Nên tầm soát đột quỵ khi nào?
 

Đột quỵ, một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng thứ ba sau tim mạch và ung thư, có thể xuất hiện bất ngờ và ảnh hưởng tới bất kỳ ai. Do đó, việc thực hiện khám tầm soát đột quỵ sớm, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao

Tôi 42 tuổi, hút thuốc, hay uống rượu bia. Vợ tôi 41 tuổi, thừa cân. Chúng tôi có nguy cơ đột quỵ không, có nên tầm soát bệnh này định kỳ? (Nguyên Hùng, TP HCM)

Trả lời:

Đột quỵ xảy ra khi mạch máu não bị tắc nghẽn hoặc vỡ. Tình trạng này khiến não tổn thương, các tế bào não chết hàng loạt trong thời gian ngắn do thiếu oxy và dinh dưỡng. Người bệnh có nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời.

Bất kỳ ai cũng có nguy cơ đột quỵ, kể cả người trẻ tuổi. Nguy cơ cao hơn ở người đang mắc các bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, rung nhĩ, béo phì, cao mỡ máu. Người có thói quen hút thuốc lá, thường xuyên uống rượu bia, ít vận động... khả năng đột quỵ cao hơn. Chủ động tầm soát bệnh góp phần hạn chế tối đa nguy cơ.

Yếu tố nguy cơ gây bệnh được chia làm hai nhóm. Nhóm yếu tố nguy cơ không thể thay đổi được như giới tính (phụ nữ có nguy cơ đột quỵ cao hơn nam giới), độ tuổi (tuổi càng cao thì nguy cơ đột quỵ càng lớn). Nhóm yếu tố nguy cơ có thể thay đổi hoặc kiểm soát được gồm tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, các bệnh lý tim mạch, thừa cân, béo phì, hút thuốc lá, uống rượu bia.

Mỗi người, nhất là thuộc nhóm có nguy cơ, nên chủ động sàng lọc hay tầm soát 1-2 lần mỗi năm. Tầm soát đột quỵ giúp tìm kiếm các yếu tố nguy cơ mà người bệnh có thể điều chỉnh được, từ đó chủ động can thiệp, thay đổi, điều trị, dự phòng kịp thời.

Mục tiêu của tầm soát đột quỵ là thông qua các kỹ thuật, máy móc hiện đại để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn như các bệnh nền, cục máu đông, tắc nghẽn, hẹp, phình, dị dạng mạch máu não, xơ vữa mạch máu, nguy cơ tăng đông máu, di truyền.

Hiện nay, với sự hỗ trợ của trang thiết bị máy móc hiện đại, kết quả tầm soát đột quỵ được nâng cao. Các kỹ thuật, máy móc như xét nghiệm máu, siêu âm tổng quát, đo điện tim, chụp CT 768 lát cắt, MRI 3 tesla, chụp mạch máu số hóa xóa nền DSA... có thể hỗ trợ phát hiện các bất thường nhỏ nhất khi chúng chưa gây ra triệu chứng bên ngoài. Tùy thể trạng mỗi người, bác sĩ chỉ định các chương trình tầm soát đột quỵ phù hợp.

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ người tử vong do đột quỵ cao trên thế giới. Trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 trường hợp từ nhẹ đến nặng.

Đột quỵ có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, gây tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong. Tầm soát giúp chủ động phòng ngừa, giảm biến chứng do bệnh gây ra.

VietBF@ sưu tập