"Đại hồng thủy" xé toạc vườn quốc gia Yellowstone
 

Theo như đường sá và cầu thiệt hại nặng, đồng thời gây mất điện và buộc du khách sơ tán khỏi nhiều khu vực, sau khi trận lũ lụt càn quét Vườn Quốc gia Yellowstone và các cộng đồng lân cận vào ngày 13-6.

Mọi lối vào Yellowstone đã bị đóng do đợt lũ lụt nêu trên, gây ra bởi mưa lớn và băng tuyết tan chảy. Du khách đã được sơ tán khẩn cấp và hiện chưa có báo cáo thương vong.

Thiệt hại nặng nề nhất xảy ra ở khu vực phía Bắc của Yellowstone và các cộng đồng cửa ngõ ở phía Nam bang Montana của vườn quốc gia này. Yellowstone sẽ bị đóng cửa ít nhất đến hết ngày 15-6, giới chức thông báo.

Yellowstone ghi nhận lượng mưa 6 cm trong các ngày 11, 12 và 13-6. Dãy núi Beartooth ở phía Đông Bắc của Yellowstone ghi nhận lượng mưa lên đến 10 cm, theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ (NWS).

"Mưa rất lớn nhưng lũ lụt sẽ không tồi tệ như thế này nếu không có băng tuyết tan chảy. Đây là lần đầu tiên chúng ta chứng kiến một trận lũ như vậy" – nhà khí tượng học Cory Mottice của NWS khẳng định.

Mưa nhiều khả năng giảm trong những ngày tới, khi thời tiết mát mẻ hơn sẽ làm giảm lượng băng tuyết tan chảy, chuyên gia Mottice cho biết thêm.

Theo AP, lũ lụt tấn công Vườn Quốc gia Yellowstone và các cộng đồng lân cận trong khi nắng nóng hoành hành những khu vực khác của Mỹ.

Hơn 100 triệu cư dân Mỹ đã được cảnh báo về đợt nắng nóng diện rộng, trải dài từ duyên hải Vịnh Mexico của Mỹ đến Ngũ Đại Hồ và vùng Carolinas.

Miền Tây Mỹ hôm 13-6 ghi nhận thêm một ngày thời tiết nóng, khô và lộng gió giữa lúc lực lượng cứu hỏa ở hàng loạt bang, từ California đến New Mexico, chiến đấu với các đám cháy.

Trước đó, cháy rừng cũng đã bùng phát vào đầu mùa xuân năm nay ở nhiều bang thuộc Tây Mỹ, nơi biến đổi khí hậu và hạn hán kéo dài đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các đám cháy.

Tính riêng năm nay, Mỹ đến giờ đã ghi nhận diện tích rừng bị cháy cao gấp 2 lần so với mức trung bình trong 10 năm qua của quốc gia này.

Tại những bang như New Mexico, kỷ lục đã được thiết lập với những đám cháy kinh hoàng phá hủy hàng trăm ngôi nhà, gây thiệt hại về môi trường có thể ảnh hưởng đến nguồn cung cấp nước.

Yellowstone là Vườn Quốc Gia đầu tiên của Mỹ và thế giới. Nó nằm phần lớn trong tiểu bang Wyoming của Hoa Kỳ (96% diện tích), nhưng cũng lấn phần nào qua hai tiểu bang khác là Montana (3% diện tích) và Idaho (1% diện tích).
Diện tích Yellowstone là 8,983 km2 (Cây số vuông), chiều dài 101 cây số (km) và chiều ngang 87 cây số (km). Nó lớn hơn tiểu bang Delaware hay Rhode Island. Năm 1978 nó được UNESCO nhìn nhận là một Di Sản Thế Giới.
Đây là một trong những Vườn Quốc Gia nổi tiếng nhất nước Mỹ, nơi có nhiều mạch nước phun và khu địa nhiệt nhất thế giới.
Theo Wikipedia, hơn phân nửa mạch nước phun và khu địa nhiệt trên thế giới nằm trong Vườn Quốc Gia này. Theo một nghiên cứu kết thúc năm 2011, ở đây có khoảng 1283 mạch nước phun (Geyser), trong số nầy khoảng trên 465 phun nước mỗi năm. Ở đây có hơn 10,000 điểm địa nhiệt (thermal features).
New Zealand nổi tiếng với mạch nước phun, và khu địa nhiệt. Thế nhưng New Zealand thua xa Yellowstone về số mạch nước phun, chiều cao nước phun, cũng như sự đều đặn của mạch nước phun ở đây.
Yellowstone được công nhận Vườn Quốc Gia vào ngày 1 tháng 3 năm 1872. Nó nổi tiếng thế giới với các loại động vật hoang dã, các điểm địa nhiệt, đặc biệt mạch nước phun “The Old Faithful“. Nó có nhiều hệ sinh thái khác nhau, nhưng phần lớn hệ sinh thái ở đây là rừng subalpine (cận núi cao).
Vườn Quốc Gia Yellowstone rộng khoảng 8,983 cây số vuông (km2) và bao gồm nhiều hồ, hẻm núi, sông và dãy núi.
Hồ Yellowstone là hồ-núi-cao lớn nhất vùng Bắc Mỹ, nằm trong lòng chảo Yellowstone (Yellowstone Caldera). Đây là siêu-núi lửa (Supervolcano) lớn nhất lục địa Mỹ Châu. Theo Wikipedia núi lửa này vẫn hoạt động, và đã từng phun lửa dữ dội cách đây 2 triệu năm.
Yellowstone là nơi tốt nhất thế giới để thăm viếng những điểm địa nhiệt. Hơn phân nữa những điểm địa nhiệt thế giới nằm ở đây.
Sở dĩ ở đây còn địa nhiệt là tại vì vùng núi lửa ở đây chưa tắt hẳn, vẫn còn âm ĩ cháy. Lò magma (magma chamber) bên dưới chão Yellowstone rất lớn, dài khoảng 60 cây số (km), rộng 29 cây số (km) và sâu từ 5 đến 12 cây số (km). Lò magma là lớp đá nóng chảy nằm bên dưới núi lửa. Nếu áp xuất trong lò này cao, núi lửa sẽ hoạt động.
Yellowstone là vùng đất chánh của một khu rộng lớn hơn gọi là Greater Yellowstone (Yellowstone mở rộng), diện tích khoảng 80,937 km2 (cây số vuông).
Đây là một hệ sinh thái được bảo vệ lớn nhất thế giới khí hậu ôn hòa Bắc Bán Cầu, bao gồm Vườn Quốc Gia Yellowstone và nhiều Vườn Quốc Gia (Grand Teton) và Rừng Quốc Gia (National Forest) gần đó.
Với chương trình bảo vệ động vậy gần 50 năm trước, ở đây ngày nay có đầy đủ các động vật đã từng sống ở đây trước khi người da trắng đến chiếm vùng đất này.
Trong phần này tôi liệt kê nhiều bài viết về chuyến du lịch thăm viếng Vườn Quốc Gia Yellowstone trước đây, vượt dãy núi Big Horn, thăm viếng thác nước Shell, đến thăm thành phố Cody cách Yellowstone một tiếng lái xe, đến thăm viếng nhiều nơi trong Vườn Quốc Gia Yellowstone, hồ, bò rừng, mạch nước phun và đặc biệt Hẻm Núi Yellowstone rất đẹp..."
(Trích sách "Các Vườn Quốc Gia Lớn Nước Mỹ " của Lê Thanh Hoàng Dân, đã phát hành, có bán trên Amazon và BookBaby).