Apple thoát hiểm ngoạn mục
 

Sau nửa năm chao đảo vì thuế quan, kiện tụng và sức ép AI, Tim Cook đã giúp Apple tăng trưởng mạnh mẽ, chạm mốc vốn hoá 4.000 tỷ USD.


Bất chấp khó khăn trong nửa đầu năm, giá trị vốn hoá của Apple vẫn tăng mạnh. Ảnh: Bloomberg.
Chỉ trong nửa năm, Tim Cook đã đưa Apple từ bờ vực bất ổn trở lại đỉnh cao, với giá trị vốn hóa lần đầu tiên vượt mốc 4.000 tỷ USD. Thành công này không chỉ đến từ một sản phẩm đột phá, mà nhờ khả năng lèo lái khéo léo qua bất ổn chính trị, pháp lý và thị trường của Táo khuyết.

Đầu năm nay, Apple đối mặt với hàng loạt biến động từ thuế quan do Tổng thống Donald Trump áp đặt, chi phí sản xuất tăng, vụ kiện chống độc quyền đe dọa nguồn doanh thu hàng chục tỷ USD từ Google và làn sóng AI khiến công ty tụt lại phía sau. Cổ phiếu của hãng lao dốc, vốn hóa giảm còn 2.600 tỷ USD vào tháng 4, khiến mất ngôi vị công ty có giá trị lớn nhất thế giới.

Đảo ngược tình thế
Sau 6 tháng kể từ thời điểm lao dốc, Tim Cook đã dẫn dắt Apple vươn lên ngoạn mục. Nhờ chuỗi quyết định mang tính phòng thủ hơn là tấn công, ông giúp công ty lần đầu vượt mốc vốn hoá 4.000 tỷ USD, gấp hơn mười lần giá trị khi ông kế nhiệm Steve Jobs cách đây 14 năm.

Trong suốt thời gian lãnh đạo, Cook không tạo ra sản phẩm mang tính cách mạng như iPhone mà tập trung duy trì sự ổn định và sinh lợi. Triết lý “làm vừa đủ nhưng đúng hướng” của ông đặc biệt thể hiện rõ trong năm nay, khi mọi quyết định đều nhằm bảo vệ vị thế và lợi nhuận của Apple trước những rủi ro khó lường.

Thách thức lớn nhất đến từ chính sách thương mại Mỹ-Trung. Phần lớn iPhone vẫn được sản xuất tại Trung Quốc, chuỗi cung ứng mà chính Cook xây dựng suốt hơn 2 thập kỷ. Khi Trump tuyên bố mức thuế nhập khẩu mới hồi tháng 4, cổ phiếu của Táo khuyết ngay lập tức mất hơn 20% giá trị.

Tuy nhiên, CEO Apple đã có sẵn phương án dự phòng khi phần lớn khâu lắp ráp cuối cùng của iPhone được chuyển sang Ấn Độ. Động thái này giúp Apple có thể điều hướng sản phẩm sang Mỹ mà không chịu thuế đánh vào hàng Trung Quốc.

Mặc dù không khiến ông Trump hài lòng, Cook hiểu rõ giới hạn thực tế. Chuỗi cung ứng của Apple khó có thể quay về Mỹ khi châu Á vẫn nắm lợi thế về chi phí và nhân lực. Thay vào đó, ông chọn cách “xoa dịu” Nhà Trắng bằng những cam kết đầu tư quy mô lớn.

Nhà sản xuất iPhone công bố kế hoạch chi 600 tỷ USD tại Mỹ trong 4 năm, bao gồm các khoản đầu tư vào trung tâm dữ liệu AI ở Texas, chương trình đào tạo sản xuất tại Detroit, hợp tác với Corning sản xuất kính iPhone ở Kentucky và dự án sản xuất nam châm trong nước.

Sau thông báo, Tổng thống Trump tuyên bố miễn thuế nhập khẩu cho một số thiết bị điện tử, giúp Apple giảm bớt chi phí và duy trì lợi nhuận cao. Đây không phải lần đầu Cook sử dụng chiến lược “dàn xếp mềm”. Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, Tim Cook từng khiến Nhà Trắng tạm hoãn áp thuế với iPhone nhờ lập luận rằng động thái đó sẽ chỉ làm lợi cho các đối thủ nước ngoài.

Chiến lược hiệu quả
Song song với mặt trận chính trị, Tim Cook và Apple còn đối diện rủi ro pháp lý khi tòa án Mỹ xem xét tính hợp pháp của thỏa thuận tìm kiếm giữa Apple và Google. Khoản chi hàng năm hơn 20 tỷ USD mà Google trả để giữ vị trí công cụ tìm kiếm mặc định trên Safari đóng góp gần 1/5 lợi nhuận hoạt động của Apple.

Lúc đó, CEO Apple đã cử Eddy Cue, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách dịch vụ ra điều trần, nhấn mạnh rằng ngành công nghệ đang thay đổi nhanh đến mức thị trường tự điều chỉnh tốt hơn các biện pháp trừng phạt. Cuối cùng, thẩm phán không bác bỏ thỏa thuận, cho rằng việc cấm thanh toán có thể gây hại cho các công ty như Apple. Một lần nữa, Cook thoát hiểm ngoạn mục.

Sau khi những cơn sóng chính trị và pháp lý lắng xuống, Apple khép lại năm bằng sự kiện ra mắt dòng iPhone 17. Mẫu iPhone Air mỏng hơn gây nhiều tranh cãi do cấu hình yếu và giá cao, song các phiên bản còn lại vẫn thu hút người dùng nâng cấp. Apple dự kiến doanh thu quý nghỉ lễ tăng tới 12%, gấp đôi dự đoán của Phố Wall.

Bất chấp những lời chỉ trích vì chậm bước trong cuộc đua AI, Cook vẫn giữ triết lý quen thuộc khi không cần là người đầu tiên, chỉ cần là người tốt nhất. Chính sự ổn định đó giúp cổ phiếu Apple duy trì sức mạnh, được hỗ trợ thêm bởi chương trình mua lại cổ phiếu trị giá 100 tỷ USD mỗi năm.

VietBF@ sưu tập