Loại cá da trơn, không có vảy, ít xương, nhiều ở vùng Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh: Nhiều chất mà lại rẻ
 

Không bóng bẩy như cá hồi nhập khẩu, cũng không đậm vị béo như cá thu, có một loại cá biển quen mặt ở các chợ miền Trung nhưng lại thường bị xem nhẹ. Loài cá này có thân mềm, da trơn, hầu như không có vảy, xương ít và khi nấu chín thịt “tan” nhẹ trong miệng. Đó là cá khoai – thứ hải sản dân dã gắn liền với bữa cơm của nhiều gia đình ven biển miền Trung như Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Huế...

Cá khoai sống chủ yếu ở vùng biển ven bờ, đáy cát bùn, thường xuất hiện theo mùa. Điểm dễ nhận biết nhất của cá khoai là thân thon dài, da trơn bóng, gần như không có vảy, xương mềm và rất ít dăm. Khi nấu chín, thịt cá không săn chắc như cá nục hay cá bạc má mà mềm ra, tơi nhẹ, tạo cảm giác dễ ăn, dễ tiêu.

Chính đặc điểm này khiến cá khoai được nhiều gia đình lựa chọn cho trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người cần ăn thanh đạm. Trong mâm cơm thường ngày, đây là loại cá “không kén người ăn”, kể cả với những ai vốn ngại cá biển vì mùi tanh hoặc xương nhiều.
Không phải “siêu bổ” nhưng dinh dưỡng cân bằng, dễ hấp thu

So với cá thu hay cá hồi – những loại cá nổi bật nhờ hàm lượng omega-3 cao – cá khoai không thuộc nhóm cá dinh dưỡng vượt trội. Tuy nhiên, theo các dữ liệu dinh dưỡng phổ biến, cá khoai vẫn cung cấp protein ở mức khá, kèm theo các khoáng chất như canxi, phốt pho và vitamin nhóm B.

Điểm mạnh của cá khoai không nằm ở con số “đỉnh cao”, mà ở tính cân bằng và khả năng hấp thu. Thịt cá mềm, ít xơ, không quá nhiều dầu mỡ, nên khi ăn thường không gây cảm giác đầy bụng. Với nhiều gia đình miền Trung, cá khoai được xem là loại cá “ăn nhẹ mà chắc”, phù hợp cho bữa tối hoặc những ngày cần đổi vị sau các món cá kho, cá chiên nhiều dầu.

Trên thị trường, giá cá khoai thường thấp hơn rõ rệt so với cá thu và cá hồi. Trong cùng thời điểm, cá thu hoặc cá hồi có thể dao động từ vài trăm nghìn đồng mỗi kg, thì cá khoai – tuỳ mùa và độ tươi – thường chỉ nằm ở mức trung bình của nhóm cá biển phổ thông.

Chính yếu tố này khiến cá khoai trở thành lựa chọn quen thuộc ở các chợ dân sinh các địa phương miền Trung. Không quá rẻ như cá nục hay cá bạc má, nhưng cũng không đắt đỏ, cá khoai được nhiều người đánh giá là “đáng tiền” trong tầm giá, nhất là khi xét tới độ dễ ăn và phù hợp với nhiều đối tượng trong gia đình.

Ảnh Báo Lao Động, Báo CAND
Món ăn dân dã, hợp nhất với canh và lẩu

Do thịt rất mềm, cá khoai không phù hợp để chiên hay nướng. Cách chế biến phổ biến nhất vẫn là nấu canh chua, nấu ngót, nấu cháo hoặc làm lẩu. Khi thả cá vào nồi nước đang sôi, chỉ cần vài phút là cá chín, giữ được vị ngọt tự nhiên.

Với người miền Trung, bát canh cá khoai nấu cà chua, dứa hoặc me không chỉ là món ăn, mà còn gợi cảm giác mát lành, nhẹ bụng – đúng tinh thần của một loại cá biển dân dã nhưng tinh tế.