SNAP trong vòng xoáy shutdown: Tối cao Pháp viện ra “stay” khẩn, hàng chục triệu người nín thở
 

Lệnh “tạm dừng hành chính”: chuyện gì vừa xảy ra?
Thẩm phán Tối cao Pháp viện Ketanji Brown Jackson ban hành “administrative stay” tạm thời, đóng băng phán quyết của tòa cấp dưới vốn yêu cầu chính quyền Trump chi trả đủ 100% quyền lợi SNAP cho tháng 11. Đây không phải là phán quyết cuối cùng về tính đúng sai của vụ án, mà là động tác giữ nguyên hiện trạng để tòa phúc thẩm có thêm thời gian xem xét.

Hệ quả trước mắt: USDA chưa phải chuyển ngay 4 tỷ USD
Với lệnh tạm dừng, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) không phải lập tức chuyển 4 tỷ USD vào chương trình tem phiếu thực phẩm. Quyền lợi đầy đủ của hàng triệu người nhận SNAP vì thế đứng trước rủi ro bị chậm hoặc chỉ được chi trả một phần, trong khi chính quyền đã cam kết dùng quỹ dự phòng để chi trả tạm thời.

Vì sao SNAP thành “điểm nóng” của kỳ shutdown dài kỷ lục?
Trận chiến pháp lý quanh SNAP là điểm gây sức ép rõ ràng nhất giữa Hành pháp – Lập pháp – Tư pháp trong bối cảnh shutdown. Ở đây, 42 triệu người phụ thuộc vào nguồn hỗ trợ thực phẩm dễ thấy ngay tác động: hoặc có tiền ăn, hoặc không.

Diễn biến dây chuyền: từ tòa Rhode Island đến Tối cao Pháp viện
Trước đó, Thẩm phán liên bang John McConnell (Rhode Island) ra lệnh chi trả toàn phần tháng 11, phê phán chính phủ “hành xử tùy tiện và thất thường” khi chỉ chọn trả một phần. Nhiều bang lập tức khởi động chi đủ 100%—tạo ra hệ quả ngoài ý muốn:
— Wisconsin đề nghị nạp đủ tiền lên thẻ EBT ngay, bị USDA từ chối vì chưa kịp tuân thủ lệnh mới, khiến bang… thấu chi 20 triệu USD trên thư tín dụng.
— Kansas giải ngân gần 32 triệu USD cho khoảng 86.000 hộ.
Trong khi đó, một tòa phúc thẩm ở Boston từ chối “đóng băng” tạm thời, còn USDA đã phát hướng dẫn kỹ thuật. Quyết định “stay” của Justice Jackson tiếp tục đẩy tình hình vào khoảng trống bất định.

Lập luận của các bên: “khủng hoảng do Quốc hội gây ra” vs. “phải trả ngay”
Chính quyền Trump biện hộ trước Tối cao Pháp viện: thiếu ngân sách là khủng hoảng do Quốc hội và chỉ Quốc hội mới giải quyết dứt điểm; phán quyết buộc chi đủ là “không thể chấp nhận”. Phía nguyên đơn thì thúc giục phải trả đầy đủ ngay, vì người dân đã “chờ quá lâu”.

Các thống đốc vào cuộc: khác biệt về nhịp chi trả
— Kansas (Thống đốc Dân chủ Laura Kelly) thông báo đã chuyển đủ quyền lợi tháng 11 cho người dân.
— Pennsylvania (Thống đốc Josh Shapiro) nói người nhận sẽ thấy tiền lên thẻ EBT ngay trong ngày.
— Maryland và New York báo hiệu quyền lợi sẽ đến vào cuối tuần.
Nhịp chi trả lệch pha giữa các bang càng khiến bức tranh an sinh trở nên chắp vá trước mắt người thụ hưởng.

Nút thắt pháp lý: tiền từ đâu và trả thế nào?
Theo lệnh của thẩm phán cấp dưới, chính phủ buộc phải chuyển thêm nguồn thu thuế quan chưa dùng (vốn hỗ trợ chương trình dinh dưỡng trẻ em) để bù đủ SNAP tháng 11. Chính quyền chọn phương án trả một phần, cảnh báo nhiều bang cần tuần hoặc tháng để tính lại và phát tiền—điều mà tòa cho là quá chậm.

Tác động rộng hơn: quyền lợi thực phẩm và bài kiểm tra năng lực điều hành
SNAP là “đường ống” sống còn với trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật và lao động thu nhập thấp. Việc lắc lư giữa “trả đủ – trả thiếu – tạm dừng” trong vài ngày đã làm đứt gãy kế hoạch chi tiêu của hộ gia đình, đồng thời trở thành bài kiểm tra hành chính – pháp lý trong thời kỳ shutdown.

Chờ gì tiếp theo?
Lệnh “administrative stay” chỉ mang tính ngắn hạn: tòa phúc thẩm sẽ xem xét khẩn, sau đó có thể giữ, sửa hoặc hủy phán quyết cấp dưới; vụ việc có thể quay lại Tối cao Pháp viện. Cho đến khi có phán quyết rõ ràng, bức tranh chi trả SNAP tháng 11 vẫn là đường viền đứt đoạn—với hệ quả thực tế rơi trực tiếp vào giỏ hàng mỗi gia đình.

An sinh không thể “để mai tính”
Một phán quyết tạm thời có thể xoa dịu áp lực thủ tục, nhưng không thể lấp đầy tủ lạnh. SNAP đang phơi bày sự mong manh của dịch vụ công trong khủng hoảng ngân sách: khi chính trị bế tắc, cái đói không chờ. Điều người dân cần lúc này là dòng tiền ổn định, kịp thời và minh bạch—không phải thêm một vòng tranh tụng.