Cộng sự của tổng thống Ukraine bỏ trốn, lộ mạng lưới giao dịch quyền lực cực lớn
 

Các công tố viên Ukraine đang điều tra một vụ án tham nhũng quy mô lớn liên quan đến công ty điện hạt nhân nhà nước Energoatom, cáo buộc các nghi phạm đã thao túng các quan chức cấp cao như một phần của mạng lưới rộng lớn dùng quan hệ để trục lợi.

Vụ án tham nhũng quy mô lớn này được Cơ quan chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU) khởi tố vào ngày 11-11, với 8 nghi phạm phải đối mặt với các cáo buộc nghiêm trọng như hối lộ, lạm dụng chức vụ và làm giàu bất hợp pháp.

Trong số đó, ông Timur Mindich được xác định là người cầm đầu đường dây. Ông Mindich là một nhân vật có ảnh hưởng, đồng thời là cộng sự thân cận và đồng sở hữu công ty sản xuất Kvartal 95 của Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Ngày 12-11, Tòa án chống tham nhũng tối cao Ukraine đã ra lệnh bắt giữ 4 nghi phạm, bao gồm Dmytro Basov, Ihor Myroniuk, Ihor Fursenko và Lesia Ustimenko, và ấn định mức tiền bảo lãnh rất cao, dao động từ 25 triệu Hryvnia (khoảng 600.000 USD) đến 126 triệu Hryvnia (khoảng 3 triệu USD).

Trong khi đó, 2 nghi phạm chính là Mindich và doanh nhân Oleksandr Tsukerman đã bỏ trốn. Phản ứng trước việc này, nguồn tin từ Văn phòng tổng thống Ukraine nói với tờ Kyiv Independent rằng Tổng thống Zelensky đang chuẩn bị áp lệnh trừng phạt đối với cả ông Mindich và ông Tsukerman.

Theo Kyiv Independent, công tố viên khẳng định trước tòa rằng các nghi phạm đã sử dụng ảnh hưởng chính trị đáng kể để can thiệp sâu vào bộ máy nhà nước. Sự can thiệp này bao gồm cả việc thao túng nội các, khi các nghi phạm trong vụ Energoatom đã thảo luận về việc bổ nhiệm nhân sự vào nội các của Thủ tướng Yulia Svyrydenko.

Mối liên hệ được cho là đã vươn tới tổng thống. Theo các băng ghi âm của NABU, Tổng thống Zelensky đã gọi điện cho Bộ trưởng Tư pháp Herman Halushchenko trong một cuộc trò chuyện với nghi phạm Mindich và Tsukerman, ngay sau khi ông Mindich gửi tin nhắn cho tổng thống.

Chi tiết này được công tố viên sử dụng để chứng minh quyền lực chính trị của ông Mindich.

Bộ trưởng Tư pháp Halushchenko, người xuất hiện trong các băng ghi âm, đã nộp đơn từ chức vào ngày 12-11.

Tương tự, nghi phạm Ihor Myroniuk còn trực tiếp phỏng vấn bà Svitlana Hrynchuk khi bà đang được cân nhắc cho vị trí Bộ trưởng Năng lượng. Bà Hrynchuk đã được bổ nhiệm nhưng cũng từ chức cùng ngày 12-11.

Mạng lưới này không chỉ can thiệp vào nhân sự mà còn tìm cách hối lộ các cơ quan chống tham nhũng và thao túng các hợp đồng quốc phòng quan trọng.

Các nghi phạm đã thảo luận về việc hối lộ Cơ quan điều tra nhà nước Ukraine (SBI), với một nghi phạm tiết lộ ý định để SBI "lấy 5%" số tiền để giải quyết ổn thỏa vụ việc.

Nghi phạm Dmytro Basov cũng bị cáo buộc đưa khoản hối lộ 20.000 USD cho Cơ quan phòng chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NAPC) vào tháng 5, buộc cơ quan này phải mở cuộc điều tra nội bộ.

Nghiêm trọng hơn, nghi phạm Mindich còn bị cáo buộc can thiệp vào mua sắm quốc phòng. Ông này đã gây áp lực buộc ông Rustem Umerov (khi đó là Bộ trưởng Quốc phòng) phải ký một hợp đồng cung cấp áo chống đạn với một công ty Israel.

Mặc dù hợp đồng được ký, song công ty này không giao hàng đúng hạn. Quân đội Ukraine cuối cùng lại nhận được áo chống đạn Trung Quốc chất lượng kém hơn thay thế.