Báo Thụy Sĩ
CHÍNH SÁCH THUẾ QUAN CỦA DONALD TRUMP ĐANG ĐẨY CÁC BẠN HÀNG VÀO V̉NG TAY TRUNG QUỐC
Neue Zürcher Zeitung, 08.04.2025
Tổng thống Mỹ dường như bị ám ảnh bởi sự thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ. Việc ông đe dọa áp thuế sẽ trừng phạt những quốc gia như Việt Nam thật quá nặng nề. Về mặt chiến lược, điều này ngu ngốc.
*
Phụ nữ Việt Nam may những đôi giày thể thao Nike, người Mỹ mua chúng. Cho đến nay, tṛ chơi này đă mang lại hiệu quả cho tất cả mọi người tham gia. Phụ nữ Việt Nam được trả lương, chính phủ Việt Nam nhận được tiền thuế, Nike có lợi nhuận và người Mỹ có được giày thể thao với giá cả phải chăng. Tṛ chơi này có tên là toàn cầu hóa.
Nhưng mức thuế quan của Trump, dự kiến có hiệu lực đối với hầu hết các quốc gia vào ngày 9 tháng 4, đang tuyên chiến với toàn cầu hóa. Mức thuế quan đe dọa này đặc biệt cao đối với các quốc gia Đông Nam Á. Các quốc gia nhỏ và nghèo th́ lại bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Nền kinh tế của họ đă tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm gần đây – v́ họ được hưởng lợi từ việc các công ty t́m kiếm các địa điểm sản xuất giá rẻ khác ngoài Trung Quốc. Bây giờ Việt Nam phải tính đến giá thuế 46 phần trăm, Thái Lan với 36 phần trăm, Campuchia với 49 phần trăm.
Trong nỗi ám ảnh về việc cân bằng thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ và đưa ngành sản xuất trở lại Hoa Kỳ, Trump đang gây hấn mọi người - cả bạn bè lẫn kẻ thù. Đặc biệt ở châu Á, lẽ ra Hoa Kỳ nên dựa vào việc thắt chặt quan hệ với các đối tác để giảm bớt ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực. Nhưng Trump dường như không c̣n nghĩ đến chuyện tạo liên minh nữa – có thể ông nghĩ rằng Hoa Kỳ có thể tự ḿnh đối đầu với Trung Quốc.
*
THIỆT HẠI VỀ DANH TIẾNG CHO HOA KỲ
Cách Trump lợi dụng quyền lực của Hoa Kỳ và phớt lờ các quy tắc quốc tế cũng như ngoại giao để thúc đẩy các "thỏa thuận" của ḿnh đă gây ra tổn hại lâu dài cho danh tiếng của Hoa Kỳ ở Đông Nam Á. Hoa Kỳ không c̣n được xem là đối tác thương mại đáng tin cậy và biết điều nữa, mà là một thế lực bá chủ khó lường.
Nếu mức thuế thực sự có hiệu lực, nguy cơ sa thải hàng loạt người lao động sẽ xảy ra. Tất nhiên, các quốc gia này hiện đang cố gắng đàm phán với người của Trump. Ví dụ, Việt Nam đă đề nghị mua máy bay và các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ. Các quốc gia Đông Nam Á cũng đang cân nhắc một kế hoạch phản công phối hợp nếu các cuộc đàm phán thất bại. Khả năng cân bằng thâm hụt thương mại bị hạn chế về mặt kinh tế. Do đó, các quốc gia này đang chuẩn bị để hợp tác kinh doanh nhiều hơn với các đối tác thương mại khác trong tương lai. Trong những năm tới, mối quan hệ kinh tế của họ với Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nga và EU có khả năng sẽ ngày càng sâu sắc hơn. Tất nhiên, phải kể đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới là Trung Quốc.
Trung Quốc có tiếng xấu ở Đông Nam Á v́ họ tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết khu vực Biển Đông. Nhiều quốc gia trông cậy vào Hoa Kỳ để được đảm bảo an ninh. Nhưng bây giờ Trung Quốc trở nên quan trọng với các quốc gia Đông Nam Á trên tư cách là đối tác kinh tế, chứ không chỉ là đối tác thương mại. Các công ty Trung Quốc đang xây dựng đường bộ, cảng biển và tuyến đường sắt mới, và nhiều nhà cung cấp và nhà máy Trung Quốc đă chuyển đến Đông Nam Á trong những năm gần đây – ví dụ như Việt Nam. Điều này nhằm mục đích tránh thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc, nhưng cũng v́ các quốc gia Đông Nam Á đang ngày càng trở nên quan trọng trong chuỗi cung ứng quốc tế.
*
HOA KỲ ĐANG LÀM LỢI CHO TRUNG QUỐC
Hiện nay Trump đang trừng phạt những quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, v́ đă trở thành con đường để Trung Quốc gián tiếp xuất khẩu sản phẩm của ḿnh sang Hoa Kỳ. Làm như vậy là không thông minh. Những quốc gia này đang cảm thấy bị tấn công và bỏ rơi trước kẻ thù lớn là Trung Quốc.
Các biện pháp thắt lưng buộc bụng của Trump, đă khiến viện trợ phát triển của Mỹ dành cho Đông Nam Á không c̣n nữa. Sau trận động đất, Hoa Kỳ cũng gửi một số tiền tới Myanmar, nhưng nó quá thảm hại nếu so với Trung Quốc; Nhóm chuyên gia gồm ba người thậm chí c̣n không được phép vào Myanmar, trong khi hàng ngh́n người Trung Quốc đă tham gia các đội cứu trợ để giải cứu nạn nhân và dọn dẹp.
Đông Nam Á là một trong những khu vực kinh tế năng động nhất thế giới và là đấu trường mà Trung Quốc và Hoa Kỳ đă cạnh tranh về ảnh hưởng và quyền lực mềm trong những năm gần đây. Trước động thái áp thuế của Trump, chính phủ Trung Quốc càng khẳng định niềm tin của ḿnh vào toàn cầu hóa và quyền phát triển của các nước đang nổi lên.
Ngược lại, nước Mỹ dưới tay Trump đang tạo sức ép tối đa lên bạn hàng – và do đó, chỉ có lợi cho đối thủ.
__________________
|