Blue Origin tạo dấu mốc quan trọng khi tên lửa New Glenn cất cánh, hạ cánh mượt mà và khởi động sứ mệnh Escapade tới Sao Hỏa, tăng sức cạnh tranh với SpaceX.
Tên lửa New Glenn của Blue Origin đă được phóng lên trong sứ mệnh EscaPADE của NASA, mang theo hai vệ tinh hướng tới quỹ đạo Sao Hỏa, từ Trạm Lực lượng Không gian Cape Canaveral ở Florida (Mỹ) ngày 13/11. Ảnh: Reuters.
Blue Origin - công ty tên lửa do tỉ phú Amazon Jeff Bezos sáng lập - đă đưa tên lửa khổng lồ New Glenn vào không gian trong một sứ mệnh được xem là phép thử quan trọng đầu tiên của ḍng tên lửa này.
Mang theo hai vệ tinh chuẩn bị thực hiện hành tŕnh dài và phức tạp tới Sao Hỏa, New Glenn cất cánh từ Trạm Lực lượng Không gian Cape Canaveral vào khoảng trước 16h (giờ địa phương) ngày 13/11.
Đáng chú ư, Blue Origin đă lần đầu tiên đưa tầng một của tên lửa hạ cánh trở lại thành công trên một sàn đáp ngoài biển. Đây là bước tiến lớn trong nỗ lực giúp New Glenn có thể tái sử dụng, giảm chi phí và đủ sức cạnh tranh trực tiếp với SpaceX của Elon Musk.
Trong sứ mệnh hồi tháng 1, công ty từng thất bại khi thu hồi tầng đẩy đầu tiên - phần dưới cùng của tên lửa cung cấp lực phóng chủ đạo. Blue Origin cho biết sự cố khi đó do động cơ không tái kích hoạt đúng cách.
Tuy nhiên, trong lần phóng hôm 13/11, vấn đề này không lặp lại khi tầng một của New Glenn hạ cánh nhẹ nhàng trên sà lan Jacklyn, đặt theo tên mẹ của Bezos.
Tương tự đối thủ lớn nhất là SpaceX - cái tên thống trị ngành phóng thương mại nhiều năm qua - New Glenn được thiết kế để có thể tái sử dụng một phần nhằm giảm mạnh chi phí vận hành.
Việc không thu hồi được tầng đẩy không ảnh hưởng đến đánh giá thành công của một sứ mệnh, bởi mục tiêu tối thượng luôn là đưa hàng hóa lên quỹ đạo an toàn. Tuy vậy, Blue Origin nhiều lần nhấn mạnh trước giờ phóng rằng việc thu hồi và tái sử dụng các bộ phận tên lửa là yếu tố cốt lơi trong mô h́nh kinh doanh của hăng.
Suốt 10 tháng qua, Blue Origin cho biết họ đă tập trung tối đa vào việc tinh chỉnh New Glenn để đảm bảo khả năng hạ cánh thành công tầng đẩy.
Trong sứ mệnh lần này, New Glenn nhận một trong những nhiệm vụ hấp dẫn nhất: đưa cặp vệ tinh song sinh Escapade lên quỹ đạo hướng tới điểm Lagrange 2 (L2) - vị trí cân bằng trọng lực nằm cách Trái Đất khoảng 1,5 triệu km.
Các điểm Lagrange đặc biệt hữu ích v́ cho phép tàu vũ trụ lưu trú lâu dài với mức nhiên liệu tối thiểu. Kính viễn vọng James Webb hiện cũng đang hoạt động quanh vị trí L2.
Tuy nhiên, với Escapade, L2 chỉ là “điểm dừng hậu trường”. Hai vệ tinh sẽ “nán lại” tại đây chờ thời điểm Sao Hỏa tiến gần Trái Đất hơn trên quỹ đạo. Khi cửa sổ di chuyển mở ra vào cuối năm 2026, chúng sẽ rời L2, lướt qua Trái Đất một lần nữa rồi bắt đầu hành tŕnh tới hành tinh Đỏ.
H́nh ảnh trích từ buổi phát trực tiếp của Blue Origin cho thấy bộ điều hợp tải của tên lửa New Glenn khi các vệ tinh Escapade được triển khai. Ảnh: Blue Origin.
Cả hai dự kiến đi vào quỹ đạo Sao Hỏa vào tháng 9/2027. Chỉ khi đó, Escapade mới bắt đầu sứ mệnh khoa học chính. Dưới sự dẫn dắt của Đại học California, Berkeley, các nhà nghiên cứu sẽ phân tích bầu khí quyển của Sao Hỏa, nhằm lư giải v́ sao hành tinh này đánh mất lớp khí quyển dày đặc từng tồn tại hàng tỉ năm trước, đồng thời đánh giá mức độ phóng xạ cho các sứ mệnh người lái tương lai.
“Trong suốt sứ mệnh, hai vệ tinh sẽ thực hiện các phép đo đồng thời gần như toàn bộ thượng quyển và từ quyển của Sao Hỏa, từ độ cao khoảng 160 đến 10.000 km. Những quan sát đa điểm, phối hợp này rất cần thiết để… giải mă chuỗi nguyên nhân - hệ quả trong hệ thống”, theo thông cáo của UC Berkeley.
Escapade là một phần của chương tŕnh SIMPLEx của NASA, hướng tới các sứ mệnh nhỏ, sáng tạo dành cho thám hiểm hành tinh, khuyến khích giới nghiên cứu và doanh nghiệp phát triển tàu vũ trụ nhỏ gọn, chi phí thấp để thực hiện các nhiệm vụ khoa học tiết kiệm hơn nhiều so với thông lệ.
VietBF@ sưu tập