|
Mồ mả của người dân vừa xanh cỏ, Cộng Sản lại đẩy người sống sót vào cuộc Cách mạng Văn hóa. Đợt cách mạng này kéo dài 10 năm: từ năm 1966 đến 1976. Mao nói đại cách mạng văn hóa xoá sạch tàn dư ‘phong kiến’ nhưng thật ra đại cách mạng này lập ra một thứ phong kiến mới. Đó là người có thẻ đảng. Hiện nay 90 triệu người có thẻ đảng nắm quyền sinh sát 1 tỷ 400 triệu người dân.
Trung Cộng vẫn c̣n đói, c̣n khát và c̣n bị thế giới hất hủi nếu năm 1972 tổng thống Richard Nixon không đặt chân lên Bắc Kinh ăn dim-sim và vịt Bắc Kinh với Chu Ân Lai. Sau bữa tiệc này, tư bản ồ ạt đổ tiền vào Trung Cộng tưởng là bóc lột sức lao động của tỷ dân đói meo. Nào ngờ vào năm 1977 Đặng Tiêu B́nh không ke ‘mèo trắng mèo đen’ mở tung cửa cho nông dân có quyền làm chủ đất, công nhân đổ xô sắp hàng xin việc ở của công ty ngoại quốc và ngàn nhà máy địa phương sản xuất ra tỷ tỷ hàng nhái. Bằng ba con đường trên, từ một nước Trung Hoa mới (dưới quyền sinh sát của Mao) chỉ với 650 triệu miệng ăn mà không đủ thực phẩm, nay tiến lên một nước Trung Hoa ‘ mới hơn’ với 1 tỷ 400 triệu dân mà ai ai muốn ăn ǵ cũng có. Đó là lời Li Deshui, một cán bộ trong bộ kế hoạch của Trung Cộng. Thật ra, Trung Cộng ngày nay chỉ giúp chừng hơn phân nửa dân số (khoảng 750 triệu) giảm đói xoá nghèo. Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho rằng thu nhập ở Trung Cộng cách biệt ghê hồn giữa người nghèo và giai cấp trung lưu. Nghèo chỉ được $996 Mỹ Kim mỗi năm. Trung lưu được đến $12,055 Mỹ Kim – nghĩa là gấp 12 lần. Được gọi là trung lưu ở Trung Cộng ngày nay chỉ có 400 triệu người. Dư lại 1 tỷ vẫn c̣n nghèo. Đến năm 1985, lần đầu tiên Trung Cộng bán hàng qua Mỹ nhiều hơn mua hàng của Mỹ. Và đây là cái cớ cho tổng thống Mỹ mở ra chiến tranh mậu dịch với Trung Cộng như hiện nay. Diễn binh lớn chưa từng thấy Từ tháng Sáu năm nay, đảng Cộng Sản ráo riết chuẩn bị cho lễ kỷ niệm 70 năm cướp chính quyền. Thủ đô Bắc Kinh được quét sạch rác rến. Ngay đến rác trên mạng xă hội Weibo lề phải cũng phải dọn dẹp. Chỉ một chút hơi hướng nói xấu đảng, nhà nước là bị bôi xoá. Ngay đến một cái ‘post’ trên Weibo của chủ bút cái loa Hoàn cầu Thời báo (của nhà nước) cũng bị xoá. Trong tuần lễ trước ngày lễ, bác tài ở Bắc Kinh không được đổ xăng. Ai ở trong những cao ốc gần Thiên An Môn đều bị công an gởi giấy ra chỉ thị: không được đứng gần cửa sổ và phải kéo rèm che cửa cho kín mít. Công an Bắc Kinh siết nhiều biện pháp cho lễ sinh nhật 70 của Cộng Sản Trung Hoa. Thủ đô Bắc Kinh coi như ‘nội bất xuất, ngoại bất nhập’. Ngay cả người đang ở bên trong cũng không được thả diều, chơi khí cầu, bay con drone hay chim bồ câu. Ai dùng walkie-talkie hay máy chuyển tin qua làn sóng ngắn đều bị bắt. Đánh dấu 70 cướp chính quyền, Cộng Sản cho treo cờ đỏ chi chít ở Bắc Kinh, đặc biệt tại Thiên An Môn. Dưới bầu trời xám xịt v́ không khí ô nhiễm, cái ông một mông ngồi ba ghế cao nhất Trung Cộng (và ngồi cho đến chết) Tập Cận B́nh đă duyệt binh. Tập Cận B́nh mặc áo kiểu Mao đứng trên xe mui trần dán nhăn Cờ Đỏ do Trung Cộng chế, duyệt hàng binh đông đến 15 ngàn cùng với đủ thứ vũ khí dữ dắn nhất. Trong đó, Trung Cộng kéo lê trên đường 580 thứ súng ống. C̣n trên bầu trời xám xịt của Bắc Kinh là 160 chiến đấu cơ xé tan màn khói. Trong số vũ khí diễn hành, có hỏa tiễn Dongfeng-41 (Đông Phong-41) mang 10 đầu đạn và dư sức bắn tới đất Mỹ, những chiếc tăng đời mới, những con drone khổng lồ. Ấy là chưa kể chiến đấu cơ DF-17 được nói là thoát khỏi mạng lưới radar của thế giới. Quan sát cuộc duyệt binh diễn ra vào thứ Ba vừa qua, giáo sư Peter Robertson, thuộc đại học Western Australia nhận xét: khả năng quân sự của Trung Cộng mạnh hơn người ta tưởng và đuổi gần sát Hoa Kỳ hơn người ta tưởng. Sau diễn binh ‘không nhắm đe dọa nước nào – như lời Tập Cận B́nh, chiều tối là màn cá múa vĩ đại tại Thiên An Môn. Gần 10 ngàn diễn viên tung tăng ở nơi xe tăng đă cán chết sinh viên biểu t́nh vào năm 1989. |
Một đất nước xài hàng giả
Nh́n vào h́nh ảnh ngày lễ vào thứ Ba vừa qua tại Bắc Kinh, người ta không thấy ai là người dân. Chỉ toàn ông lớn, cán bộ, lính tráng và… những con robot nhịp nhàng theo tiếng kèn tiếng trống. Ngay đến những ai c̣n được coi là người (lính) th́ gần như tất cả cao bằng nhau, cân nặng cùng một kư lô bởi v́ ở xứ Cộng Sản cao quá hay lùn quá đều là cái tội. Loa tuyên truyền Cộng Sản nói có đến 100 ngàn người tham dự diễn binh và gala văn nghệ. Tất cả đều biểu diễn mà không có ai thưởng thức. Ngay đến lănh tụ các nước trên thế giới cũng không ai được mời. Trung Cộng cho báo chí thế giới chụp h́nh, quay phim nhưng phải thi hành nhiệm vụ trong khuôn khổ. Trong ngày lễ này, phóng viên đài ABC của Úc có mặt tại đại lộ Trường An, Bắc Kinh nhưng không được phép dùng máy chụp h́nh hay quay phim. Đánh dấu 70 năm cai trị nước Trung Hoa, đảng Cộng Sản không thể huyênh hoang chủ nghĩa Cộng Sản đă thành công ở đất nước thánh hiền này. Những ǵ Cộng Sản giáo điều (1949-1978) đă làm cho con cháu Khổng Mạnh chỉ là thiếu ăn, chết đói, thù hằn và thanh trừng nhau. Một lục địa Trung Hoa vĩ đại dưới tay Mao chỉ là ‘một tên bệnh hoạn ở châu Á’ (a sick man of Asia) mà thôi. Măi đến khi Trung Cộng – dù vẫn treo cờ búa liềm – nhưng trong thực tế đă bỏ chủ nghĩa Cộng Sản vào sọt rác để học đ̣i thói tư bản phương Tây, th́ tỷ dân ở đó mới có miếng ăn. Càng học đ̣i tư bản phương Tây th́ dân Trung Hoa càng được hưởng thụ. Ngày nay, Trung Cộng trở thành nền kinh tế lớn thứ nh́ thế giới (trị giá $12 ngàn tỷ Mỹ Kim) nhưng không thể huyênh hoang chính chủ nghĩa chết tiệt Cộng Sản cũng giúp cho dân chúng có miếng ăn. Miếng ăn của 1 tỷ 400 triệu dân Trung Cộng hôm nay – nếu có – đến từ sức lao động của người dân đành chịu cho phương Tây bóc lột; đến từ những tháo gỡ thoát khỏi lư thuyết không tưởng của ông Marx cha căng kiết chú nào đó; và đến từ thủ đoạn ăn cắp sáng chế của phương Tây. Với ‘ba ḍng thác’ ấy, nước Trung Hoa mới đă thành nền kinh tế chỉ thua đầu sỏ tư bản Hoa Kỳ; và tiếp tục mơ tự lột xác thành ‘nước xă hội chủ nghĩa hùng mạnh’ vào năm 2050. Với họ Tập: ‘There is no force that can shake the foundation of this great nation. No force can stop the Chinese people and the Chinese nation forging ahead, Không thế lực nào có thể làm nền móng đất nước vĩ đại này rung rinh. Không thế lực nào có thể ngăn chận nhân dân và nước Trung Hoa tiến lên.’ Nhưng giấc mơ này đang rạn nứt v́ tranh chấp mậu dịch với Hoa Kỳ. Một ngày trước sinh nhật thứ 70 của Trung Cộng, Tổng thống Donald Trump hót lên mạng Twitter ‘Happy Birthday China!’ và đá gị lái ‘We are winning, and we will win, chúng tao đang thắng, và chúng tao sẽ thắng’. Chúc vậy th́ thà đừng chúc th́ hơn. Cho dù đến năm 2050 Trung Cộng đạt được giấc mơ hoa ấy, không rơ người dân trong xứ thiên đường ấy có muốn suốt đời ḿnh và đời con cháu bị giam cầm trong chiếc lồng mạ vàng không? Hay là ai có chút tiền th́ lũ lượt t́m sang xứ tư bản ‘giăy chết’ để thà sống khổ ở xứ người hơn tiêu xài hàng giả bên trong nước ḿnh. Thật vậy, trải qua 70 năm dưới quyền cai trị của đảng Cộng Sản, hơn hai thế hệ phải qua những năm sống nhờ tem phiếu, thanh trừng để sống c̣n, trốn tránh Cách mạng Văn hoá, rồi ồ ạt làm hàng giả mạo. Người ta nó: từng năm một, người Trung Hoa phải đối diện với một nước Trung hoa mới. Điều hôm nay tưởng là đúng, ngày mai có thể bị kết án là ‘hữu khuynh’. Điều hôm qua loa phường nhai nhải nhét vào đầu người dân, ngày mai không ai dám nói như vậy nữa v́ bị coi là… phản động. Nhà nước th́ treo cờ đỏ nhưng chạy theo tư bản. Người dân th́ chẳng c̣n dám nói lên cơi ḷng ḿnh; cứ răm rắp để có cái ǵ nhét vào mồm. Và cứ thế, cả tỷ người dân đành giả dối để sống. |
Ăn Ǵ Cũng Có Thể Chết!!
Trong phần này, tôi chưa nói đến những mưu kế cùng sản phẩm độc hại của Trung Quốc ồ ạt tung vào thị trường Việt Nam trong thời gian vừa qua, không từ một thủ đoạn nào họ không dám làm. Đó chính là một cuộc xâm lăng, từ việc dùng tàu sắt đâm thẳng vào tàu đánh cá của ngư dân đến việc xuất sang Việt Nam những thứ đồ chơi của trẻ em nhiễm độc gây ung thư. Phải viết một bài dài mới phân tích hết được thủ đoạn ngày càng tàn độc của “người bạn láng giềng bốn không tốt, 16 chữ đen ś” này, chúng ta sẽ bàn đến vào một bài khác. Ở đây tôi chỉ nói đến những thủ đoạn của chính đồng bào chúng ta hạ độc người dân Việt Nam ḿnh. Các cụ ta đă dạy “thượng bất chính hạ tắc loạn”, nôm na là người trên không liêm chính th́ người dưới tất phải loạn. Loạn ở đây có nghĩa là loạn về đạo đức, về nhân cách. Cho nên những con buôn bất lương ở Việt Nam ngày càng nhiều cũng v́ thế. Tôi không dám nói tất cả con buôn đều như vậy, nhưng sự thật là ngày càng nhiều người buôn bán có muốn lương thiện cũng không được, bởi lương thiện lấy tiền đâu “bôi trơn”, lấy ǵ “cống nộp” cho các quan hàng tháng chỉ để kiếm một chỗ ngồi, chỉ mong được yên thân, chưa nói đến chuyện được buôn gian bán lận. Vả lại nhà anh hàng xóm bỗng chốc xây lên bốn năm tầng, con đi xe hơi, du học Mỹ, Úc, Gia Nă Đại, thế mà nhà ḿnh cứ cái xe gắn máy cà tàng đi miết, không đủ tiền đóng học phí cho con. Và hàng trăm thứ xa hoa khác xung quanh quyến rũ mời gọi. Tất cả những thứ đó bào ṃn sự lương thiện của con người. Một người buôn gian bán lận rồi mười người, hai mươi người không hoặc chưa bị trừng phạt, nên cấp số cứ nhân lên thành một xă hội loạn. Người ta thản nhiên dùng mọi cách để kiếm tiền, không từ một thủ đoạn gian manh nào không làm, dù làm để hại ngay bà con anh em ḿnh. Một phần cũng do anh bạn láng giềng làm cho hư thân mất nết, chỉ cho chúng ta cách giết lẫn nhau một cách “ngọt ngào”. Ăn ǵ cũng có thể chết!! Những ngày gần đây, người dân Sài G̣n trở nên hoảng sợ với những tin tức hàng ngày về đồ ăn thức uống, cái ǵ cũng có độc. Người ta tưởng như ăn cái ǵ cũng có thể lăn đùng ra, không chết cũng ngắc ngư giống như hàng trăm công nhân ngộ độc nằm lăn lóc trong bệnh viện. Chính tôi và gia đ́nh tôi và nhà hàng xóm cũng phát hoảng khi đọc hàng tin trên hầu hết các báo Việt Nam với cái tiêu đề “Người Hà Nội: Sáng phở thịt thối, trưa bún chả hóa chất”. |
Tô bún riêu cua vàng lườm này không do gạch cua mà do phẩm màu công nghiệp dùng cho sơn, dầu đánh bàn ghế giá 50.000 đồng/kg. Chỉ một chút chấm vào đầu đũa là cả một nồi bún riêu nổi váng gạch cua.
