

Trưởng ban quản lý khu di tích Đào Thị Nhạn đưa tôi đi thăm giếng Loan, giếng Phượng, nhà Tả mạc, Hữu mạc, ao sen… quần thể di tích hài hòa, tụ lại nơi đây khí thiêng sông núi. Một khu đất rộng để quan khách đến trồng cây. Mỗi cây gỗ quý được ghi tên một người trồng. Tôi cũng trồng một cây Trắc Bách Diệp. Nhìn những giọt sương mai còn đọng lại trên tán lá tội lại nhớ tới câu chuyện mà thạc sĩ Đặng Đình Vương kể. Đặng Đình Vương quê ở đây, từng làm Chủ tịch UBND huyện Hạ Hòa. Anh kể rằng, vào những năm 60 của thế kỷ trước, một sáng mùa Xuân, khói sương còn bảng lảng chưa rõ mặt người, có một cụ bà đi chợ sớm nhìn thấy phía trước có bóng ai to cao lừng lững… Cụ chào, không thấy thưa, hỏi, không nói… Rảo bước đến gần mới nhận ra… Chao ôi! Không phải người! Một cụ gấu. Thế là cả làng náo động. Mõ, trống, thanh la, giáo mác…


Cụ Gấu tỏ ra không sợ hãi. Cụ rảo bước vào đền Mẫu Âu Cơ. Dân làng vẫn không tha, vây kín vòng trong, vòng ngoài. Có kẻ liều lĩnh cầm mác xông vào, bị cụ Gấu tát cho vỡ quai hàm. Những kẻ quá khích hô bắn, bắn. Mấy loạt súng AK nổ vang. Khi cụ Gấu tắt thở, dân làng liền xẻ thịt chia nhau… Nghe nói sau đó, cả làng không yên ổn. Nhiều vụ việc đau lòng xảy ra. Người ta cho rằng, cụ Gấu là thánh linh hiện hình! Thực hư đến đâu, chuyện kể vẫn chỉ là chuyện kể. Nhưng đằng sau câu chuyện là bao ngụ ý sâu xa. Có một thời ấu trĩ, chúng ta đã phá đền, phá chùa, phá rừng, săn bắn động vật hoang dã một cách tàn bạo… làm mất đi sự cân bằng của môi trường sống, xâm phạm vào hồn thiêng sông núi… Hậu quả mà chúng ta phải gánh chịu là nhãn tiền.


Thuở ngồi trên ghế nhà trường, tôi đã được học: Lạc Long Quân lấy bà Âu Cơ, sinh một bọc trứng, nở ra trăm người con, năm mươi người theo cha xuống biển, năm mươi người theo mẹ lên rừng… Chỉ có thế! Mấy chục năm qua, bôn ba khắp đất nước, đi cũng rất nhiều nơi trên thế giới mà bây giờ khi tóc đã pha sương mới đến thắp hương ở Quốc mẫu Âu Cơ. Dù nơi linh thiêng này chỉ cách Hà Nội chưa đến 200km.


Đến đây, tôi mới hiểu được rất nhiều điều. Con người sống ở đâu cũng vậy, phải biết đâu là nguồn cội, đâu là tổ tông. Như cây có cội, như sông có nguồn. Không hiểu được tường tận nguồn cội, đâu là tổ tông. Như cây có cội, như sông có nguồn. Không hiểu được tường tận nguồn cội thì sao có đủ nhân cách để làm người. Thì làm sao có thủy, có chung, có sau có trước… Biết bao bài học quý giá trong nhân dan, trong những câu chuyện kể, trong những truyền thuyết hào hùng… mà chúng ta nhiều khi vì miếng cơm manh áo trước mắt, đã bỏ qua…


Khi ngồi viết bài này, tôi đã nhiều lần tự hỏi, những câu hỏi bắt đầu từ sử sách. Đại Việt sử ký toàn thư (thế kỷ 15) ghi: Lạc Long Quân tên húy là Sùng Lãm, con của Kim Dương Vương. Vua lấy con gái của Đế Lai là Âu Cơ, sinh ra trăm con trai (tục truyền sinh trăm trứng) là tổ của Bách Việt. Một hôm, vua bảo Âu Cơ rằng “Ta là giống Rồng, nàng là giống Tiên, thủy hỏa khắc nhau chung hợp khó”, bèn từ biệt chia nhau 50 con theo mẹ về núi, 50 con theo cha về miền Nam (có sách chép là Nam Hải), phong con trưởng là Hùng Vương nối ngôi vua (Ngọc phả quyển 1). Trong sách “Khâm địch Việt sử thông giám cương mục” thế kỷ 19 lại ghi: Hùng Vương dựng nước gọi là Văn Lang… Kinh Dương Vương sinh con là Sùng Lãm, gọi là Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy Âu Cơ sinh trăm con trai. Ấy là tổ tiên của Bách Việt. Long Quân và Âu Cơ suy tôn con trưởng Hùng Vương nối ngôi vua, dựng nước gọi là Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu truyền ngôi 18 đời gọi là Hùng Vương…


Sử sách ghi Âu Cơ con của Đế Lai, nhưng truyền thuyết lại kể Âu Cơ là một nàng tiên giáng trần. Âu Cơ là nàng tiên, khi dựng xong cơ nghiệp ắt nàng tiên phải đăng vân, để lại ánh hào quang muôn thuở. Cũng như Thánh Gióng, đánh xong giặc Ân không đòi hưởng vinh hoa phú quý đã vội cởi áo giáp bay về trời… Bao truyền thuyết đẹp đẽ ấy nhắc nhở chúng ta điều gì?!


Câu chuyện Lạc Long Quân và Âu Cơ theo truyền thuyết là một câu chuyện tình đẹp đẽ tưởng như hiển hiện từ nghìn đời nay. Câu chuyện không những cho chúng ta hiểu thêm về nguồn gốc tổ tiên với dòng giống Tiên Rồng, hiểm thêm về Quốc mẫu, về cội nguồn của mọi cội nguồn để người dân nước Việt dù ở đâu cũng là anh em, cũng bắt đầu từ một bọc trứng, từ một người mẹ vĩ đại – Âu Cơ. Câu chuyện còn nói về sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên – bà mẹ thiên nhiên vĩ đại – mà chúng ta luôn tôn thờ, gìn giữ…


Tiên nữ bay về trời để lại mùa Xuân vĩnh hằng cho tất cả chúng ta.