Bên trong cuộc tập trận hạt nhân lớn nhất năm của Nga
 

Sự kiện do đích thân Tổng thống Vladimir Putin giám sát được xem là phép thử năng lực răn đe chiến lược và lời khẳng định vị thế cường quốc quân sự của Nga trước tình hình quốc tế phức tạp.Theo hãng thông tấn TASS (Nga) ngày 23/10, một cuộc tập trận của lực lượng hạt nhân chiến lược Nga dưới sự chỉ huy của Tổng thống Vladimir Putin đã diễn ra từ ngày 22/10. Trong khuôn khổ sự kiện được lên kế hoạch này, Nga đã thực hiện các vụ phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) và tên lửa hành trình. Mặc dù sự kiện diễn ra trong bối cảnh quốc tế phức tạp, các chuyên gia quân sự đều nhất trí rằng đây không phải là một sự gia tăng đột ngột hoạt động hạt nhân, mà là một hoạt động thường niên và là một yếu tố được dự kiến trong chu kỳ huấn luyện chiến đấu của Nga.

Mục đích chính

Bộ Quốc phòng Nga cho biết mục đích của cuộc tập trận là nhằm đánh giá mức độ sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng quân sự và rèn luyện kỹ năng thực hành của cán bộ tác chiến trong việc quản lý các lực lượng trực thuộc.

Để đạt được mục tiêu này, cuộc tập trận đã huy động toàn bộ bộ ba hạt nhân (trên bộ, trên biển, trên không) với các vũ khí chiến lược. Cụ thể, một tên lửa đạn đạo Yars đã được phóng từ sân bay vũ trụ Plesetsk đến bãi thử Kura ở Kamchatka, khẳng định vai trò của Yars là tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) chính trên bộ của Lực lượng Tên lửa Chiến lược Nga.

Bên cạnh đó, Nga cũng phóng một tên lửa đạn đạo Sineva từ biển Barents. Thành phần hàng không chiến lược cũng tham gia với các máy bay tầm xa Tu-95MS mang theo và phóng tên lửa hành trình.

Chuyên gia quân sự Nga Dmitry Kornev nhận định, việc sử dụng đồng bộ các thành phần hải quân, không quân và Lực lượng Tên lửa Chiến lược trên cho thấy sự phối hợp và trình độ công nghệ cao của toàn bộ hệ thống hạt nhân Nga.

Đặc biệt, chuyên gia Kornev nhận xét rằng: “Bí mật lớn nhất theo truyền thống xoay quanh việc sử dụng thành phần hàng không. Việc không có thông tin chi tiết về các tên lửa được phóng từ máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS cho thấy đây là tên lửa hành trình chiến lược bí mật”. Ông Kornev nói thêm, xét theo chính sách chung về hiện đại hóa lực lượng chiến lược, nhiều khả năng các phiên bản mới nhất hoặc nâng cấp của những tên lửa này đã được sử dụng trong các vụ phóng, điều này giải thích cho tính bí mật được tăng cường.

Giới chuyên gia tin rằng việc duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu của bộ ba hạt nhân là vấn đề cần được quan tâm đặc biệt đối với Nga, bất kể bối cảnh quốc tế đang thay đổi ra sao.

Cuộc tập trận tương tự gần đây nhất đã diễn ra vào cuối tháng 10/2024. Điều này củng cố quan điểm rằng sự kiện này mang tính thường niên. Đô đốc Sergey Avakyants, cựu Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Nga, nói với tờ Izvestia rằng đây không phải là gia tăng đột ngột hoạt động hạt nhân, mà là một hoạt động thường niên và là một sự kiện hoàn toàn thường lệ, theo kế hoạch trong chu kỳ huấn luyện chiến đấu.

Nhà nghiên cứu Dmitry Stefanovich tại Trung tâm An ninh Quốc tế thuộc Viện Kinh tế Thế giới chia sẻ với tờ Kommersant rằng, mùa thu theo truyền thống là mùa diễn ra các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn, không chỉ của lực lượng hạt nhân chiến lược mà còn của các lực lượng tác chiến liên hợp và trong khuôn khổ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO).

Thông điệp chính trị trong tình hình toàn cầu phức tạp

Mặc dù mang tính chất thường lệ, nhưng do tình hình toàn cầu phức tạp, các cuộc tập trận này chắc chắn thu hút sự chú ý đặc biệt. Qua hoạt động này, Nga cũng truyền tải một thông điệp về nguyên tắc đối đẳng trong chính sách quân sự của mình.

Phó Hiệu trưởng Học viện Ngoại giao thuộc Bộ Ngoại giao Nga Oleg Karpovich nói với Izvestia về cách tiếp cận của Moskva: "Chúng tôi hành động trên cơ sở bình đẳng. Nói cách khác, nếu các cường quốc hạt nhân phương Tây quyết định cắt giảm lực lượng hạt nhân của họ, thì chúng tôi cũng sẽ hành động theo hướng đó". Ông Karpovich lưu ý rằng, sự sụp đổ của hệ thống các hiệp ước vũ khí chiến lược và tấn công toàn cầu cho thấy hiện chưa có ý định giải trừ quân bị từ phía phương Tây.

Điều quan trọng trong những tình huống căng thẳng như vậy là tính minh bạch. Chuyên gia Stefanovich nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc tuân thủ các quy trình thông báo giữa các trung tâm giảm thiểu rủi ro hạt nhân ở Moskva và Washington. Ông kết luận bằng hy vọng: "Kỳ vọng tất cả các tín hiệu cần thiết đã được gửi đi và xử lý đúng cách", đảm bảo hoạt động thường xuyên này không bị hiểu lầm thành một hành động leo thang.