Đây là điều hết sức nguy hiểm có thể gây tổn thương cho hệ thống thần kinh và tiêu hóa của người ăn, dẫn tới nguy cơ rối loạn về thần kinh cũng như mắc các chứng bệnh ung thư. Như thế người Sài G̣n và các tỉnh thành cũng “được thừa hưởng” phở và bún chả chẳng khác ǵ dân Hà Nội. Mời bạn xem qua cách chế biến món ăn của thời đại ngày nay. Nước phở chế biến từ thịt ôi thiu Nhập viện v́ bị ngộ độc Khi ăn những bát phở thơm ngon, ít người biết rằng nhiều quán phở, quán bún tại Hà Nội chỉ cần bỏ ra 50.000 là có vài chục lít nước phở chế sẵn từ nước luộc và ép các loại thịt ôi thiu làm ruốc. Nước phở loại này được lấy từ nước luộc các loại thịt ôi, thối được chế làm ruốc. Các loại thịt ôi, thối được đưa vào luộc, rồi ép để lấy bă làm ruốc, các loại nước ép luộc thịt, nước ép thịt, thậm chí là loại nước rửa chảo xào thịt được tận dụng đế bán làm nước phở. Cuối mỗi ngày, các loại thịt nhập về chế biến, hầu hết là các loại thịt ế, ôi thiu tại các chợ lớn nhỏ tại Hà Nội, rồi thịt lợn xề, lợn bột, lợn ốm, lợn chết được mang về, luộc lên là có các loại thịt trắng muốt, làm ruốc trông rất bắt mắt. Loại nước luộc chỉ cần để lắng, gạn ra là có thể bán cho các cửa hàng phở ngon lành. Thậm chí, những hôm khách đông tiệm bán phở c̣n không có hàng để bán, họ phải pha với đường hóa học, thêm gia vị để tạo mùi vị. Nước rửa chảo cũng có thể làm nước phở Bún chả vàng thơm nhờ tẩm hoá chất Tại khu vực quầy hương liệu trong chợ Đồng Xuân, Hà Nội có thể dễ dàng để mua được loại hương liệu mà các hàng bún chả thường dùng để để tạo mùi, tạo màu cho món chả nướng giúp chả có màu đẹp và thơm ngon, cuốn hút (ở Sài G̣n và tỉnh lân cận có thể t́m mua các loại hóa chất này ở chợ Kim Biên). Để làm món nướng như vịt nướng, thịt nướng các hàng quán không thể thiếu 2 loại phụ gia đó là một lọ hỗn hợp như dạng sa tế và một gói bột màu trắng. Những lọ phụ gia như thế chi chít chữ Trung Quốc, không có lấy một ḍng phụ đề nào bằng tiếng Anh hay tiếng Việt, chất bột trắng được đựng trong túi nilon, không nhăn mác. Mỗi lọ có thể dùng cho 30kg thịt. Chỉ cần ướp qua thịt trước khi nướng là chả có màu vàng ngon, thay v́ màu trắng nhờ nhờ. Hầu hết các quán bún chả đều phải dùng đến loại này v́ thịt họ dùng để làm chả toàn là thịt ế, thịt ôi từ hôm trước hoặc thịt lợn bệnh và chất này sẽ loại bỏ hết mùi ôi, thiu của thịt. Chưa hết, c̣n vô số những tin tức “lặt vặt” cũng kinh hoàng không kém như: – Nem chua Thanh Hóa làm từ b́ heo bẩn; biến thịt thối thành thịt tươi; heo bệnh thành thịt quay; thịt thối thành lạp xưởng; trứng bẩn trứng thối tràn ngập các chợ |
Ngay cả những loại trái cây hàng ngày người dân thường dùng cũng bị tẩm độc.
Đu đủ tẩm hóa chất Trung Quốc chín nhanh rất đẹp. Dùng hóa chất Trung Quốc làm đu đủ chín vàng đều, ruột đỏ rất bắt mắt. Đu đủ sau khi hái xuống, được nhỏ một chút dung dịch của Trung Quốc vào phần cuống, chỉ sau 1 ngày quả chín vàng, ruột đỏ rất bắt mắt đánh lừa hầu hết mọi gia đ́nh b́nh dân Việt Nam. Loại thuốc có khả năng “phù phép” này có giá bán 5.000đồng/1 lọ 5ml. Trên bao b́ ghi hạn dùng 2 năm, nhưng không ghi ngày sản xuất và chỉ có vài ḍng chữ tiếng Trung Quốc. T́m mua loại hóa chất này rất khó, chỉ những chủ buôn hoa quả lớn hoặc dựa vào mối quen mới mua được. Loại hóa chất Trung Quốc này ban đầu các chủ buôn dùng cho chuối, nhưng giờ được sử dụng cho cả đu đủ. Những chủ buôn sau khi thu mua đu đủ về sẽ dùng hóa chất nhỏ trực tiếp lên phần cuống của quả, việc nhỏ phải hết sức tỉ mỉ, nếu không đúng phần cuống th́ quả sẽ héo quắt hoặc thối nhũn. Đu đủ sẽ chín 1 ngày sau khi dùng hóa chất nên sau khi được nhỏ thuốc, đu đủ được bọc báo và đặt vào trong thùng xốp dán kín băng dính rồi chở đi tiêu thụ. Chuối cũng được “chế biến” tương tự nên trái nào cũng chín mọng, vàng ươm. Dừa tẩy trắng độc hại Dừa được tẩy trắng bằng hóa chất Hóa chất tẩy trắng dừa có thể là một loại axít gốc phốt pho và lưu huỳnh, chỉ được dùng với liều lượng phù hợp. Nếu sử dụng vô tội vạ sẽ rất nguy hiểm cho người tiêu dùng. Chị Tiên, chủ một vựa dừa, cho biết chỉ cần ra chợ Kim Biên, ghé vào bất cứ tiệm hóa chất nào hỏi mua chất tẩy trắng dừa sẽ được giới thiệu 2 loại bột màu trắng, không bao b́, nhăn mác với giá bán khoảng 125.000 đồng/kg. Mỗi thùng nước khoảng 20 lít pha trộn với 6 muỗng bột (3 muỗng loại này, 3 muỗng loại kia) rồi ngâm dừa vào, chờ nước thấm hết vào là xong. Một bác sĩ chuyên về an toàn vệ sinh thực phẩm cho biết hóa chất tẩy trắng dừa có thể là một loại axít gốc phốt pho cộng với lưu huỳnh, chỉ được dùng với liều lượng phù hợp, có kiểm soát. “Sử dụng chất tẩy trắng vô tội vạ rất nguy hiểm cho người tiêu dùng. Chỉ cần thường xuyên chạm tay vào lớp vỏ bên ngoài cũng đă có hại rồi, nói ǵ đến việc hóa chất đó thấm vào ruột và nước dừa. Dùng hóa chất này rất dễ dẫn đến các bệnh liên quan đường tiêu hóa, hô hấp, nếu tích trữ trong người nhiều và lâu dài sẽ gây ra các bệnh lư khó lường”. |
Rượu pha bằng… thuốc sâu và phân lân bán khắp Hà Nội
Tại hầu hết các quán cơm b́nh dân, quán nhậu trên địa bàn các quận Long Biên, Cầu Giấy, Thanh Tŕ, Hoàng Mai, Từ Liêm (Hà Nội)… rượu độc sau khi được đưa về sẽ được giới thiệu là “rượu quê cực êm, cực phê”, bày bán tràn lan giá 20 – 30 ngàn đồng/lít. Khi t́m hiểu từ một số nhân viên chuyên chở rượu, chất mà người phụ nữ trên dùng để pha với rượu là… thuốc sâu và phân lân. Vậy là rượu cồn đă độc, lại càng “phê” thêm v́ thuốc trừ sâu và phân bón. Theo một nhân viên, mỗi ngày quán này tiêu thụ hết khoảng bốn thùng phuy rượu độc. Do uống phải rượu độc, không ít “đệ tử Lưu Linh” đă hôn mê bất tỉnh nhập viện, thậm chí phải vào bệnh viện tâm thần điều trị. Theo thống kê từ Bệnh Viện Tâm Thần Hà Nội, mỗi tháng có ít nhất 40 người loạn thần nhập viện. Người điều trị nhanh nhất cũng mất 2 tháng, nhiều người phải nằm viện điều trị cả năm. Nguyên nhân lớn do các bệnh nhân uống quá nhiều rượu độc. Chơi cũng chết Phao bơi trẻ em Trung Quốc nhiễm chất độc Đồ chơi Trung Quốc đang tràn ngập thị trường Việt Nam bởi mẫu mă đa dạng, màu sắc rực rỡ và trên hết là giá rẻ. Những loại đồ chơi bằng nhựa dành cho trẻ nhỏ , khi sản xuất thường không thể thiếu phthalates – chất được dùng làm phụ gia tăng độ dẻo cho nhựa. Theo Tiến Sĩ Nguyễn Duy Thịnh – Viện Công Nghệ Sinh Học Và Thực Phẩm, Đại Học Bách Khoa Hà Nội – nếu chất phthalates theo đường tiêu hóa vào cơ thể sẽ làm rối loạn hoạt động của các tuyến nội tiết như: Bé gái bị dậy th́ sớm, c̣n nam th́ cơ quan sinh dục bị teo lại… Đặc biệt, nếu trẻ ngậm đồ nhựa trong miệng, phthalatses nhanh chóng ḥa tan trong nước bọt và chất này sẽ trực tiếp đi vào cơ thể. Ngoài ra, theo một số kết quả giám định gần đây của Viện Khoa Học Vật Liệu Ứng Dụng và Viện Công Nghệ Hóa Học Kiểm Tra, hầu hết đồ chơi bằng nhựa của Trung Quốc như: Súng gươm, lựu đạn, kể cả lồng đèn… đều sản xuất bằng các loại nhựa tái chế, trong đó có chứa chất cadimi (Cd) cao gấp nhiều lần mức cho phép. Đây là một trong ba kim loại độc hại đối với cơ thể con người, có thể gây ung thư tuyến tiền liệt, ung thư phổi, dị tật thai nhi .. Không liều th́… sang Tây mà sống Thưa bạn đọc, tôi không kể hết những đồ ăn thức uống có pha “hóa chất độc hại” hiện nay đang có mặt ở hầu hết các tiệm ăn, quán nước khắp các tỉnh thành cho đến quận huyện tại Việt Nam. Toàn là những thứ bà con ḿnh hại nhau. Kể nhiều quá e rằng có nhiều vị về Việt Nam phải mang sẵn các thứ đồ hộp từ nước ngoài về. Chắc có vị thắc mắc tại sao dân Việt Nam vẫn ăn mà không chết? Xin thưa là chết nhiều rồi nhưng chết v́ các loại bệnh lâu ngày tích tụ lại nên không thể kết luận là tại đồ ăn. Chất độc âm thầm tàn phá cơ thể sinh ra đủ loại bệnh. V́ thế, bệnh viện ở Việt Nam lúc nào cũng đầy ắp, phải nằm 3-4 người 1 giường và nằm cả dưới gầm giường là chuyện tất nhiên. Vả lại là dân Việt Nam sống ở thời này là phải liều mới sống được. Không liều th́… sang Tây mà sống! Văn Quang |
"Già" Rồi, Yêu Thôi!
Cái tuổi dở dở ương ương khi yêu đương chẳng c̣n mang lại những điều mới lạ khi cảm xúc trong ta đă bắt đầu chai sạn và ngỡ ngàng nhận ra ḿnh “già” mất rồi… Để giờ bạn bè ta cứ phải nhắc nhở hoài: “Già rồi, yêu thôi”! Khi tuổi không c̣n trẻ nữa, khi t́nh yêu đi qua cũng chẳng thể lưu lại được những mộng mơ ngày nào, khi bản thân sắp tự đốt cạn hết chút nhiệt huyết c̣n sót lại trong cảm xúc, ít nhất hăy hết ḿnh yêu một lần. Bởi trải nghiệm t́nh yêu có khi nào là muộn đâu? Như những người đă không c̣n trẻ, khoảng thời gian trưởng thành đă biến họ trở thành những con người khác. Cảm xúc thay đổi, lư trí thay đổi, và ngay cả suy nghĩ cũng thay đổi. Hoàn toàn không giống với những người trẻ, họ có một trái tim cứng cáp hơn, và có một quá tŕnh lớn lên phức tạp hơn. Chắc hẳn không thể thiếu đau thương. Thế nên, chưa nói đến yêu đương, ngay cả cảm xúc cựa quậy trong tâm hồn cũng dần dần trở nên chai sạn đi nhiều lắm. Khi không c̣n trẻ nữa, khoang chứa t́nh cảm trở nên nguội lạnh, dường như ư thức tự động đóng lại để lười biếng không muốn chứa thêm bất cứ h́nh bóng nào nữa, cũng chẳng thể bận tâm nhiều đến việc yêu thương. Khi không c̣n trẻ nữa, có quá nhiều việc phải làm, có quá nhiều mục tiêu phải phấn đấu, lại càng có nhiều trở ngại cần phải vượt qua. Những mối quan tâm nhộn nhạo đời thường xâm chiếm hết khoảng trống quư báu. Chẳng c̣n chỗ để dành cho những cảm xúc yêu đương, c̣n thời gian th́ cứ liên tục trôi đi chẳng hẹn trước, cơ hội bắt đầu một t́nh yêu cũng lặng lẽ mà lần lượt vuột mất, đến khi mỏi quá dừng lại th́ bên cạnh ḿnh chẳng c̣n ai nữa. Cảm giác đơn độc xuất phát từ đó, để rồi bất chợt sau đó lại ước ao có ai đó bên cạnh. Đừng hiểu nhầm ư của tôi. Tôi nói không c̣n trẻ, không có nghĩa là đă già, càng không phải đă đi qua hết tuổi trẻ. Chỉ là cách nói tự trào phúng của chính những người đă vượt qua giai đoạn trưởng thành, và chững lại giữa bản lề lát cắt một phần cuộc đời. Những người mang trong ḿnh vô vàn nỗi niềm, vô vàn nỗi ưu tư, v́ đă vượt qua một thời gian dài và đối mặt với quá nhiều biến động để thoát kén. |
Họ có thể vẫn c̣n trẻ về tuổi tác, nhưng tâm hồn th́ đă không c̣n kịp trẻ nữa. Và họ đôi khi cứ tự an ủi bản thân rằng, t́nh yêu mănh liệt chỉ ở cái độ tuổi ô mai vô lo vô nghĩ, rằng họ đă qua cái thời kỳ mà cả trái tim lẫn tâm hồn đều rạo rực những cảm xúc ngây ngô.
