Khi có thông cáo tập trung cải tạo , ủy ban quân quản Sài Gòn ghi rõ là đem một tháng tiền ăn.
Ai cũng tưởng học tập một tháng rồi về nên hăng hái xin đi học tập,
chen nhau vô cổng (tù) đến nỗi bộ đội phải bắn súng để giữ trật tự.
Đến chiều hết giờ, nhiều người ở ngoài cổng,
chưa vào kịp, phải trải chiếu nằm ngủ, chờ sáng mai được vô tù sớm !
Nơi trình diện học tập cải tạo là các trường học :
- Gia Long
- Trưng Vương
- Don Bosco (?) Ai cũng tưởng sẽ học ở đó,
không ngờ mấy hôm sau, lúc nửa khuya, bộ đội dựng đầu dậy, lùa ra xe tải, chở đi.
Xe nào cũng có bộ đội, sát khí đằng đằng, súng lăm lăm chỉa vào mấy cậu ngụy, khiến mấy cậu chới với.
Xe tụi tôi được đưa lên làng cô nhi Long Thành, có tên mới là trại cải tạo 15 NV.
Trước đây, làng cô nhi nầy nuôi bọn trẻ mồ côi, khi tụi tôi lên thì bọn trẻ biến đâu mất cả, có lẽ đã cho tan hàng.
Trại gồm hai dãy nhà dài, mỗi dãy có sáu căn, giống như sáu dãy trường học. Bọn tù được nhốt mỗi dãy khoảng trên ba trăm tù. Lúc đông nhất, cả trại có trên bốn nghìn tù.
Giai đoạn đầu, tù được thong thả, ăn xong thì làm bản tự khai ,
nghĩa là khai gia phả ba đời, khai làm chức vụ gì cho Mỹ, Ngụy, đã phạm tội ác gì với cách mạng và nhân dân.
Khai xong nộp cho đội trưởng, đội trưởng (cũng là tù) nộp cho nhà trưởng, nhà trưởng (cũng là tù) nộp cho cán bộ quản giáo phụ trách.
Ngoài việc tự khai còn lên hội trường nghe cán bộ chửi
Mỹ, Ngụy rồi về làm thu hoạch, nghĩa là tù cải tạo cũng chửi Mỹ, Ngụy, càng giống cán bộ càng tốt.
Buổi tối thì học hát , những bài hát cách mạng, cũng chửi Mỹ, Ngụy.
Mấy tên tù nầy đóng kịch , ra điều ta đây giác ngộ cách mạng để đánh lừa cán bộ coi tù, vì biết ngoài cửa nhà tù làm gì cũng có cán bộ rình.
Đúng y bon , một lần bọn tù chúng tôi hát bài “ Giải phóng miền Nam”,
đến câu “Vùng lên, nhân dân miền Nam anh hùng…” thì cán bộ Hai Sự, phụ trách dãy A, thình lình xuất hiện ngoài cửa, nạt vào.
– Dẹp, không được hát bài ấy nữa. Miền Bắc không anh hùng sao ? Cấm hát. Ai hát bài ấy, tôi cùm đầu !
Vào nhà tù, tôi chưng hửng ! Tể tướng, thủ tướng đâu chẳng thấy mà làm thằng tù không biết ngày nào ra ?
Khổ nổi, cán bộ cộng sản lại bảo
“Ty Công Vụ” là công an, mật vụ, kết tội nặng, đày ra Bắc cho chóng chết.
Tháng đầu tiên trong trại cải tạo 15 NV được coi là thời sướng nhất trong đời thằng tù cộng sản.
Ăn uống đã có nhà thầu Chợ Lớn lo, vì đã đóng một tháng tiền ăn.
Bữa nào cũng thịt cá ngon miệng, lại sẵn căn tin, cậu nào có lận theo tiền thì mua cà phê, kẹo bánh.
Buổi chiều kéo nhau ra bên hông nhà, nấu cà phê, nhâm nhi, tán phét, tự coi như đi nghỉ hè một tháng.
Nhiều ông còn bàn chuyện sau một tháng về nhà sẽ làm gì sinh sống, vì cách mạng vô thì coi như bị thất nghiệp.
Ngây thơ đến thế, mất nước cũng phải thôi.
*****