Fed có lạc lối khi 'đi trong sương mù'?
 

Những tín hiệu trái chiều về thị trường lao động liên tục ập đến trong khi các dữ liệu chính thức từ chính phủ vẫn bị trì hoãn khiến Fed như 'đi trong sương mù', theo cách nói của Chủ tịch Fed Jerome Powell. Thế nhưng liệu việc tạm dừng giảm lãi suất như ông Powell dề cập liệu có phải là lựa chọn đúng đắn?

Những tín hiệu trái chiều

Việc chính phủ Mỹ đóng cửa ngừng hoạt động kéo dài đã khiến các báo cáo việc làm tháng 9 và tháng 10 bị trì hoãn. Điều đó khiến các nhà hoạch định chính sách phải dựa vào dữ liệu việc làm từ các tổ chức tư nhân. Thế nhưng những dữ liệu này lại đang mang đến những tín hiệu trái chiều về thị trường lao động.



Theo đó Công ty xử lý bảng lương ADP hôm thứ Tư (5/11) cho biết, khu vực tư nhân tại Mỹ tạo thêm được Các công ty đã tạo thêm 42.000 việc làm trong tháng 10, sau khi giảm 29.000 việc làm trong tháng 9. Con số này cũng cao hơn khá nhiều so với ước tính của các nhà kinh tế được Reuters khảo sát là 28.000 việc làm và càng cao hơn so với ước tính đồng thuận của Dow Jones là 22.000 việc làm.

Tuy nhiên chỉ một ngày sau đó, các báo cáo từ các tổ chức tư nhân khác lại mang đến một bức tranh trái ngược hoàn toàn về thị trường lao động.

Chẳng hạn dữ liệu từ công ty phân tích lực lượng lao động Revelio Labs cho thấy, dã có 9.100 việc làm bị mất trong tháng 10. Revelio Labs cũng cho biết, số lượng nhân viên bị sa thải đã tăng 37% lên 43.600 vào tháng trước.

Một báo cáo khác từ công ty dịch vụ việc làm toàn cầu Challenger, Gray & Christmas cũng cho thấy, số lượng người lao động bị cho nghỉ việc theo kế hoạch đã tăng vọt 183% lên 153.074 người trong tháng 10, mức cao nhất trong tháng trong 22 năm.

Còn theo tính toán của Haver Analytics, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ban đầu của Mỹ đã tăng lên 229.140 trong tuần kết thúc vào ngày 1/11, từ mức 219.520 của tuần trước đó. Con số này trùng khớp với ước tính của Citigroup, JPMorgan và Nationwide.

Trong khi Fed Chicago ước tính, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,36% vào tháng trước từ mức ước tính 4,35% vào tháng 9. Còn nếu làm tròn theo cách tính thường được Cục Thống kê Lao động thuộc Bộ Lao động sử dụng thì tỷ lệ thất nghiệp là 4,4% trong tháng 10.

Đi trong sương mù

Theo các nhà phân tích, những thông tin trái ngược nêu trên, cộng thêm việc thiếu vắng các dữ liệu chính thức từ chính phủ chắc chắn sẽ gây nhiều khó khăn cho các nhà hoạch định chính sách của Fed trong việc đánh giá về thị trường lao động để đưa ra quyết định lãi suất - một tình trạng đã được Chủ tịch Fed ví von là “đi trong sương mù”.

Còn nhớ phát biểu tại buổi họp báo sau quyết định giảm lãi suất 25 điểm cơ bản hôm 29/10, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết, sự chia rẽ quan điểm trong nội bộ Fed và việc thiếu dữ liệu chính thức từ chính phủ liên bang có thể khiến việc cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay trở nên ngoài tầm với.

“Nếu bạn hỏi tôi liệu điều đó có ảnh hưởng đến... cuộc họp tháng 12 hay không, tôi không nói là sẽ ảnh hưởng, nhưng đúng vậy, bạn có thể hình dung ra điều đó. Bạn biết đấy, bạn sẽ làm gì nếu lái xe trong sương mù? Bạn phải giảm tốc độ”, ông nói.

Hình ảnh này một lần nữa đã được Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee nhắc lại trong cuộc phỏng vấn với CNBC hôm thứ Năm khi cho biết, việc thiếu dữ liệu chính thức về lạm phát trong thời gian chính phủ đóng cửa "làm nổi bật" sự thận trọng của ông về việc cắt giảm lãi suất hơn nữa. “Tôi nghiêng về quan điểm rằng khi trời mù sương, chúng ta hãy cẩn thận một chút và chậm lại”, Goolsbee nói.

Nếu vì lý do này mà Fed tạm dừng giảm lãi suất trong tháng 12 như Chủ tịch Fed Jerome Powell đã ám chỉ, chắc chắn đó sẽ là điều mà nhiều nhà hoạch định chính sách theo trường phái “diều hâu” mong đợi khi họ muốn dừng cắt giảm lãi suất do lo ngại lạm phát tại Mỹ vẫn cao hơn khá nhiều so với mục tiêu 2%.

Quả vậy trong các phát biểu mới đây, một nhóm các Chủ tịch Fed khu vực như Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan, Chủ tịch Fed Cleveland Beth Hammack và Chủ tịch Fed Kansas City R. Schmid đều nêu rõ quan điểm là không nên tiếp tục cắt giảm lãi suất trong tháng 12.