Nhưng không phải đâu, ai cũng vậy, ở tuổi nào cũng vậy, đến một lúc nào đó, trong một khoảng thời gian nào đó, nhất định sẽ cảm thấy khao khát yêu thương hơn bao giờ hết. Hăy dang rộng cánh tay mà đón nhận t́nh cảm đi. Đừng để cảm xúc chết hết, đừng bỏ lỡ cho ḿnh cơ hội t́m được người yêu thương thật ḷng. Bạn có thể 22 tuổi, 24 tuổi, 26 tuổi, thậm chí 30 tuổi cũng chẳng sao. Đừng v́ bất cứ lư do ǵ mà tŕ hoăn thêm nữa. Bạn có thể nói với tôi, rằng kể cả bạn muốn yêu nhưng đâu phải lúc nào cũng có cơ hội, bạn có thể nói với tôi rằng t́nh yêu đâu phải cứ muốn là được. Thực ra t́nh yêu dễ t́m lắm, chỉ cần bạn đủ tinh tế, đủ chân thành, đủ kiên nhẫn và tự tin để phát hiện ra nó. Đừng v́ đă không c̣n trẻ mà tự tước bỏ đi của bản thân ḿnh quyền được yêu thương. Đừng v́ đă không c̣n trẻ mà để lư trí lấn lướt quá nhiều, cho rằng chẳng cần đến t́nh yêu mà cũng có thể hạnh phúc. Đừng v́ đă không c̣n trẻ mà lo sợ sẽ bị tổn thương mà không dám kiếm t́m, đừng sợ cảm giác tuyệt vọng mà cứ dần dà bỏ lỡ cơ hội. Đừng v́ đă không c̣n trẻ mà băn khoăn cái này, dè chừng cái kia, để rồi sau này nh́n lại mới thấy ân hận. Đừng v́ không c̣n trẻ mà khắc nghiệt với t́nh yêu. Đừng v́ đă không c̣n trẻ mà cố lừa dối bản thân để nhắm mắt đưa chân bước qua mọi cơ hội kiếm t́m hạnh phúc. Bởi bạn biết đấy, xung quanh bạn c̣n có rất nhiều người yêu mến bạn. Họ chỉ ở quanh quẩn đâu đây thôi. Vậy nên những người không c̣n trẻ tuổi của tôi ơi, hăy lạc quan lên và yêu đi. C̣n điều ǵ phải chần chừ nữa đâu? “Già” rồi, yêu đi thôi! Nguồn: http://******.vn at 12:33 AM |
Tình Người
Một câu chuyện có thật. Tại một thành phố ở Ấn Độ, vị thương gia mất cả ngày trời thương thảo với đối tác. Mệt mỏi, ông vào một nhà hàng sang trọng, tự thưởng cho ḿnh bữa tối thịnh soạn. Khi những món ăn đă sẵn sàng trên bàn, bất chợt ông nh́n thấy một cậu bé đang nh́n trộm qua cửa kính, ánh mắt vô cùng thèm thuồng. Có ǵ đó đâm nhói trong tim, ông vẫy cậu bé vào. Cậu bé dắt theo một đứa em gái nhỏ. Hai đứa trẻ chăm chăm nh́n vào những đĩa thức ăn nóng hổi, chẳng cần biết người gọi chúng vào là ai. Vị thương gia bảo chúng cứ ăn thỏa thích. Và, không nói, không cười, hai đứa trẻ ngấu nghiến ăn hết các món ăn ngon lành trên bàn. Vị thương gia im lặng nh́n hai đứa trẻ ăn và rời đi, ông thấy cơn đói được xua tan một cách lạ kỳ, một cảm giác khó tả lâng lâng trong ḷng... Vị thương gia gọi lại món ăn, nhẩn nha thưởng thức, sau đó gọi thanh toán. Ông xem tờ hóa đơn, một giọt nước mắt khẽ rơi. Ông nh́n người đàn ông tại quầy thu ngân và mỉm cười, anh ta đáp lại bằng nụ cười rạng rỡ. Tờ hóa đơn không hề ghi số tiền mà chỉ có một lời nhắn: “Thật đáng tiếc, chúng tôi không in được hóa đơn thanh toán cho t́nh người! Chúc ngài luôn hạnh phúc!”. Vị thương gia dùng “đức”, lấy t́nh thương đối xử với người nghèo. Chủ nhà hàng dùng “nghĩa” đáp lại “đức”. Không biết ai hơn ai? Người xưa có câu: “Ngồi trên đống cát, ai cũng là hiền nhân, quân tử. Ngồi trên đống vàng mới biết ai thật sự là quân tử, hiền nhân”. T́nh yêu thương luôn đem đến những điều ḱ diệu cho cả người cho đi và người nhận lại. Hạnh phúc mà t́nh yêu thương đem lại cho cả hai là cảm giác b́nh yên và thật sâu lắng, xóa tan mọi đau khổ và bất hạnh.. Vạn vật tồn tại trên thế giới này đều không thể sống măi với thời gian, ngay cả con người cũng không thể đi ngược lại hay cưỡng cầu với quy luật của thời gian. Theo thời gian, mọi thứ đều biến hóa và đổi thay khôn lường, có thể sinh ra hoặc mất đi, có thể phát triển hay lụi tàn, cái ǵ có đến chắc chắn sẽ có đi, không bao giờ là tồn tại măi măi. Nhưng đó chỉ đúng với vật chất ngoài thân, có một thứ mà con người có thể ǵn giữ nó tồn tại măi với thời gian đó chính là t́nh người. Nguồn: http://giesuchanhlongthuong.net |
Khẩu Nghiệp, Nghiệp Nặng Nhất Của Đời Người
Khẩu nghiệp là nghiệp nặng nhất đời người, tuyệt đối không được nói nếu không muốn tai ương. Khẩu nghiệp là cái nghiệp do lời nói từ miệng ḿnh gây ra, nên Khẩu nghiệp cũng được gọi là Ngữ nghiệp. Khẩu nghiệp có 4 tội: Vọng ngữ (nói láo); Ư ngữ (nói thêu dệt); Lưỡng thiệt (nói đâm thọc); Ác khẩu (chửi rủa). Trong kinh, Phật ví dụ người ác mắng chửi người thiện, người thiện không nhận lời mắng chửi đó th́ người ác giống như người ngửa mặt lên trời phun nước bọt, nước bọt không tới trời mà rời xuống ngay mặt người phun. Thế nên có thọ nhận mới dính mắc đau khổ, không thọ nhận th́ an vui hạnh phúc. Từ đây về sau mọi người có nghe ai nói ǵ về ḿnh, dù tốt hay xấu, chớ nên thọ nhận th́ sẽ được an vui. Khẩu nghiệp là nghiệp nặng nhất của đời người, bởi vết thương trên da thịt c̣n có thể lành, nhưng vết thương lòng th́ không biết khi nào mới có thể lành lại được. Câu nói dân gian “Khẩu xà tâm Phật” là sai hoàn toàn, Phật chẳng bao giờ nói lời độc ác, hại người, là tính cách các con dùng để tả Rắn. Ở mỗi người có cách nói thương khác nhau, có cách biểu hiện Từ Bi khác nhau. Như hạnh sai biệt của các Bồ Tát, thị hiện là Phán quan cũng xét xử công minh, khó có thể gọi là Ác tướng. Khẩu nghiệp có tác động lớn tới sinh mệnh mỗi người. Con người sống tốt, nói lời hay ư đẹp th́ cuộc đời ắt tươi đẹp, c̣n ngược lại, người dă tâm, nói lời tàn độc th́ tương lai cũng tối đen như thế. Vậy làm thế nào để tu khẩu không tạo “khẩu nghiệp”? Sau đây là những cách tu khẩu dưỡng phúc báo mà bạn nên tham khảo một lần. 1. Đừng nên đánh giá sự tốt hay xấu của người khác, bởi sự tốt xấu của họ không ảnh hưởng ǵ tới miếng cơm manh áo của bạn. 2. Đừng nên đánh giá đức hạnh của người khác, bởi v́ chưa chắc bạn đă cao hơn họ. 3. Đừng nên đánh giá về gia cảnh của người khác, bởi nó không liên quan chút nào tới bạn cả. 4. Đừng nên đánh giá về tri thức học vấn của người khác, bởi trên thế giới này thứ mà con người luôn thấy thiếu nhất chính là học vấn. 5. Đừng nên đánh giá bất kỳ ai, cho dù đó là người bạn thấy coi thường nhất. 6. Đừng nên tiêu tiền một cách bừa băi, bởi rất có thể ngày mai bạn sẽ bị thất nghiệp. 7. Đừng nên kiêu ngạo dương dương tự đắc, bởi ngày mai có thể bạn sẽ bị thất thế 8. Đừng nên phô trương một cách quá mức, bạn nên nhớ rằng không có ai nhỏ bé hơn bạn. Tóm lại làm người nên biết khiêm tốn. 9. Đừng nên dựa vào người khác, bởi cuộc sống mỗi người đều có rất nhiều gánh nặng, ai cũng muốn sống được thoải mái. 10. Đừng nên làm tổn thương người khác, bởi luật nhân quả sớm muộn cũng sẽ đến với bạn. Van Hanh Temple - Seattle, WA |
Chuyện Phiếm: Sự Thành Công Của Một Người Đàn Ông
SỰ THÀNH CÔNG CỦA MỘT NGƯỜI ĐÀN ÔNG Trong lễ hội hàng năm làng nọ. Có cuộc th́ thật khó vô cùng Dành cho người có máu anh hùng. Ai dám bơi qua sông sẽ thắng Chỉ có thế, không hơn, không kém. Phần thưởng to, đúng mười tỷ đồng. Chỉ cần vào đến bờ là xong. Vần đề là sông đầy cá sấu. Tiền thưởng làm nhiều người nóng máu, Muốn thi, nhưng cá sấu lượn lờ Trông khiếp quá nên chạy có cờ. Sau cả nửa giờ chờ đợi măi. Ban tổ chức quyết định sẽ băi Cuộc thi để đợi tới năm sau. Th́ bỗng nhiên mọi người lao xao. Một chàng trai vừa lao xuống nước. Chân đạp, tay quờ, nhanh hết sức. Đàn cá sấu nhung nhúc rượt theo. T́nh cảnh xem ra rất hiểm nghèo. Tính mạng như mành treo sợi chỉ. Nhưng may mắn, nhờ ơn Thượng Đế, Và bơi lội cũng khá cho nên Anh ta vào được đến đất liền Khi cá sấu vừa gần bắt kịp. Được lănh thưởng mà mặt tái mét. Vẻ hầm hầm, vừa rét, vừa run. Phóng viên nhà báo tiến lại gần: “Chúc mừng anh, người hùng lễ hội! Xin anh cho đồng bào biết với Động lực nào đă tới khiến anh Đủ can đảm để quyết định nhanh Dụ thi không ghi danh trước thế?” Chàng trai gằn giọng không kịp thở: “Tao có định th́ thố ǵ đâu! Đứa mả cha nào đă đẩy tao Xuống sông đó. Nếu tao biết được, Tao sẽ dần cho nó vỡ mặt...!!!...” Giữa lúc đó, một giọng dịu dàng Từ đằng sau, đột ngột cắt ngang: “Là em đấy! Vợ anh đẩy đấy.” ..... Kết luận là, các cụ ta dậy Đúng y chang, bạn thấy chưa nào? “Ngay đằng sau những đấng anh hào Thành công lớn, lúc nào cũng có Một người phụ nữ đứng sẵn đó!” CHẨM TÁ NHÂN 09/29/2019 |
SUY NGẪM ...
Trong cuộc thi vượt sông đầy cá sấu Ai vượt qua- nguyên vẹn - được thưởng tiền Những mười tỷ nghe thèm muốn phát điên Đông người đến nhưng chẳng ai dám thử Kẻ đẩy, người đùn, xong toàn đứng ngó Dưới ḍng sông cá sấu nổi lềnh khênh Hàng chục phút trôi qua vẫn lặng thinh Ban tổ chức toan cuốn cờ, rút bảng Bỗng nghe đùng một phát, vang tiếng động Dưới ḍng sông, một chàng trạc bốn mươi Đang lặn hụp, vẫy vùng ra sức bơi Phía sau đó đàn sấu càng rượt đuổi Tội anh chàng thảm thương, mặt xanh tái May có nghề, kịp về bến an toàn Vừa đúng lúc miệng cá kề bên chân Chàng thoát nạn, mặt không c̣n chút máu Lănh tiền vừa xong, có anh nhà báo Phỏng vấn liền: “ Xin hỏi động lực nào Thật anh hùng,rất xứng đáng tự hào “ Hổn hển thở sâu, anh run run nói: “ Bà mẹ nó, tao biết đứa nào đẩy Tao thề không để cho nó yên đâu!” Bỗng th́ thào nhỏ nhẹ từ phía sau “ Là em đấy, chính là em xô đấy” Ồ, th́ ra là vợ anh đă đẩy Giờ nghiệm ra anh mới thấy đúng thay Câu danh ngôn, anh vẫn nghe hàng ngày ĐẰNG SAU MỖI THÀNH CÔNG CỦA MỖI NGƯỜI ĐÀN ÔNG CÓ BÓNG NGƯỜI PHỤ NỮ NGẪM XEM... CÓ ĐÚNG KHÔNG ?!!! ( Danny 19-09-2019) Lượm trên mạng |
Bêu Xấu Trung Quốc Sao Cứ Như Bêu Xấu Nước Gă?
