Rubicon – quân bài chiến lược giúp Nga lật ngược thế trận UAV
 

Một đơn vị tuyệt mật của Nga đã làm thay đổi cục diện cuộc chiến máy bay không người lái, biến lợi thế vốn có của Ukraine thành điểm yếu. Đơn vị có tên gọi Rubicon, đã phát triển nhanh chóng dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov kể từ khi ông được bổ nhiệm vào tháng 6/2024.
Ông Belousov đã đến thăm trụ sở của đơn vị vào tháng 10 năm 2024 và xem xét một loạt máy bay không người lái đang được phát triển, theo video do truyền thông Nga công bố.

Quân bài chiến lược giúp Nga lật ngược thế trận UAV
Sự ra đời của Rubicon – tên đầy đủ là Trung tâm Công nghệ Không người lái Tiên tiến Rubicon – là minh chứng cho thấy quân đội Nga đang nhanh chóng thích ứng với những diễn biến phức tạp trên chiến trường. Với những thành công mà Rubicon đạt được, Tổng thống Nga Putin hồi tháng 6 tuyên bố rằng Nga sẽ xây dựng một bộ chỉ huy quân sự chuyên trách về “hệ thống máy bay không người lái”. Đơn vị này được chính thức thành lập vào tuần trước.Đại tá Sergei Ishtuganov, cho biết: “Người đứng đầu bộ phận chuyên trách hệ thống không người lái đã được bổ nhiệm và các cơ quan chỉ huy, kiểm soát quân sự đã được thiết lập ở tất cả các cấp”.

“Cách đây 1 năm, quân đội của chúng tôi chưa được trang bị đầy đủ các loại máy bay không người lái. Nhưng dần dần, các đơn vị Nga đã xoay chuyển được tình thế trên bầu trời. Chúng tôi đang phân công nhân viên vận hành, kỹ sư, kỹ thuật viên và các chuyên gia hỗ trợ khác cho các đơn vị này”, ông Sergei Ishtuganov nói.

Rubicon không chỉ thiết kế và triển khai máy bay không người lái mà còn phát triển và thử nghiệm các hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo tiên tiến. Đơn vị này đã tiên phong trong việc sử dụng máy bay không người lái cáp quang – tạo ra tác động đáng kể đến chiến trường. Các UAV này có thể cung cấp video về thực địa và không bị gây nhiễu.

“Rubicon là lực lượng nòng cốt của Nga trong việc vận hành và tác chiến bằng máy bay không người lái. Họ không chỉ phát triển mà còn huấn luyện các đơn vị máy bay không người lái khác của Nga”, Michael Kofman, thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie, nhận định.

Từ phòng thí nghiệm đến tiền tuyến
Chỉ sau vài tháng thành lập, Rubicon đã nhanh chóng xuất hiện trên nhiều khu vực chiến sự với thế hệ máy bay không người lái mới, giúp Nga đảo ngược tình thế trước lực lượng Ukraine.

Hoạt động tác chiến đầu tiên của Rubicon diễn ra trên lãnh thổ Nga, khi quân đội Ukraine tiến vào và kiểm soát một phần tỉnh Kursk vào mùa hè năm 2024. Ngay sau khi Rubicon được triển khai, Kiev cho biết các tuyến tiếp tế của họ gần như bị cắt đứt hoàn toàn bởi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Lực lượng Ukraine rút khỏi khu vực vào đầu năm nay. Hai chỉ huy Ukraine sau đó chia sẻ với CNN rằng, một đơn vị Nga được huấn luyện bài bản đã bất ngờ làm thay đổi cục diện, truy lùng các đơn vị hậu cần và các đội vận hành máy bay không người lái của Ukraine.

Sau đó, Rubicon đã xuất hiện tại nhiều điểm nóng khác trên chiến trường, mang lại lợi thế cho Nga nhờ khả năng tấn công các tuyến hậu cần của Ukraine nằm phía sau tiền tuyến, cũng như nhắm vào các đơn vị điều khiển UAV của đối phương.

