Làn sóng “America First” quét qua Bộ Ngoại Giao: Đại sứ Marc Knapper rời Việt Nam từ tháng Giêng
 

“America First” siết lại đội ngũ ngoại giao: 29 đại sứ nhận lệnh hồi hương
Theo AP đưa tin hôm Thứ Hai, 22 Tháng Mười Hai, chính quyền Tổng Thống Donald Trump vừa ra lệnh triệu hồi gần 30 nhà ngoại giao cấp cao về nước, nhằm tái định hình chính sách đối ngoại theo hướng “Nước Mỹ Trên Hết” (America First).

Những nhà ngoại giao Mỹ hàng đầu tại ít nhất 29 quốc gia đã được thông báo hồi tuần trước rằng nhiệm kỳ của họ sẽ chấm dứt vào Tháng Giêng năm tới, theo hai giới chức Bộ Ngoại Giao cung cấp thông tin trong điều kiện ẩn danh.

Đại sứ Marc Knapper tại Việt Nam nằm trong danh sách bị triệu hồi
Trong danh sách đó có ông Marc Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam. Ông là một trong 29 nhà ngoại giao bị chính quyền Trump gọi về Mỹ, dù được bổ nhiệm dưới thời Tổng Thống Joe Biden và vẫn làm việc trong những tháng đầu kể từ khi ông Trump trở lại Tòa Bạch Ốc.

Trước đây, ông Trump chủ yếu chú ý thay đổi nhóm đại sứ thuộc diện “political appointee” (bổ nhiệm mang tính chính trị). Nhưng từ Thứ Tư tuần trước, làn sóng đã lan sang cả nhóm “career diplomat” (ngoại giao chuyên nghiệp) khi họ bắt đầu nhận được thông báo phải quay về từ Washington, DC.

Bộ Ngoại Giao nói “bình thường”, nhưng thông điệp thì không hề nhẹ
Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ từ chối trả lời cụ thể có bao nhiêu đại sứ bị triệu hồi, nhưng lên tiếng rằng đây là tiến trình bình thường đối với bất kỳ chính quyền nào.

Tuy vậy, lập luận kèm theo lại mang sắc thái rất rõ ràng: đại sứ là “đại diện cá nhân của tổng thống”, và tổng thống có quyền bảo đảm rằng những cá nhân ở các quốc gia ngoại quốc phải thực hiện đúng ưu tiên “America First”.

Những người bị gọi về Washington không bị mất việc trong Bộ Ngoại Giao; họ có thể được phân công nhiệm vụ khác nếu vẫn muốn tiếp tục phục vụ.

Châu Phi bị ảnh hưởng nhiều nhất, châu Á có Việt Nam
Danh sách các nước có đại sứ bị triệu hồi trải rộng nhiều khu vực, nhưng châu Phi là nơi bị ảnh hưởng nặng nhất, với 13 quốc gia gồm: Burundi, Cameroon, Cape Verde, Gabon, Ivory Coast, Madagascar, Mauritius, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Somalia và Uganda.

Kế đến là châu Á, gồm 6 quốc gia: Fiji, Lào, Marshall Islands, Papua New Guinea, Philippines và Việt Nam.
Châu Âu có 4 quốc gia: Armenia, Macedonia, Montenegro và Slovakia.
Ngoài ra còn có Algeria và Egypt ở Trung Đông/Bắc Phi, cùng Nepal, Sri Lanka, Guatemala và Suriname.

Báo mạng Politico được cho là cơ quan truyền thông đầu tiên tiết lộ tin này, khiến một số nhà lập pháp bày tỏ lo ngại về tác động đối với chính sách toàn cầu của Hoa Kỳ.

Marc Knapper: nhà ngoại giao dày dạn, nói được tiếng Việt
Ông Marc Knapper nhậm chức từ đầu năm 2022, là đại sứ thứ tám của Mỹ tại Việt Nam kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao năm 1995.

Trước đó, ông là phó phụ tá ngoại trưởng Mỹ đặc trách Nam Hàn và Nhật trong bộ phận Đông Á–Thái Bình Dương. Theo hồ sơ Bộ Ngoại Giao, ông từng là phó đại sứ Mỹ tại Nam Hàn, giám đốc văn phòng đặc trách Ấn Độ và Nhật, và đã làm việc tại các tòa đại sứ Mỹ ở Iraq, Nhật và Việt Nam.

Ông tốt nghiệp cử nhân Princeton University và cao học tại Army War College—nơi đào tạo lãnh đạo tương lai về chiến lược an ninh quốc gia cho quân đội, Bộ Ngoại Giao và nhiều tổ chức dân sự.

Ông Knapper từng nhận nhiều ghi nhận nghề nghiệp, gồm các giải của Bộ Ngoại Giao như Phụng Sự Xuất Sắc, Nhà Ngôn Ngữ Học Xuất Sắc Trong Năm, và từng nhận Presidential Rank Award. Đáng chú ý, ông nói được ba ngoại ngữ: tiếng Nhật, tiếng Hàn và tiếng Việt.

Một cuộc “đổi ca” ở Washington – và dư âm sẽ lan tới nhiều thủ đô
Trong ngoại giao, thay đổi nhân sự luôn được giải thích bằng chữ “bình thường”. Nhưng khi “bình thường” diễn ra theo dạng một mệnh lệnh đồng loạt, người ta hiểu đó là dấu hiệu của một thời kỳ mới: Washington muốn đội ngũ đại diện của mình ở nước ngoài phải đồng thanh với một ưu tiên duy nhất.

Với Việt Nam, việc Đại sứ Marc Knapper bị triệu hồi cũng mở ra một dấu hỏi lớn: ai sẽ là gương mặt kế nhiệm, và đường hướng “America First” sẽ được thể hiện cụ thể ra sao trong quan hệ song phương thời gian tới.