Hùng Cao trở về Hà Nội: từ “con của chế độ cũ” đến Thứ trưởng Hải quân Hoa Kỳ và bài học “chọn hệ điều hành”
 

Hành trình từ cậu bé tị nạn đến Thứ trưởng Hải quân Hoa Kỳ
Hùng Cao sinh năm 1971 tại Sài Gòn, quê gốc Quảng Trị. Năm 1975, ông rời Việt Nam cùng gia đình trong thân phận tị nạn, mang theo ký ức chiến tranh và khát vọng làm lại cuộc đời. Lớn lên tại bang Virginia (Mỹ), ông tốt nghiệp Học viện Hải quân Hoa Kỳ, phục vụ 25 năm trong lực lượng đặc nhiệm và hải quân, từng tham chiến ở Iraq, Afghanistan, Somalia. Sau khi nghỉ hưu với quân hàm Đại tá, ông bước vào chính trường, tranh cử Quốc hội và trở thành tiếng nói mạnh mẽ của cộng đồng người Việt hải ngoại. Tháng 10/2025, Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm ông làm Thứ trưởng Bộ Hải quân Hoa Kỳ — người Việt Nam đầu tiên giữ vị trí cao như vậy tại Lầu Năm Góc.

Ngày trở về 2/11/2025: thượng khách của một siêu cường
Nửa thế kỷ sau ngày rời quê, Hùng Cao trở lại Việt Nam trong phái đoàn cấp cao Bộ Chiến tranh Hoa Kỳ, được chào đón trọng thị tại Hà Nội. Ông tháp tùng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth trong các cuộc gặp với Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Bộ trưởng Quốc phòng, Đại tướng Phan Văn Giang.


Trong hội đàm giữa hai Bộ Quốc phòng, Hùng Cao ngồi bên tay phải Bộ trưởng Hegseth (ảnh), như một biểu tượng của hành trình vươn lên bằng tri thức, kỷ luật và danh dự.

Ý nghĩa biểu tượng: chiến thắng không cần súng
Có những chiến thắng không vang tiếng nổ, chỉ cần một con người đứng thẳng và bước vào lịch sử bằng danh dự. Gia đình ông từng rời bỏ quê hương trong nước mắt — không vì thiếu tình yêu đất nước, mà vì bị gán mác “kẻ bại trận”, bị chèn ép và tước mất quyền sống đúng nghĩa. Một thế hệ bị đóng dấu “con của chế độ cũ”, bị tước cơ hội học hành, ước mơ và tương lai. Nhưng lịch sử không dừng lại ở đó: họ mang theo danh dự, ý chí và niềm tin để dựng lại đời mình nơi xứ người — bằng tri thức, bằng lao động, bằng giá trị con người.

“Ba que” lên Thứ trưởng, “anh hùng” thành dân oan? — Bài học “chọn hệ điều hành”
Hai bức ảnh, hai số phận, một bài học. (Nguồn tham khảo)


Người từng bị gọi mỉa là “ba que”, “đu càng” — lại được “đế quốc Mỹ” nâng niu, đào tạo, trao quyền lực dựa trên năng lực. Hùng Cao trở thành Thứ trưởng Bộ Hải quân, nắm trọng trách trong bộ máy quốc phòng cường quốc số một thế giới.

Nhiều “anh hùng cách mạng” với huân chương đầy ngực lại hóa dân oan khi tuổi xế chiều: bị cướp đất, bị đẩy ra đường kêu cứu — minh chứng cho triết lý “vắt chanh bỏ vỏ”.
Sự đối nghịch phơi bày một sự thật trần trụi: “môi trường lành mạnh” của tư bản là nơi dùng người tài, bất kể xuất thân; còn “thiên đường” khẩu hiệu là nơi dùng con người làm công cụ — hết giá trị thì ném đi.

Ngoại giao và hiện thực: 30 năm quan hệ, khác biệt điểm nhấn
Năm 2025 đánh dấu 30 năm bình thường hóa quan hệ Việt–Mỹ. Tại Hà Nội, hai bên nhấn mạnh những tiến triển quan trọng trong hợp tác quốc phòng. Phía Hoa Kỳ đề cập các cơ hội tăng cường hợp tác, trong đó có thúc đẩy thương mại quốc phòng và chia sẻ thông tin. Trong khi đó, thông tin từ truyền thông nhà nước Việt Nam về cuộc hội đàm ngày 2/11 không nêu nội dung “thương mại quốc phòng”. Sự lệch pha này không mới, nhưng càng cho thấy rõ bối cảnh: Việt Nam cần mở cửa công nghệ, chuẩn mực và minh bạch; Hoa Kỳ đặt trọng tâm vào tính tương tác, khả năng tin cậy và chuẩn hóa.

Không ai còn có thể gọi ông là “ngụy”
Sự hiện diện của Hùng Cao trong phòng hội nghị là lời đáp ngắn gọn: những gì từng bị chà đạp đã trỗi dậy bằng danh dự. Từ “con của chế độ cũ” đến Thứ trưởng Hải quân Hoa Kỳ trở về Việt Nam — đó là cú phản biện mạnh mẽ nhất đối với một quá khứ bất công mà quá nhiều gia đình miền Nam phải gánh chịu. Không cần lời trả thù: lịch sử đã trả lời. Áp bức sinh ý chí, nhưng chỉ có tự do mới tạo nên người dẫn đầu.


Một gia đình ra đi trong đau thương, hôm nay trở về giữa ánh đèn ngoại giao quốc tế, với quân hàm, với đội hình danh dự chào đón, và cả thế giới chứng kiến. Bài học giản dị mà sắc lạnh: chỉ cần đi lên, thành công, rồi trở lại với tư thế của người chiến thắng. Đó là niềm kiêu hãnh của người Việt yêu tự do, và là tấm gương phản chiếu để mỗi xã hội tự hỏi mình đang “chạy” trên hệ điều hành nào: nuôi dưỡng nhân tài hay nghiền nát phẩm giá con người.