Tháng 8 vừa qua, chỉ huy một đơn vị thuộc Lữ đoàn 93 của Ukraine cho biết, các đơn vị Rubicon đã được sáp nhập vào các lữ đoàn Nga đang hoạt động gần Kostiantynivka, tỉnh Donetsk. Chỉ trong một tuần, đơn vị này của Ukraine đã mất nhiều xe cộ, bãi phóng UAV, ăng-ten và thiết bị liên lạc. Nga đã tìm cách nhắm mục tiêu các đội vận hành UAV của Ukraine ngay từ đầu chiến sự và Rubicon đã đẩy chiến thuật này lên một mức độ cao hơn.

Theo nhà phân tích quân sự Mick Ryan, chiến trường hiện nay là “một môi trường tác chiến bão hòa UAV”. Ông cho biết, nhiều chỉ huy trên tiền tuyến nói rằng mức độ đổi mới của Nga trong lĩnh vực này có thể đã vượt Ukraine.

"Trong phạm vi 15 km tính từ tiền tuyến, việc sử dụng các phương tiện cơ giới để di chuyển gần như không thể thực hiện được. Bộ binh buộc phải hành quân từ 10 đến 15 km vào vị trí. Ở những khu vực triển khai xe bọc thép và pháo binh, nguy cơ hứng chịu hàng chục đợt tập kích mỗi ngày là rất cao. Các sở chỉ huy đều phải đào sâu dưới lòng đất để tránh bị UAV Nga phát hiện và phá hủy", ông Mick Ryan lưu ý.

Kênh Telegram Nga Lost Armor cũng nhận định: “Ngày nay, chính các binh sỹ vận hành UAV mới là những “kiến trúc sư” định hình chiến trường hiện đại. Ở mức độ nhất định, họ là người bảo đảm bước tiến của bộ binh”.

Ukraine ráo riết nhắm vào vị trí của Rubicon
Lực lượng Ukraine đã triển khai hệ thống bẫy trên các tuyến đường và lối mòn phía sau chiến tuyến nhằm vô hiệu hóa máy bay không người lái của Rubicon, nhưng các biện pháp này tỏ ra kém hiệu quả do phạm vi chiến sự quá rộng.

Rubicon cũng đẩy mạnh việc phát triển mạng lưới radar nhằm phát hiện và bắn hạ UAV của Ukraine. "Họ đã thu giữ tất cả các loại UAV chủ lực của chúng tôi làm chiến lợi phẩm", chuyên gia tác chiến điện tử Ukraine Serhiy Beskrestnov cho biết. “Tất nhiên, họ đã nghiên cứu toàn bộ thiết bị điện tử, hệ thống liên lạc và dẫn đường bên trong UAV của chúng tôi”.

Rubicon được cho là đã sử dụng UAV tấn công một tàu Ukraine tại cửa sông Danube hồi tháng 8. Cách đây 2 tuần, lực lượng này cũng tuyên bố đã phá hủy một tàu hải quân Ukraine neo đậu tại cơ sở sản xuất khí đốt trên Biển Đen.

Tầm quan trọng của các đơn vị Rubicon khiến lực lượng an ninh Ukraine ráo riết truy tìm căn cứ tiền phương của họ. Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine cho biết, lực lượng nước này đã thực hiện một cuộc tấn công bằng UAV tại Avdiivka phá hủy một sở chỉ huy của Rubicon hồi đầu tháng 11.

“Chúng tôi phát hiện và truy tìm các ăngten, thiết bị đầu cuối liên lạc vệ tinh, hầm trú ẩn của đối phương rồi tấn công chúng", ông Vladyslav, chỉ huy đơn vị UAV thuộc Lữ đoàn Jaeger 71 cho biết.

Theo các chỉ huy Ukraine, Nga đang có lợi thế về UAV cáp quang mà họ sản xuất. “Số lượng UAV mà Nga có thể sử dụng lớn hơn nhiều so với của chúng tôi. Đó là khác biệt lớn nhất", ông Vyacheslav cho biết.