Lần đầu trong 70 năm, châu Âu hoảng loạn, không còn tin được Mỹ bảo vệ
 

Sau 7 thập kỷ lệ thuộc vào ô an ninh của Washington, châu Âu lần đầu rơi vào trạng thái hoang mang thật sự khi niềm tin vào lá chắn Mỹ lung lay dữ dội, các chuyên gia bình luận. Những tín hiệu cứng rắn từ chính quyền Trump, nguy cơ Mỹ thu hẹp cam kết quốc phòng, diễn biến tại Ukraine đang khiến các thủ đô châu Âu lo lắng đặt câu hỏi nếu Mỹ không còn bảo vệ, liệu lục địa già có thể tự chống đỡ trước các mối đe dọa?

Một cuộc tập trận quy mô lớn của NATO tại Romania trong tháng 11 đã phơi bày điểm yếu hậu cần nghiêm trọng của liên minh khi Mỹ thu hẹp hiện diện quân sự tại châu Âu. Chuyến hành quân kéo dài 10 ngày của một lữ đoàn thiết giáp Pháp – phải sử dụng 5 máy bay, 11 đoàn tàu và 15 đoàn xe – cho thấy châu Âu khó có thể phản ứng kịp thời nếu xảy ra tấn công, theo Euromaidanpress.

Theo Bloomberg, cuộc mô phỏng tác chiến tại dãy Carpathia ở miền trung Romania đã hé lộ “tương lai NATO” trong bối cảnh Washington phát tín hiệu giảm vai trò tại châu lục. Tại thao trường Cincu, cách Bucharest khoảng 260 km, một lữ đoàn châu Âu dưới quyền chỉ huy của Pháp tiến hành diễn tập bắn đạn thật trong khi Mỹ cân nhắc cắt giảm hỗ trợ quân sự còn lại dành cho Ukraine.

Giới chức Romania và châu Âu tham dự cuộc tập trận đều bày tỏ lo ngại: với hạ tầng giao thông hạn chế, lực lượng tăng viện NATO có thể mất nhiều tuần để tiếp cận tiền tuyến. Điều đó đồng nghĩa quân đội Romania sẽ phải tự mình chống đỡ giai đoạn đầu của một cuộc tấn công.

Mỹ vẫn ca ngợi năng lực của các nước châu Âu. Đại sứ Mỹ tại NATO Matthew Whitaker, sau khi quan sát tập trận, khẳng định: “Đây là ví dụ hoàn hảo về việc châu Âu có thể tự xoay xở". Tuy nhiên, thực tế cho thấy cuộc tập trận chủ yếu xoay quanh tác chiến mặt đất – lĩnh vực mà các thành viên châu Âu tương đối tự chủ. Mỹ vẫn phải đảm nhiệm các phần then chốt như kiểm soát không phận, hậu cần, phòng thủ tên lửa, tấn công chính xác tầm xa và tình báo – những mảng mà châu Âu chưa đủ năng lực thay thế.

Iulia Joja - Giám đốc chương trình Biển Đen tại Viện Trung Đông - nhận định: “Đây là lần đầu tiên trong 70 năm người châu Âu không còn coi cam kết an ninh của Mỹ là đảm bảo chắc chắn".

Thông báo của Mỹ cuối tháng 10 càng củng cố nỗi lo trên: Washington sẽ giảm quân tại Romania từ 1.700 xuống khoảng 1.000 người, đồng thời rút bớt lực lượng khỏi Bulgaria, Slovakia và Hungary. Quan chức Romania dù công khai tỏ ra “thông cảm”, nhưng Bloomberg dẫn nguồn tin cho biết họ không hề hài lòng với quyết định này.
Cảnh báo từ châu Âu về Nga

Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul ngày 25/11 cho biết tình báo nước này đánh giá Nga có khả năng tấn công một quốc gia NATO trong vòng bốn năm tới.

Cao ủy đối ngoại EU Kaja Kallas cũng cảnh báo: “Nga đang thử xem họ có thể đi xa đến đâu. Họ muốn gieo rắc nỗi sợ trong xã hội chúng ta".

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần nhấn mạnh rằng Nga không có ý định tấn công bất kỳ ai. Ông cáo buộc các chính trị gia phương Tây thường xuyên đe dọa người dân bằng những lời đe dọa tưởng tượng nhằm đánh lạc hướng sự chú ý khỏi các vấn đề trong nước.