BBC :
Ông đánh giá thế nào về tầm quan trọng của sự phản bội của Henry Kissinger trong sự sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa ? Như vậy có thể nói,
Việt Nam Cộng hòa đã không tự bại trận như nhiều phân tích và bình luận trước đây ?
https://www.youtube.com/watch?v=2EKqpJjpH2k
Giáo sư Stephen B. Young :
Các nhân tố quan trọng khác không thể không nhắc đến đó chính là phong trào phản chiến tranh Việt Nam tại Mỹ.
Thế nhưng sự phản bội của Henry Kissinger là nguyên nhân chính khiến Việt Nam Cộng hòa sụp đổ.
Bởi vì nếu chúng ta nhìn kỹ vào tình hình quân sự hai phe Nam, Bắc vào thời điểm Hiệp định Paris được ký kết, khi đó văn phòng tình báo tại Đại sứ quán Mỹ ước tínhsố lính Việt Cộng ở miền Nam Việt Nam là khoảng 25 ngàn người.
Khi đó quân lính Việt Nam Cộng hòa là hơn một triệu. Ở mọi ngôi làng ở Nam Việt Nam không còn bóng dáng Mặt trận Giải phóng Dân tộc gì hết.
Thế rồi Mỹ cắt viện trợ chính qyền Nguyễn Văn Thiệu và binh sĩ cạn súng, đạn, máy bay, xe tăng...
Cùng lúc đó, Liên Xô và Trung Quốc lại
bơm vũ khí cho Bắc Việt.
Về Tổng thống Thiệu, một thông tin rất quan trọng là vào tháng 11/1972, Tổng thống Nixon gửi cho ông ấy lá thư riêng, nêu rằng :
- Ông Thiệu nên ký Hiệp định Paris, trong trường hợp Hà Nội
vi phạm hiệp định thì Nixon sẽ điều máy bay B-52 vào ném bom miền Bắc.
Thế nhưng sau khi ông Nixon từ chức sau vụ bê bối Watergate, người kế nhiệm ông ấy là Gerald Ford (1974 - 1977) lại không thấy mặn mà thực thi nghĩa vụ đó, còn phe Dân chủ trong Quốc hội Mỹ thì lại cắt viện trợ, và
thông qua đạo luật có nội dung vị tổng thống không thể tự mình quyết định cử máy bay B-52 đến Việt Nam.
Như vậy chúng ta có thể thấy tình thế đã xoay chuyển. Lê Duẩn đã đưa ra quyết định vào tháng 01/1975 khi thấy thời cơ đã đến.
Riêng về mặt quân sự, phần lớn các loại vũ khí của Quân Giải phóng đều do
Liên Xô và Trung Quốc viện trợ , trong đó chỉ tính riêng vơi súng bộ binh, tổng số lượng viện trợ của các nước đồng minh Xã hội Chủ nghĩa đã lên tới
hơn 3,5 triệu khẩu
Việt Nam Cộng hòa lại
không có đủ quân lính chốt chặn tại các vị trí dọc đường ranh giới.
Hà Nội có thể
tận dụng những điểm yếu đó như Buôn Mê Thuột...
huy động hai đến ba sư đoàn chống lại một số lượng binh lính
ít ỏi của Nam Việt Nam và chiến thắng.
Nếu Mỹ cử B-52 đến thì có lẽ Việt Nam Cộng hòa vẫn còn sống được.
https://www.youtube.com/watch?v=u9ULPWMzVRw
Và chiến tranh Việt Nam cũng là cuộc chiến đầu tiên mà người Mỹ thất bại, để lại những cảm xúc nặng nề, chúng tôi bị mất đi sự kiêu hãnh vì thất bại.
Theo quan điểm của tôi, những hành động của Henry Kissinger là
nguyên nhân chính [principal cause] cho sự bại trận của Việt Nam Cộng hòa bởi vì đã tạo sự chuyển biến về thế trận, quyền lực, khiến Việt Nam Cộng hòa bị bất lợi.
Nếu Kissinger vùng lên với nắm đấm,
thì khi ấy Việt Nam Cộng hòa còn hơn một triệu binh lính cùng nhuệ khí, nền kinh tế phát triển... trong khi mặt trận giải phóng thì đã rút thì tình hình đã khác.
Một yếu tố khác theo tôi suy đoán, là khi ấy đã có một thỏa thuận hòa bình nên tâm lý của nhiều người Mỹ là chiến tranh đã kết thúc, nước Mỹ không cần làm điều gì nữa.
Nước Mỹ đã không hiểu hết về Việt Nam, về Lê Duẩn hay Lê Đức Thọ... Bắc Việt đã không hứa để giữ lời hứa [They don't promise to keep promises].
*******************