3 lý do bất ngờ khiến giường ngủ của hoàng đế xưa chỉ rộng khoảng... 1 mét
 

Trong xã hội phong kiến Trung Quốc, hoàng đế được người dân coi là thiên tử, nắm trong tay cả thiên hạ. Vì thế, hoàng đế cũng là người có cuộc sống xa hoa, sống trong cung điện nguy nga tráng lệ bậc nhất. Tuy vậy, chiếc giường ngủ của nhà vua lại có chiều rộng chỉ khoảng 1 mét.

Trong suy nghĩ của nhiều người hiện đại, các bậc đế vương thời xưa – những người “nắm thiên hạ trong tay”, sống giữa cung điện dát vàng, sở hữu quyền lực và tài sản vô biên – chắc hẳn phải có cuộc sống xa hoa tột bậc. Tuy nhiên, một điều gây bất ngờ là trong Tử Cấm Thành – cung điện lớn nhất thế giới – chiếc giường của các hoàng đế Trung Hoa lại vô cùng nhỏ hẹp, chỉ khoảng 2 mét dài và 1 mét rộng. Điều này khiến không ít người đặt câu hỏi: Tại sao người quyền thế bậc nhất thiên hạ lại ngủ trên một chiếc giường chẳng khác gì giường đơn?

Thực tế, sự “chật hẹp” ấy không phải do triều đình thiếu tiền, mà phản ánh sâu sắc ba nguyên nhân liên quan đến tư duy phong thủy, thể chế hoàng cung và quan niệm sinh mệnh của người xưa.

Trước hết, lý do quan trọng nhất xuất phát từ quan niệm về trường thọ và điềm lành. Trong văn hóa Á Đông, mọi chi tiết trong cung đình, từ hướng nhà, vật liệu, màu sắc cho đến hình dáng đồ vật đều gắn liền với yếu tố phong thủy và tín ngưỡng. Giường ngủ của hoàng đế – nơi được coi là “trung tâm sinh khí” của thiên tử – càng được coi trọng.

Người Trung Hoa cổ đại tin rằng, ngôn ngữ và hình âm có thể mang lại điềm tốt hoặc xấu. Trong tiếng Hán, chữ “sàng” (床 – giường) có âm gần giống với “trường” (长 – dài), còn chữ “sấu” (瘦 – hẹp) đồng âm với “thọ” (寿 – sống lâu). Vì thế, “giường hẹp” khi phát âm gần giống “trường thọ”, mang ý nghĩa cầu chúc cho sự sống dài lâu, an khang.


Không ít bậc đế vương từng ám ảnh với khát vọng trường sinh – như Tần Thủy Hoàng, Hán Vũ Đế hay Đường Huyền Tông – nên việc tuân theo các nghi thức tượng trưng cho “thọ mệnh dài lâu” trở thành điều không thể thiếu. Chính vì vậy, dù giàu sang đến mấy, họ vẫn cố giữ truyền thống ngủ trên chiếc giường hẹp, coi đó là “pháp khí” phong thủy giúp giữ vận mệnh, tránh hao tổn dương khí. Đằng sau sự chật hẹp ấy là cả một niềm tin bền chặt vào quy luật thiên địa và sự sống vĩnh hằng.

Thứ hai, sự hạn chế về kích thước giường còn phù hợp với kết cấu và phong thủy của tẩm điện trong cung. Nhiều người thường nghĩ rằng hoàng đế sống giữa cung điện nguy nga thì phòng ngủ hẳn phải rộng lớn, tráng lệ. Nhưng thực tế lại ngược lại: phần lớn tẩm điện của các vua Trung Hoa đều có diện tích nhỏ, trần thấp, và thiết kế kín. Các kiến trúc sư cung đình thời phong kiến tin rằng phòng ngủ càng nhỏ, năng lượng (hay “khí”) càng dễ tụ, còn phòng lớn sẽ khiến “khí tán”, dẫn đến bất an, bệnh tật và yểu mệnh. Với người xưa, “nhà to người ít” là điều đại kỵ.

