Loại rau được ví như "nhân sâm xanh" của Việt Nam, giá rẻ, nghiền thành bột xuất khẩu sang Hàn, Nhật, Mỹ
 

Loại rau giá tuy rẻ nhưng lại chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, từ đó bổ dưỡng cho sức khoẻ con người.

Bên cạnh các loại thịt, cá, cung cấp đạm thì rau xanh - nguồn cung cấp chất xơ cùng nhiều vitamin, khoáng chất khác cũng là yếu tố không thể thiếu trong mâm cơm của mọi gia đình. Có nhiều loài rau không chỉ chế biến được thành nhiều món ăn ngon mà còn nổi bật bởi hàm lượng dinh dưỡng cao, được ví von với nhiều biệt danh thú vị.

Sau đây là một ví dụ như thế - rau má. Là loại rau giá rẻ, bàn đầy chợ Việt, rau má lại được mệnh danh là nhân sâm xanh. Nhờ đâu mà loại rau này lại có tên gọi như vậy?

“Nhân sâm xanh” mọc đầy ruộng Việt Nam

Không ồn ào như nhân sâm hay đông trùng hạ thảo, rau má – loại cây dân dã mọc khắp vườn, bờ ruộng Việt Nam – lại được ví như “nhân sâm xanh” nhờ hàm lượng dinh dưỡng dồi dào và tác dụng đa dạng với sức khỏe. Theo Viện Dinh dưỡng Việt Nam, trong 100g rau má tươi có đến 171mg canxi, 5,6mg sắt, 45mg photpho, cùng hàm lượng vitamin C, beta-caroten, chất xơ và protein cao hơn nhiều loại rau thông thường.

Nhờ đó, rau má được xem là một trong những loại rau “vừa ăn vừa bồi bổ” lý tưởng, đặc biệt với phụ nữ trung niên, người cần thanh lọc cơ thể hoặc giảm stress. Theo USDA (Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ), rau má chứa các hợp chất sinh học quý như asiaticoside, madecassoside, triterpenoid saponin và flavonoid – những hoạt chất có khả năng chống viêm, chống oxy hóa, cải thiện trí nhớ, kích thích tái tạo mô da và tăng tổng hợp collagen.

Một nghiên cứu đăng trên Journal of Ethnopharmacology (2021) cũng chỉ ra rằng chiết xuất Centella asiatica – tên khoa học của rau má – có tác dụng hỗ trợ tuần hoàn máu, cải thiện chức năng thần kinh, giảm lo âu và giúp lành vết thương nhanh hơn.

Từ góc nhìn Đông y, rau má có vị đắng, tính hàn, quy vào các kinh Can – Tỳ – Vị, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và dưỡng âm. Chính vì vậy, người Việt xưa đã dùng rau má như “thuốc mát tự nhiên”: Nấu canh, giã lấy nước uống, hay đắp ngoài da chữa mụn nhọt, rôm sảy. Báo Gia đình & Xã hội từng ví loại rau này là “nhân sâm xanh” bởi vừa giúp mát gan, đẹp da, vừa có khả năng cải thiện giấc ngủ và làm dịu thần kinh.

Từ món dân dã đến “đặc sản” xuất ngoại

Không chỉ là rau ăn, rau má đã “thay da đổi thịt” thành sản phẩm có giá trị kinh tế cao nhờ sự sáng tạo của người Việt. Từ miền Trung tới miền Nam, rau má được chế biến thành đủ món: Canh rau má nấu tôm khô, gỏi rau má tôm thịt, rau má xào tỏi, hay đơn giản là rau sống ăn kèm bánh xèo, thịt luộc. Món nước ép rau má đậu xanh cũng đã trở thành thức uống biểu tượng của mùa hè Việt Nam – thanh mát, dễ uống và tốt cho da.

Chính nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao, rau má dần trở thành nguyên liệu cho ngành đồ uống hiện đại với nhiều biến tấu như rau má sữa dừa, rau má trân châu, rau má matcha. Hàng loạt thương hiệu Việt như Dalahouse, Rau Má Mix, Túi Xanh đã đưa loại rau dân dã này bước vào thị trường xuất khẩu.

Đặc biệt, bột rau má Việt Nam hiện được ưa chuộng tại nhiều nước châu Á. Công ty Goodprice Việt Nam cho biết sản phẩm bột Centella asiatica của họ đã được xuất sang Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Mỹ và Australia, đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Tại Thanh Hóa, một số hợp tác xã đã phát triển vùng chuyên canh rau má đạt chuẩn VietGAP, chế biến thành bột xuất khẩu sang Nhật với giá lên tới 6 triệu đồng/kg, trong khi giá trong nước chỉ khoảng 2 triệu đồng/kg – theo thống kê của Vietnamnet.vn.

Không chỉ xuất dạng bột, nhiều doanh nghiệp còn chiết xuất tinh chất rau má để sản xuất mỹ phẩm làm đẹp da, serum phục hồi, hoặc thực phẩm chức năng hỗ trợ trí nhớ và tuần hoàn não. Các hoạt chất asiaticoside, madecassoside từ rau má là thành phần chính trong nhiều sản phẩm quốc tế như Cicapair (Dr.Jart+), Centella Green Tea (Skin1004) hay dòng kem phục hồi da Cicaplast Baume (La Roche-Posay).

Từ thứ “rau mọc bờ ruộng” trở thành nguyên liệu trong ngành mỹ phẩm cao cấp, hành trình của rau má cho thấy tiềm năng lớn của nông sản Việt khi được đầu tư chế biến sâu và gắn với xu hướng tiêu dùng xanh.

Theo VOV.vn, rau má hiện không chỉ được trồng để ăn mà còn là “cây xóa nghèo” ở nhiều địa phương như Bình Định, Quảng Nam, Lâm Đồng. Việc mở rộng vùng nguyên liệu hữu cơ, kết hợp công nghệ sấy lạnh và nghiền mịn, đang giúp loại “nhân sâm xanh” này vươn ra thị trường toàn cầu – từ Hàn, Nhật đến Mỹ và châu Âu.


VietBF@ Sưu tập