V. Liên tưởng đến Donald Trump – Một dạng dân túy khác, nhưng không vô hại.


Donald Trump không phải Hitler, không phải Mussolini không phải Tōjō.

Hoa Kỳ có hiến pháp, tam quyền phân lập, xã hội dân sự mạnh. Nhưng phong cách chính trị của Trump mang nhiều đặc điểm quen thuộc của dân túy cực hữu :

* Tự nhận là tiếng nói duy nhất của “ người dân thật ”

* Công kích báo chí là “kẻ thù của nhân dân”

* Phủ nhận kết quả bầu cử bất lợi

* Kích động đám đông chống lại định chế






Điều nguy hiểm không nằm ở Trump như cá nhân, mà ở tiền lệ chính trị :

Một chính trị gia sẵn sàng phá vỡ luật chơi nếu luật không có lợi cho mình.






VI. Cuối đời Trump sẽ ra sao ?


Lịch sử không lặp lại máy móc, nhưng có vần điệu.

Donald Trump có thể :

* Không bị xử tử

* Không kết thúc trong boong-ke

* Không bị treo cổ

Nhưng kết cục chính trị có thể là :

* Cô lập trong lịch sử

* Bị ghi nhớ như người làm suy yếu nền dân chủ Mỹ

* Trở thành ví dụ cảnh báo về dân túy cực đoan trong xã hội tự do.

Trong nền dân chủ, hình phạt lớn nhất không phải là cái chết – mà là sự phán xét của lịch sử.






Kết luận :


Từ Hitler tới Trump, sợi chỉ đỏ xuyên suốt không phải là mức độ tàn bạo, mà là thái độ đối với quyền lực.

Khi quyền lực không còn bị kiềm chế bởi luật pháp và đạo lý, thì dù ở Đức, Ý, Nhật hay Mỹ, hậu quả chỉ khác nhau về hình thức, không khác về bản chất.

Lịch sử không cấm con người phạm sai lầm.

Nhưng lịch sử luôn ghi nhớ ai đã đặt cái tôi lên trên quốc gia.


https://www.youtube.com/watch?v=H8lKMCieJBg



Đoàn Xuân Thu

Melbourne.


****