VietBF - USA Cái bắt tay của Hùng Cao ở Ba Đình: nghi thức ngoại giao hay “cái tát” của lịch sử?

Ba Đình – sân khấu của một nghịch lý
Ba Đình, Hà Nội – nơi từng được ca tụng là “trái tim của chế độ” – bỗng thành phông nền cho khoảnh khắc khó tin: Đại tá Hùng Cao, Thứ trưởng Bộ Hải quân Hoa Kỳ, người Mỹ gốc Việt, hậu duệ của Việt Nam Cộng Hòa và là biểu tượng của cộng đồng Việt tự do, bước vào chính nơi mà một thời khẩu hiệu “đánh cho Mỹ cút, ngụy nhào” vang dội. Những cái bắt tay diễn ra, những nụ cười xã giao xuất hiện – nhưng phía sau là lớp trầm tư nặng nề của lịch sử.

Nghi lễ ngoại giao hay “cái tát” của thời đại?
Cái bắt tay tưởng thuần túy nghi thức lại gợi lên trong mắt nhiều người bốn “cái tát”: của lịch sử, của sự thật, của công lý và của lòng tự trọng dân tộc. Người được đón tiếp hôm nay là hiện thân của những điều mà bộ máy tuyên truyền từng tìm cách phủ nhận:
– Một người Việt lớn lên trong tự do, dưới lá cờ Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ.
– Một sĩ quan quân đội Mỹ, nhưng tự nhận mình là hậu duệ của miền Nam tự do.
– Một tiếng nói kiên định cho lý tưởng chống độc tài, cổ vũ dân chủ cho quê hương.

Khoảnh khắc “cười gượng”: quyền lực và sự chua chát
Những cái tên quyền lực của hệ thống buộc phải chìa tay: Tô Lâm – người từng gắn với các chiến dịch bịt miệng bất đồng; Lương Cường – Chủ tịch nước, đại tướng; Phan Văn Giang – Bộ trưởng quốc phòng. Họ bắt tay một “đại tá nước Mỹ” gốc Việt. Trong ánh mắt là sự pha trộn giữa phép tắc ngoại giao và nỗi chua chát của diễn ngôn cũ đang bị bẻ cong trước thực tế mới.

Vòng tròn lịch sử khép lại với nụ cười mỉa mai
Năm xưa, lực lượng cộng sản tiến vào Sài Gòn với khẩu hiệu “giải phóng miền Nam”. Nửa thế kỷ sau, một người con của miền Nam tự do bước vào Ba Đình – không phải để “giải phóng” bằng xe tăng, mà bằng sự hiện diện bình thản của một công dân tự do. Từ đó, lớp sơn tuyên truyền bong tróc, phơi ra nghịch lý: “bên thắng cuộc” lại loay hoay đi tìm chỗ đứng trong trật tự văn minh, còn “kẻ bị gọi là ngụy” trở thành đại diện cho sức mạnh của một nền dân chủ.

Biểu tượng vượt trên bức tường khẩu hiệu
Cái bắt tay của Hùng Cao không làm rung chuyển tòa nhà, nhưng nó làm rung chuyển hệ quy chiếu. Nó nói rằng quyền lực không thể cột chặt lịch sử vào một chiều diễn giải. Lịch sử vẫn tiếp tục viết, và người cầm bút – sau cùng – là sự thật. Khi biểu tượng tự do bước qua thềm Ba Đình, những câu chuyện một chiều bỗng trở nên chật hẹp.

Thông điệp gửi về quê hương và cộng đồng hải ngoại
Với người Việt ở trong nước, đó là lời nhắc rằng thế giới đã đổi khác: đối thoại, luật lệ và lợi ích quốc gia không thể dựa trên nỗi sợ và bạo lực biểu tượng. Với cộng đồng Việt hải ngoại, đó là lời khẳng định: ký ức về một miền Nam tự do không biến mất – nó chuyển hóa thành năng lượng xây dựng, thành thành tựu cá nhân, thành ảnh hưởng mềm của những công dân trưởng thành trong môi trường dân chủ.

Cú chạm tay và nền tảng quyền lực mềm
Một sĩ quan gốc Việt trong hàng ngũ lãnh đạo hải quân Hoa Kỳ xuất hiện tại Ba Đình là minh chứng cho quyền lực mềm: sự hội nhập, tri thức và kỷ luật của một thể chế biết đặt công dân lên trước. Đó là quyền lực không cần biểu dương bằng duyệt binh, mà bằng niềm tin vào luật pháp và phẩm giá con người.

Nếu đây là một vở kịch của thời thế, đoạn cao trào đã đến: những người từng xây dựng cả một hệ thống ngôn từ để phủ định “ngụy” giờ phải đứng dậy bắt tay và… vỗ tay. Vỗ tay cho ai? Cho một con người, một biểu tượng, hay cho chính một tương lai mà họ buộc phải thừa nhận. Cái tát của lịch sử luôn lạnh lùng – và đôi khi, trớ trêu thay, khán giả vẫn phải vỗ tay.