F-16 Ukraine hạ Su-35 Nga? - Sự thật phía sau cú đánh chấn động
 

Theo như máy bay tiêm kích F-16 Ukraine thực hiện hạ Su-35 Nga là niềm tự hào của nước này, lần đầu tiên được cho là đã bị hạ trong không chiến đã bị hạ bởi một chiếc F-16 vừa được viện trợ từ phương Tây. F-16 là mẫu chiến đấu cơ quen thuộc, đã có gần 50 năm phục vụ trong biên chế nhiều nước và hiện nay Ukraine mới chỉ nhận được những biến thể cũ từ đầu thập niên 1980, vốn đã trải qua các đợt nâng cấp giới hạn.

Lần đầu Su-35 Nga bị "bắn hạ" trong không chiến?

Đầu tháng 6/2025, mạng xã hội lan truyền đoạn video cho thấy có vẻ như một chiếc tiêm kích Su-35 của Không quân Vũ trụ Nga bị bắn rơi gần Kursk. Ukraine nhanh chóng tuyên bố đây là chiến công của lực lượng không quân nước này và điều đáng chú ý là nhiều nguồn phương Tây lẫn Ukraine khẳng định: chiếc Su-35 đã bị hạ bởi một chiếc F-16 vừa được viện trợ từ phương Tây.
F-16 là mẫu chiến đấu cơ quen thuộc, đã có gần 50 năm phục vụ trong biên chế nhiều nước và hiện nay Ukraine mới chỉ nhận được những biến thể cũ từ đầu thập niên 1980, vốn đã trải qua các đợt nâng cấp giới hạn. Những chiếc F-16 này không có radar quét mảng pha chủ động, thiếu hệ thống liên kết dữ liệu Link-16 - yếu tố cực kỳ quan trọng để phối hợp tác chiến hiện đại. Trên lý thuyết, F-16 của Ukraine thậm chí còn yếu thế hơn cả Su-27 - tiêm kích Liên Xô thập niên 1980, chứ chưa nói đến đối thủ hiện đại như Su-35.

Trên chiến trường, Su-35 vẫn được xem là "ác mộng" của Ukraine, với khả năng radar mạnh mẽ, tên lửa tầm xa vượt trội và công nghệ gây nhiễu điện tử tinh vi. Suốt từ đầu xung đột năm 2022, Ukraine chưa từng xác nhận một chiến thắng không chiến nào trước các tiêm kích Nga. Thay vào đó, lực lượng không quân nước này chủ yếu sử dụng MiG-29, Su-27 và hiện tại là F-16 để phóng tên lửa từ xa, ẩn nấp sau lưới phòng không của chính mình.

Hỏa lực từ xa hay chiến đấu trực diện?

Vậy nếu quả thực một chiếc F-16 đã hạ gục Su-35, làm cách nào Ukraine có thể thực hiện một đòn đánh táo bạo đến vậy ngay trong không phận Nga, tại Kursk? Tổ hợp phòng không Nga dày đặc, mạng lưới radar phủ kín mặt trận, chưa kể đến ưu thế về công nghệ của Su-35 khiến khả năng F-16 trực tiếp tiếp cận và bắn hạ gần như là bất khả thi.
Một số giả thiết cho rằng Ukraine có thể đã sử dụng radar cảnh báo sớm Saab 340 AEW&C để hỗ trợ dẫn đường cho tên lửa không đối không AIM-120, giúp F-16 bắn từ khoảng cách an toàn mà không phải bật radar. Tuy nhiên, do thiếu Link-16, việc truyền dữ liệu mục tiêu từ AEW&C sang F-16 sẽ gặp nhiều hạn chế. Hơn nữa, Saab 340 với cảm biến cũ kỹ và khả năng sống sót yếu kém sẽ cực kỳ rủi ro nếu bay gần khu vực chiến sự, đặc biệt là ở tầm 400 km tính từ Kursk.

Để thực hiện một phi vụ phức tạp như vậy đòi hỏi trình độ phối hợp cao, thời gian huấn luyện dài và nhân lực tinh nhuệ, những yếu tố mà Ukraine hiện vẫn đang thiếu hụt. Dù vậy, một giả thiết đáng lưu tâm khác là: nếu các chuyên gia phương Tây trực tiếp vận hành các hệ thống AEW&C hoặc phối hợp tác chiến cùng F-16, độ chính xác và hiệu quả của đòn đánh sẽ tăng lên đáng kể, bù đắp phần nào cho các hạn chế kỹ thuật và kinh nghiệm.

Chiến thắng thật hay đòn tuyên truyền?

Câu hỏi được đặt ra: Liệu đây có phải là một chiến công thật sự của F-16 Ukraine hay chỉ là chiêu bài truyền thông? Trong chiến tranh hiện đại, đặc biệt là trong môi trường xung đột kéo dài, các bên thường có xu hướng cường điệu hoặc thậm chí "sáng tác" chiến công để nâng cao sĩ khí. Còn nhớ "Bóng ma Kiev" - một phi công huyền thoại được Ukraine thổi phồng đầu năm 2022, sau này đã được chính giới chức thừa nhận là sản phẩm tuyên truyền.

Tương tự, việc gán chiến công hạ Su-35 cho F-16 không chỉ giúp Ukraine và phương Tây "lấy điểm" trong dư luận quốc tế mà còn tạo đà cho các gói viện trợ mới, giữa lúc những chiếc F-16 được cho là quá lạc hậu để đối đầu Nga. Nếu thực sự F-16 có thể bắn hạ Su-35, dù bằng bất kỳ cách thức nào, đó sẽ là cú hích quan trọng cả về tâm lý lẫn chiến lược - biến một mẫu tiêm kích cổ lỗ thành biểu tượng mới cho Ukraine.

Nhưng nếu thông tin này không chính xác và chiếc Su-35 bị bắn rơi bởi phòng không hay do tai nạn kỹ thuật, thì rõ ràng câu chuyện F-16 thắng Su-35 chỉ là một sản phẩm hư cấu mang tính chất PR hơn là dữ kiện quân sự xác thực.