Người Do Thái từ lâu đã nổi tiếng là dân tộc thông minh và có ảnh hưởng vượt trội trên thế giới. Dù chỉ chiếm chưa tới 0,2% dân số toàn cầu, họ lại sở hữu hơn 20% số lượng giải Nobel và hàng loạt nhân vật xuất chúng trong các lĩnh vực như khoa học, tài chính, nghệ thuật, y học, công nghệ… Điều gì làm nên sự đặc biệt ấy?
Tất cả bắt đầu từ cách nuôi dạy con cái. Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, trẻ em Do Thái đã được người mẹ đọc sách, kể chuyện mỗi ngày. Sau khi chào đời, đứa trẻ được ưu tiên phát triển trí não hơn thể chất: chơi các trò rèn trí nhớ, nghe nhạc cổ điển, nghe kể chuyện, học đặt câu hỏi từ rất sớm. Người Do Thái tin rằng cách phát triển trí thông minh tốt nhất là thông qua sự tò mò và phản biện, chứ không phải chỉ nghe lời. Trẻ con được dạy không sợ sai, không sợ hỏi, và càng hỏi nhiều càng tốt.
Trong gia đình, cha mẹ coi con cái là “đối tác đối thoại”, không áp đặt, không quát nạt, mà cùng nhau phân tích, tranh luận. Trường học Do Thái cũng không dạy theo kiểu học thuộc lòng, mà tập trung vào phân tích, phản biện, suy nghĩ độc lập và diễn đạt logic. Họ khuyến khích học sinh thảo luận sôi nổi, thậm chí cãi nhau trên lớp, miễn là có lý lẽ.
Bên cạnh đó, người Do Thái có văn hóa đọc cực kỳ mạnh mẽ. Trẻ em được tặng sách ngay từ khi biết đọc, và đọc sách là một phần không thể thiếu trong đời sống hằng ngày. Với họ, sách là “người bạn suốt đời” và tri thức là tài sản quý giá nhất.
Không chỉ thông minh, người Do Thái còn rèn luyện thói quen sống kỷ luật, độc lập, vượt khó. Sau hàng nghìn năm sống lưu vong, bị đàn áp, họ đã hình thành nên tinh thần vượt nghịch cảnh cực kỳ bền bỉ. Trí tuệ cộng với tinh thần không khuất phục, chính là lý do khiến họ trở thành một trong những dân tộc có tầm ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới hiện nay, dù số lượng vô cùng nhỏ bé.
VietBF@ sưu tập