“Tôi thấy khó có thể cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa vào tháng 12 trừ khi có bằng chứng rõ ràng cho thấy lạm phát sẽ giảm nhanh hơn dự kiến hoặc thị trường lao động sẽ hạ nhiệt nhanh hơn”, Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan Phát biểu tại một hội nghị ngân hàng Dallas cuối tuần trước.

Dừng lại có phải là lựa chọn hợp lý?

Thế nhưng nhiều nhà hoạch định chính sách khác của Fed lại không đồng tình với lý do thiếu vắng các dữ liệu chính thức để tạm dừng giảm lãi suất.

Chẳng hạn Phó Chủ tịch Fed Philip Jefferson cho biết hôm thứ Sáu (7/11) rằng, ông cảm thấy dữ liệu mà Fed có, bao gồm các cuộc khảo sát do chính Fed thực hiện, báo cáo từ chính quyền các tiểu bang và dữ liệu do các công ty tư nhân cung cấp, là đủ để các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định.

“Chúng tôi không nhận được luồng dữ liệu chính thức mà chúng tôi thường có”, Jefferson nói vào ngày chính phủ lẽ ra phải công bố dữ liệu bảng lương tháng 10 nhưng đã không công bố, báo cáo việc làm hàng tháng thứ hai bị trì hoãn do chính phủ đóng cửa. Tuy nhiên, “chúng tôi vẫn có đủ dữ liệu... để chúng tôi có thể tiếp tục làm công việc của mình”.

Ông cũng cho biết, sẽ đưa ra quyết định cắt giảm lãi suất “theo từng cuộc họp”, một cách tiếp cận mà ông mô tả là "đặc biệt thận trọng vì chưa rõ chúng ta sẽ có bao nhiêu dữ liệu chính thức trước cuộc họp tháng 12", trong bối cảnh chính phủ liên bang đang đóng cửa.

Trước đó, Thống đốc Fed Christopher Waller - một trong 5 ứng cử viên cho vị trí Chủ tịch Fed sau khi ông Powell mãn nhiệm vào tháng 5/2026 – cũng thẳng thắn phản bác: “Câu chuyện sương mù cần phải chấm dứt: nó có thể bảo bạn chậm lại, nhưng không bảo bạn phải tấp vào lề đường”, Waller nói và nhấn thêm: “Bạn có thể cẩn thận, nhưng nó không có nghĩa là dừng lại. Và điều đúng đắn cần làm với chính sách là tiếp tục cắt giảm”.

Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên trang web của Yahoo Finance mới đây, Thống đốc Fed Stephen Miran một lần nữa khẳng định, ông tin rằng mức lãi suất ngắn hạn hiện tại là quá hạn chế và đang tạo ra rủi ro cho nền kinh tế.

"Tôi cho rằng chính sách hiện tại quá hạn chế và chúng ta đang ở mức lãi suất trung lập quá cao", Miran nói và nhấn thêm: “Xét tình hình thị trường lao động, tôi cho rằng việc tiếp tục áp dụng chính sách hạn chế như vậy” sẽ “gây ra những rủi ro không cần thiết”.

Kleets quả khảo sát Người tiêu dùng của Đại học Michigan vừa được công bố hôm thứ Sáu (7/11) cho biết, Chỉ số Niềm tin tiêu dùng đã giảm xuống 50,3 trong tháng 11, mức thấp nhất kể từ tháng 6 năm 2022, từ mức 53,6 của tháng 10.

Chỉ số đo lường kỳ vọng của người tiêu dùng về lạm phát trong năm tới của cuộc khảo sát đã tăng lên 4,7% trong tháng 11 từ mức 4,6% của tháng 10. Kỳ vọng của người tiêu dùng về lạm phát trong 5 năm tới đã giảm xuống còn 3,6% từ mức 3,9% của tháng trước.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, việc tạm dừng giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 12 chưa hẳn đã là lựa chọn đúng đắn. Bởi đã phần các dữ liệu của các tổ chức tư nhân đều cho thấy một bức tranh khá bi quan về thị trường lao động và tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng tăng.

Trong khi đó, báo cáo do Bộ Lao động công bố gần đây cũng cho thấy, lạm phát giá tiêu dùng tại Mỹ thấp hơn dự báo trong tháng 9 và áp lực lạm phát từ thuế quan cũng không lớn như nhiều người lo ngại.

Còn nhớ trước khi cuộc họp chính sách tháng 10 của Fed diễn ra, không ít chuyên gia phố Wall đã cảnh báo, việc chính phủ Mỹ đóng cửa càng thúc đẩy Fed cắt giảm lãi suất để “bảo hiểm rủi ro” trong bối cảnh thị trường lao động đang có dấu hiệu suy yếu. Và trên thực tế, Fed đã cắt giảm lãi suất vào ngày 29/10. Câu hỏi đặt ra là liệu Fed có tiếp tục làm như vậy trong tháng 12?

Hiện hầu hết các công ty môi giới lớn, ngoại trừ Nomura và Bank of Ameria Research, đều dự báo Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản tại cuộc họp diễn ra ngày 9-10/12. Thậm chí một số công ty còn dự đoán, Fed sẽ có thêm động thái tương tự trong quý 1/2026, đưa lãi suất xuống còn 3,25% - 3,50%.

Công cụ Fedwatch của CME cũng cho thấy, các nhà giao dịch cũng đang định giá khoảng 68,6% khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng 12, dữ giảm mạnh so với mức 95% trước phát biểu của Chủ tịch Fed Jerome Powell, song vẫn là một mức khá cao.