Giáo sư Zheng Qiang diễn thuyết tại Đại học Chiết Giang – Trung Quốc, bị ngắt quăng bởi cả trăm lần vỗ tay mà nội dung chỉ bêu xấu Trung Quốc ngày nay. Chẳng lạ, dân đâu cũng vậy thôi đều mong muốn đất nước ḿnh tử tế hơn, đất nước ḿnh văn minh cường thịnh hơn. Zheng Qiang nói: 1. Người Nhật thà thích người da đen, chứ nhất định không chịu thích chúng ta, v́ người Trung Quốc mất tinh thần lâu rồi. 2. Mọi người đều cười người Nga, nhưng tôi biết nước Nga sau này sẽ phát triển, v́ ở đó người ta dù bị đói 2 ngày th́ vẫn xếp hàng, c̣n chúng ta dù chỉ có 2 người th́ cũng chen lấn đến mức không thể đóng cửa xe bus. 3. Nhật Bản xâm lược nước ta, v́ nước ta có rất nhiều Hán gian. Sau này nếu Nhật lại xâm lược, th́ chúng ta có Hán gian nữa không? Ai sau này sẽ là Hán gian của Trung Quốc? Đại bộ phận mọi người ở đây đều sẽ làm. V́ mọi người cười nhạo những người yêu nước, sùng bái quyền lực và tiền bạc, khinh bỉ lư tưởng và chí khí. 4. Hiện tại ai là Hán gian Là sinh viên Thanh Hoa, Bắc Đại; v́ họ dùng kiến thức học được để giúp người ngoại quốc khai thác thị trường nội quốc, đánh bại doanh nghiệp Trung Quốc. 5. Chúng ta coi thường giá trị lịch sử, cho rằng nhà cửa càng mới càng tốt, nhưng các bạn hăy đến các trung tâm thành phố ở Pháp mà xem, gần như không có công tŕnh kiến trúc mới. Họ coi sự tích lũy lịch sử là đáng tự hào, c̣n chúng ta tự giày ṿ ḿnh bằng cách không ngừng phá nhà xây nhà. 6. Bản chất của giáo dục không phải là mưu sinh, mà là thức tỉnh hứng thú, cổ vũ tinh thần. Dựa vào giáo dục để mưu sinh và phát triển cũng được, nhưng chúng ta đă coi trọng nó quá mức. 7. Cho dù sau này Trung Quốc phát triển, nhưng các bạn hăy nh́n những triệu phú lái xe đắt tiền, rồi mở cửa xe để nhổ đờm vứt rác. Các bạn sẽ hiểu rằng, nếu không có giáo dục, Trung Quốc giàu có đến mấy cũng không thể lớn mạnh. 8. 20 năm nữa, người Trung Quốc sẽ sùng bái tri thức chứ không phải quan chức. Điểm này chúng ta nên học người Nhật Bản, sự tôn trọng tri thức của người Nhật Bản đă lên đến cao độ. Nhưng Trung Quốc ngày nay , người có tiền, người có chút uy quyền – dù chỉ là một ông trưởng pḥng, cũng có thể làm cho một giáo sư đánh mất hết ḷng tự trọng. Cái trí tuệ có vẻ thông minh ấy, cái đám con buôn giương giương tự đắc ấy, thật nông cạn biết bao. 9. Một người đàn ông, chỉ có thể quỳ trước cha mẹ và bạn đời, chỉ có thể cúi trước người thầy, chứ không thể cúi đầu trước uy quyền và tiền bạc. Nhưng ngày nay đại đa số là ngược lại. 10. Giáo dục nên làm cho người Trung Quốc biết tự trọng. Nhưng ngày nay chúng ta nh́n thấy người ngoại quốc là cúi đầu, con gái nh́n thấy đám con trai vớ vẩn ngoại quốc là đều muốn lấy ḷng. Thưa các bạn, trước mặt người ngoại quốc, chúng ta đánh mất hết ḷng tự trọng. Trong số những người du học tại Đại học Tokyo, tôi là người duy nhất quay về, nhưng người Nhật Bản lại kính trọng tôi, v́ tôi sống có linh hồn, sống có t́nh yêu tổ quốc. Gă nghĩ phát biểu này của một giáo sư tử tế nào đó của VN tại một trường đại học nào đó của VN chỉ cần thay chữ Trung Quốc thành VN th́ sao nhỉ? Lưu Trọng Văn |
9 Bài Học Đơn Giản Nhưng Vô Cùng Hiệu Quả Về Cách Nói Chuyện Thu Phục Ḷng Người
Nói chuyện là một môn nghệ thuật khó cần phải rèn luyện không ngừng. Cùng một sự việc, cùng một câu nói, chỉ cần thay đổi cách nói thôi th́ hiệu quả sẽ hoàn toàn khác biệt. Vậy làm sao để có thể nói chuyện hiệu quả nhất? 1. Trong quá tŕnh giao tiếp, hăy giữ hai nguyên tắc cơ bản (1) Không dùng quan điểm của ḿnh phán đoán đúng sai Khi chúng ta đang nói chuyện, thường dễ phạm sai lầm chính là tự ḿnh phán đoán đúng sai. Kỳ thực, trong cuộc sống, mỗi người một quan điểm, chỉ là mỗi người có cách nh́n sự vật khác nhau, cho nên rất khó để có thể nói rằng ai đúng ai sai. Sở dĩ chúng ta muốn phán đoán, là bởi v́ trong tâm trí chúng ta đă h́nh thành một bộ quy tắc đánh giá của bản thân lên các sự việc. Tuy nhiên, phương pháp chúng ta xem xét điều ǵ đó không thể đại biểu cho người khác, càng không thể đại biểu cho chân lư. Nếu như ta có thói quen vừa nghe vừa phán đoán, th́ chắc chắn ai gặp ta một lần cũng sẽ có ấn tượng xấu. Lần sau gặp, khó tránh khỏi những cảm xúc tiêu cực, ngôn từ tỏ ra thiếu thiện cảm. Có câu rằng: “Con đường nào cũng dẫn đến La Mă”. Chỉ có ai chân thành lắng nghe đối phương nói chuyện, mới có thể biết được đầu đuôi sự t́nh, từ đó đưa ra những phân tích chính xác. Biết đâu, đối phương có thể mang tới cho bạn những quan niệm hoàn toàn mới hoặc những sáng kiến nào đó th́ sao? |
2) Hoàn toàn tôn trọng đối phương
Khổng Tử đă từng nói: “Ba người cùng đi, hai người kia là thầy của ta”. Trên thế giới này, không có hai cái cây hoàn toàn giống nhau, cũng như phương pháp của con người đối với một sự việc là khác nhau. Cho nên, hăy tôn trọng ư kiến của đối phương. Tôn trọng có thể giúp bạn giữ một thái độ tốt trong việc trao đổi. Tôn trọng cho phép đối phương biết bạn đang rất chân thành. Tôn trọng có thể giúp cho đối phương biểu hiện ra nội tâm sâu lắng nhất của ḿnh. Cần nhớ rằng: Để cho người khác tôn trọng ḿnh, đầu tiên chính ḿnh phải tôn trọng người khác. 2. Cố gắng không sử dụng những từ ngữ tiêu cực Theo kết quả điều tra, các nhà tâm lư học phát hiện, không sử dụng từ ngữ tiêu cực trong giao tiếp, th́ tốt hơn so với sử dụng các từ mang tính tác động tiêu cực. Bởi v́ những lời lẽ tiêu cực sẽ tạo ra cảm giác lệch lạc khó chịu, trong khi đó từ ngữ tích cực lại có một sức mạnh vô h́nh, nó có thể truyền cảm hứng, giúp đối phương dễ dàng chấp nhận ư kiến của chúng ta. Ví dụ: “Ḿnh không đồng ư hôm nay bạn đi Hà Nội”, những lời này có thể đổi thành: “Ḿnh hy vọng bạn xem xét lại những suy nghĩ của ḿnh trước khi đi Hà Nội”. Khi trao đổi, trong rất nhiều vấn đề, chắc chắn có thể sử dụng từ ngữ mang tính tích cực để diễn tả. 3. Thay đổi khía cạnh biểu đạt Cùng một quan điểm trên một sự việc sẽ có nhiều cách biểu đạt khác nhau. Ví dụ, chúng ta muốn nhận xét người phụ nữ kia rất béo, th́ có thể nói rằng: “Cô thật sự rất béo, cô cần phải giảm béo đi” hoặc: “Ngày trước, cô nhất định là một người thon thả”. Cách biểu đạt c̣n có rất nhiều. Tuy nhiên, xét t́nh huống trên, nếu bạn là người phụ nữ kia, bạn thích nghe người khác nói cách nào hơn? Đương nhiên là cách hai rồi phải không. Cho nên, trước khi chúng ta muốn thể hiện quan điểm nào đó của ḿnh, đừng ngại mà dừng lại suy nghĩ 3 giây. Có thể, bạn sẽ tạo ra những điều thú vị hơn khi sử dụng được đúng ngôn ngữ mà ḿnh mong muốn. 4. Vận dụng tốt ngôn ngữ cơ thể bạn Ngôn ngữ cơ thể bao gồm tất cả các bộ phận của cơ thể. Từ ngữ, âm điệu và những chuyển động trên cơ thể tạo thành một hệ thống biểu đạt khi giao tiếp với mọi người. Chỉ có tất cả các bộ phận phối hợp một cách hoàn mỹ mới có khả năng sinh ra hiệu quả tốt nhất. Một nghiên cứu cho thấy, vai tṛ của ngôn ngữ, ngữ điệu và cơ thể sinh ra các hiệu quả biểu đạt khác nhau, cụ thể: Ngôn ngữ 7%, ngữ điệu của giọng nói 38%, ngôn ngữ cơ thể 55%. Ví dụ, chúng ta nh́n thấy ḍng chữ “đây là 100 triệu đồng”. Nếu chúng ta chỉ nói đơn thuần “đây là 100 triệu đồng” , th́ mọi người chỉ hiểu được rằng đây là 100 triệu. Tuy nhiên, nếu bạn biểu đạt cùng với ngữ điệu th́ sẽ rất khác đấy nhé! Ví dụ, bạn nói “đây là 100 triệu” thêm vào đó là cái giật ḿnh của cơ thể, ngữ điệu nâng cao lên liền khiến người khác cảm thấy vô cùng ngạc nhiên, bất ngờ. C̣n nếu bạn gằn giọng lên, hai tay nắm lại cho thấy sự phẫn nộ, th́ mọi người sẽ cảm giác thấy đây chính là một tai họa. |
5. Gửi gắm hy vọng sẽ có hiệu quả hơn so với ra mệnh lệnh
Ngôn từ mệnh lệnh có thể làm cho người khác rất kỳ thị, cũng là hành động thể hiện sự thiếu tinh tế của bản thân. Cảm giác bị ra lệnh sẽ làm suy yếu tính tích cực của đối phương, có khi người khác c̣n thấy khó chịu, tức tối trong ḷng. Từ đó, các kết quả sẽ đạt không tốt. Chẳng hạn như: “Bạn phải hoàn thành công việc trong ṿng năm ngày”. Bạn có thể nói như thế này: “Theo khả năng của bạn, tôi tin rằng bạn sẽ hoàn thành được mục tiêu này trong năm ngày”. Điều này đặc biệt hiệu quả tại nơi làm việc. Để chỉ định một công việc, hăy nuôi dưỡng thói quen làm việc như trên, nó không chỉ không làm giảm uy quyền của bạn, mà c̣n tăng thêm sự cuốn hút của bạn đấy. 6. Lời nói sẽ làm tổn thương con người nhất Trong nói chuyện, tuỳ sự việc mà đưa ra nhận xét một cách đúng mực. Tuy nhiên, nhiều khi trong lúc mọi người nói chuyện, lại hay khuếch đại sự việc, sử dụng lời nói thâm sâu hóa. Ví như, khi con trai rót nước không may làm vỡ ly, người gia trưởng có khi sẽ nói: “Trời sinh ra mày đúng là đồ phá gia chi tử”. Suy nghĩ một chút, chỉ có làm vỡ 1 cái ly, bạn lại ví là “phá gia chi tử”, dường như có sự bấp bênh quá lớn. Đổi lại bạn có thể nói rằng: “Không có sao, sau này chú ư nhé con, con có thể tự rót nước, tức là con đă lớn rồi, bố mẹ thấy rất vui”. Ghi nhớ, theo quan niệm trên, không nên có kết luận bất kỳ ai, sự vật là có thay đổi, con người cũng lại như thế, mỗi người đều có mặt lương thiện, sự việc nào cũng có nhân tố tích cực. 7. Cảm xúc bất ổn th́ nên dừng cuộc nói chuyện Khi tức giận, th́ trí lực sẽ giảm sút. Theo tâm lư học chứng minh, lúc con người có cảm xúc không ổn định, trí lực chỉ bằng đứa trẻ 6 tuổi. Khi cảm xúc của ḿnh không ổn định, th́ thường biểu đạt ra những hành động không đúng với suy nghĩ của ḿnh, đạo lư không rơ, lời nói ra cũng không rơ, càng không thể quyết định sách lược. Trong sinh hoạt, hay công tác, một câu nói có thể trở mặt thành thù, thậm chí gây ra án mạng khi không chịu nổi. 8. Nói hài hước đúng lúc đúng chỗ Những người nói chuyện hài hước sẽ khiến cho người nghe cảm thấy rất vui vẻ. Tuy nhiên, nó phải được sử dụng đúng lúc, đúng nơi, không thể tùy ư. Xin dẫn ra với các bạn một câu chuyện. Lư Thế Dân một đời là một minh quân, nhưng lại bởi v́ một một câu nói vui đùa của đại thần đùa mà giết nhầm một tướng quân. |
Có một lần, Lư Thế Dân nhận được mật báo nói tướng quân Vương Ḥa ở biên cương có thể làm phản. V́ thế, ông cho gọi vài trọng thần vào bàn bạc.
