Lệnh điều binh bị chặn, Tổng thống Trump dọa áp đạo luật đặc biệt: Động thái chưa từng có tiền lệ
 

Động thái này làm dấy lên tranh cãi gay gắt về giới hạn quyền lực của tổng thống, Reuters cho hay.

Tiêu điểm
Ngày 7/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa kích hoạt Đạo luật Chống nổi loạn để điều động lực lượng Vệ binh tới các thành phố do Đảng Dân chủ lãnh đạo, bất chấp sự phản đối từ chính quyền địa phương và tiểu bang.

Động thái này làm dấy lên tranh cãi gay gắt về giới hạn quyền lực của tổng thống, Reuters cho hay.

Bối cảnh
Việc Tổng thống Trump triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tới một số thành phố đã bị kéo dài hoặc tạm thời ngăn chặn bởi các thẩm phán. Đạo luật Chống nổi loạn có thể giúp ông vượt qua các phán quyết của tòa án để điều động lực lượng.

Trước đó, ông Trump đã ra lệnh triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tới Chicago – thành phố lớn thứ ba của Mỹ – và Portland, Oregon, sau các đợt điều quân tới Los Angeles và Washington, D.C. để hỗ trợ chiến dịch trấn áp nhập cư quy mô lớn.

Họ nói gì – nghĩ gì
Tổng thống Mỹ Donald Trump: "Trước đây, [Đạo luật Chống nổi loạn] đã từng được kích hoạt. Bạn thử nhìn Chicago xem, đó là một thành phố tuyệt vời nhưng có rất nhiều tội phạm. Nếu thống đốc không xử lý được thì chúng tôi sẽ làm. Chuyện đơn giản chỉ có thế".

Randy Manner, Cựu thiếu tướng Lục quân, cựu phó giám đốc tạm quyền của cơ quan Vệ binh Quốc gia Mỹ nhấn mạnh rằng sử dụng đạo luật theo cách của ông Trump là động thái chưa từng có tiền lệ: "Đây là một con dốc cực kỳ nguy hiểm, bởi về cơ bản nó cho phép tổng thống làm bất cứ điều gì ông ấy muốn".

Đáng chú ý
Đạo luật Chống nổi loạn năm 1807 trao cho tổng thống Mỹ quyền triển khai quân đội để xử lý tình trạng bất ổn trong trường hợp khẩn cấp, nhưng thường chỉ được sử dụng trong những tình huống cực đoan và hầu hết đều theo yêu cầu từ các thống đốc bang. Lần gần nhất đạo luật được kích hoạt là vào năm 1992.


Theo luật liên bang, Vệ binh Quốc gia và các lực lượng quân sự khác không được tiến hành nhiệm vụ thực thi pháp luật dân sự. Tuy nhiên, Đạo luật Chống nổi loạn tạo ra ngoại lệ, cho phép quân đội được trực tiếp làm nhiệm vụ cảnh sát và bắt giữ người.

Các cuộc biểu tình ở Chicago và Portland chủ yếu ôn hòa, không giống với mô tả như "vùng chiến sự" của ông Trump.

Hàng trăm binh sĩ Vệ binh Texas đã tập trung tại Trung tâm Huấn luyện Dự bị Quân đội ở Elwood, cách Chicago khoảng 80 km hôm 7/10. Hiện chưa rõ thời điểm họ sẽ bắt đầu hoạt động trực tiếp trong thành phố.

Ông Trump đề xuất sử dụng các thành phố của Mỹ làm "bãi huấn luyện" cho lực lượng vũ trang trong bài phát biểu trước các chỉ huy quân sự cấp cao hồi tuần trước, khiến các thành viên Đảng Dân chủ và các tổ chức bảo vệ quyền dân sự lo ngại.

Tác động
Bất kỳ nỗ lực nào của ông Trump nhằm kích hoạt Đạo luật Chống nổi loạn đều có khả năng đối mặt với thách thức pháp lý. Theo giáo sư luật Steve Vladeck (Đại học Georgetown), Tòa án Tối cao Mỹ sẽ phải trả lời câu hỏi: "Liệu tổng thống có thể sử dụng một cuộc khủng hoảng được sắp đặt làm lý do để điều quân vào các thành phố của chúng ta hay không?".

VietBF@sưu tập