Trump yêu cầu các công ty Mỹ rút ra khỏi Trung Quốc. Ông ta có thể làm điều đó?
 

8/24/19

Washington post – Một số người coi lệnh của Trump như là “một lời nói rẻ tiền”, khi ông ta tuyên bố rằng ông có các công cụ thực sự để khích lệ việc chấp hành lệnh này.
https://www.vietbf.com/forum/attachm...1&d=1566708426
(Photo: Susan Walsh, AP, File)
Tổng thống Trump ra một cái lệnh lạ thường khi yêu cầu các công ty Hoa Kỳ rời khỏi Trung Quốc – được đưa ra trong một loạt các tweet đầy tức giận vào hôm thứ Sáu – khiến các ngành công nghiệp cố gắng để hiểu mức độ nghiêm trọng của lệnh này và toà Bạch Ốc có thể thực hiện nó như thế nào.

Các doanh nghiệp từ bán lẻ đến điện tử đến hàng gia dụng, nhiều người đã chịu áp lực từ cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc kéo dài nhiều tháng qua, đã tham khảo với các hiệp hội ngành công nghiệp của họ để được hướng dẫn và chờ đợi thông báo chính xác hơn từ toà Bạch Ốc .

Magi Raible, người sáng lập LiteGear Bag, một nhà sản xuất túi đựng whành lý có trụ sở tại Vallejo, Calif cho biết, tôi đã cố gắng giữ bình tĩnh và không cảm thấy lo lắng và buồn bã.

Cô ấy có một cuộc họp vào tuần tới với một đồng nghiệp trong ngành để thảo luận về việc chuyển nhiều sản phẩm của cô ấy từ Trung Quốc sang Ấn Độ hoặc Nam Phi, cô nói

Tôi không biết mình có thể di chuyển nhanh hơn bao nhiêu hoặc tôi có thể khẩn cấp hơn bao nhiêu, cô nói.

Theo bà Hillman, giáo sư luật của Đại học Georgetown và chuyên gia thương mại tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại, ông Trump không có thẩm quyền yêu cầu các công ty rời khỏi Trung Quốc.

Ông ta có quyền lực theo Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế để ngăn chặn việc chuyển tiền trong tương lai sang Trung Quốc, nhưng chỉ khi nào ông ta tuyên bố trước hết là có tình trạng khẩn cấp quốc gia tồn tại, bà cho biết.

Quốc hội có thể chấm dứt tuyên bố nếu muốn, bà nói.

Hơn nữa, ngay cả khi có được tất cả những điều này, ông ta cũng sẽ không có thẩm quyền áp dụng đối với tất cả các khoản đầu tư của Hoa Kỳ đã được thực hiện ở Trung Quốc, theo Hill Hillman.

Các chuyên gia thương mại khác cho biết Trump không có các công cụ mạnh mẽ theo ý mình để khuyến khích các công ty rời đi khỏi Trung Quốc.

Các công cụ bao gồm việc tiếp tục tăng thuế đối với hàng nhập cảng từ Trung Quốc, như Trump đã làm vào thứ Sáu. Toà Bạch Ốc cũng có thể trừng phạt các công ty bằng cách cắt chúng ra khỏi các thỏa thuận mua sắm liên bang, các nhà kinh tế cho biết.

Derek, một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, một nhóm chuyên gia tư vấn được tài trợ bởi ngành công nghiệp, nói rằng không phải tất cả lệnh của Trump là lời nói rẻ tiền đâu.

Trump đã tung ra các tweet sau khi Trung Quốc áp đặt một đợt thuế quan trả đũa mới đối với hàng nhập cảng trị giá 75 tỷ USD của Mỹ hôm thứ Sáu.

“Chúng tôi không cần đến Trung Quốc và nói thật, sẽ tốt hơn nếu không có họ”, ông Trump viết.

Thông điệp đã công khai những gì Trump đã nói với các công ty trong chỗ riêng tư trong hơn hai năm qua, William Reinsch, một chuyên gia thương mại tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết.

Dù sao đi nữa, thực tế là nhiều công ty đã nghĩ đến việc rời đi, dù sao đi nữa, Reinsch nói.

Chi phí lao động đang tăng lên ở Trung Quốc, chế độ này rất đàn áp và các công ty Mỹ tiếp tục chịu sự phân biệt đối xử, ông nói thêm.

