|
R9 Tuyệt Đỉnh Tôn Sư
Join Date: Nov 2006
Posts: 34,207
Thanks: 29,220
Thanked 19,669 Times in 9,008 Posts
Mentioned: 162 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 797 Post(s)
Rep Power: 82
|
Nguyễn Văn Thọ
15-6-2025
Ngày 13 tháng 6 năm 2025, Israel mở cuộc tấn công vào Iran với lư do “triệt hạ các cơ sở hạt nhân đe dọa an ninh khu vực”. Nhiều người nhớ lại lời của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từng tuyên bố rằng ông “sẽ không bao giờ để Iran có được vũ khí hạt nhân”.
Điều cần đặt câu hỏi là: V́ sao Israel – một quốc gia nhỏ – có thể sở hữu bom nguyên tử, c̣n Iran lại bị cấm đoán đến mức bị đe dọa chiến tranh? Hơn nữa, nhiều nước khác như Bắc Triều Tiên, Ấn Độ, Pakistan cũng đă có vũ khí hạt nhân từ lâu, mà thế giới dường như chấp nhận một cách im lặng.
Phải chăng các nước mạnh sau khi thủ đắc được loại vũ khí này đă ngấm ngầm lập ra một “Câu lạc bộ hạt nhân” và tuyên bố rằng chỉ có họ mới có quyền sở hữu, c̣n những quốc gia khác – đặc biệt là những nước yếu – th́ không được phép? Họ lấy tư cách ǵ để ban hành một thứ “quyền thiêng liêng” như vậy?
Nếu muốn phi hạt nhân hóa toàn cầu, th́ hợp lư nhất là: Mọi quốc gia – không phân biệt lớn nhỏ – phải cùng nhau giải trừ vũ khí hạt nhân. Không thể vừa tuyên bố giữ ǵn ḥa b́nh, vừa giữ trong tay hàng ngh́n đầu đạn hạt nhân, rồi ngăn chặn nước khác vươn lên v́ sợ bị mất thế thượng phong.
V́ sao Israel có thể có vũ khí hạt nhân, c̣n Iran th́ không?
Israel không chính thức công nhận ḿnh có vũ khí hạt nhân, nhưng ai cũng biết nước này đă sở hữu chúng từ cuối thập niên 1960, chủ yếu nhờ sự hỗ trợ kỹ thuật từ Pháp và Mỹ. Israel không kư Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), nên về mặt pháp lư, họ không bị ràng buộc bởi các quy định quốc tế về hạt nhân.
Ngược lại, Iran có kư NPT, và do đó cam kết không chế tạo vũ khí hạt nhân. Khi Iran thực hiện các bước làm giàu uranium vượt ngưỡng, dù nói là để phát điện, cộng đồng quốc tế – đứng đầu là Mỹ và Israel – cáo buộc Iran vi phạm cam kết và t́m cách can thiệp.
Ở đây, vấn đề không chỉ là “có bom hay không”, mà là ai kư cái ǵ, và ai đang giữ lời hứa.
Vấn đề răn đe hay bá quyền?
Israel lập luận rằng họ cần vũ khí hạt nhân để răn đe các nước Ả Rập thù địch chung quanh. Nhưng trong ba cuộc chiến lớn với khối Ả Rập (1948, 1967, 1973), Israel đều giành chiến thắng bằng vũ khí thông thường, hoàn toàn không cần đến bom hạt nhân.
Điều đó chứng tỏ, bom hạt nhân không nhất thiết để đánh thắng, mà để ngăn chặn chiến tranh bằng cách tạo ra nỗi sợ – một chiến lược được gọi là “răn đe hạt nhân” (deterrence).
Bắc Triều Tiên – v́ sao không ai dám động đến?
Bắc Triều Tiên là ví dụ sống động nhất cho sức mạnh của vũ khí hạt nhân. Sau khi sở hữu bom nguyên tử, nước này trở nên “khó đụng đến”. Donald Trump từng quỵ lụy đến gặp Kim Jong-un ba lần, nhưng không đạt được kết quả cụ thể nào về giải trừ hạt nhân ngoài những lời tuyên bố đao to búa lớn. V́ sao?
– Bắc Triều Tiên thật sự đă có vũ khí hạt nhân vận hành được.
– Trung Quốc là hậu thuẫn chiến lược, không muốn Mỹ thay đổi chế độ tại B́nh Nhưỡng.
– Mọi hành động quân sự đều tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với Nhật Bản và Hàn Quốc, là hai đồng minh then chốt của Mỹ.
Vũ khí hạt nhân, một khi đă có, trở thành lá chắn tuyệt đối, khiến ngay cả siêu cường cũng phải dè chừng.
Ấn Độ – Pakistan: Cùng có bom nhưng vẫn tránh chiến tranh lớn
Cả hai nước đều sở hữu bom nguyên tử từ cuối thập niên 1990. Tuy có xung đột tại Kashmir và nhiều vụ đấu pháo, họ đều rất thận trọng, không để leo thang thành chiến tranh toàn diện, v́ sợ bị đáp trả bằng hạt nhân. Thực tế cho thấy: Vũ khí hạt nhân đôi khi tạo ra trạng thái “ḥa b́nh sợ hăi”, chứ không phải ḥa b́nh thật sự.
Câu lạc bộ hạt nhân – sự thật cay đắng của bất công toàn cầu
Năm nước chiến thắng sau Thế chiến II (Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp) là những nước được phép chính thức sở hữu vũ khí hạt nhân theo NPT. Sau này, các nước khác như Israel, Ấn Độ, Pakistan, Bắc Triều Tiên cũng có vũ khí nhưng không được công nhận – tức là nằm ngoài luật nhưng vẫn tồn tại như một thực tế.
Hệ thống hiện nay là một thỏa hiệp mang tính quyền lực chính trị, không phải công lư. Các cường quốc không muốn nước khác có bom, v́ lo sợ thế cân bằng sẽ bị phá vỡ. Nhưng họ lại tự cho ḿnh quyền giữ vũ khí để “duy tŕ ḥa b́nh” – một lư lẽ đầy mâu thuẫn và ngạo mạn.
Giả định: Nếu mỗi nước trong khu vực đều có lư do chính đáng để thủ đắc bom nguyên tử?
– Việt Nam có thể viện dẫn lư do để răn đe Trung Quốc – một nước đă chiếm đảo, đe dọa biển đảo suốt nhiều thập niên qua.
– Campuchia có thể đ̣i bom nguyên tử để “răn đe Việt Nam”, dựa trên tâm lư lịch sử và căng thẳng cũ.
– Thái Lan có thể muốn vũ khí hạt nhân để đối phó với Campuchia, v́ tranh chấp biên giới quanh đền Preah Vihear.
Nếu tất cả những lư do ấy đều được chấp nhận, th́ đông Nam Á sẽ sớm trở thành một thùng thuốc súng hạt nhân. Điều này không những đẩy khu vực vào nguy cơ chiến tranh, mà c̣n phá vỡ toàn bộ trật tự kiểm soát vũ khí toàn cầu.
Lời kết
Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta muốn một thế giới mà mỗi quốc gia đều giữ trong tay một quả bom nguyên tử chĩa vào nhau?
Hay một thế giới mà mọi nước – dù mạnh hay yếu – đều từ bỏ vũ khí hủy diệt hàng loạt, cùng sống theo luật công bằng?
Hiện nay, đó vẫn là một giấc mơ xa vời. Nhưng chính những câu hỏi thẳng thắn như thế này – những phản biện đầy suy tư – là điều cần thiết để buộc loài người phải nh́n lại chính ḿnh.
__________________
|