VietBF - USA Thượng viện Mỹ chốt thỏa thuận mở cửa chính phủ: 8 Thượng nghị sĩ Dân chủ ‘bắt tay’ Cộng hòa, trợ cấp Obamacare bị gác lại

Bỏ phiếu 60–40, mở khóa nút thắt ở Thượng viện
Đêm 10/11 (giờ Washington), Thượng viện Mỹ thông qua dự luật tài trợ để tái mở cửa chính phủ liên bang với tỷ lệ 60–40. Một nhóm nhỏ trong khối Dân chủ đã bỏ phiếu cùng đảng Cộng hòa, chấp nhận không gắn điều kiện gia hạn các khoản trợ cấp tăng cường theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA) — vốn đang giúp hàng triệu người Mỹ chi trả bảo hiểm. Ở phía Cộng hòa, Thượng nghị sĩ Rand Paul (Kentucky) là người duy nhất bỏ phiếu phản đối.

Ai đã “đổi bên”? Danh sách 8 người quyết định cuộc chơi
Tám gương mặt trong phe Dân chủ băng qua lằn ranh để tạo đủ 60 phiếu gồm: Dick Durbin, Maggie Hassan, Tim Kaine, Jeanne Shaheen, Catherine Cortez Masto, John Fetterman, Jacky Rosen và Angus King (thượng nghị sĩ độc lập, sinh hoạt cùng Dân chủ). Quyết định này chốt lại một cuối tuần đàm phán âm thầm giữa nhóm trung dung, lãnh đạo Cộng hòa và Nhà Trắng.

Trợ cấp ACA bị “để dành”, lời hứa về một cuộc bỏ phiếu sau
Phần lớn nghị sĩ Dân chủ muốn tiếp tục đấu đến cùng cho gói trợ cấp ACA, nhưng khối trung dung lập luận rằng với việc Tổng thống Donald Trump giữ lập trường cứng rắn, không có cửa để giành thắng lợi chính sách lúc này. Đổi lại, họ nhận một cam kết sẽ có cuộc bỏ phiếu trong tương lai về một dự luật chăm sóc sức khỏe do Dân chủ chọn. Tuy nhiên, không có gì đảm bảo rằng dự luật này có thể đi qua Thượng viện, chứ chưa nói đến Hạ viện.

Gói tài trợ: ưu tiên thực dụng, “mở lại bếp ăn” quốc gia
Dự luật sẽ khôi phục các dịch vụ trọng yếu như trợ giúp lương thực liên bang, chương trình dinh dưỡng WIC dành cho phụ nữ, trẻ sơ sinh và trẻ em, cùng nhiều chương trình dành cho cựu chiến binh. Một số cơ quan chủ chốt được cấp tiền đến hết năm tài khóa 2026, giúp giải tỏa áp lực tức thời cho hàng trăm nghìn công chức liên bang.

Đấu đá nội bộ Dân chủ: áp lực dồn lên lãnh đạo
Dù không bỏ phiếu thuận, Lãnh đạo Thiểu số Chuck Schumer bị cánh tả chỉ trích vì “mở đường” để nhóm trung dung chốt thỏa thuận mà không có thắng lợi cụ thể về ACA. Nhiều nghị sĩ Dân chủ cảnh báo đảng sẽ phải đánh lại vòng hai vào ngày 30/1 — mốc đáo hạn tiếp theo của một phần ngân sách.

Trận chiến chuyển sang Hạ viện: Johnson cần “lưng” của Trump
Dự luật sẽ được chuyển sang Hạ viện, nơi Chủ tịch Mike Johnson phải chèo lái một khối đa số đầy chia rẽ. Tín hiệu tích cực: Tổng thống Donald Trump bày tỏ ủng hộ quá trình thông qua, cho rằng dự thảo “không thay đổi gì lớn” và đã có đủ sự hậu thuẫn lưỡng đảng để “mở cửa đất nước rất nhanh”. Sự hậu thuẫn này có thể là chìa khóa để Johnson ghép đủ phiếu trong vài ngày tới.

Vì sao đây là toan tính “đổi thời gian lấy không gian”?
— Chính trị: Đảng Cộng hòa bị dư luận đổ lỗi nhiều hơn cho đợt đóng cửa chính phủ dài nhất lịch sử Mỹ, nên họ cần một lối thoát. Phe trung dung Dân chủ chọn “xả hàng” áp lực, tạm thời cứu dịch vụ công rồi quay lại tranh đấu chính sách sau.
— Chính sách: Trợ cấp ACA là then chốt để kiềm chế phí bảo hiểm tăng sốc trong năm tới. Trì hoãn hôm nay đồng nghĩa rủi ro phí leo thang nếu không kịp gia hạn trước các mốc kỹ thuật của ngành bảo hiểm.
— Lịch trình: Mốc 30/1 tạo ra “vách đá” ngân sách mới; khả năng shutdown tái diễn phụ thuộc vào việc Hạ viện có chịu đưa gói ACA riêng ra sớm và có cầu nối lưỡng đảng hay không.

Kịch bản sắp tới

Hạ viện thông qua nhanh: Chính phủ mở lại, các chương trình xã hội chạy bình thường; cuộc chiến ACA tách riêng, đàm phán kéo dài đến trước 30/1.

Hạ viện sửa đổi: Trở lại Thượng viện, rủi ro dây dưa tăng, đòi hỏi Nhà Trắng và lãnh đạo lưỡng đảng can thiệp mạnh.

Đổ vỡ phút chót: Thiểu số nhưng cứng rắn trong Hạ viện có thể chặn, buộc phải tìm gói tạm thời (CR) khác.

Thỏa thuận ở Thượng viện là bước ngoặt chiến thuật: ưu tiên mở cửa lại chính phủ và bảo vệ mạng lưới an sinh, chấp nhận gác lại mục tiêu gia hạn trợ cấp ACA để tránh “cháy nhà”. Nhưng đồng hồ đã được đặt lại đến 30/1. Nếu không có một thỏa thuận y tế có ý nghĩa, Quốc hội Mỹ sẽ phải đấu lại từ đầu — và người dân, một lần nữa, sẽ là bên chịu thiệt thòi nhất.