Một số nhà sản xuất hàng may mặc và điện tử đã rời khỏi Trung Quốc, gần đây bị đẩy mạnh hơn bởi Hoa Kỳ áp thuế nhập cảng ngày càng cao đối với hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc.

Nhưng một vài trong số các công ty này đã chuyển việc làm trở lại Hoa Kỳ. Một số đã chuyển sang các nước có chi phí thấp khác như Việt Nam hoặc Bangladesh.

Các ngành công nghiệp khác muốn rời khỏi Trung Quốc nói rằng họ đã gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sản xuất có cùng phẩm chất và chi phí thấp ở nơi khác.

Jonathan Gold, phó chủ tịch hệ thống cung ứng và chính sách hải quan tại Liên đoàn bán lẻ quốc gia, cho biết ông rất thích tìm các nguồn thay thế, nhưng không thể xảy ra trong cùng một đêm. Ngay cả khi điều đó xảy ra, thật không may, rất nhiều trong số đó đã không trở lại Hoa Kỳ. Chúng tôi đồng ý rằng Trung Quốc là một tên tồi, nhưng chúng ta cần quay lại bàn đàm phán và thực hiện một thỏa thuận thương mại.

Một số nhà phân tích đã xem các tweet của Trump, là một động tác đặc biệt tích cực chống lại Apple và các công ty kỹ nghệ khác, vì họ sản xuất nhiều hàng hóa của họ tại Trung Quốc.

Qua nhiều thập niên, Apple đã trở nên hòa quyện với cơ sở hạ tầng lắp ráp thiết bị điện tử của Trung Quốc ở một mức độ cực kỳ khó thể nào bỏ đi. Trong một trường hợp tốt nhất, Apple sẽ mất 5 năm để chuyển một nửa sản lượng iPhone ra khỏi Trung Quốc, Ives nói.

Theo nhiều cách, Apple từ sự phát triển từ thị trường máy tính cá nhân thành một trong những công ty có giá trị nhất hành tinh là do sự hợp tác với Foxconn, một công ty sản xuất của Đài Loan sản xuất tại Trung Quốc.

Apple có thể đã đưa ra ý tưởng cho các sản phẩm tiêu dùng của mình, nhưng Terry Gou, người sáng lập Foxconn đã biến chúng thành hiện thực, bắt đầu từ đầu những năm 2000 bằng cách tận dụng năng lực sản xuất của Trung Quốc để chế tạo các thiết bị bóng bẩy với chi phí thấp mà họ cũng có lãi.

Apple đã từng lắp ráp các sản phẩm bên ngoài Trung Quốc trong quá khứ, xây dựng số lượng máy tính để bàn tương đối nhỏ ở Hoa Kỳ và khám phá sản xuất iPhone ở Ấn Độ và Đông Nam Á, nhưng công ty vẫn phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc.

Giám đốc điều hành của Apple, Tim Cook, là một trong những người thân thiện nhất với TT Trump, nhiều lần gặp gỡ với tổng thống để thảo luận về chính sách thương mại. Ngay cả khi một số nhà lãnh đạo ngành kỹ nghệ đã phải đối mặt với những chỉ trích vì liên quan đến mình với Trump, Cook vẫn kiên quyết tham gia, thậm chí phục vụ trong Ban cố vấn chính sách lực lượng lao động, do Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross và Ivanka Trump, con gái của tổng thống chủ trì.

Sau khi tweet về một bữa ăn tối gần đây với Cook, tổng thống đã ca ngợi ông ta trước các phóng viên hồi đầu tuần, nói với họ rằng Cook gọi ông ta bất cứ khi nào có vấn đề.

Những người khác đi ra ngoài và thuê các chuyên gia tư vấn rất tốn kém, và Tim Cook gọi điện trực tiếp cho Donald Trump, ông Trump nói.

Trung Quốc, vì quy mô lớn của nó, cũng là một thị trường quan trọng cho doanh số bán iPhone, khiến Apple miễn cưỡng phá vỡ sự hiện diện sản xuất của nó ở đó. Trong quý tài chính thứ ba năm 2019, quốc gia này đem lại cho 9,19 tỷ đô la doanh thu của Apple, so với 25 tỷ đô la ở châu Mỹ.

