VietBF - USA GSA gọi trở lại hàng trăm công chức liên bang từng bị cắt giảm theo chiến dịch tiết kiệm chi phí của Elon Musk

Washington, D.C. — Hàng trăm nhân viên liên bang từng mất việc trong đợt “thắt lưng buộc bụng” do Elon Musk thúc đẩy đang được mời trở lại làm việc. Theo một bản ghi nhớ nội bộ mà Associated Press thu thập được, Cơ quan Quản trị Dịch vụ Tổng hợp (GSA) đã cho những nhân viên chuyên quản lý không gian làm việc của chính phủ hạn chót đến cuối tuần này để chấp nhận hoặc từ chối phục hồi chức vụ. Ai đồng ý sẽ phải nhận nhiệm vụ ngày 6/10, khép lại quãng thời gian tương đương bảy tháng nghỉ có lương.

Trong thời gian đó, GSA trong một số trường hợp đã phát sinh chi phí cao — rốt cuộc chuyển cho người nộp thuế — để tiếp tục ở lại hàng chục tòa nhà có hợp đồng thuê dự kiến chấm dứt hoặc đã để hết hạn.

“Kết cục là cơ quan bị đánh gãy, thiếu người, không đủ nhân lực thực hiện các chức năng căn bản,” Chad Becker, cựu quan chức bất động sản của GSA, nhận định. Ông nói GSA nhiều tháng qua ở trong trạng thái “cấp cứu tại chỗ” và việc đảo chiều này cho thấy Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) dưới quyền Musk đã đi quá xa, quá nhanh.

Làn sóng tuyển lại sau “thanh lọc”

Được thành lập từ thập niên 1940 để tập trung hóa việc mua sắm và quản trị hàng nghìn nơi làm việc liên bang, GSA giữ vai trò mấu chốt đối với hoạt động của nhiều cơ quan. Từ tháng Ba, hàng nghìn nhân viên GSA rời cơ quan theo các chương trình khuyến khích từ nhiệm hoặc về hưu sớm; hàng trăm người khác — nhóm vừa nhận thông báo gọi lại — bị cho thôi việc trong nỗ lực thu nhỏ bộ máy. Dù không đi làm, một số vẫn tiếp tục nhận lương.

Động thái của GSA phản chiếu xu hướng tuyển lại ở các cơ quan từng bị DOGE nhắm tới: Sở Thuế vụ (IRS) mới đây cho phép một số người ở lại dù đã nhận đề nghị nghỉ; Bộ Lao động cũng gọi lại một phần nhân sự nhận gói trợ cấp thôi việc; Cơ quan Công viên Quốc gia đã phục hồi một số nhân viên bị thanh lọc.

Đại diện GSA từ chối trả lời chi tiết về thông báo trở lại làm việc, quy mô biên chế, các quyết định nhân sự hay khả năng đội chi phí do đảo ngược kế hoạch chấm dứt thuê. Một người phát ngôn chỉ nói qua email: “Ban lãnh đạo GSA đã rà soát các quyết định về lực lượng lao động và đang điều chỉnh vì lợi ích của các cơ quan khách hàng và người đóng thuế.”

Mục tiêu “tiết kiệm” bị phản đòn

DOGE xác định GSA — khoảng 12.000 nhân viên khi bắt đầu nhiệm kỳ — là điểm trọng yếu trong chiến dịch giảm gian lận, lãng phí và lạm dụng. Một nhóm cố vấn thân cận của Musk đóng chốt tại trụ sở GSA, thậm chí ngủ trên giường xếp ở tầng sáu, và theo đuổi kế hoạch hủy gấp gần một nửa trong 7.500 hợp đồng thuê thuộc danh mục liên bang. DOGE cũng muốn GSA bán hàng trăm tòa nhà sở hữu liên bang để “thu về hàng tỷ USD”.

GSA mở màn bằng việc gửi hơn 800 thông báo hủy thuê cho chủ tòa nhà — nhiều trường hợp không báo cho cơ quan thuê đang ở. Cơ quan cũng công bố danh sách hàng trăm tòa nhà dự kiến đem bán. Phản ứng dữ dội buộc các kế hoạch lùi bước: hơn 480 hợp đồng thuê từng bị lên danh sách chấm dứt nay đã được giữ lại, bao gồm văn phòng của IRS, Cơ quan An sinh Xã hội (SSA), và Cục Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm (FDA) rải khắp nước.

“Bức tường hóa đơn” của DOGE — nơi từng khoe riêng việc hủy thuê sẽ tiết kiệm gần 460 triệu USD — đến cuối tháng Bảy chỉ còn ước 140 triệu USD, theo ông Becker.

Song song, các cắt giảm nhân sự ở GSA được mô tả là mạnh tay: biên chế trụ sở giảm 79%, quản lý danh mục giảm 65%, quản lý cơ sở vật chất giảm 35%, theo một quan chức liên bang được báo cáo tình hình. Hệ quả là 131 hợp đồng thuê hết hạn mà cơ quan thuê chưa dọn đi, khiến chính phủ đối mặt phí phạt nặng do chủ tòa nhà không thể cho thuê lại.

Tranh cãi chính trị và câu hỏi hiệu quả

Đảng Dân chủ chỉ trích cách tiếp cận cắt giảm bừa bãi về chi phí và việc làm. Dân biểu Greg Stanton (Arizona), thành viên Dân chủ cao cấp tại tiểu ban giám sát GSA, nói không có bằng chứng cho thấy các đợt cắt giảm mang lại tiết kiệm: “Những gì diễn ra tạo ra sự hỗn loạn tốn kém, đồng thời làm suy yếu các dịch vụ mà người nộp thuế phụ thuộc vào.”

Trong khi đó, GSA cho biết việc gọi lại là một phần của nỗ lực “điều chỉnh vì lợi ích công” sau khi xem xét các quyết định nhân sự thời gian qua.

Điều gì tiếp theo?

Văn phòng Kiểm toán Chính phủ (GAO) đang điều tra cách GSA quản lý lực lượng lao động, chấm dứt hợp đồng thuê và kế hoạch bán tài sản, với báo cáo dự kiến công bố trong vài tháng tới, theo David Marroni, quan chức cao cấp GAO.

Từ nay đến 6/10, GSA phải đồng thời lấp chỗ trống nhân sự để khôi phục các chức năng cơ bản, vừa giảm thiểu tổn thất từ những hợp đồng thuê hết hạn trong khi các cơ quan thuê vẫn chưa thể rời đi. Dù mục tiêu “làm gọn chính phủ” vẫn được nhắc lại, đợt tuyển lại hàng loạt này cho thấy ranh giới giữa tiết kiệm thực chất và xáo trộn tốn kém là cực kỳ mong manh — nhất là khi người gánh chi phí cuối cùng vẫn là người nộp thuế.