CÁI DI SẢN MÀ TRẦN TUẤN ANH CA NGỢI TRONG ĐÁM MA TRẦN ĐỨC LƯƠNG LÀ GÌ?
Cựu chủ tịch nước Trần Đức Lương qua đời, những di sản và dấu ấn lãnh đạo vẫn còn là câu hỏi chưa có lời đáp thoả đáng, nhưng những sai phạm của con trai phần nào phác hoạ một phần thảm hoạ của đời ông. Trong tang lễ, "thái tử đảng" Trần Đức Anh liên tục ca ngợi và kể công về cái di sản của người cha, vậy đó là gì?
Ông Trần Đức Lương đã trút hơi thở vào ngày 20 tháng 5 năm 2025, hưởng thọ 88 tuổi. Tang lễ của ông đã được tổ chức theo nghi thức Quốc tang trong hai ngày 24 và 25/5. Giữa lúc u ám của đời sống nhân dân mà những sai phạm của con trai ông tạo ra một phần, người ta tự hỏi vì sao phải quá tốn kém cho tang lễ rình rang của một cựu Chủ tịch nước gần như không để lại dấu ấn sâu đậm nào trong tâm trí người dân?
Sinh năm 1937 tại Quảng Ngãi, ông Trần Đức Lương gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1959. Ông từng giữ chức Phó Thủ tướng từ năm 1987 đến 1997, trước khi đảm nhiệm vị trí Chủ tịch nước từ năm 1997 đến 2006. Trong thời gian này, ông đồng thời giữ chức Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh.
Suốt gần hai thập kỷ trong các vị trí cấp cao nhưng phần lớn sự nghiệp của ông bị xem là “bình lặng” và không có dấu ấn cá nhân rõ rệt. Bằng chứng là nhiều người dân Việt Nam tỏ ra bất ngờ khi Trần Đức Lương qua đời, lý do là họ không biết Trần Đức Lương là ai vì có thể do ông đã về hưu quá lâu, hoặc có đóng góp gì cho đất nước. Cho dù Trần Đức Lương có tới 10 năm làm Phó thủ tướng và có 9 năm làm chủ tịch nước, là một trong những chủ tịch nước có thời gian tại vị gần như lâu nhất lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Sở dĩ ít được người dân quan tâm vì hầu như sự nghiệp của ông này đều ở mức bình bình, không có chiến công thành tựu vẻ vang, cũng không bị bại lộ ra những bê bối quá lớn. Nhắc tới tứ trụ giai đoạn 1997-2006, người ta sẽ nhớ nhiều hơn tới Lê Khả Phiêu, Phan Văn Khải, Nông Đức Mạnh hay Nguyễn Tấn Dũng. Bốn vị lãnh đạo này gần như đã lấn lướt và “chiếm sóng” hoàn toàn vũ đài chính trị nên hình bóng Trần Đức Lương trở nên nhạt nhoà là điều dễ hiểu.
Nếu phải nhắc đến một “dấu ấn” còn sót lại từ di sản của ông Trần Đức Lương, thì đó lại là một di sản đầy thất vọng – người con trai mang tên Trần Tuấn Anh.
Nhìn lại quá trình thăng tiến của ông Trần Tuấn Anh có thể thấy: ông đi từ Bộ Kế Hoạch Đầu Tư, tới Bộ Công Nghiệp, sang Bộ Ngoại Giao, rồi qua Mỹ làm Tổng Lãnh sự Việt Nam tại San Francisco. Rồi lại về Việt Nam làm Phó Chủ tịch TP Cần Thơ. Năm 2010 thì lên Thứ trưởng Bộ Công Thương kiêm Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương. Năm 2016 lên Uỷ viên Trung Ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Công thương, năm 2021, lên thẳng Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương mặc dù có nhiều “lùm xùm” và dư luận đã nhiều lần “bức xúc”.
Với đà tiến thân này của Trần Tuấn Anh thì rõ ràng Trần Đức Lương đã dành nửa phần đời để chuẩn bị cho việc đưa con trai vào hàng ngũ lãnh đạo chủ chốt của đảng. Thế nhưng Trần Tuấn Anh lại vướng vào quá nhiều bê bối, từ vợ con tới lạm quyền, tham nhũng một cách lộ liễu hay như vụ “đưa xe ở sân bay”, đồng thời lại chọn sai phe vì là thân tín hàng đầu của ông Trọng. Cho nên từ “thái tử đảng”, theo nhiều nguồn tin nội bộ dự kiến ông Tuấn Anh sẽ được chuẩn bị lên tứ trụ trong nhiệm kỳ sau.
Tuy nhiên, “quả b-om-” mang tên Trần Tuấn Anh cũng nổ: đầu năm 2024, sau kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ông buộc phải rút khỏi chính trường. Điều đáng nói là dù được cho là “không có động cơ vụ lợi”, Trần Tuấn Anh vẫn chịu trách nhiệm chính trị trong nhiều sai phạm nghiêm trọng.
Theo Báo Dân Việt dù bị xác định có trách nhiệm chính trị, ông Trần Tuấn Anh không bị xử lý hình sự do không có động cơ vụ lợi trong các sai phạm liên quan đến dự án điện mặt trời Trung Nam – Thuận Nam.
Báo chí cho biết Trần Tuấn Anh đã xin thôi giữ các chức vụ và nghỉ hưu vào đầu năm 2024, sau khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận về những sai phạm nghiêm trọng trong thời gian ông lãnh đạo Bộ Công Thương, liên quan đến việc quản lý các dự án điện mặt trời, điện gió và điều hành giá xăng dầu.
Có lẽ vì quá thương yêu ông con “quý tử”, nên Trần Đức Lương đã dung túng cho con trai tha hồ vui chơi trong thời gian du học ở phương tây. Tưởng đã bỏ qua những thú vui trác táng thời trẻ, khi về Việt Nam, Trần Tuấn Anh được cha ra mặt và “gửi gắm” từng bước đi thẳng vào các vị trí chủ chốt trong hệ thống chính trị.
Theo nhiều nguồn tin thì lý do ông Trần Tuấn Anh không bị kỷ luật và xử lý hình sự là do có sự xuất hiện và “chạy chọt” và ra mặt từ người cha của mình thì Tuấn Anh mới may mắn thoát nạn. Như thế tội nghiệp nhất vẫn là ông Trần Đức Lương vì gần cuối đời mà vẫn không được “yên thân”.
Theo nhiều đồn đoán và nguồn tin nội bộ thì vào thời điểm Tết Nguyên đán năm 2024, gia đình ông Trần Đức Lương đã mời ông Tô Lâm tới nhà để thương thuyết nhằm tìm cách cứu con mình khỏi vòng lao lý. May mắn là cuối cùng con trai của mình đã không phải vướng vào vòng lao lý nhưng toan tính truyền ngôi đã hoàn toàn thất bại.
Tóm gọn lại, di sản thật sự mà người ta sẽ còn nhắc đến về ông Trần Đức Lương – không phải là những cống hiến – mà là một sự nghiệp chính trị không dấu ấn, để lại một người con với vết nhơ về tham vọng, lợi dụng quyền lực gia đình, và sụp đổ đúng lúc tưởng chừng chạm đến đỉnh cao quyền lực.
Duy Thái