Nhiều ngành công nghiệp khác cũng dựa vào Trung Quốc. Delta Children, một nhà sản xuất đồ nội thất trẻ em của Hoa Kỳ, sản xuất khoảng 80% sản phẩm của mình tại Trung Quốc.

Joe Shamie, chủ tịch của công ty, nói rằng ông đã cố gắng trong những tháng gần đây để chuyển sản xuất sang các nước khác, bao gồm Indonesia, Malaysia và Việt Nam, nhưng các nhà máy ở các nước đó đã bão hòa đơn đặt hàng.

Ông cũng đã cố gắng tìm cách sản xuất nệm ở Mỹ, ông nói, nhưng sẽ cần khoảng 1 triệu đô la máy móc từ Trung Quốc, hiện phải chịu mức thuế 25% nhập cảng gần đây của chính quyền Trump.

Tôi đã cố gắng hết sức, và bây giờ bạn muốn đánh thuế tôi vào máy móc tôi cần để sản xuất ở Hoa Kỳ? Điều đó thật thông minh, anh ta nói. Đây là một thảm họa.

Columbia Sportswear cho biết họ đã bắt đầu chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc khoảng 15 năm trước khi các sản phẩm thay thế rẻ hơn xuất hiện ở các khu vực khác của châu Á và châu Phi. Công ty hiện có nguồn từ 19 quốc gia nhưng vẫn nhận được khoảng 10% lượng hàng nhập cảng từ Trung Quốc.

Timothy Boyle cho rằng TQ không phải là nơi rẻ nhất trên thế giới để làm đồ nữa, nhưng hàng hóa vẫn đến từ Trung Quốc rất chuyên môn và có thể được di chuyển dễ dàng.

Túi LiteGear được sử dụng để sản xuất tất cả hành lý và phụ kiện tại Trung Quốc. Trong những tháng gần đây, người sáng lập Raible nói rằng cô đã chi hàng chục ngàn đô la để chuyển khoảng một phần ba hoạt động của công ty sang Campuchia.

Đây là một quá trình cực kỳ khó khăn, cô nói. Đây phải mất vài tháng để tăng tốc. Ý tôi là, đây là một nhà máy sản xuất túi đựng kính râm và đột nhiên tôi yêu cầu họ làm túi đeo vai, đóng gói hình khối và ba lô.

Phần lớn các sản phẩm của cô tiếp tục đến từ Trung Quốc, và cô cho biết chính sách thuế quan của chính quyền Trump đã khiến thuế nhập cảng tăng lên 42,6% đối với nhiều mặt hàng của cô, tăng từ 17,6% so với một năm trước. Cô ấy đã phải sa thải sáu nhân viên của mình, và giờ phải nhờ đến các nhà thầu làm theo giờ để giúp đỡ về kế toán, vận chuyển và thiết kế đồ họa.

Bản thân Trump từ lâu đã tận dụng sản xuất của nước ngoài, đặc biệt là ở Trung Quốc, để sản xuất hàng hóa thương hiệu Trump.

Trong cửa hàng bán lẻ do Trump Organisation vận hành ở phía sau khách sạn Trump, D.C., mũ golf và cốc cà phê du lịch được khắc tên Trump và sản xuất tại Trung Quốc vẫn được chào bán, bên cạnh các sản phẩm khác được sản xuất tại Indonesia, Việt Nam và các nước khác.

Người phát ngôn của Tổ chức Trump, Amanda Miller, đã không trả lời yêu cầu bình luận hôm thứ Sáu về việc công ty sẽ ngừng bán hoặc sản xuất các sản phẩm Trung Quốc để đáp lại chỉ thị của Tổng thống.

Trump vẫn sở hữu công ty của mình, nhưng nó đang được quản lý bởi các con trai trưởng thành của ông, Donald Trump Jr. và Eric Trump, khi ông đang ở trong văn phòng toà Bạch Ốc.

Trước những chỉ trích rằng công ty Trump, vẫn tiếp tục dựa vào hàng hóa nhập cảng trong khi Trump chống lại những người khác vì làm như vậy, Tổ chức Trump bắt đầu cung cấp thêm hàng hóa được dán nhãn rõ ràng là Made in America, bao gồm áo phông và mũ. Trên trang web bán lẻ của mình, TrumpStore.com, công ty hiện liệt kê một phần của Made in America.

Nguyễn Dương