Lúc này, một đại thần tên là Lư Triển bị đau bụng đại tiện, xin ra ngoài. Lư Thế Dân cùng các đại thần đang căng thẳng bàn kế đối sách, lúc này mọi người chủ kiến bất định, chưa đưa ra được quyết định cuối cùng. Lư Triển đi vệ sinh trở về, ông thấy vẻ mặt mọi người vô cùng nghiêm trọng, nên ông muốn là làm sinh động bầu không khí lên. Ông nói: “Ác tật chi tồn, thương thân ngộ quốc, trảm chi tối giai!” (Gặp ác bệnh, hại thân, lỡ quốc sự, trảm là tốt nhất ). Ông là có ư nói về bệnh tiêu chảy của ḿnh, làm tổn hại thân thể, c̣n làm lỡ quốc sự, vẫn c̣n chưa khỏi. Thế nhưng Lư Thế Dân không nghĩ vậy, ông cho rằng Lư Triển bảo ông giết Vương Ḥa, nói: “Làm như lời khanh nói nhé!”, Lư Triển liền nói: “Hoàng thượng thánh minh”. Sự việc này sau đó điều tra mới biết được Vương Ḥa không có âm mưu tạo phản. 9. Nhượng xuất thành tích cũng là một loại nghệ thuật Con người ai cũng muốn được khích lệ. Do vậy nhượng xuất thành tích cũng là một cách để khích lệ người ta. Chẳng hạn khi chúng ta nghiên cứu thảo luận để t́m ra phương án để giải quyết một vấn đề nan giải nào đó, có lúc là ḿnh gợi ư để người khác nghĩ ra phương pháp, lúc đó chúng ta nên nói: “Phương pháp của bạn rất sáng ư, có thể thử áp dụng”, chứ không phải nói: “Tôi nghĩ cách giúp bạn”. Nói chuyện có thể khiến người ta ưa thích không chỉ là biểu đạt vấn đề một cách khéo léo mà đ̣i hỏi chúng ta phải học tập tu dưỡng mỗi ngày, tập thói quen quan sát tốt, không ngừng ước thúc rèn luyện chính ḿnh, thường xuyên suy nghĩ lại những việc ḿnh làm, ngộ ra điều này mới thực sự trở thành chính ḿnh đấy. “Một câu thiện ư ấm ba đông, lời ác lạnh người sáu tháng ṛng”. Hăy bồi dưỡng những lời hay ư đẹp cho chính ḿnh nhé! Hoàng Sâm, dịch từ Cmoney.tw at 10:18 PM |
Dầu cao, dầu gió
và cái tên thân thuộc “dầu Cù Là” Dầu cù là nổi danh trong Nam, đến nỗi bất cứ loại dầu cao, dầu gió nào có tác dụng chữa bệnh th́ đều được gọi là “dầu cù là”. Có khá nhiều điều thú vị xoay quanh thương hiệu một thời vang bóng đó… Góc trên bên phải là thương hiệu Mac PhSu nổi tiếng. (Ảnh qua 2saigon.vn) Có ai c̣n nhớ tới “Dầu Cù Là” này không? Chắc nhiều người vẫn nhớ ngày nhỏ chơi tṛ “ḅn bon” vừa rờ rẫm đoán ai với ai vừa cười hế hế, nhầm, cười khanh khách. Trước năm 75, tṛ chơi trẻ con bao giờ cũng có một bài đồng dao để hát, tṛ “ḅn bon” cũng thế: “Ḅn bon, sôc la, bánh tây, sữa hột gà, dầu cù là, bánh trung thu”. Toàn những món tuổi thơ tḥm thèm, trừ dầu cù là! Những năm đó rồi kể cả sau 75 nữa, đứa nhỏ nào chẳng quá quen thuộc với hũ cao tṛn tṛn, nho nhỏ, trên có h́nh ngôi sao vàng hay con chim bồ câu trắng, mỗi lần mở phải nghiến răng nghiến lợi xoay nhọc ơi là nhọc. Bị ǵ mẹ cũng với tay lấy hũ đó. Đau bụng xoa dầu cù là, cảm sốt cũng dầu cù là, trầy tay chân, muỗi cắn cũng “Lọ Sao Vàng đâu nhỉ?”… Nói chung, bá bệnh! Cù là? Có phải thành tên do một lần bộp chộp, như cây th́ là? Cái tên lại nghe nhồn nhột, dễ làm một số nhà tầm bậy nguyên học, một cách rất cù lần, cho gốc của nó hẳn là “cù lét.” Thương hiệu Mac PhSu góc trên bên phải. (Ảnh qua 8saigon.net) Theo học giả An Chi, người miền Tây ngày xưa hay gọi người Miến Điện là người Cù Là. Xóm có đông người Miến gọi là xóm Cù Là, hiện ở Rạch Giá vẫn c̣n xóm tên ấy. C̣n mối liên hệ Miến – Cù Là th́ chưa rơ. Vậy dầu cù là là do người Miến mang đến nước ta? Trong bài đồng dao trên, có nơi c̣n hát rơ cả hiệu “Ḅn bon, sôc la, bánh tây, sữa hột gà, dầu cù là Mác Su.” Trước 1975, Mac Phsu là một hiệu dầu cù là lớn không chỉ ở Việt Nam mà c̣n xuất sang Lào, Thái, Singapore… Chủ nó là một người gốc Hoa tên Mạc Phúc Sử. Có người kể ông không biết tiếng Pháp nên khi đi xin cầu chứng nhăn hiệu, thay v́ nói tên sản phẩm lại nói nhầm tên ḿnh, người Pháp phiên âm bừa thành Mac Phsu. Lại có nguồn nói chủ của dầu cù là Mac Phsu là bà Daw Phyu, ḍng dơi hoàng tộc Miến Điện lưu vong ở Sài G̣n, nên mới gọi dầu cù là. Chưa hay hai vị này có liên hệ ǵ với nhau. Bà Daw Pyu cùng các con. (Ảnh qua Facebook) Dầu cù là ngày ấy nổi tiếng và quen thuộc đến mức thành tên gọi cho bất ḱ loại dầu cao, dầu gió nào. Dầu cù là Sao Vàng và Bồ Câu Trắng th́ ngày nay nhắc lại, một số người vẫn ngồi mơ màng xa xăm khen “tốt lắm”. Nổi danh ở cái thời kỳ “ăn mấy kí khoai ḿ th́ bổ bằng một kí thịt ḅ, bo bo dinh dưỡng hơn cả gạo”, th́ e rằng nhận xét kia có thể bị kí ức tô hồng. Ngoài hai hiệu trên, c̣n một hiệu Ông Tiên ít người biết hơn, nhưng đă bị ca dao chỉ mặt đặt tên: Dầu cù là hiệu Ông Tiên, Xức vô chót mũi nổi điên tức thời. Nhưng cũng chớ vội tin mà nhầm, nhiều trường hợp dân gian chỉ đặt vần vè cho vui. Cái vui này vô tư, vô hại, không hắc ám như việc vài năm trước người ta “nhầm” Tú Mỡ với Tú Vàng Tâm. Tuy Tú Mỡ là nhà thơ trào phúng, và người ta cũng có vẻ thích đùa đấy, nhưng mà đùa hổng có… dzui! Tṛ chơi Ḅn BonTrước khi chơi th́ phải vẽ một ṿng tṛn vừa đủ cho số thành viên có thể đứng vào đi ṿng tṛn trong đó. Cả nhóm chơi sẽ chơi tṛ tay trắng tay đen hay tù x́, hoặc là tṛ de chi chi chành chành để xác định người thua làm người bắt. Người bắt này sẽ bị buộc khăn che mắt và ngồi chính giữa ṿng tṛn. Những em c̣n lại sẽ nắm tay nhau và đi ṿng tṛn quanh người bắt, vừa đi vừa hát bài đồng dao (tùy mỗi nơi lại thay đổi): “Ḅn bon, sô cô la, sữa hột gà, dầu cù là, pepsi, t́m đi!” Khi những em này vừa hát xong th́ người bắt sẽ hô tô: “Dừng!” buộc mọi người phải đứng im lại, ai động đậy sẽ thua và phải làm người bắt thay thế. Người bắt sẽ phải quờ quạng mà đi t́m những người kia. Và cậu bé đó, bằng sự nhạy cảm của bàn tay cũng như tai, mũi, phải đoán được xem người ḿnh đang rờ là ai. Nếu đoán trúng th́ người bị đoán đó sẽ phải làm người bắt tiếp theo. Tṛ chơi cứ như vậy mà tiếp diễn. Theo Saigonxua.org và Fanpage Saigonxua Độc giả quan tâm có thể ghé thăm Fanpage để tìm hiểu về Sài Gòn xưa. Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- Quick Navigation Người và Việc Top |
Một tấm gương đẹp
Sự "cho đi" là điều quan trọng WESTMINSTER (NV) - “Từ đầu tôi đă là người homeless (Vô Gia Cư) nên tôi biết thân phận người homeless. Tôi hiểu cái lạnh làm ḿnh không ngủ được, cái đói làm ḿnh không ngủ được. Tôi cũng biết ḿnh đă vui như thế nào khi có người đến thăm lúc c̣n ở trên đảo hoang, dù họ không cho tôi bất cứ cái ǵ nhưng họ khiến tôi nghĩ rằng vẫn c̣n có người nghĩ đến tôi .” Ông Tuyến Nguyễn, người hơn 20 năm cung cấp bữa ăn cho người vô gia cư tại quận Cam, “sống trên đời phải có một chút ǵ cho đi. Một chút đó chính là cái ḿnh cố gắng .” Khởi đi từ những suy nghĩ đơn giản như vậy mà ông Tuyến Nguyễn cùng các bạn bè, đồng sự của ḿnh đă bền bỉ hơn 30 năm qua trong công việc cung cấp sách báo cho người dân ở trại tị nạn hàng tháng và thức ăn miễn phí cho người vô gia cư tại khu Civic Center vào mỗi chiều Thứ Ba và Thứ Năm hàng tuần. Không chỉ vậy, từ 3 năm nay, sau khi người vợ thân yêu qua đời, mỗi tuần ông c̣n đến bệnh viện UCI để làm thiện nguyện công việc an ủi, động viên tinh thần, cầu nguyện giúp cho những bệnh nhân cô độc t́m lại được niềm tin vào cuộc sống. T́m hiểu câu chuyện của ông Tuyến Nguyễn cũng chính là dịp để mỗi người chiêm nghiệm thêm về quan niệm nhân sinh “Sống là phải cho đi .” Từ câu chuyện những ngày trên đảo hoang Tuyến Nguyễn là một người đàn ông trên dưới 70 tuổi, có dáng dấp cao ráo, mái đầu bạc trắng và một gương mặt thân thiện. “Tôi vượt biên năm 1976. Lúc đó chưa có trại tị nạn, nên tôi sống như một người 'homeless' ở Indonesia khoảng một năm. Họ cho tôi ở nhưng không cho tôi đồ ăn. V́ cách của họ là muốn đuổi tôi đi. Thành ra từ đầu tôi đă là người 'homeless' nên tôi biết thân phận của người homeless .” Bằng giọng nói trầm, rơ từng tiếng, ông Tuyến bắt đầu những hồi ức về cuộc đời ḿnh. Theo lời ông Tuyến, thuyền ông đến một ḥn đảo nhỏ ở Indonesia. “Họ đồng ư cho chúng tôi ở lại, nhưng không cung cấp thức ăn và canh chừng chúng tôi 24/24. Chúng tôi chỉ có thể sống trên thuyền và trên ḥn đảo đó mà thôi .” Để có thể sống c̣n, ông Tuyến dùng thuốc tây đổi cho người địa phương để lấy gạo và thức ăn, nước uống. “Những người dân đó cũng nghèo lắm nhưng họ đă giúp tôi, sẵn sàng cho tôi ngọn rau, củ ḿ, sẵn sàng đổi cho tôi mấy viên thuốc lấy con cá, lấy tí gạo để tôi có thể sống qua gần 6 tháng, trước khi có sự giúp đỡ từ một hội thánh ở Đức .” Người đàn ông nói trong lúc những hai bàn tay đan nhau trước mặt, nhớ lại một đoạn đời đă qua. Ngoài sự thiếu thốn về vật chất, những ngày tháng ở đảo, ông Tuyến Nguyễn c̣n thấu hiểu hơn ai hết sự trống vắng về tinh thần. Ông tiếp tục câu chuyện: “Tôi c̣n nhớ khi tôi nhận được lá thư của một người nào đó gửi đến th́ tất cả mọi người đều chia nhau đọc lá thư đó, v́ ai cũng muốn chia sẻ tin tức, muốn đọc được chữ Việt Nam .” Không chỉ vậy, người thuyền nhân năm xưa c̣n nhớ “có một người đến thăm lúc tôi ở hoang đảo .” “Cho dù người này không cho tôi cái ǵ, nhưng tôi cảm động v́ nghĩ ḿnh ở trong xó rừng đảo hoang như vậy mà cũng có người tốt quá tới thăm ḿnh. Điều đó giúp tôi tin rằng cuộc đời này dù có như thế nào chăng nữa cũng có những người nghĩ đến ḿnh, cũng có những người tốt nhớ tới ḿnh .” Từ những tâm tư đó, sau khi đặt chân tới Mỹ không bao lâu, người đàn ông mang nặng những suy nghĩ đầy tính nhân bản này đă cùng bạn bè bắt tay ngay vào công việc giúp đỡ tinh thần cho những người vượt biên c̣n đang ở các trại tị nạn. Từ sách báo cho các trại tị nạn đến bữa ăn cho người vô gia cư Thấu hiểu sự thiếu thốn về mặt tinh thần là như thế nào, ông Tuyến Nguyễn cùng bạn bè bắt tay vào thực hiện “chiến dịch gửi tặng sách báo cho đồng bào vượt biển” từ năm 1979 đến tận năm 1991 mới chấm dứt “do các trai tị nạn đóng cửa.” Ông Tuyến cho biết: “Tụi tôi làm tờ nguyệt san Đường Sống và in sách học tiếng Anh, tiếng Pháp, mỗi lần cũng đến mấy mươi ngàn bản copy để gửi sang 9 nước Đông Nam Á. Sách th́ tụi tui gửi sang Hải Quân Hoa Kỳ để họ chuyển đến các trại tị nạn giùm. C̣n báo th́ tụi tôi tự gửi lấy .” Chi phí cho việc in ấn sách báo và gửi đi cho đồng bào vượt biên được chắt cóp từ “việc đi nhặt ống lon, báo cũ” với sự chung tay của các giáo dân từ các thánh đường quanh vùng Orange County. Sau hơn 10 năm thực hiện, công việc tặng sách báo này chấm dứt khi các trại tị nạn đóng cửa. Thế nhưng tấm ḷng mẫn cảm với những cảnh đời không may dường như chẳng bao giờ khép lại trong con người ông. Ông Tuyến kể tiếp: “Sau khi hết làm việc gửi sách báo, có một ngày tôi xem tivi, cũng là mùa Đông năm 91, tôi thấy người 'homeless' sao khổ quá! Tôi nhớ lại thân phận tôi lúc ở trại tị nạn. Tôi nghĩ chắc cần phải làm cái ǵ .” Vậy là ông bàn với vợ, khởi đầu cho một công việc thiện nguyện mà nhiều người Việt Nam sau này cũng noi theo: cung cấp bữa ăn cho người vô gia cư. Thoạt đầu vợ chồng ông chỉ xin được “donut” và cà phê mang ra mời mấy chục người homeless vào buổi tối, nơi góc đường Walnut và First. Ông lại trăn trở khi “thấy họ tội nghiệp và đáng thương quá, chỉ ăn 'donut' thôi th́ làm sao mà ngủ được .” Vậy là “vợ chồng tôi đi chợ, đọc báo và cắt những 'coupons,' hễ người ta giảm giá cái ǵ th́ mua cái nấy, như nui, thịt hộp hay những loại bánh ǵ ḿnh có thể làm được th́ mua về làm. Bà vợ tôi cứ nấu hai, ba chậu to đem ra mời người ta. Tôi nghĩ họ ăn như vậy mới no .” |
Cứ vậy vợ chồng ông, cùng với sự giúp đỡ của một số bạn bè, cứ âm thầm làm công việc “cho ăn” khoảng 40 đến 60 người mỗi tuần tại góc đường Walnut và First trong khoảng thời gian 2, 3 năm, trước khi chuyển đến khu vực Civic Center, nhường địa điểm kia lại cho một nhóm Việt Nam khác cũng muốn thực hiện việc làm có ư nghĩa này.
