Chỉ vì một mẩu quảng cáo mà ông Trump đùng đùng nổi giận với nước láng giềng thân thiết, đồng minh ruột của Mỹ
 

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây nổi giận tuyên bố chấm dứt toàn bộ các cuộc đàm phán thương mại với Canada, sau khi một quảng cáo truyền hình do chính quyền tỉnh Ontario tài trợ đã sử dụng lời của cựu Tổng thống Ronald Reagan để chỉ trích thuế quan của Mỹ.

Ông Trump nổi giận: “Canada gian lận và bị bắt quả tang!”
Trên mạng xã hội của mình, Tổng thống Trump đã cáo buộc Canada “gian lận và thao túng tòa án Mỹ”, cho rằng quảng cáo “xuyên tạc lập trường của cựu Tổng thống Ronald Reagan” đồng thời nhằm gây ảnh hưởng đến Tòa án Tối cao Mỹ, nơi sắp xét xử vụ kiện quyết định liệu Trump có quyền đơn phương áp thuế diện rộng hay không.

“CANADA GIAN LẬN VÀ BỊ TÓM!!!. Họ tung quảng cáo giả mạo, nói rằng (ông) Reagan phản đối thuế quan, trong khi thực tế ông ấy YÊU THUẾ QUAN vì an ninh và nền kinh tế quốc gia. Canada đang cố tình can thiệp bất hợp pháp vào Tòa án Tối cao Mỹ trong một trong những phán quyết quan trọng nhất lịch sử nước ta", ông Trump viết.

Theo các tài liệu truyền thông, chính quyền Ontario đã chi 54 triệu USD để phát quảng cáo sử dụng hình ảnh và giọng nói của ông Ronald Reagan vào năm 1987 nói về thương mại tự do, được phát sóng trên nhiều đài truyền hình Mỹ — bao gồm cả trong trận chung kết World Series giữa Toronto Blue Jays và Los Angeles Dodgers.

Động thái này khiến căng thẳng giữa Washington và Ottawa leo thang, chỉ vài ngày sau khi Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết nước ông sẽ tăng gấp đôi xuất khẩu sang các thị trường ngoài Mỹ nhằm đối phó với chính sách thuế của ông Trump.

Theo Nhà Trắng, phản ứng giận dữ của ông Trump là “giọt nước tràn ly” sau thời gian dài chính quyền Mỹ khó chịu với chiến lược thương mại của Canada.


Không chỉ Nhà Trắng, trước đó vào tối thứ Năm, Quỹ và Viện Ronald Reagan cũng đăng tuyên bố trên X cho biết quảng cáo “đã bóp méo bài phát biểu của Tổng thống Reagan về thương mại tự do và công bằng ngày 25/4/1987".

Quỹ khẳng định, Ontario không xin phép để sử dụng và chỉnh sửa đoạn phát biểu, đồng thời đang xem xét hành động pháp lý.

Sau tuyên bố đó, ông Trump viết: “Quỹ Reagan xác nhận Canada đã sử dụng trái phép hình ảnh Reagan để tấn công thuế quan của Mỹ. TẤT CẢ CÁC ĐÀM PHÁN THƯƠNG MẠI VỚI CANADA CHÍNH THỨC CHẤM DỨT".

Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai gọi quảng cáo là “một ví dụ điển hình cho việc chính quyền Canada thích chơi trò chính trị hơn là hợp tác thực chất”.

Trong khi đó, Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, cho rằng “sự cứng nhắc” của Canada và “di sản còn sót lại từ thời Trudeau” là nguyên nhân khiến các cuộc đàm phán thất bại.

Ottawa kêu gọi bình tĩnh, ông Trump không nhân nhượng
Phát biểu trước khi lên đường dự hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Malaysia, Thủ tướng Mark Carney nói: “Chúng tôi không thể kiểm soát chính sách thương mại của Mỹ. Điều duy nhất chúng tôi có thể làm là tập trung vào điều mình kiểm soát được".

Ông Carney cho biết Canada vẫn sẵn sàng đàm phán để giảm thuế trong một số lĩnh vực, dù quan hệ thương mại hai nước đã rạn nứt nghiêm trọng.

Tối thứ Sáu, Thủ hiến tỉnh Ontario Doug Ford, người chịu trách nhiệm cho chiến dịch quảng cáo cũng tuyên bố sẽ gỡ bỏ quảng cáo. Ông Ford nói ông đã thảo luận với Thủ tướng Carney và đồng ý tạm dừng chiến dịch từ thứ Hai tới để nối lại đối thoại thương mại với Mỹ.

“Mục tiêu của chúng tôi là khởi đầu cuộc trò chuyện về nền kinh tế mà người Mỹ muốn xây dựng, và tác động của thuế quan lên doanh nghiệp và người lao động. Chúng tôi đã đạt được mục tiêu đó”, ông Ford nói, khẳng định quảng cáo đã “đánh trúng tầng cao nhất của khán giả Mỹ.

Ban đầu, Ford thậm chí không lùi bước, khi đăng video cựu Tổng thống Reagan nói “Mỹ và Canada mạnh hơn khi cùng nhau” kèm thông điệp: “Chúng ta là đồng minh.” Tuy nhiên, sau khi bị Nhà Trắng phản ứng gay gắt, ông buộc phải rút lại quảng cáo.

Trước đó, đầu tháng 10, ông Carney từng gặp Trump tại Nhà Trắng để hạ nhiệt căng thẳng, khi hai nước và Mexico chuẩn bị đánh giá lại Hiệp định USMCA – thỏa thuận thương mại do chính ông Trump ký trong nhiệm kỳ đầu nhưng hiện ông đã “hết mặn mà.”

Ngành ô tô Canada lao đao
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Canada — chiếm hơn 75% kim ngạch xuất khẩu, tương đương 3,6 tỷ đô la Canada hàng ngày trong hàng hóa và dịch vụ qua biên giới.

Tuy nhiên, các mức thuế mới của ông Trump đang giáng đòn mạnh vào ngành ô tô Canada, đặc biệt tại Ontario. Tập đoàn Stellantis mới đây thông báo sẽ chuyển dây chuyền sản xuất từ Ontario sang Illinois, làm dấy lên lo ngại về một “cuộc chiến thương mại Bắc Mỹ” mới.

VietBF@ sưu tập