VietBF - Quỹ từ thiện của Elon Musk gây ra nhiều tranh cãi

Dù đang làm chủ một khối tài sản khổng lồ, quỹ từ thiện của Elon Musk 4 năm liền không đạt được mức cho giải ngân tối thiểu, làm dấy lên câu hỏi liệu rằng, quỹ này có thật sự phục vụ lợi ích công cộng hay không?

Tỷ phú Elon Musk. (Ảnh: Reuters)
Trở thành một trong những quỹ từ thiện lớn nhất nước Mỹ với tài sản vượt 14 tỷ USD, Quỹ Elon Musk đã liên tục mở rộng quy mô hoạt động trong năm 2024.

Thế nhưng, trái ngược với mức ảnh hưởng ngày càng lớn, quỹ này nhiều năm liền đã không hoàn thành mức cho giải ngân tối thiểu theo luật định, trong khi phần lớn tiền lại chảy về các tổ chức gắn liền với đế chế kinh doanh của tay tỷ phú giàu nhất thế giới này.

Thông tin trên được tiết lộ ra trong hồ sơ thuế của năm 2024 của Quỹ Musk, được công bố cho New York Times theo yêu cầu.

Hồ sơ thuế cho biết quỹ Musk đã trao đi 474 triệu USD, mức cao nhất từ trước đến nay trong năm 2024. Nhưng hơn 3/4 trong số đó, tức là 370 triệu USD, được chuyển cho một tổ chức bất vụ lợi tại Texas do tay phụ tá thân cận của Musk trực tiếp điều hành. Tổ chức này đang vận hành một trường tiểu học ở vùng nông thôn, nơi tập trung nhiều nhân viên của các công ty thuộc hệ thống kinh doanh của Musk.

Ngoài ra, 35 triệu USD khác đã được đưa vào một quỹ từ thiện trung gian do Fidelity phụ trách. Tuy nơi này được thiết kế ra để chuyển giao tiền đến các tổ chức bất vụ lợi khác, Quỹ Musk vẫn giữ quyền cố vấn chỉ đạo và mức ảnh hưởng đối với số tiền này.

Tỷ lệ đóng góp cho các tổ chức "cùng chung hệ thống" như vậy trong năm 2024 cao hơn bất cứ năm nào kể từ năm 2020, theo phân tích của New York Times.

Hãng tin Bloomberg là nơi đầu tiên đưa tin về chi tiết các khoản hỗ trợ này. Đại diện của Musk và Quỹ Musk đều không hồi âm về các câu hỏi có liên quan.

Đáng chú ý hơn, trong một podcast cho phát hành hồi tuần qua, vị tỷ phú giàu nhất hành tinh cho biết "bản thân ông không dễ dàng tìm được cách nào để cho đi sao cho có hiệu quả"(?).

"Thách thức lớn nhất của tôi là làm cách nào để trao tiền thật sự mang lại lợi ích cho người khác. Rất dễ để làm từ thiện chỉ để được trông thấy, ca tụng là tốt đẹp. Nhưng rất khó để tạo ra tác động thực sự", Musk nói.

Cũng cuộc trò chuyện, Musk có nói rằng ông không có đặt tên của mình lên quỹ. Tuy nhiên, tổ chức mà ông thành lập cùng với người em Kimbal năm 2001 vẫn mang tên The Musk Foundation trong suốt hơn 20 năm qua.

Trải qua nhiều năm, Musk đã chuyển tổng cộng khoảng 18 triệu cổ phiếu Tesla vào Quỹ Musk, mang lại cho ông những khoản được cho khấu trừ thuế đáng kể. Nhờ đà tăng mạnh của cổ phiếu Tesla, Quỹ Musk trở thành quỹ từ thiện lớn thứ 10 nước Mỹ vào năm 2023, theo sự phân tích của Times.

Khác với nhiều quỹ tỷ USD xây dựng đội ngũ chuyên gia hùng hậu để hoạch định chiến lược tài trợ, Quỹ Musk chỉ có 3 tình nguyện viên không hưởng lương: chính Musk, người đứng đầu văn phòng gia đình của ông, và một phụ tá khác chỉ dành khoảng... 6 phút mỗi tuần cho công việc của quỹ, theo hồ sơ thuế cho thấy.

Trang web chính thức của quỹ cũng đơn giản đến mức trơ trọi, chỉ chứa vài văn bản và hầu như không được cho cập nhật trong nhiều năm, hoàn toàn trái ngược với quy mô 14 tỷ tài sản của quỹ từ thiện này.

Theo luất pháp quy định, các quỹ tư nhân tại Mỹ phải cho giải ngân ít nhất là 5% tổng số tài sản có được mỗi năm. Nếu không đạt mức tối thiểu, khoản thiếu hụt phải được bù vào năm kế tiếp, nếu không quỹ sẽ bị xử phạt.

Quỹ Musk đã không hoàn thành yêu cầu này trong các năm 2021, 2022 và 2023. Bước sang 2024, quỹ phải chi 421 triệu USD còn tồn lại từ năm 2023 và đã được cho giải quyết bằng cách chuyển qua cho nhiều tổ chức có liên quan đến Musk.

Tuy nhiên, trong chính năm 2024, Quỹ Musk lại tiếp tục thiếu đến 393 triệu USD so với mức cho giải ngân tối thiểu.

Theo luật, quỹ có thêm thời hạn đến cuối năm 2025 này để hoàn tất phần còn nợ, tạo nên vòng lặp "thiếu rồi bù" có thể kéo dài vô thời hạn nếu không có sự thay đổi nào đáng kể.