Chủ sở hữu thực sự của tập đoàn Huawei lài ai?
 

Theo một cuộc điều tra của CIA, sau lưng tập đoàn Huawei có ít nhất 3 nguồn hỗ trợ tài chính có nguồn gốc từ nhà nước gồm quân đội, công an, và cơ quan tình báo, bởi trước công chúng, Huawei luôn tự nhận mình là một công ty cổ phần tư nhân độc lập và không làm việc cho chính phủ Trung Quốc.

Theo tài liệu thông tin đăng ký công thương Trung Quốc, Huawei chỉ có hai cổ đông chính, gồm: Tỷ phú Nhậm Chính Phi sở hữu khoảng 1% cổ phần; và 99% cổ phần còn lại đều do Ủy ban Công đoàn Cty Cổ phần Đầu tư Huawei (gọi tắt là công đoàn Huawei) nắm giữ.

Mới đây, một báo cáo điều tra riêng về Huawei, do các chuyên gia pháp luật nổi tiếng về Trung Quốc, Giáo sư khoa luật Donald Clarke của Đại học George Washington; và Giáo sư Christopher Balding của Đại học Fulbright University Vietnam.

Báo cáo tiết lộ, chính sách của công đoàn Huawei không do các nhân viên quyết định, ngược lại, cấu trúc phân cấp của công đoàn Huawei có thể truy nguyên đến Tổng công đoàn Trung Quốc, mà tổ chức này do Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ) kiểm soát.

Theo cuộc điều tra, nhân viên Huawei không thực sự là cổ đông của công ty, vì họ không có bất kỳ tiếng nói quyết định nào trong chính sách của công hội Huawei.

Huawei bán “vốn cổ phần ảo” cho nhân viên của mình, nhưng các “nhân viên – cổ đông” là do Huawei đơn phương công nhận, còn về khía cạnh luật pháp, những “nhân viên – cổ đông” không phải là cổ đông sở hữu hợp pháp theo pháp luật.

Nói cách khác, vốn cố phần ảo này cho phép nhân viên nhận một tỷ lệ cổ tức nhất định, nhưng nhân viên không có quyền sở hữu, không có quyền biểu quyết, cũng không thể chuyển nhượng hoặc bán.

Nếu một nhân viên Huawei xin nghỉ việc, cổ phiếu mà họ sở hữu chỉ có thể bán lại cho công đoàn Huawei, điều này chứng minh nhân viên Huawei không phải là chủ sở hữu cổ phần thực sự của công ty. Báo cáo điều tra không nói trực tiếp ai là chủ sở hữu thực sự của Huawei, nhưng tất cả các bằng chứng gián tiếp điều có móc nối với chính phủ Trung Quốc.

Huawei sau đó phản ứng với báo cáo điều tra này, tuyên bố hai giáo sư “đã đưa ra một kết luận hoàn toàn sai lầm”, và giải thích, các công đoàn thông qua uỷ viên đại diện để thực thi quyền lực cổ đông, những uỷ viên đại diện sẽ do “những nhân viên có cổ phần bầu chọn”.

Tuy nhiên, Huawei đã không giải thích thêm làm sao nhân viên Huawei có thể được hưởng các quyền dân chủ ở một quốc gia có thể phải đối mặt với án tù chỉ vì bàn luận đến vấn đề tam quyền phân lập, và Huawei cũng không giải thích lý do tại sao trình tự chính trị của ĐCSTQ phải bao gồm các công đoàn.

Đầu năm 2003, hai nhân viên cấp cao của Huawei là Lưu Bình và Hoàng Xán, đã kiện Huawei ra tòa, nguyên nhân chủ yếu do Huawei đã mua lại cổ phiếu với giá 1 nhân dân tệ mỗi cổ phiếu, thay vì giá trị tài sản ròng trên mỗi cổ phiếu, như đã thỏa thuận trong hợp đồng. 2 cựu nhân viên cho rằng, họ cũng nên nhận được cổ tức của vốn chủ sở hữu được Huawei sử dụng để tăng vốn đầu tư theo nguyên tắc cổ phần bằng nhau.

Vào thời điểm đó, Tòa án cấp cao tỉnh Quảng Đông phán quyết, theo quy định, việc đăng ký công ty cổ phần chỉ giới hạn cho cổ đông chính của công ty, vì vậy hầu hết các cổ phần của nhân viên đóng góp không được xem như cổ đông và không được đăng ký tại Bộ Công thương Trung Quốc, cho thấy việc cổ phần của các công đoàn Huawei chỉ là hợp đồng giữa Huawei và nhân viên của Huawei.

Các cổ phiếu trong tay nhân viên Huawei không giống như các cổ phiếu được pháp luật quy định. Nhân viên không phải là cổ đông, mà chỉ được hưởng một số lợi ích nhất định trong hợp đồng giữa nhân viên với Huawei, chứ không phải hợp đồng giữa cổ đông và Huawei. Các cổ đông thực sự có quyền quyết định chính sách và quyền lợi nhân viên chỉ có Công đoàn Huawei và ông Nhậm Chính Phi.

Ông Nhậm Chính Phi là kỹ sư công trình trong Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) trong gần 10 năm, đã giúp PLA thiết lập một mạng lưới liên lạc thông tín cho đến năm 1983 mới nghỉ việc, theo Now News China.

Theo điều tra của 2 giáo sư Donald Clarke và Christopher Balding, “Các cổ đông của Huawei không phải là nhân viên của công ty, mà là các công đoàn, các tổ chức như vậy đều do ĐCSTQ kiểm soát. Nếu 99% cổ phần Huawei đều thuộc quyền sở hữu của công đoàn, thì chúng ta có thể nói Huawei ở một mức độ nào đó là một doanh nghiệp nhà nước”.

Tờ The Times của Anh vào ngày 20/4 đã cho hay về nguồn tài chính thực sự của Huawei. Tờ báo này dẫn thông tin rằng Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) tiết lộ với một quan chức Anh, rằng: Quân đội Trung Quốc, Ủy ban An ninh Quốc gia Trung ương ĐCSTQ, và Mạng lưới tình báo quốc gia ĐCSTQ là 3 nguồn hỗ trợ tài chính.

Lần này, Huawei đã không đưa ra bất kỳ phản ứng gay gắt nào. Một đại diện của Huawei chỉ đơn giản nói với The Times đối với các tin tức nặc danh, “Huawei không bình luận”.

Trước đó, ông Nhậm Chính Phi trong một cuộc họp báo với truyền thông nước ngoài gồm các tờ báo: Wall Street Journal, Financial Times, và Bloomberg vào ngày 16/1/2019, ông đã nhiều lần phủ nhận và khẳng định Huawei là doanh nghiệp tư nhân thuộc sở hữu của nhân viên.

“Không có tổ chức bên ngoài nào sở hữu cổ phiếu của chúng tôi, thậm chí 1 xu”, ông Nhậm nói.

Tuy nhiên, Huawei, CIA và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã không trả lời bất kỳ câu hỏi nào của Reuters về nguồn tài chính thực sự của Huawei.

Cái này cũng giông như "đất đai thuôc về toàn dân nhưng quyên quản lý là của đảng"