Cảnh sát Houston tăng gọi ICE hơn 1.000% từ khi ông Trump nhậm chức, bất chấp cam kết của Thị trưởng Whitmire
 

Bối cảnh & các con số chính
Trong năm nay, kể từ khi Tổng thống Donald Trump tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai (tháng 1), cảnh sát Houston (HPD) đã gọi ICE hơn 100 lần (107 trường hợp) — tăng trên 1.000% so với từng năm trong 5 năm trước đó. Đa số cuộc gọi phát sinh từ các lần chặn kiểm tra giao thông. Chỉ 3 biên bản cho thấy đối tượng bị nghi liên quan bạo lực gia đình, cướp có vũ khí, hoặc ma túy. Theo báo cáo sự vụ, ít nhất 26% trường hợp ICE đã đến tiếp nhận người bị giữ; tỷ lệ thực tế có thể cao hơn do nhiều hồ sơ thiếu chi tiết.
Đối chiếu, năm 2024 HPD gọi ICE 9 lần—mức cao nhất trước khi bước sang năm nay.

Hệ lụy cộng đồng: hiệu ứng “ngại báo cảnh sát”
Các tổ chức hỗ trợ di trú cảnh báo việc gọi ICE trong những tình huống không mang tính hình sự có thể khiến cộng đồng nhập cư (chiếm hơn 1/4 dân số Houston) e ngại hợp tác với cơ quan công lực. Đã có trường hợp một phụ nữ Salvador trình báo người chồng cũ bạo hành thì cảnh sát lại liên hệ ICE—gây lo ngại rằng nạn nhân và nhân chứng sẽ im lặng khi cần giúp đỡ.

Cam kết của Thị trưởng Whitmire & thực tế triển khai
Thị trưởng John Whitmire khẳng định Houston sẽ truy cứu tội phạm bạo lực và bảo vệ nạn nhân bất kể tình trạng di trú; HPD “không làm nhiệm vụ di trú.” Tuy nhiên, ông cũng nói cảnh sát phải liên hệ cơ quan bắt giữ khi gặp người có lệnh truy nã. Năm nay, cơ quan di trú đã bổ sung khoảng 700.000 lệnh hành chính (đa phần là lệnh trục xuất tồn đọng) vào cơ sở dữ liệu dùng chung cho công lực liên bang–tiểu bang–địa phương, khiến tần suất “đụng lệnh” tăng vọt trong các lần dừng xe.

Vấn đề pháp lý: lệnh hành chính ≠ lệnh tư pháp
Lệnh hành chính do ICE ban hành không phải lệnh tư pháp do thẩm phán ký, nên không tự động buộc địa phương phải hành động. Không có luật liên bang nào bắt buộc cảnh sát địa phương phải gọi ICE khi chỉ có lệnh hành chính. Luật tiểu bang Texas yêu cầu hợp tác với cơ quan liên bang và cấm các chính sách “cản trở hợp tác,” nhưng không quy định rõ việc phải gọi ICE mỗi khi tra cứu thấy lệnh hành chính.

Chính sách nội bộ HPD: email chỉ đạo gây tranh cãi
Một email nội bộ do Phó Cảnh sát trưởng điều hành Thomas Hardin gửi các giám sát viên hướng dẫn: khi gặp người trùng lệnh hành chính trong cơ sở dữ liệu, gọi ICE và xác minh xem có cử nhân viên đến hiện trường hay không. Chính chỉ đạo này đang khiến thực hành tại tuyến đầu đi xa hơn so với cam kết chính trị “không tham gia thực thi di trú.”

Quan điểm từ ICE
ICE tại Houston nhấn mạnh chiến dịch tăng cưỡng chế trong năm nay, đồng thời lên án các “tấn công” nhằm vào nhân viên của họ. Cơ quan này khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng công lực liên bang, tiểu bang và địa phương để bảo vệ an toàn công cộng và an ninh quốc gia.

Ai đang gọi ICE? Tập trung ở một nhóm nhỏ cảnh sát
Trong lực lượng hơn 5.200 sĩ quan, chỉ khoảng 12 người chiếm gần 1/3 tổng số cuộc gọi ICE năm nay. Riêng một cảnh sát thuộc Đơn vị Tuần tra Giao thông đã gọi ít nhất 8 lần từ tháng 1. Nhiều biên bản của người này không nêu lý do dừng xe hoặc ICE có đến hay không, đặt ra câu hỏi về chuẩn mực báo cáo và mức độ tùy nghi.

Bài toán cân bằng: trật tự công cộng & niềm tin cộng đồng
Theo cựu Cảnh sát trưởng Miami Jorge Colina, lãnh đạo cơ quan công lực rơi vào thế khó: nếu không hợp tác sẽ bị xem là chống liên bang, còn nếu hợp tác cứng nhắc sẽ đánh mất niềm tin của cư dân—trong khi nhiệm vụ tối thượng là phục vụ an toàn cộng đồng địa phương.

Cần gì tiếp theo?

Minh bạch dữ liệu: công bố đầy đủ lý do dừng xe, kết quả ICE có/không tiếp nhận, và địa bàn phát sinh cuộc gọi.

Rà soát chính sách: làm rõ khi nào nên/không nên gọi ICE với lệnh hành chính; chuẩn hóa quy trình đào tạo cho tuyến đầu.

Bảo vệ nạn nhân: cơ chế đảm bảo người tố giác bạo lực không bị rơi vào hậu quả di trú.

Đối thoại cộng đồng: xây dựng kênh tiếp nhận phản ánh từ người nhập cư và luật sư cộng đồng, tránh tạo cảm giác răn đe.

Kết luận
Sự gia tăng hơn 1.000% các cuộc gọi ICE của HPD cho thấy một đứt gãy rõ rệt giữa tuyên bố “không thực thi di trú” và thực tiễn tuần tra giao thông. Giải pháp không nằm ở cực đoan “cắt đứt hợp tác” hay “gọi ICE mọi lúc,” mà ở một khung chuẩn rõ ràng, minh bạch và nhân bản—đủ để truy quét tội phạm bạo lực, đồng thời giữ vững niềm tin của hàng trăm nghìn cư dân nhập cư đang góp phần vào an toàn và thịnh vượng của Houston.