VietBF - Kế hoạch hòa bình ở Ukraine: Trump và Putin bắt tay nhau để ép Ukraine phải quy hàng theo yêu sách của Nga

Ngày 20/11/2025, kế hoạch hòa bình 28 điểm mà giới truyền thông Mỹ đã tiết lộ ra, gây ra một cơn địa chấn mạnh đối với Ukraine và các quốc gia đồng minh ở châu Âu. Từ Kiev cho đến Paris, Berlin hay Luân Đôn, tất cả đều coi đó là một "kế hoạch đầu hàng" trong lúc ở Mỹ, sự kiện này đã làm dấy lên nhiều mối hoài nghi, khiến cho chính trường Mỹ rơi vào cơn hỗn loạn.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (T) bắt tay nguyên thủ Nga Vladimir Putin sau cuộc gặp tại Căn cứ Elmendorf-Richardson ở Anchorage, Alaska, Hoa Kỳ, ngày 15/08/2025. (Ảnh: REUTERS)
"Kế hoạch Nga – Mỹ: Ukraine bị ép phải đầu hàng, châu Âu chi trả và câm lặng", tựa đề của một bài nhận định trên trang Le Temps (Thụy Sĩ) đã phản ảnh phần nào tâm trạng hiện nay của Kiev và nhiều thủ đô ở châu Âu, vốn là những đồng minh của Ukraine. Cảm giác "bị phản bội", "bị bỏ rơi" càng được củng cố khi ở Mỹ vào cuối tuần qua, đã bùng lên nghi vấn về nguồn gốc của văn bản nói trên: "Ai đã chấp bút soạn thảo tài liệu với 28 điều kiện quá có lợi cho Nga?"

Việc nêu ra câu hỏi này đã làm nổi bật tính chất mập mờ trong cách thức thực hiện, vốn được giữ bí mật trong nhiều tuần qua. Theo Le Monde, sự hỗn loạn này bắt nguồn từ việc ông Kirill Dmitriev, chủ tịch Quỹ Đầu tư trực tiếp của Nga, và là nhân vật đàm phán chính đại diện cho điện Kremlin, đã đến Miami, tiểu bang Florida, vào ngày 24/10, theo lời mời từ phía Mỹ, và có nhiều cuộc họp với ông Steve Witkoff, đặc phái viên, một người thân tín của tổng thống Trump, và con rể của Donald Trump là Jared Kushner.

Đây còn là hai nhân vật đã đúc kết lệnh ngừng bắn cho dải Gaza và giải thoát 20 con tin Israel còn lại bị bọn khủng bố Hamas cầm giữ. Điều này đã làm xuất hiện sự giả định cho rằng tổng thống Trump muốn có được một kế hoạch hòa bình cho Ukraine dựa theo mô hình của hồ sơ thỏa thuận mơ hồ ở dải Gaza.

Nếu như động cơ thực sự của vụ làm rò rỉ bản kế hoạch này, dù vô tình hay cố ý mà ông Steve Witkoff lên tiếng cho rằng từ ông Dmitriev, là chưa rõ ràng, thì sự kiện này đã khiến cho chính quyền Trump bị bối rối và làm dấy lên nhiều sự chỉ trích trong chính trường Mỹ, xem đây như là một thất bại quá lớn cho nền ngoại giao của Mỹ.

Chuyên gia Phil Gordon, Viện Brookings, từng là cố vấn đối ngoại cho cựu phó tổng thống Kamala Harris, nhận định, quá trình đàm phán với Nga đã thiếu đi một mắt xích quan trọng: Đó là Hội đồng An ninh Quốc gia, vốn là cơ quan điều phối các nỗ lực đàm phán và truyền tải thông điệp cho công luận.

Việc bỏ qua các phân tích chuyên môn, đặc biệt là về Nga và chọn một cách tiếp cận ngoại giao thu hẹp, gần như quá cẩu thả, đã dẫn đến hậu quả là tổng thống Trump phải đối mặt với một nghịch lý: Sự linh hoạt của ông là một điểm yếu do thiếu các nguyên tắc sơ đẳng trong chính sách ngoại giao và những lằn ranh đỏ. Điều mà ông bận tâm là nhanh chóng có được một kết cục tốt đẹp và mỹ mãn mà không màng đến số phận lâu dài của Ukraine cũng như là một cấu trúc an ninh bền vững cho châu Âu.

Đương nhiên, bản kế hoạch của ông Trump đã được phó tổng thống Mỹ JD. Vance công khai ủng hộ. Nhưng với nhiều nghị sĩ Mỹ, đề xuất về kế hoạch hòa bình với 28 điểm này không phải là lập trường của chính quyền Mỹ mà đúng hơn là một danh sách các yêu sách được Nga gởi đến một trong số các nhân vật đại diện của Mỹ, theo như lời phát biểu từ nghị sĩ đảng Cộng Hòa, ông Mike Rounds.

Nội bộ chính quyền Mỹ thêm rối bời khi Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio có những lập trường không nhất quán. Tại Diễn đàn An ninh Quốc tế Halifax (Canada), ông Rubio tỏ ra muốn giữ khoảng cách với bản kế hoạch này. Nhưng vài giờ sau vụ rò rỉ này, ông khẳng định "Mỹ là tác giả của bản kế hoạch hòa bình" này.

Tình trạng "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược" còn rõ nét hơn tại Quốc Hội Mỹ, vào lúc các nghị sĩ Cộng Hòa nghĩ rằng đã có thể nhận được sự ủng hộ từ Tòa Bạch Ốc để cho thông qua một gói trừng phạt mới nhắm vào Nga. Văn bản này đã nhận được sự hậu thuẫn rộng rãi từ lưỡng đảng cho phép áp đặt các trừng phạt phụ nhắm vào các quốc gia mua dầu thô và khí đốt của Nga.

Hiện tại, Donald Trump giữ khoảng cách với những tranh cãi do vướng phải những rắc rối trong nước. Nhưng có một điều chắc chắn, trong cuộc chiến này, ông Trump đã ra mặt chọn phe khi đưa ra tối hậu thư cho Ukraine: "Ukraine phải đáp ứng và chấp thuận các yêu sách của Nga trước ngày 27/11, nếu không Mỹ sẽ chấm dứt mọi sự hỗ trợ cho quân dân Ukraine". Và một lần nữa, Donald Trump lại lớn tiếng chỉ trích Tổng thống Ukraine "không hề bày tỏ lòng biết ơn đối với các nỗ lực hòa giải của Hoa Kỳ!"