Ông Trump đổi hướng, Ukraine, châu Âu hứng trọn “cú sốc” phũ phàng giữa bàn cờ Nga-Mỹ
 

Cả Ukraine lẫn châu Âu đều đã tính sai nước cờ, không lường trước được sự thay đổi thái độ đột ngột của Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ sau một cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Putin nên phải lĩnh kết đắng.

Thực tế phũ phàng cho Ukraine và châu Âu

Theo The Week, chuyến thăm Nhà Trắng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuần qua, dù không hỗn loạn như cuộc gặp đầu tiên hồi tháng 2, vẫn bị xem là thất bại. Ông Zelensky đến Washington với hy vọng thuyết phục Tổng thống Donald Trump – vốn gần đây thể hiện lập trường cứng rắn hơn với Moscow – chấp thuận bán cho Kiev tên lửa hành trình Tomahawk tầm xa.

Nhưng mọi kỳ vọng của nhà lãnh đạo Ukraine nhanh chóng tan biến. Một ngày trước cuộc gặp, ông Trump đã có cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với Tổng thống Vladimir Putin theo đề nghị từ Điện Kremlin.

Và trong phòng Bầu Dục, ông chủ Nhà Trắng không chỉ từ chối thương vụ vũ khí mà còn thẳng thừng yêu cầu ông Zelensky “nhượng bộ lãnh thổ” để đổi lấy hòa bình. Theo các nguồn tin, ông Trump thậm chí còn ném sang một bên những tấm bản đồ chiến sự mà ông Zelensky mang tới, cảnh báo rằng Ukraine “sẽ bị tiêu diệt” nếu không chấp nhận điều kiện của Nga.

Giọng điệu gay gắt ấy, theo The Guardian, là “lời cảnh tỉnh” cho các nhà lãnh đạo châu Âu – những người đang bàn cách dùng tài sản Nga bị phong tỏa để bảo lãnh khoản vay 122 tỷ bảng cho Ukraine. Thông điệp từ Washington rất rõ: Mỹ không còn là điểm tựa chắc chắn. Vì thế, vai trò của châu Âu trong việc duy trì Ukraine đứng vững trước Moscow trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Trên tờ UnHerd, chuyên gia Jennifer Kavanagh cho rằng việc ông Trump bác yêu cầu bán tên lửa Tomahawk bị nhiều người xem là “nhượng bộ Nga”, nhưng không phải vậy. Thực tế, ngay từ đầu, “Tomahawk chưa bao giờ thực sự nằm trên bàn” - nói cách khác ông Trump trên thực tế chưa bao giờ có ý định bán tên lửa này cho Ukraine. Kiev không có hệ thống phóng phù hợp, còn Lầu Năm Góc cũng không dư tên lửa để chia sẻ. Hơn nữa, ông Trump có thể đúng khi lập luận rằng loại vũ khí này sẽ không làm thay đổi cục diện chiến trường mang tính quyết định.
Thỏa hiệp bất toàn nhưng khả dĩ

Cuộc chạy đua ngoại giao vừa qua, dù khiến Kiev thất vọng, lại đem đến một “liều thuốc hiện thực” cho cả hai phía. Sau khi bị chỉ trích, ông Trump đã thúc đẩy ý tưởng ngừng bắn dọc theo ranh giới hiện nay – đồng nghĩa với việc bác bỏ yêu cầu của Tổng thống Putin đòi Ukraine phải giao nốt vùng Donbass.

Theo The Washington Post, chỉ riêng tin đồn Trump có thể gửi Tomahawk tới Ukraine cũng từng khiến Moscow lo lắng. Nhưng khi ông rút lại lời đe dọa, Điện Kremlin lập tức “mất hứng” với đàm phán.

Cuộc gặp giữa ông Trump và ông Putin dự kiến diễn ra tại Budapest đã bị hủy, sau khi Nga khước từ đề xuất ngừng bắn.

Một số chuyên gia phương Tây cho rằng, ông Trump nên “đặt Tomahawk trở lại bàn”, đồng thời phối hợp với Đức cung cấp tên lửa Taurus tầm xa cho Ukraine để ép Nga quay lại bàn đàm phán. Bởi sớm hay muộn, chiến tranh cũng sẽ phải kết thúc bằng một thỏa thuận – có thể bao gồm việc Nga giữ một phần lãnh thổ đổi lấy các đảm bảo an ninh vững chắc cho Ukraine.


VietBF@ Sưu tập