Từ ngày đó, như đă thành lệ, hằng tuần cứ vào chiều Thứ Năm, sau khi đi làm ra, ông Tuyến chạy về nhà chở những nồi thức ăn vợ ông đă nấu sẵn cho khoảng 200 phần, mang ra góc đường Civic Center để phục vụ bữa ăn miễn phí cho những người vô gia cư sống quanh khu vực đó, mà phần đông là người bản xứ, rất hiếm có người gốc Việt. “Tôi nghĩ đây không phải là cho, mà chỉ là làm cho đời sống tinh thần người ta được an ủi, làm cho người ta thấy trong một xă hội đầy rẫy những tranh đua như vậy mà cũng có những người nghĩ đến người ta .” Ông Tuyến nói về công việc ḿnh đă và đang làm trong một suy nghĩ giản dị như thế. Việc mang chút ḷng của ḿnh ra san sẻ với những người cơ nhỡ, gặp khó khăn, là chuyện không ít người làm, nhất là vào những dịp lễ Tết. Nhưng để có thể bền bỉ làm công việc này, như ông Tuyến Nguyễn và người vợ quá cố, cùng những bạn bè thân quen của ông đă làm, đều đặn hằng tuần, từ hơn 20 năm qua, không phải là điều ai cũng theo đuổi được. “Điều ǵ khiến ông có đủ tinh thần và sự kiên tŕ để thực hiện việc làm mang tính thiện nguyện này trong suốt ngần ấy năm?” Tôi nêu câu hỏi. Ông Tuyến nghĩ ngợi vài giây trước khi trả lời: “Có những ông già bà cả không có tiền bạc ǵ cả nhưng mỗi lần thấy tôi ra th́ họ cũng cố đưa cho tôi 1, 2 đồng bảo "Cầm lấy đi để mua đồ ăn cho những người khác." Những cử chỉ như vậy làm ḿnh lên tinh thần. Bởi ḿnh thấy có người trân trọng công việc của ḿnh .” “Thêm một điểm nữa làm tôi nghĩ đến là cộng đồng Việt Nam phải có san sẻ với người ta lúc họ cùng khốn, bởi người ta đă giúp ḿnh lúc ban đầu, lúc ḿnh cùng khốn, th́ bây giờ ḿnh cũng san sẻ với người ta một chút. Tôi nghĩ như vậy nên tôi cố tôi làm .” Ông chậm răi nói tiếp. Những kỷ niệm vui buồn qua những bữa ăn mang đến cho người 'homeless' Trong bất kỳ công việc ǵ, khi người ta đă nặng ḷng với nó, xem nó là một phần trong đời sống của ḿnh, không thể khác, th́ bao giờ người ta cũng t́m được nhiều kỷ niệm, nhiều niềm vui, để từ đó mà họ có thể tiếp tục bước đi trên con đường ḿnh đă chọn. Ông Tuyến Nguyễn cũng không ngoại lệ. Một cặp vợ chồng lấy nhau ngay trên vỉa hè. Để rồi vài năm sau trở lại giúp ông, người đàn ông trong đám cưới năm nào đă cho rằng, “Đây không phải là hè phố mà là Thánh đường .” Một người phụ nữ homeless muốn được giúp công việc rót nước trong ngày phát thức ăn chỉ với hy vọng “ông cho tôi vài chục cents mua ice cream ăn, v́ hôm nay là ngày sinh nhật tôi .” Một đứa bé 15, 16 tuổi ra xếp hàng thay bố lấy thức ăn v́ “chân bố tôi bị thương” và bị vợ đuổi ra đường, cho ông niềm xúc cảm về t́nh thương của cô bé đối với người cha bất hạnh của ḿnh. Một người đàn bà homeless bị xe lửa cán chết v́ chạy vào đường ray cứu con chó, đă được những người homeless cùng nhau đốt nến cầu nguyện cho, bởi sự luyến tiếc và quư mến mà mọi người đă dành cho người đàn bà vô gia cư này ... Những câu chuyện như vậy, những kỷ niệm như vậy đă khiến người đàn ông này nhớ, khiến ông suy nghĩ, trăn trở về cuộc đời, về con người, nhiều hơn là việc chỉ đưa một bữa ăn đến cho những người chọn lề đường, góc phố làm chốn nương thân trong cảnh túng cùng. Ông nói: “Có lần tôi hỏi những bạn trẻ làm chung rằng nếu có những người không phải homeless cũng ra ăn luôn th́ làm sao? Mấy em bảo 'thôi bác, ḿnh ra đây là muốn đưa t́nh thương đến mọi người. Cho nên nếu họ đă đến xếp hàng th́ kệ cứ để người ta ăn, ḿnh không đặt vấn đề homeless hay không homeless .” Đồng ḷng cùng nhau như vậy, nên không ai c̣n phân biệt đâu là homeless, đâu không là homeless, một khi họ có mặt đứng trong hàng, tức họ cần có cái ăn, cần có t́nh thương. Tuy nhiên, “tinh thần người bản xứ ở đây rất tự trọng” cũng là điều khiến ông Tuyến suy tư. Ông kể, “Trước đây tôi hay nói rằng ai không phải homeless th́ vẫn được ăn nếu tôi c̣n thức ăn, nhưng phải nhường cho người homeless ăn trước. Nghe vậy nhiều người tự động ra xếp hàng phía sau. Hay nhiều lúc tôi cho những phần quà như kem đánh răng, bàn chải, xà bông, thấy người nào ngồi tôi cũng đưa, th́ có nhiều người bảo 'tôi có rồi, ông giữ lại đưa cho người khác.' Những điều như vậy giúp tôi tiếp tục đi tới mặc dù có rất nhiều khó khăn .” Một kỷ niệm cũng đáng nhớ của ông là vào “một năm thời tiết rất lạnh” “Khoảng 2 giờ sáng tôi thấy quá lạnh, mà trong nhà tôi lại có rất nhiều chăn. Thế là tôi đem chăn đi đắp cho những người homeless lúc giữa đêm như vậy. Tôi đắp một thời gian như vậy, cho tới hết mùa Đông .” Câu chuyện “người đàn ông mang chăn đi đắp cho người vô gia cư lúc đêm khuya” được kể ra từ người này qua người kia nghe như “chuyện hoang đường .” Thế nhưng “công ty Hyatt Hotel nghe chuyện đó và họ gọi cho tôi .” Thế là người đàn ông viết nên câu chuyện thần thoại đắp chăn trong đêm được công ty Hyatt Hotel tặng cho “610 cái chăn rất dày và đẹp” để ông tiếp tục mang đi tặng lại những người bất hạnh. Sự "cho đi'' là điều quan trọng Ông Tuyến Nguyễn chia sẻ bằng giọng tâm t́nh: “Có những lần tôi chạy xe mang thức ăn đến, chưa kịp đậu lại, tôi đă nh́n thấy người ta đói quá phải lục thùng rác lấy tí đồ ăn thừa bỏ vào miệng. Nh́n cảnh đó, tôi thấy nếu ḿnh có đầy đồ ăn đây mà ḿnh không mang ra th́ ḿnh có điều ǵ bất ổn rồi. Tôi cố làm là v́ lư do có những người cần như vậy. Cuộc đời có nhiều đau khổ, ḿnh làm th́ ít ra ḿnh cũng nâng đỡ ít nhất một người .” Tôi hỏi: “Từ công việc đă làm, ông nh́n về con người, nh́n về cuộc sống như thế nào?” “Tôi nghĩ người ta nh́n tôi nhiều hơn là tôi nh́n người ta .” Ông trả lời. Tại sao? Ông giải thích: “V́ lúc ở trại tị nạn, những người gần tôi cũng là những người nghèo lắm, nhưng họ giúp tôi, họ sẵn sàng cho tôi ngọn rau, củ ḿ, sẵn sàng đổi cho tôi mấy viên thuốc lấy con cá, lấy tí gạo. Th́ đấy là những người đă nh́n tôi. Từ cái nh́n của những người đó, đưa sang cho tôi một cách nh́n đối với người khác. Tôi học được ở người khác cách đối xử với con người, và giờ tôi cũng chỉ thực hiện việc nối dài t́nh thương đó thôi .” Ngoài công việc cung cấp bữa ăn cho người vô gia cư, từ 3 năm nay, sau khi người vợ thân yêu qua đời, mỗi tuần ông c̣n đến bệnh viện UCI để làm thiện nguyện công việc an ủi, động viên tinh thần, cầu nguyện giúp cho những bệnh nhân cô độc t́m được niềm tin vào cuộc sống. |
Tôi nhớ măi câu của ông Winston Churchill, "We make a living by what we get, but we make a life by what we give ." Và tôi tự nhủ sống trên đời phải có một chút ǵ cho đi. Một chút đó chính là cái ḿnh cố gắng .”
