69 xe tăng vừa được lôi ra khỏi kho: Loại này từng bị Nga chê là "đặc biệt kém"
 

Đội xe tăng chiến đấu chủ lực của Quân đội Anh đã mở rộng quy mô thêm 32%, sau khi đưa 69 xe tăng Challenger 2 từ kho dự trữ vào biên chế, nâng tổng số xe tăng lên 288 chiếc so với chỉ 219 chiếc vào cuối năm 2024.

Thông tin này được tiết lộ trong thông cáo thống kê hàng năm về trang bị của lực lượng vũ trang Vương quốc Anh vào cuối tháng 10. Mặc dù gần 450 chiếc Challenger 2 đã được sản xuất trong giai đoạn 1986-1993, trong đó chỉ có 38 chiếc dành cho xuất khẩu, nhưng Quân đội Anh vào thời điểm đó có quy mô gần gấp đôi hiện tại, với 154.000 quân số và 1.600 xe tăng so với khoảng 80.000 quân nhân tại ngũ ngày nay.

Do đó, phần lớn số xe tăng này đã nằm trong kho dự trữ nhiều năm, thậm chí đã có kế hoạch cắt giảm thêm hạm đội tại ngũ xuống chỉ còn 148 chiếc. Quyết định mở rộng lực lượng được đưa ra vào thời điểm các lực lượng Anh đã tham gia sâu vào các hoạt động chiến sự với Nga trên chiến trường Ukraine trong nhiều năm, bao gồm cả Thủy quân Lục chiến Hoàng gia (Royal Marines) đã có mặt trên tiền tuyến từ đầu năm 2022, cũng như các đơn vị SAS, cố vấn, chuyên gia hậu cần và kỹ thuật.

Năng lực của Challenger 2 đã liên tục bị đặt dấu hỏi, ngay cả bởi các chuyên gia Anh, các kíp xe Ukraine (những người đã sử dụng loại xe này trong chiến đấu cường độ cao) và các chuyên gia Nga.

Hệ thống điều khiển hỏa lực của xe tăng được coi là không còn tân tiến, với việc phụ thuộc vào kính ngắm nhiệt thế hệ thứ nhất, so với kính ngắm thế hệ thứ ba được sử dụng trên các loại xe hiện đại hơn như T-90M của Nga và K2 của Hàn Quốc, đây là một thiếu sót lớn.

Việc phụ thuộc vào pháo nòng xoắn thay vì pháo nòng trơn đã dẫn đến khả năng xuyên phá giáp đối phương kém hơn đáng kể. Các kíp xe Ukraine cũng cho rằng xe tăng này bị thiếu công suất, với động cơ 1.200 mã lực dẫn đến tỷ lệ công suất trên trọng lượng kém đối với một chiếc xe nặng 70 tấn.

Vào tháng 6, ông Sergey Chemezov, Giám đốc điều hành của tập đoàn công nghệ và quốc phòng khổng lồ Rostec của Nga, đã chỉ đích danh Challenger 2 có năng lực đặc biệt kém so với các đối thủ như M1A1 Abrams của Mỹ và Leopard 2A6 của Đức.

Trung tá Stuart Crawford, cựu sĩ quan Quân đội Anh và là một nhà bình luận quốc phòng uy tín, vào tháng 10 đã nhận định rằng Challenger 2 được chế tạo dựa trên một "triết lý thiết kế hiện đã lỗi thời".

Ông cũng cho rằng "thế hệ xe tăng chiến đấu chủ lực hiện tại của phương Tây, bao gồm Leopard 2, M1A2 Abrams, và giờ là CR3, đang ngày càng bị xem là quá lớn, nặng nề, tốn kém và dễ bị tổn thương để có thể biện minh cho việc tiếp tục phát triển theo đường lối truyền thống."

Ông nhấn mạnh rằng các vấn đề về khả năng cơ động không đạt yêu cầu của loại xe này sẽ còn trở nên trầm trọng hơn bởi kế hoạch nâng cấp chúng lên tiêu chuẩn Challenger 3, vốn sẽ làm tăng trọng lượng xe lên 80 tấn trong khi vẫn giữ nguyên động cơ vốn đã thiếu công suất.

Về cách bố trí của Challenger 2, ông Crawford nhận định "cách bố trí tháp pháo ba người truyền thống đã lỗi thời khi mà các bộ nạp đạn tự động và tháp pháo điều khiển từ xa đã trở nên phổ biến."

Ông nói thêm rằng xe tăng tương lai "có khả năng sẽ theo mô hình T-14 Armata của Nga, với kíp lái được bao bọc trong các kén bọc thép bên trong thân xe. Cách tiếp cận này giúp giảm tiết diện và trọng lượng của xe."

Mặc dù Type 100 của Trung Quốc hiện là loại xe tăng duy nhất đang vận hành được chế tạo theo khái niệm thiết kế như vậy, Challenger 2 lại ở thái cực hoàn toàn đối lập, điều này được cho là khiến nó đặc biệt không phù hợp cho chiến đấu trong kỷ nguyên của chiến tranh UAV và đạn tuần kích.

Mẫu xe tăng này đã chịu tổn thất đáng kể trên chiến trường Ukraine dù được triển khai rất hạn chế trên tiền tuyến, trong khi việc M1A1 của Mỹ và Leopard 2 của Đức được sử dụng nhiều hơn đã dẫn đến tỷ lệ tiêu hao cao hơn nhiều.