Tàu sân bay nội địa hiện đại nhất của Bắc Kinh mở rộng khả năng tác chiến xa, duy tŕ hiện diện liên tục ở Thái B́nh Dương, khiến Tokyo và Washington phải tăng cảnh giác, theo Japan Times.
Tàu sân bay Phúc Kiến. (Ảnh: CCTV)
Với việc chính thức biên chế tàu sân bay thứ ba và hiện đại nhất mang tên Phúc Kiến, Trung Quốc đă nâng mức răn đe chiến lược đối với Nhật Bản và gửi một thông điệp rơ ràng tới liên minh Mỹ - Nhật: Bắc Kinh nay đă có thể duy tŕ hoạt động không quân tầm xa và hiện diện liên tục tại khu vực Tây Thái B́nh Dương.
“Phúc Kiến thể hiện cả bước tiến về số lượng lẫn chất lượng trong năng lực hải quân Trung Quốc”, ông Brian Hart thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nhận định.
Sức mạnh mới của hải quân Trung Quốc
Tàu Phúc Kiến, dài 316 mét, được biên chế tại căn cứ hải quân ở đảo Hải Nam tuần trước. Việc đưa tàu này vào hoạt động giúp Trung Quốc có thể luân phiên duy tŕ ít nhất một tàu sân bay thường trực trên biển, qua đó mở rộng khả năng triển khai sức mạnh không - hải quân gần các nước láng giềng và đóng vai tṛ như một trung tâm chỉ huy - giám sát tầm xa.
Thông thường, tỷ lệ sẵn sàng hoạt động của tàu sân bay chỉ đạt 30–50%, do đó lực lượng ba tàu sân bay được xem là mức tối thiểu để duy tŕ hoạt động liên tục: một chiếc trực chiến, một chiếc huấn luyện, và một chiếc bảo dưỡng.
Như vậy, khi Phúc Kiến chính thức đi vào hoạt động, Bắc Kinh có thể linh hoạt triển khai sức mạnh trên toàn châu Á - Thái B́nh Dương, thậm chí duy tŕ ưu thế không quân ở các khu vực trọng yếu như chuỗi đảo Nhật Bản – theo ông Jeffrey Hornung, chuyên gia chính trị tại viện nghiên cứu Rand Corporation.
Tàu sân bay công nghệ cao – đối thủ của Mỹ trên biển
Phúc Kiến vẫn đang trong giai đoạn “kiểm tra thiết bị chuyên sâu” trước khi đạt khả năng chiến đấu, nhưng nó đă sánh ngang về kích thước với tàu sân bay mới nhất của Mỹ. Đây cũng là tàu sân bay đầu tiên do Trung Quốc tự thiết kế và chế tạo, đồng thời được trang bị hệ thống phóng điện từ (EMALS) - công nghệ tiên tiến mà Mỹ đang sử dụng trên lớp Ford.
Công nghệ này cho phép Phúc Kiến phóng được đa dạng loại máy bay, từ tiêm kích tàng h́nh J-35, tiêm kích hạng nặng J-15T, cho đến máy bay cảnh báo sớm KJ-600 - được ví như “con mắt bay” mở rộng năng lực trinh sát, điều khiển và chỉ huy trên không.
Theo Reuters, máy bay KJ-600 giúp Trung Quốc mở rộng năng lực giám sát, chỉ huy và kiểm soát trên không tầm xa ở khu vực Tây Thái B́nh Dương - nơi Bắc Kinh đang tăng cường hoạt động quân sự đáng kể.
Nỗi lo của Nhật Bản và Mỹ
Hồi tháng 6, hai tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông của Trung Quốc đă lần đầu tiên tổ chức tập trận đồng thời tại vùng biển Tây Thái B́nh Dương, khiến Tokyo phải cảnh báo.
Tướng Yoshihide Yoshida, khi đó là Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Pḥng vệ Nhật Bản, bày tỏ “mức độ lo ngại ngày càng cao”, cho rằng các hoạt động quân sự của Trung Quốc trong khu vực “đang trở thành mối đe dọa hiện hữu”.
Bộ trưởng Quốc pḥng Nhật Shinjiro Koizumi hôm thứ Ba cũng tuyên bố Tokyo sẽ “áp dụng mọi biện pháp để giám sát và theo dơi” hoạt động của Trung Quốc trên biển và trên không, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh “gia tăng ngân sách quốc pḥng ở mức cao” và “mở rộng nhanh chóng sức mạnh quân sự mà thiếu minh bạch".
Không phải “vũ khí thay đổi cuộc chơi”
Các chuyên gia nhận định, trong trường hợp nổ ra xung đột, tàu sân bay Trung Quốc khó có thể đóng vai tṛ tấn công chủ lực – không chỉ v́ khó bảo vệ mà c̣n bởi Trung Quốc đă sở hữu mạng lưới tên lửa tầm xa và căn cứ không quân ven biển mạnh mẽ hơn nhiều.
Ông Hart nói: “Trong một cuộc chiến quy mô lớn, việc triển khai tàu sân bay ra Thái B́nh Dương sẽ vô cùng rủi ro, v́ chúng sẽ trở thành mục tiêu giá trị cao".
Trong khi đó, Mỹ vẫn giữ ưu thế áp đảo với 11 tàu sân bay, cùng kinh nghiệm chiến đấu và năng lực điều phối vượt trội, khiến hạm đội Trung Quốc chưa thể thay đổi cục diện chiến lược.
Nhật Bản cũng đang đầu tư mạnh vào tên lửa chống hạm, năng lực phản công và tàu ngầm, để đủ sức đe dọa trực tiếp tàu sân bay và đội hộ tống Trung Quốc trong bất kỳ kịch bản xung đột nào.
Dù vậy, sự hiện diện thường trực của tàu sân bay Trung Quốc ở Thái B́nh Dương cũng đủ tăng chi phí tuần tra, nhân lực và tài nguyên cho Nhật Bản cùng các đồng minh.
“Tàu sân bay có thể quá đắt và rủi ro để mất trong chiến đấu, nhưng lại không thể phớt lờ trong thời b́nh. Nó sẽ trở thành công cụ răn đe hữu h́nh, phát tín hiệu chính trị liên tục khắp Tây Thái B́nh Dương – đặc biệt trong các t́nh huống ‘vùng xám’", ông Murano nói.
Vietbf @ Sưu tầm