“Sự cho đi là điều quan trọng .” Người đàn ông có mái tóc trắng xóa, và nụ cười ấm áp nói, trong lúc đôi mắt chứa đầy những yêu thương đang hướng nh́n về hàng người homeless xếp hàng dài dằng dặc chờ nhận những đĩa thức ăn đầy ăm ắp. Gió chiều Tháng Năm thổi bay những cánh phượng tím rụng đầy một góc Civic Center, mang theo trong nó những nụ cười thân thiện lẫn hàm ơn của cả người cho lẫn người nhận, những ân t́nh của cuộc đời, chứa chan. http://philiptran.net/read.php?1454 Ngọc Lan ..."...Tất cả mọi việc thế gian, Đều như mộng, huyễn, ảnh hiện, Như giọt sương mai, điện chớp Đến...đi...mau lẹ như thế..."... (Ư kinh Kim Cang) Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- Quick Navigation Người và Việc Top |
Khi Vợ/Chồng bị Lú Lẫn
(Alzheimer's disease) Chúng tôi đă sống với nhau gần 50 năm hạnh phúc. Tuổi đời cách xa nhau khá lớn, 9 năm, tôi là người vợ may mắn được cưng chiều và chồng tôi không để tôi thiếu thốn điều ǵ, từ t́nh thương đến vật chất. Năm nay tôi bước vào tuổi 70, một người đàn bà c̣n đủ sức sống, sức khỏe . Từ ngày hai vợ chồng về hưu, chúng tôi vẫn giữ nếp sống cũ, lui tới với bạn bè, du lịch khắp nơi . Và từ khi các cháu nội ngoại đua nhau ra đời, lại thêm bận rộn chuyện nuôi cháu giúp con. Trong nhà vang tiếng trẻ cười, nhất là dịp cuối tuần, con cháu về đầy nhà, tôi bận túi bụi, đi chợ nấu ăn lo bữa cơm gia đ́nh. Tôi cảm thấy hạnh phúc thật đầy đủ ... Cách đây hơn một năm, các bác sĩ t́m ra nhà tôi bị bệnh Alzheimer ! Căn bệnh này xuất hiện từ từ rồi tăng tiến bất ngờ, mau lẹ đến phải lo ngại. Alzheimer, tôi có xa lạ ǵ với cái tên này đâu ! tôi vẫn thường cười nhạo về sự đăng trí của chồng … quên ch́a khóa ...lái xe lạc đường về ...để cái này qua chổ khác, rồi loay hoay kiếm t́m... Và tôi cũng đă nghe đến, biết đến từ lâu. Suốt cả cuộc đời nghề nghiệp của tôi trong 40 năm làm việc ở Canada, săn sóc thuốc men cho các bệnh nhân cao tuổi, thường thường là cuối cùng họ cũng phải chịu số phận dọn vào ở trong các viện dưỡng lăo dành cho những ông bà già mắc bệnh Alzheimer. Điều này khiến tôi đôi khi lo sợ lắm, nhưng rồi cuối cùng chúng tôi cũng phải hồi hộp, đau khổ mà chờ đợi, chuẩn bị chấp nhận một kết cuộc đau ḷng và tệ hại có thể xảy đến. Khi nhà tôi nhận được kết quả xác định bệnh Alzheimer, chúng tôi đă ôm lấy nhau và khóc vùi... Khi b́nh tĩnh lại, chúng tôi cùng lau nước mắt cho nhau và bắt đầu đề cập đến những hệ lụy có thể xảy ra...Cả hai chúng tôi đều là chuyên viên trong ngành y tế, nên sự đề cập, bàn luận đến bệnh t́nh cũng là điều dễ dàng...Chúng tôi cũng hiểu rơ những ǵ trong tương lai gần chờ đợi chúng tôi...những ngày sắp tới mà không hoảng hốt, không hoang mang. Chúng tôi cũng chẳng lạ lùng ǵ với căn bệnh này v́ chính trong gia đ́nh, mẹ chồng tôi ngày xưa cũng đă mắc phải căn bệnh này trước khi qua đời vào trước tuổi 90. Phần chồng tôi th́ ông không bao giờ muốn nhắc lại những kỷ niệm đau buồn đó. Từ ngày ấy, chúng tôi vẫn tiếp tục sống bên nhau, giảm bớt dần những giao tế xă hội, bạn bè. Tôi tiếp tục săn sóc chồng cho đến ngày t́nh thế bắt buộc anh ấy phải nhập viện. Mỗi tuần năm ngày, tôi vào viện thăm chồng, mang theo những thức ăn ngày trước anh ưa thích...Mặc dầu vậy, anh ăn rất ít và trí nhớ dần dần mất đi...bạn bè thân thiết vào thăm, anh không c̣n nhớ tên, cũng không thể nhận ra người quen. Tuy vậy, với những thành viên trong gia đ́nh, anh vẫn nhận biết dễ dàng và gọi tên rơ ràng từng đứa cháu, đứa con, nét vui mừng lộ ra mặt mỗi lần tôi đến thăm. Chúng tôi càng ngày càng ít chuyện tṛ với nhau, thay vào đó chúng tôi thường cầm tay nhau. Chúng tôi tay trong tay rất lâu, tôi vuốt ve bàn tay của chồng và hôn nhẹ lên vầng trán rộng... Mỗi ngày, tôi thường đọc cho anh nghe một trang báo hay cùng đi dạo ngoài vườn vào những hôm nắng đẹp. Ông nhà tôi ngồi vững vàng trên xe lăn, tôi đẩy xe đi nhè nhẹ, ông hài ḷng ngắm những luống hoa nở rực rỡ hai bên lối đi, hoặc cùng ngước nh́n bầu trời xanh bát ngát, theo dỏi những cánh chim rộn ră bay về sau nhiều tháng ngày dài trốn tuyết ở tận miền Nam... Có lúc tôi cầm chiếc kéo, cẩn thận cắt xén mái tóc lưa thưa trắng bạc, ông ngồi im lặng, cười rất hiền và lộ vẻ sung sướng, hài ḷng...Nh́n ông, thật khó mà tưởng tượng một ngày kia phải rời xa người chồng, người anh, người bạn đời thân yêu này măi măi. Ḍng đời vẫn trôi...những buồn vui nối tiếp, con đường trải dài từ nhà đến viện dưỡng lăo, những cuốc xe taxi cố định, không thay đổi hướng đi bên những tàng cây xanh, chuyển vàng vào tiết thu, phủ đầy bụi tuyết trong mùa Giáng Sinh… Xuân, Hạ, Thu, Đông ...Từng chu kỳ tuyết trắng... và người chồng thân yêu của tôi ch́m dần..ch́m dần trong thế giới yên lặng. C̣n tôi, một ḿnh chiến đấu với nỗi cô đơn bất lực của chính ḿnh. Thỉnh thoảng tôi có mặc cảm so sánh, tại sao ḿnh lại c̣n được sức khỏe hơn chồng ... tiếp tục với cuộc sống đơn độc, ngoài hai buổi đi về thăm viếng, c̣n được vui với con cháu vây quanh, bạn bè sum họp . Đôi khi liền sau một cuộc vui tôi cảm thấy ḿnh có lỗi, ích kỷ, chỉ biết vui cho riêng ḿnh mà quên nghĩ đến chồng ...Tự hỏi như vậy, tôi có hay không đánh mất t́nh yêu, đạo đức của người vợ, có chồng đau yếu, bệnh hoạn đang chờ đợi từng phút từng giâyở nơi chốn nào đó trong một viện dưỡng lăo của thành phố ? Nhưng mặt khác, với cuộc sống chung quanh không ngừng nghỉ, tôi thầm nhủ, nên trôi theo ḍng đời, phải có sự giao tiếp với đời sống c̣n lại, có như thế, chỉ có cách đó, tôi mới có thể giữ được nụ cười và nguồn năng lượng ít ỏi, cần thiết để tiếp sức sống cho chồng ... Không muốn, cũng không dám nghĩ xa hơn về những ngày sắp tới...Hiện tại, đối với tôi, cuộc đời không phải là một màu hồng tuyệt đối, nhưng tôi c̣n có thể chịu đựng được những thăng trầm nhè nhẹ bằng cách chu toàn những nhiệm vụ, bổn phận nho nhỏ mỗi ngày... Phần riêng cho tôi, thấy cần phải tự chăm sóc ḿnh, giữ sức khỏe tốt và tâm thần thanh thản để vui sống và để đừng làm phiền hà đến những người sống chung quanh ḿnh, nhất là để đủ năng lực chăm sóc người bệnh, người chồng yêu quí của tôi, càng lâu dài càng tốt... Hy vọng những lời tâm sự này mang lại cho bạn chút vui sống, niềm hy vọng, nếu chẳng may một ngày kia, một người bạn của chúng ta gặp phải chuyện không may như tôi. Xin hăy cố gắng. Cố gắng .... |
Những ngày xa xưa trên quê hương
đâu rồi? Hỏi: Tôi ở với con gái và rể - v́ con trai chưa thành gia thất. Rể và con gái tôi đều là bác sĩ. Tôi nghĩ ở với con gái dễ hơn là dâu. Nói là ở chung nhưng thật ra nhà cháu rộng có làm thêm một pḥng ngủ và bếp rất tiện cho một người ở. Tôi đi làm tối về nấu ăn và cho ngày mai bới đi làm, ngày nghỉ ở nhà săn sóc vườn nên hoa cỏ rất đẹp. Lâu lâu th́ 2 mẹ con lại đi shopping hoặc cũng đi chợ. Vợ chồng con gái tôi ăn riêng và ở trên lầu. Được 2 năm. Nay bỗng cháu có ư định mua nhà khác ở vùng nhà giàu trên đồi với lư do rất chính đáng: v́ vùng này bây giờ họ cho housing nhiều quá, phần đông là người mới qua. Họ có cách sống giống ở VN - cả ngày ở nhà và coi phim bộ, vài ba ngày lại chửi bới con cái, đương nhiên là bằng tiếng Việt. Thật sự, tôi không chịu nổi họ, chứ nói ǵ con tôi học hành đỗ đạt bên này. Nhưng con gái tôi dọn ra th́ không mang tôi theo, lư do: nhà mới vừa đủ hai pḥng và chúng không muốn tôi ở chung. Tôi nay đă 60, nay đau mai yếu, lại bị cao máu, vả lại 5-3 năm nữa cũng về hưu ở nhà cả ngày làm sao ở một ḿnh được. Tôi đă khóc lóc nói ra ư tưởng cô đơn của ḿnh, nhưng con gái tôi bảo: “Ở Mỹ có ai con cái ở chung với cha mẹ đâu?” Ở địa vị tôi, bà Thuần Nhă nghĩ ra sao? Xin chân thành cảm ơn bà nhă ư chia sẻ cùng tôi. Một độc giả (Oakland) Đáp: Đọc xong thư của bà, ḷng nặng trĩu, tôi mở cửa bước ra vườn. Chiều hôm nay trở gió, bầu trời u ám, sương phủ mờ rặng núi xa xa. Những ngày xa xưa trên quê hương đâu, đâu rồi? Quê hương chúng ta, ở đó có cô Nguyên, nhà gần chợ Nguyễn Tri Phương, có bà mẹ bị ngă từ trên sân thượng xuống đất, găy xương sống ngay trước ngày đám cưới của cô chỉ chừng gần một tháng. Cô lặn lội trong nhà thương nuôi mẹ, rồi bệnh không hết, mẹ về nhà ăn, ngủ, tiêu, tiểu, đều trên giường, một ḿnh cô là con độc nhất, hầu giường phân chiếu tiểu, vị hôn phu gớm quá từ hôn, cô nói: “Ảnh biểu tui giao mẹ cho người làm rồi đi theo ảnh, ảnh không chịu ở chung nhà. Má tui biểu nghe theo lời ảnh; nhưng mà thôi, ảnh không thương th́ tui chịu, tui hổng nỡ bỏ mẹ cho người ngoài cắn đắng khi dễ trong lúc bịnh hoạn này, tội nghiệp mẹ tui.” Ở đó có nhà thím Ba Hồi, góa chồng sớm, hẩm hút một ḿnh nuôi hai con. Con lớn đạp phải ḿn cụt hai chân trong chiến tranh, không làm ăn ǵ được, sống nhờ vào gánh hàng rong của thím Ba hai sương một nắng, vậy mà tối nào về, thím cũng mang theo mấy tờ báo cũ thím xin được trên đường, để dưới ánh đèn mờ, con đọc mẹ nghe, mái nhà tôn tối nhờ nhờ lại vang lên tiếng cười thương yêu, đầm ấm. Ở đó có nhà cụ Tâm Thái, hồi c̣n ở quê hương, mỗi chiều khi đi làm về, ngang qua, tôi liếc mắt vào thường thấy cụ ngồi ngay một đầu chiếc bàn bầu dục, đó là chỗ danh dự của cụ, cụ ngồi đó nghe các cháu chia nhau đọc truyện Tầu cho cụ giải trí. Đến bữa th́ các con và các cháu ngồi quây chung quanh cụ, lao xao, “Mời mẹ... Mời bà xơi cơm...” Tôi nghe nói h́nh ảnh này cũng vẫn c̣n quen thuộc đối với một số gia đ́nh người Trung Hoa trên San Francisco, California, bà ạ. Thế hệ bà là thế hệ khoảng trống của bước nhảy giữa hai nền văn hóa. Nền văn hóa mà bà lănh hội th́ cha mẹ hết ḷng hy sinh cho con cái đến tối đa, đến tận khi nào đă kiệt lực, miễn sao con đủ lông cánh ra đời. Con ra đời rồi, mà thất bại, thương tích, tàn tật, cha mẹ lại sẵn ḷng đem con về, tiếp tục tận tụy lo cho con, bất kể tuổi tác. Tất cả là v́ t́nh thương yêu, t́nh phụ tử, mẫu tử. Khi cha mẹ già yếu, bất lực, con cái cũng ăn ở cho tận hiếu đạo, để đền đáp tối đa tấm ḷng cha mẹ đă nghĩ đến con, chăm lo, thương yêu con khi xưa. Trong cái xă hội mà mọi người đều sống với nề nếp như vậy, th́ sự bảo bọc nhau đó là tự nhiên, bà ạ. Con gái bà nói, “ở Mỹ có ai con cái ở chung với cha mẹ đâu?”, cô ta nói cũng có phần đúng, đó là v́ cũng có những người như thế. Tuy nhiên, hàng xóm nhà tôi cũng là người Mỹ, họ ở chung 3 thế hệ, bà cụ hằng ngày dắt cháu đi học, vẫn đi qua nhà tôi. Thực tế, quả là cũng có những gia đ́nh không ở chung với cha mẹ, thậm chí bỏ rơi cha mẹ luôn, cha mẹ có nhớ con mà già quá không c̣n di chuyển được, th́ phải mua vé máy bay cho con về thăm. Nhưng chuyện ǵ cũng có nguyên nhân của nó, có lẽ cô con gái của bà cũng biết, nhưng không muốn nói ra, rằng cũng có nhiều cha mẹ bên đây đă bắt con phải tự lập khi vừa đủ 18 tuổi, không tiếp tục nuôi con nữa, v́ cha mẹ c̣n phải thủ tiền để đi du lịch, đi ṣng bài, v.v... để enjoy cuộc đời, hơi đâu mà đóng tiền học cho con. Cha mẹ đuổi con ra khỏi nhà, bắt con phải tự lập khi con vừa mới đúng 18 tuổi th́ con bỏ rơi cha mẹ lúc về già; tuy là bất hiếu bất nhân thật