Ở tuổi nào đi nữa, thường xuyên thức giấc lúc 3-4 giờ sáng và không thể ngủ lại được thì đừng bỏ qua 5 nguyên nhân này
 

Việc đột ngột thức giấc lúc ba hoặc bốn giờ sáng và sau đó khó ngủ lại thường được cho là do tuổi tác và chất lượng giấc ngủ giảm sút, nhiều người cho rằng đó không phải là vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, từ góc độ y học, việc thường xuyên thức giấc và ngủ không ngon giấc vào sáng sớm có thể là một dấu hiệu cảnh báo tinh tế từ cơ thể.

Nếu tình trạng thức giấc sớm này xảy ra thường xuyên và ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần ban ngày, điều quan trọng là phải cảnh giác với năm vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Việc phát hiện và can thiệp sớm là rất quan trọng để có được phương pháp điều trị hiệu quả.

1. Rối loạn hệ thần kinh tự chủ

Nhịp điệu giấc ngủ của con người được điều chỉnh bởi hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Trong điều kiện bình thường, hệ thần kinh phó giao cảm chiếm ưu thế vào ban đêm, giúp cơ thể thư giãn và tự phục hồi. Tuy nhiên, căng thẳng kéo dài, lo lắng và thói quen ngủ không đều có thể phá vỡ nhịp điệu này, dẫn đến hoạt động thần kinh quá mức vào sáng sớm và khiến cơ thể thức giấc giữa đêm.

Đặc biệt đối với những người đang chịu áp lực tinh thần cao, ngay cả khi họ nhanh chóng chìm vào giấc ngủ, việc duy trì giấc ngủ sâu cũng rất khó khăn. Ba hoặc bốn giờ sáng là thời điểm thức giấc về mặt sinh lý, và những người có hệ thần kinh nhạy cảm dễ bị đánh thức bởi những tín hiệu nội tại tinh tế, do đó cảm thấy khó chịu kéo dài.
2. Sự dao động bất thường của đường huyết

Những người mắc bệnh tiểu đường hoặc những người nhịn ăn quá lâu có thể bị hạ đường huyết trong khi ngủ. Cơ thể họ sẽ tự động tiết ra adrenaline và cortisol để duy trì sự cân bằng đường huyết. Điều này có thể khiến họ thức giấc vào sáng sớm.

Nếu xuất hiện các triệu chứng như đổ mồ hôi, tim đập nhanh, run tay và khó ngủ lại sau khi thức giấc, cần phải kiểm tra xem có bất thường nào trong quá trình chuyển hóa glucose hay không. Nên theo dõi đường huyết lúc đói và đường huyết sau ăn, đặc biệt là đối với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường.
3. Trạng thái trầm cảm hoặc lo âu

Thức giấc sớm vào buổi sáng là một triệu chứng rất điển hình ở những bệnh nhân mắc chứng trầm cảm và rối loạn lo âu. Ngay cả khi họ có thể ngủ được vào ban đêm, họ vẫn thức giấc vào sáng sớm do sự mất cân bằng chất dẫn truyền thần kinh trong não, thường đi kèm với các triệu chứng như tâm trạng chán nản, giảm hứng thú, mệt mỏi buổi sáng và chán ăn.

Những người thuộc nhóm này thường cảm thấy như thể họ đang "cố gắng để tỉnh táo" suốt cả ngày. Nếu tình trạng thức giấc sớm kéo dài hơn hai tuần và ảnh hưởng đến tâm trạng cũng như khả năng hoạt động, họ nên tìm đến sự trợ giúp y tế để được đánh giá về mặt tâm lý chứ không chỉ đơn giản cho rằng mình "ngủ không ngon".
4. Biến động nội tiết tố trong thời kỳ mãn kinh

Khi phụ nữ dần bước vào thời kỳ mãn kinh sau tuổi 45, sự suy giảm nồng độ estrogen có thể ảnh hưởng đến sự điều hòa nhiệt độ cơ thể và giấc ngủ của vùng dưới đồi, thường biểu hiện bằng những giấc mơ sống động, đổ mồ hôi và thức giấc đột ngột, chủ yếu xảy ra vào sáng sớm.

Những người trong nhóm này cũng có thể gặp phải các triệu chứng như cáu gắt, suy giảm trí nhớ và rối loạn kinh nguyệt vào ban ngày. Nam giới cũng có thể ngủ không sâu giấc và thường xuyên thức giấc vào sáng sớm do nồng độ androgen giảm sau tuổi trung niên.
5. Rối loạn chức năng tim phổi

Một số bệnh nhân suy giảm chức năng tim hoặc mắc bệnh phổi mãn tính dễ bị thiếu oxy gián đoạn trong khi ngủ sâu, dẫn đến phản xạ giật mình, gây khó chịu như thức giấc sớm, khó thở và tức ngực. Ngoài ra, bệnh nhân mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn thường thức giấc sớm sau khi nín thở nhiều lần và ngáy to. Nếu bạn bị chóng mặt khi thức dậy, khó tập trung hoặc buồn ngủ ban ngày, bạn nên xem xét việc theo dõi chứng ngưng thở khi ngủ.

Tóm lại, thức dậy lúc ba hoặc bốn giờ sáng không phải là hiện tượng tất yếu của "tuổi già", và cũng không nên bỏ qua. Việc thức dậy sớm và khó ngủ kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, cần được quan tâm hơn.

Nếu bạn thường xuyên tỉnh giấc lúc 3 hoặc 4 giờ sáng và trằn trọc không ngủ lại được, đừng vội cho rằng đó chỉ là do tuổi tác. Đó có thể là dấu hiệu cơ thể đang chịu căng thẳng thần kinh, rối loạn nhịp sinh học hoặc khó duy trì trạng thái ngủ sâu.

Hãy bắt đầu từ những điều đơn giản nhưng hiệu quả: chọn chăn ga thoáng mát, mềm nhẹ, không bí nhiệt để cơ thể thực sự thả lỏng; giữ phòng ngủ yên tĩnh, nhiệt độ ổn định; đồng thời có thể kết hợp thực phẩm chức năng hỗ trợ giấc ngủ như magnesium, omega-3 hoặc thảo dược thư giãn phù hợp.

Một giấc ngủ chất lượng không chỉ giúp bạn ngủ đủ, mà còn giúp cơ thể hồi phục đúng cách mỗi đêm.