Ngoài yếu tố phong thủy, còn có nguyên nhân kỹ thuật. Phần lớn cung điện Trung Hoa cổ được xây bằng gỗ, với hệ thống xà ngang chịu lực có giới hạn. Nếu phòng quá rộng hoặc trần quá cao, công trình sẽ yếu, dễ bị gió lạnh thổi vào, nhất là tại Bắc Kinh – nơi mùa đông khắc nghiệt. Vì thế, để giữ ấm, các gian phòng thường được xây hẹp, thấp và kín gió. Giường vì thế cũng được thiết kế nhỏ để vừa vặn với không gian, dễ sưởi ấm và tránh nguy cơ cháy nổ do đốt than sưởi vào mùa đông.

Nói cách khác, chiếc giường nhỏ không chỉ là biểu tượng của tiết chế, mà còn là lựa chọn hợp lý dựa trên phong thủy, khí hậu và kết cấu cung điện. Nó thể hiện tư duy “tiện dụng trong sang trọng” đặc trưng của văn hóa hoàng cung phương Đông – nơi mọi thứ đều có tính toán cẩn trọng để bảo vệ sinh mệnh của thiên tử.

Lý do thứ ba – cũng mang màu sắc thể chế và chính trị – là để kiểm soát sinh hoạt và dục vọng của nhà vua, tránh để hoàng đế sa vào hưởng lạc quá độ. Trong hậu cung, mỗi hoàng đế có thể có tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn phi tần, nhưng lịch trình “thị tẩm” lại được quy định nghiêm ngặt.

Theo quy chế triều đình, các phi tần được chỉ định thị tẩm phải được đưa đến tẩm điện của vua, nghỉ cùng hoàng đế trong thời gian nhất định, thường chỉ vài canh giờ. Sau đó, họ phải rời đi để hoàng đế trở lại cung của mình.

Chiếc giường nhỏ khi ấy trở thành một “công cụ” mang tính biểu tượng – nó không cho phép nhà vua ngủ cùng phi tần cả đêm, hạn chế sự buông thả, đồng thời giữ nguyên tắc “công việc trước, hưởng lạc sau”.

Các bậc quân chủ được dạy rằng “dục vọng nhiều thì mất chí”, và “hoàng quyền dễ suy vì sắc”. Bởi vậy, ngay cả chiếc giường cũng được thiết kế nhằm “răn dạy” nhà vua giữ mình, không đắm chìm trong ái tình. Chỉ hoàng hậu – người duy nhất có thể đồng hành cùng hoàng đế cả đêm – mới được phép sử dụng giường lớn hơn đôi chút.Ở một góc nhìn khác, việc giường nhỏ cũng là cách nhắc nhở về tính tạm thời của quyền lực. Dù làm “con trời”, hoàng đế vẫn chỉ là người phàm, vẫn cần tuân theo quy củ và lễ nghi. Sự khiêm tốn trong vật dụng là một phần của đạo trị quốc, giúp giữ ổn định hậu cung và kỷ cương triều chính.

Từ ba nguyên nhân trên có thể thấy, việc các vị hoàng đế thời xưa ngủ trên chiếc giường nhỏ hẹp không hề do thiếu thốn, mà phản ánh tư duy văn hóa và chính trị sâu sắc của xã hội phong kiến. Giường hẹp – tưởng như là điều bất tiện – thực ra lại là biểu tượng của sự tiết chế, thận trọng và niềm tin vào phong thủy. Nó thể hiện cách mà người xưa dung hòa giữa quyền lực và sinh mệnh, giữa vật chất và tinh thần.

Bởi thế, dù sống giữa cung điện rộng lớn hàng ngàn phòng, hoàng đế vẫn chọn ngủ trên chiếc giường nhỏ bé ấy. Không chỉ vì phong thủy, không chỉ vì an toàn, mà còn vì đó là “chiếc giường của kỷ cương” – nơi mà ngay cả thiên tử cũng phải nhắc mình: quyền lực có thể vô hạn, nhưng con người thì luôn hữu hạn.

Vietbf @ Sưu tầm

Bọn tàu chó xưa lùn tịt nên giường chỉ dài có thế là đúng rồi còn gì phải tào lao thêm.