EU bị quốc gia thành viên 'chặn đứng' kế hoạch dùng tài sản bị đóng băng của Nga tài trợ cho Ukraine
 

Cuộc đàm phán hồi đầu tháng này giữa Ủy ban châu Âu (EC) và chính phủ Bỉ về kế hoạch trích ngân sách hỗ trợ Ukraine từ tài sản ngân hàng trung ương Nga đã rơi vào bế tắc. Bỉ tiếp tục bác bỏ đề xuất của EC, với lý do rủi ro pháp lý và tài chính quá lớn, bất chấp áp lực ngày càng tăng từ các nước thành viên khác trong Liên minh châu Âu (EU).

Tại sự kiện đó, đại diện chính phủ Bỉ tuyên bố rõ ràng rằng họ sẽ không đồng ý trưng thu hoặc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga nếu không có "cam kết bảo lãnh pháp lý toàn diện từ EU" nhằm tránh các vụ kiện tụng kéo dài và các biện pháp trả đũa. Theo Bỉ, kế hoạch hiện tại của EC còn nhiều “lỗ hổng” và thiếu phương án thay thế nếu xảy ra rủi ro.

Hiện phần lớn tài sản nhà nước Nga tại châu Âu - trị giá khoảng 210 tỷ euro, đang bị phong tỏa tại nền tảng thanh toán Euroclear đặt trụ sở ở Bỉ. Đây cũng là lý do khiến nước này lo ngại mình sẽ là mục tiêu trực tiếp nếu Nga trả đũa. Đại sứ Nga tại Bỉ Denis Gonchar từng tuyên bố việc tịch thu tài sản Nga dưới bất kỳ hình thức nào sẽ bị coi là “hành vi trộm cắp” và Moscow sẽ “trả đũa ngay lập tức.”

Theo Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại thương Bỉ Theo Francken, việc đơn phương tịch thu tài sản Nga có thể khiến Moscow phản công bằng cách “niêm phong” khoảng 200 tỷ euro tài sản của các quốc gia phương Tây, bao gồm Bỉ, Mỹ, Đức và Pháp, đang có mặt tại Nga, từ bất động sản cho tới tài sản di động.

Ông cũng cảnh báo rằng khoản tiền mà EU định dùng để tài trợ cho Ukraine có thể bị sử dụng để kéo dài chiến sự chứ không phải để kết thúc nó, do không có cơ chế giám sát minh bạch.

Điều đáng chú ý là lập trường cứng rắn của Bỉ đã bắt đầu ảnh hưởng tới các quốc gia khác. Trong một tuyên bố trên mạng xã hội X mới đây, ông Francken tiết lộ rằng nước Ý đã bị thuyết phục rằng việc trưng thu tài sản Nga tiềm ẩn “rủi ro nghiêm trọng” đối với toàn bộ hệ thống tài chính châu Âu.

EC hiện đang hy vọng huy động khoảng 140 tỷ euro (tương đương 160 tỷ USD) để hỗ trợ Ukraine thông qua hình thức "khoản vay bồi thường chiến tranh", lấy tài sản đóng băng của Nga làm tài sản thế chấp. Tuy nhiên, kế hoạch này đang bị Bỉ và một số nước đặt dấu hỏi nghiêm trọng về tính hợp pháp và khả năng khả thi.

Một tài liệu nội bộ của EC bị rò rỉ cho thấy, các phương án thay thế như vay chung từ 27 nước thành viên EU hoặc cấp khoản tài trợ trực tiếp đều sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến mức nợ công và thâm hụt ngân sách của các quốc gia, nhất là trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang nhiều bất ổn.

Do không đạt được đồng thuận, Hội nghị thượng đỉnh EU hồi tháng 10 đã buộc phải hoãn quyết định cho đến tháng 12 tới. Trong thời gian này, EC được yêu cầu chuẩn bị thêm các lựa chọn tài chính hỗ trợ Ukraine cho giai đoạn 2026-2027.

Tham khảo Tass