Trong thời gian gần đây, báo chí quốc doanh liên tục đăng những thông tin về “chiến dịch đốt ḷ” và chủ trương tinh gọn bộ máy biên chế nhà nước csVN do TBT Tô Lâm phát động. Nh́n chung tổng thể vấn đề, có vẻ như Tô Lâm đang rất quyết tâm. Xuyên qua lời phát biểu trong đại hội bất thường vừa qua: “Từ Đại hội XII, nghị quyết của Trung ương đă đánh giá bộ máy Nhà nước cồng kềnh, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả, phải sắp xếp, phải tinh gọn. Nhưng, hiện nay mới làm từ dưới lên như xă, huyện sáp nhập c̣n tỉnh chưa làm tới. Sắp xếp ở một số vụ, cục, tổng cục của bộ, ngành c̣n Trung ương chưa làm”. Với bộ máy tuyên truyền khổng lồ, chính sách này được nhiều bồi bút tung hô và ca ngợi “hết cỡ thợ mộc”. Nhưng đến nay, thực tế bộ máy nhà nước “h́nh như” ph́nh ra, chứ chẳng tinh gọn được.
Chế độ Cộng sản Việt Nam là một dạng phong kiến trá h́nh. Cha làm quan th́ con cũng làm quan – đó là một thứ luật bất thành văn. Ngày nay, chuyện con cái lănh đạo lại làm lănh đạo không có ǵ là bí mật nữa. Cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có đến 2 người con tham gia vào bộ máy chính quyền; ông Nguyễn Xuân Phúc có 1 người con, vv… Không chỉ con cái, các quan chức c̣n nhét cả cháu chắt, đàn em… vào bộ máy rất nhiều. Hơn nữa, thế hệ con cái thường đông hơn thế hệ cha mẹ, nên việc bộ máy nhà nước phải ph́nh to ra, có lẽ là điều đương nhiên. Ngay chính con trai Tô Lâm cũng tham gia vào bộ máy chính quyền. Không những thế, Tô Lâm c̣n đưa rất nhiều đàn em vào các vị trí trọng yếu, như vậy bộ máy không ph́nh ra mới lạ.
Từ những vấn nạn nêu trên, chúng ta có thể nh́n thấy rất rơ, Tô Lâm nói một đường nhưng làm một nẻo. Thật ra, nếu nh́n rơ hơn, chúng ta sẽ dễ nhận diện vấn đề tinh gọn bộ máy nhà nước csVN là bất khả thi. Bộ máy này nuôi béo quan chức bằng tham nhũng, nên tất nhiên, quan chức phải tranh thủ đưa con cái ḍng họ vào, để cùng nhau vơ vét. V́ vậy, việc tinh giảm sẽ động chạm đến quyền lợi của rất nhiều quan chức, từ Trung ương đến địa phương. Đó là nếu Tô Lâm dám làm thật th́ cuộc chiến “khốc liệt” sẽ ‘bùng nổ” ngay tại thượng tầng lănh đạo chóp bu của đảng csVN. Ai đi ai ở… ai sẽ vào tù hay may mắn được về vườn làm “người tử tế”… ai thắng ai thua trong màn tranh giành quyền lực một mất một c̣n nầy?
Tô Lâm gốc là vơ tướng, đoạt lấy ngai vàng TBT bằng vũ lực và tất nhiên, Tô Lâm giữ ngai vàng cũng bằng vũ lực. Như vậy, nếu Tô Lâm vừa ra chủ trương cải cách, tinh gọn bộ máy nhà nước, vừa ra tay đánh dẹp các “đồng chí” bằng hồ sơ đen, th́ chẳng khác nào ông đang tự đẩy ḿnh vào ḷ, v́ ông ta cũng “tay đă dính chàm” đâu kém ǵ ai. Việc liên tục hạ nhau trên vũ đài chính trị, cho thấy bức tranh hiện thực trong nội bộ Đảng. Khi nội bộ đang chia rẽ trầm trọng, th́ sẽ không thể đạt được sự thống nhất, để thực hiện một chính sách lớn như tinh gọn bộ máy nhà cầm quyền.
Một số ư kiến cho rằng, chính sách tinh gọn bộ máy nhà nước của Tô Lâm, rất có thể chỉ nhằm mị dân. Nếu không mị dân, th́ đây là một chính sách thiếu thực tế. Trong quá khứ, cựu TBT Nông Đức Mạnh cũng đă từng rất mạnh miệng, khi tuyên bố, sẽ đưa Việt Nam “cơ bản thành nước công nghiệp tiến bộ” vào năm 2020. Kết quả ra sao th́ đă rơ. Những chính sách có tính chất cải tiến, cải cách, để theo kịp thế giới văn minh tiến bộ, Đảng csVN không bao giờ làm được, nguyên nhân thất bại chính là thể chế chính trị. Ngày nào c̣n độc tài đảng trị th́ ngày đó không thể làm ǵ khác hơn hiện trạng thực tế hôm nay.
Tóm lại, việc đấu đá nhau trên vơ đài chính trị sẽ vẫn tiếp tục và ngày càng “ác chiến’ hơn. Đánh nhau chỉ cần phe đảng, binh hùng tướng mạnh, thâm hiểm, gian xảo và độc ác. C̣n thực hiện cải cách th́ cần tài quản trị, tầm nh́n chiến lược và cả năng lực của đội ngũ ‘trung thành” dưới quyền…v..v… Giới lănh đạo Cộng sản không có những khả năng đó và bộ máy nhà nước bên dưới cũng không đủ năng lực để đáp ứng cho một cuộc cải cách toàn diện.
Trong t́nh h́nh cấp bách và phức tạp hiện nay, việc Tô Lâm làm, chỉ là tung thêm đ̣n hiểm, để tống hết những “di sản” do ông Trọng để lại, rồi nhét đàn em thân tín vào thay thế. Có lẽ, Tô Lâm và phe Hưng Yên không dại ǵ mà lao vào “cuộc chiến sinh tử” với hai phe Nghệ Tỉnh và Quốc Pḥng. Khi mới lên ghế TBT, Tô Lâm đă thực hiện một số động thái có tính “dân túy” và nhận được những đánh giá tích cực. Tuy nhiên, với bản chất vơ biền “quân phiệt”, Tô Lâm không thể cứ “dân túy” măi. V́ thế việc Tô Lâm lên cầm quyền và đang t́m mọi “giải pháp” để loại các đối thủ, th́ chế độ csVN hiện nay sẽ bắt đầu cho một thời loạn không hồi kết. Chúng ta hăy chờ xem những màn kịch “hoành tráng’ sẽ xuất hiện trong đại hội Đảng csVN kỳ thứ XIV sắp tới.
Lăo Thất