Trump âm thầm giảm hàng trăm tỷ đô la tiền thuế cho giới siêu giàu
 

Trong khi hàng triệu người Mỹ đang vật lộn với giá cả tăng và ngân sách liên bang thâm hụt kỷ lục, Bộ Ngân Khố và Sở Thuế Vụ (IRS) dưới quyền Tổng Thống Donald Trump âm thầm ban hành hàng loạt quy định mới, giảm hàng trăm tỷ đô la ưu đãi thuế cho các tập đoàn lớn và giới siêu giàu.

Những “ưu đãi kỹ thuật” này được công bố qua một chuỗi thông báo nội bộ và dự thảo quy định từ mùa hè vừa qua, không được Quốc Hội thông qua, không họp báo, không giám sát công khai.

Nhưng theo giới chuyên gia thuế, những thông báo âm thầm đó vô hiệu hóa phần lớn Đạo Luật Giảm Lạm Phát (IRA) năm 2022, vốn được Tổng Thống Joe Biden ký ban hành nhằm đảm bảo các công ty siêu lợi nhuận phải đóng tối thiểu 15% thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đạo luật này, dự kiến giúp thu về $222 tỷ trong 10 năm, giờ có thể chỉ còn là con số tượng trưng sau khi chính quyền Trump nới lỏng, miễn trừ và “viết lại” các quy định thực thi.

Cắt thuế mà không qua Quốc Hội

Theo tờ The New York Times, các quy định mới của Bộ Ngân Khố đã mở lối thoát thuế cho hàng loạt ngành giàu có: Các quỹ đầu tư tư nhân (private equity), công ty tiền mã hoá, tập đoàn bảo hiểm, đầu tư bất động sản nước ngoài và các tập đoàn xuyên quốc gia.

Ông Kyle Pomerleau, chuyên gia thuế tại Viện Doanh Nghiệp Mỹ (AEI), nhận định: “Bộ Ngân Khố đang thực hiện những khoản cắt giảm thuế chưa từng được Quốc Hội thông qua. Quốc Hội làm luật thuế, không phải Bộ Ngân Khố. Khi một cơ quan hành pháp tự mở rộng thẩm quyền như vậy, đó là vi phạm nguyên tắc hiến định.”

Trước đó, trong Tháng Bảy, ông Trump đã ký “Đạo Luật To Đẹp” (One Big Beautiful Bill Act), kế hoạch cắt thuế trị giá $4,000 tỷ, phần lớn dành cho doanh nghiệp lớn và giới giàu, đổi lại là cắt ngân sách y tế cho người già và phiếu thực phẩm SNAP cho người nghèo.

Giờ đây, với các quy định mới của Bộ Ngân Khố, các công ty còn nhận thêm hàng trăm tỷ đô la miễn giảm khác, trong khi thâm hụt ngân sách liên bang phình to thêm hàng ngàn tỷ đô la.



Lối thoát cho giới siêu giàu

Theo tiết lộ, hai hãng tiền mã hóa lớn là Coinbase và Strategy từng đối mặt nguy cơ phải chịu thuế tối thiểu hàng tỷ đô la theo luật IRA. Nhưng sau các cuộc vận động hành lang của nhóm luật sư từng phục vụ trong chính quyền Trump, IRS đã chính thức “nới quy định,” miễn trừ cho các công ty nêu trên với lý do “lợi nhuận chưa hiện thực hoá.”

Kết quả: Chỉ vài giờ sau, Strategy tuyên bố “không còn thuộc diện bị đánh thuế tối thiểu.”

Một số tập đoàn năng lượng cũng nhanh chóng được hưởng lợi. Cheniere Energy, nhà xuất cảng khí thiên nhiên lớn nhất Mỹ, tiết lộ rằng nhờ thông báo mới nhất từ Bộ Ngân Khố, họ sẽ nhận lại $380 triệu tiền hoàn thuế.

Các quỹ đầu tư như Blackstone, biểu tượng của giới tài phiệt Wall Street cũng giành được “đặc quyền linh hoạt” để tự tính toán lại nghĩa vụ thuế theo cách có lợi nhất. Các công ty bảo hiểm được phép bù trừ khoản lỗ từ những năm trước để giảm số thuế phải nộp hiện tại.

Luật sư thuế kỳ cựu Monte Jackel, cựu viên chức IRS, nhận xét: “Họ đang làm điều chẳng khác nào xoá bỏ toàn bộ đạo luật. Đây không còn là hướng dẫn kỹ thuật, đây là viết lại luật thuế.”

Trump mở cửa “thiên đường thuế” cho giới thượng lưu

Giới phân tích tài chính gọi đây là phiên bản 2.0 của chính sách “cắt thuế cho người giàu,” bắt đầu từ nhiệm kỳ đầu của Trump. Khi đó, các quy định tương tự đã xóa bỏ thuế thừa kế đối với tài sản lớn và giảm mạnh thuế doanh nghiệp xuống 21%, khiến hàng loạt tập đoàn như Amazon, Microsoft, AT&T gần như không phải nộp đồng thuế nào.

Trong khi đó, người lao động Mỹ vẫn đóng thuế đều đặn, và các chương trình phúc lợi như Medicare, Medicaid tiếp tục bị cắt giảm để “bù đắp thâm hụt.”

Giáo Sư Luật Daniel Hemel (Đại Học New York) nhận định: “Khi Bộ Ngân Khố làm qua quy định thay vì thông qua Quốc Hội, họ có thể tặng ưu đãi cho một nhóm nhỏ mà không cần cắt chỗ khác để bù. Đó là cách tặng quà cho người giàu mà không ai thấy.”

Nhận định

Chính quyền gọi đây là “chính sách khuyến khích đầu tư,” nhưng thực tế, đây là bản sao tinh vi của chính sách “trickle-down” cũ, tức là tiền chảy ngược lên, không bao giờ nhỏ giọt xuống.

Trong khi giới tỷ phú reo mừng vì hóa đơn thuế nhẹ hơn, ngân sách quốc gia thì thủng thêm hàng ngàn tỷ đô là, và người dân bình thường sẽ gánh hậu quả qua dịch vụ y tế, an sinh, và giá hàng hóa tăng cao.

Câu hỏi không còn là “ai được giảm thuế?”

Câu hỏi là “Ai sẽ phải trả thay phần thuế mà những người giàu có vừa được miễn?”