3. TRUYỀN THÔNG VÀ KỸ THUẬT TUYÊN TRUYỀN
Khi bị các mạng xă hội lớn cấm tài khoản, Trump lập ra Truth Social – một nền tảng khép kín, nơi chỉ có “sự thật” theo định nghĩa của ông.
Song song đó là ;
- Fox News
- Newsmax
- OANN, và hàng loạt kênh Telegram, Rumble.
Chúng tạo thành một hệ sinh thái khép kín,
trong đó người ủng hộ chỉ nghe, đọc và chia sẻ những ǵ củng cố niềm tin sẵn có.
Đây là hiện tượng
“buồng dội âm” – tiếng nói lặp lại đến mức người ta tưởng nó là chân lư.
Tuyên truyền
MAGA không cần chính xác, mà cần đánh vào cảm xúc.
Những khẩu hiệu như :
- “ Họ đang cướp nước Mỹ của bạn”
hay “con cái bạn không an toàn” được lặp lại cho đến khi tạo thành nỗi sợ bản năng.
Khi con người tin bằng cảm xúc, mọi bằng chứng ngược lại chỉ khiến họ tin mạnh hơn – hiệu ứng gọi là
“backfire effect” .
Hitler và Bộ trưởng bộ tuyên truyền Đức quốc xă Joseph Goebbels
Chiến lược gia Stephen Bannon từng nói :
- “Hăy làm ngập không gian mạng bằng thông tin rác”.
Khi mọi thứ đều bị nghi ngờ,
chỉ c̣n một người được tin – và đó là Trump.
Ông trở thành nguồn chân lư duy nhất
giữa thế giới hỗn loạn, giống như giáo chủ trong các giáo phái.
4. TỪ PHONG TRÀO CHÍNH TRỊ THÀNH TÔN GIÁO KỸ THUẬT SỐ
Ngày nay,
MAGA không c̣n là chiến dịch tranh cử mà là một hệ thống tín ngưỡng.
Họ có “Kinh Thánh Trump Edition”,
ngôn ngữ riêng như :
- “Fake news”
- “Deep state”
- “ Truth”, và nghi thức riêng như đội mũ đỏ, tham dự rally, hô
“USA!” .
Mạng xă hội là :
- Nhà thờ mới, nơi tín đồ chia sẻ video, meme, clip phát biểu của Trump như những lời thánh.
Những sản phẩm mang thương hiệu
MAGA trở thành biểu tượng tôn giáo – người ta mua v́ muốn thuộc về cộng đồng
“những người được chọn” .
5. TƯƠNG LAI CỦA TRUMPISM
Trumpism không chỉ là con người Trump,
mà là cảm xúc tập thể của một tầng lớp. Nó có thể tiếp tục tồn tại dù ông không c̣n.
Khi Trump bị thần thoại hoá thành h́nh tượng
“người bị phản bội nhưng sẽ trở lại” , phong trào chuyển từ chính trị sang huyền thoại cứu thế.
Trong mắt tín đồ, ông là vị thánh tử đạo của nước Mỹ truyền thống.
Nhiều chính trị gia kế cận đă thừa hưởng phong cách ấy :
- Ron DeSantis
- J.D. Vance, Kari Lake, và nhiều người khác.
Họ học được kỹ năng nói chuyện trực tiếp với“ người Mỹ thật ”,
biến mọi chỉ trích thành “âm mưu của kẻ thù”. Điều đó bảo đảm giọng nói của Trump vẫn vang trong chính trị Mỹ nhiều năm tới.
Công nghệ cũng giúp phong trào trường tồn.
Với thế hệ trẻ cực hữu,
“Trumpism” tồn tại qua internet, trong các clip, meme, và nhạc MAGA.
Họ không cần nhà thờ ; họ thờ Trump
bằng ngôn ngữ kỹ thuật số.
Chính v́ vậy, phong trào này khó biến mất, bởi nó lan như một tôn giáo kỹ thuật số toàn cầu.
Tương lai của Trumpism có thể đi theo hai hướng.
Một là tan ră khi người sáng lập qua đời hoặc mất ảnh hưởng, để lại những phe tranh giành
“giáo lư nguyên thủy” .
Hai là trở thành một nhánh cực hữu chính thức, một
“đạo MAGA” tồn tại song song với Cộng ḥa truyền thống, ảnh hưởng đến bầu cử và văn hóa trong nhiều thập niên.
6. NƯỚC MỸ CÓ HAI ĐỨC TIN
Nước Mỹ ngày nay đang tách làm hai thế giới tinh thần.
Một bên tin vào lư trí, đa nguyên và dân chủ khai phóng.
Bên kia tin vào bản sắc, tôn giáo và cảm xúc dân túy.
Hai bên không c̣n nói chuyện được với nhau, v́ họ sống trong hai thực tại khác nhau.
Trump, trong ư nghĩa đó, không phải nguyên nhân
mà là tấm gương phản chiếu sự chia rẽ sâu sắc của xă hội Mỹ hiện đại.
Nguyễn Văn Thọ
***