đấy, nhưng cũng chỉ là nhân quả. Bà được giáo dục bằng nền văn hóa Đông Phương của chúng ta, nên đau đớn, bàng hoàng, kinh ngạc, khi thấy con nhẫn tâm bỏ rơi ḿnh lại. Cô con gái lại đem một khía cạnh của nếp sống lạnh lùng ở đây ra ví von để đủ lư do hất mẹ ra khỏi ṿng tay nâng đỡ mẹ lúc tuổi già. Đă đến nông nỗi này th́ tôi nghĩ rằng sự con bà đổi ư, cho bà đi theo là chuyện rất khó xảy ra. Cho nên tôi đề nghị là bà nên can đảm tiếp tục đi làm cho đến khi về hưu, và sẽ tiếp tục sống như những người già về hưu khác. Bà nên tiếp xúc với các Hội Người Già (Senior Citizen Community Center), kể cả hội của người Việt Nam lẫn hội của người Mỹ. Gần nhà tôi có một hội người già Mỹ. Hằng ngày tôi thấy có cả các cụ Việt Nam tới ăn cơm trưa. Họ có cả thư viện và các loại thể thao, Tai Chi, Khí Công, và các tṛ giải trí, chơi các loại bài, thí dụ mạt chược, bài tây, v.v... Nhiều cuối tuần tôi thấy các cụ leo lên nhiều xe bus, hỏi ra mới biết là các cụ đi picnic ngoài biển, hoặc đi chơi tiểu bang khác, hoặc sang chơi bên Mexico, v.v... Tôi thấy cả các cụ phải đi xe lăn cũng được họ thả cần trục xuống cho các cụ lăn xe vào rồi kéo lên. Thấy các cụ vui cười trong lúc tuổi già, tôi mừng lắm. Bà cũng đừng quá lo lắng về chuyện bệnh hoạn, hoặc già quá, không c̣n tự lập được.Trong khu tôi ở có một cụ già Mỹ đă 87 tuổi. Hằng ngày, cụ trang điểm gọn gàng, xinh xắn rồi thủng thỉnh chống gậy đi bách bộ trong khu, gặp ai cũng tươi tỉnh “Hello!”, hoặc “Hi, how are you, honey?” Mỗi buổi trưa lại có người của Hội Già đem phần ăn của cụ tới, v́ cụ không lái xe ra pḥng ăn của hội được. Khoảng 11 giờ mỗi sáng là cụ đă ngồi sẵn cạnh cửa sổ, kéo rèm mở hé để chờ người của hội. Trông thấy họ từ xa, cụ đă bước ra đón tận phía ngoài, ríu rít chào hỏi, vui lắm. Ngoài ra, hệ thống y tế cho người già bên đây cũng rất tốt. Bà mới 60 tuổi, kể ra là c̣n trẻ đối với đời sống văn minh khoa học tân tiến này. Hăy nh́n về tương lai, tạo một nhóm bạn hợp với quan niệm sống của ḿnh để mà cùng nhau thưởng thức cuộc đời, nh́n đời một cách lạc quan. Không nên u sầu mà cơ thể héo hon dần, lại thành bệnh hoạn sớm. Nhập gia tùy tục, bà ạ. Đời cho ta quả chanh th́ ta hăy pha thành ly nước chanh cho nó đỡ chua. Chỉ tiếc cho con gái của bà, cô ta sẽ không được hưởng niềm vui ấm áp khi nh́n thấy mẹ già run rẩy xỏ kim, ḿnh chạy lại giành lấy để làm giùm mẹ; rồi hai mẹ con cười khanh khách, tiếng cười vang lên khiến cho mấy cháu chạy ùa ra, miệng bi bô: “Bà... bà... mẹ... mẹ...” Thuần Nhă (ĐPK) Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- 30-09-2019, 03:04 #2 phanngoc phanngoc is offline Administrator -------------------------------------------------------------------------------- Join Date:Jul 2015Posts:5,743Thank s Thanks Given :115Thanks Thanks Received :1,029Thanked in:990 Posts |
Những Cuốn Sách Làm Thay Đổi Thế Giới
Túp Lều của Bác Tom Harriet Beecher Stowe Những nhà phê b́nh "Túp lều bác Tom", dù khen hay chê cũng đều đồng ư về một điểm duy nhất là : tập truyện này khi xuất bản đă gây được một xúc động mănh liệt và đă ảnh hưởng sâu rộng trong việc thúc đẩy cuộc nội chiến ở Mỹ. Một nhà b́nh luận đương thời đă viết một cách cực đoan rằng : Cuốn truyện "Túp lều bác Tom" chịu ảnh hưởng của bọn chủ trương phế nô cuồng tín, đă trắng trợn xuyên tạc sự thật để gây nên những sự chia rẽ". Một nhà trí thức có tiếng hồi đầu thế kỷ này đă nhận định rằng :"Chưa có tập sách nào tai hại cho thế giới bằng cuốn truyện Túp lều bác Tom". Ngược lại, Longfellow đă nói lên được tâm trạng chung của những người ngưỡng mộ Harriet Beecher Stowe. Trong một bức thư, thi sĩ Longfellow viết : "Túp lều bác Tom "là một thành công vĩ đại nhất trong lịch sử văn học, ấy là chưa kể đến ảnh hưởng luân lư của tác phẩm". Lại có những nhà phê b́nh gọi tập truyện là một "thành công của sự thật", là "bất hủ" và gọi tác giả "là một nữ thiên tài" không ai phủ nhận được." Chưa hề có cuốn sách nào lúc ra đời lại hợp t́nh hợp cảnh bằng cuốn truyện Túp lều bác Tom. Cuộc tranh đấu về vấn đề nô lệ da đen ngày một thêm gay gắt. Đạo luật về nô lệ đào tẩu được quốc hội chấp thuận như đổ đầu thêm vào lửa. Trong hai mươi năm liền, hàng ngũ chủ trương phế nô vẫn không ngớt hoạt động. Quốc hội chia rẽ về vấn đề nô lệ da đen. Ở giáo đường, các mục sư cả hai miền Nam, Bắc đă dẫn lời trong Kinh thánh để bênh vực, hay để đả đảo chế độ nô lệ. Không khí chung chẳng khác ǵ nồi thuốc súng chỉ đợi một tia lửa để nổ tung, và chính cuốn truyện Túp lều bác Tom là tia lửa đó. Không những tập sách ra đời đúng lúc mà người ta c̣n có thể nói được rằng : truyền thống gia đ́nh và hoàn cảnh đă tạo ra tác giả đúng là con người để thúc đẩy cuộc thánh chiến chống lại chế độ nô lệ. Harriet Beecher Stowe là con gái của Lyman Beecher, một nhà thần học trứ danh thế kỷ XIX, em gái của Henry Ward Beecher, một mục sư nổi tiếng không kém, vợ cũng của một mục sư, chị và là mẹ của nhiều mục sư khác nữa. Suốt cả đời Harriet Beecher Stowe sống trong một bầu không khí sùng đạo. Nền giáo dục tôn giáo của bà chịu ảnh hưởng Calvin, Jonathan Edwards, Samuel Hopkins và những nhà Thanh giáo khác ở New England. Sống trong truyền thống đạo giáo nồng nhiệt đó, Harriet rất dễ dàng trở nên một nhà truyền giáo th́ dầu không ở giáo đường cũng bằng ng̣i bút. Trong những tác phẩm của Harriet kể cả truyện "Túp lều bác Tom", người ta đều nhận thấy rơ cái tinh thần và giọng văn nồng nhiệt của nhà truyền giáo. Harriet Beecher Stowe sinh năm 1811 ở Litchfield, thuộc tiểu bang Connecticut. So sánh với những thiếu nữ đồng thời th́ Harriet được hưởng một nền giáo dục khá cao, tuy rằng hai phần ba nền giáo dục đó có tính cách tôn giáo. Harriet rất ham đọc sách, ngoài những sách về giáo lư, bà rất say mê Byron và Scott, là hai văn hào ảnh hướng lớn đến bút pháp của bà sau này. Năm bà mười bốn, thân phụ của bà, ông Lyman Beecher, vị giáo sĩ đầy hăng say hoạt động, đến ở Boston, rồi mấy năm sau lại về ở Cincinnati để giữ chức Giám đốc Viện Thần học Lane. Harriet ở Cincinnati cho đến năm 1850, bà dạy học, thành hôn với Calvin Stowe, một nhân viên của Viện Thần học, sinh hạ được sáu người con, thỉnh thoảng bà viết kịch ngắn và truyện đăng báo. Những năm ở Cincinnati đă giúp bà trên nhiều khía cạnh. Thành phố Cincinnati nằm ngang sông Ohio, gồm nhiều đồn điền rộng lớn c̣n đặc kịt nô lệ thuộc tiểu bang Kentucky. Cincinnati là trung tâm của cuộc tranh đấu quyết liệt về vấn đề nô lệ. Những đám quần chúng chống băi bỏ chế độ nô lệ thường biểu dương lực lượng ngoài đường phố, đập phá báo chí đối lập, và đánh đập những người da đen tự do. Dư luận sôi nổi v́ những bài diễn văn hoặc chống hoặc bỏ chế độ nô lệ. Ngoài ra Cincinnati nằm trên con đường lên phương Bắc, c̣n là nơi trú ẩn của những nô lệ trốn thoát khỏi các đồn điền bằng đường bí mật dọc theo đường xe lửa để qua Canada t́m tự do. Viện thần học của Lyman Beecher chính là nơi hun đúc tinh thần chống chế độ nô lệ. Sở dĩ viện này tránh được sự đập phá của quần chúng đối thủ là v́ viện ở cách thành phố tới hai dặm và muốn tới nơi phải vượt qua một con đường gồ ghề lầy lội. Lyman Beecher nhiều lần đă chứa chấp tại nhà những nô lệ da đen đào tẩu. Trong những dịp này, Harriet đă nghe chính những người nô lệ kể chuyện lại những cảnh gia đ́nh tan nát, sự ác độc của cai đồn điền, những chuyện ghê tởm về chợ buôn người, về sự sợ hăi bị săn đuổi trong lúc đào tẩu. Ngoài những chuyện nghe kể lại, chính bà Stowe c̣n được chứng kiến tận mắt tổ chức duy tŕ nô lệ hành động. Vào năm 1833, bà cùng với bè bạn đi thăm Maysville ở Kentucky, và thấy nhiều đồn điền có những dinh thự to lớn và những khu nhà dành cho nô lệ da đen. Chính trong chuyến đi này bà đă t́m thấy "nguyên mẫu" cho nông trại Shelby tưởng tượng trong truyện Túp lều bác Tom, và thâu thập được nhiều chi tiết khác về lao công trong chế độ nô lệ. Em của bà là Charles, một nhà kinh doanh thường hoạt động ở New Orleans, và miền Red River kể cho bà nghe nhiều chuyện thê thảm về t́nh trạng nô lệ ở tận miền Nam xa xôi. Chính Charles đă hiến cho bà mẫu nhân vật Simon Legrel trong truyện Túp lều bác Tom, khi kể lại chuyện tên đốc công hung bạo gặp trên chuyến tàu xuôi sông Mississippi. Trong những năm ở Cincinnati, Harriet Stowe vẫn chưa thực sự hoàn toàn là người chống chế độ nô lệ da đen, có thể bà đồng ư với ông thân sinh là những người chủ trương phế bỏ chế độ nô lệ là "chất a xít, chất nổ, chất đốt, rồi một ngày kia sẽ nổ tung và đốt cháy tứ phía". Sự thật th́ trước khi trở về New England, bà Stowe vẫn chỉ là kẻ bàng quan. Năm 1850 bà theo chồng là Calvin Stowe, được bổ làm giáo sư tại trường Bowdoin ở Maine. Giữa khi đó nhân dân ở New England đă công phẫn về đạo luật nô lệ đào tẩu. Họ c̣n công phẫn trước những sự tàn bạo khi đạo luật đó đem ra thi hành ở Boston. Theo đạo luật này những người chủ nô lệ ở Nam Mỹ có quyền truy tầm những nô lệ đào tẩu ở các tiểu bang tự do, nghĩa là không có nô lệ; và những viên chức ở đây có bổn phận giúp đỡ họ thâu hồi "sản nghiệp". Những nô lệ được tự do từ lâu, đều bị bắt trả về chủ cũ, và gia đ́nh họ v́ đó mà bị phân tán mỗi người một nơi. Harriet Stowe nhận được một bức thư của em dâu là bà Edward Beecher, yêu cầu bà "hăy viết một cái ǵ để cho cả miền thấy rơ chế độ nô lệ thảm khốc tới mức nào". Bà Harriet Stowe, theo truyền thống của gia đ́nh Stowe, liền quyết định "sẽ viết một cái ǵ, nếu Thượng đế cho chị tuổi sống và giúp đỡ chị". Trong thời gian đó em của bà Edward vẫn không ngớt lời đả kích chế độ nô lệ tại nhà thờ ở Boston, và một người em khác là Henry Ward đă tổ chức những cuộc mua bán đấu giá nô lệ ở nhà thờ Brooklyn để giải phóng cho họ. Về chuyện Túp lều bác Tom, bà Harriet Stowe trước tiên viết đoạn gay cấn nhất, đó là đoạn bác Tom chết. Bà kể lại là một hôm đang dự lễ ở nhà thờ Drunswirk, bà chợt thấy tất cả cái cảnh tượng bác Tom chết. Ngay chiều hôm đó bà Stowe vào pḥng riêng, khóa chặt cửa lại và viết ra những ǵ bà đă "nh́n thấy" ở nhà thờ. Hết giấy, bà phải dùng cả đến những mảnh giấy gói màu nâu để viết cho hết phần truyện, sau này là chương "Tử nạn" trong truyện Túp lều bác Tom. Viết xong bà đọc cho chồng, con nghe và ai nấy đều hết sức xúc động. Người ta kể lại là chồng bà, ông Calvin Stowe đă nói to lên : "Harriet, đây phải là đoạn cuối cùng một truyện dài về chế độ nô lệ mà em đă hứa với Isabel. Hăy bắt đầu truyện bằng một đoạn khác rồi mới tới đoạn kết này. Sách của em chắc chắn sẽ hay". |
Mấy tuần lễ sau, Harriet Stowe viết thư cho Gamaliel Bailey, chủ bút báo National Era, một tờ báo chủ trương phế nô ở Washington. Trước đây Bailey có quen thân với gia đ́nh Beecher ở Cincinnati là nơi Bailey xuất bản tờ nhật báo Philanthropist, chống chế độ nô lệ và về sau bị quần chúng hành hung nên phải bỏ Cincinnati ra đi. Trong thư bà Stowe kể rơ ư định viết một tập truyện đề là Túp lều bác Tom hay là Chuyện người biến thành đồ vật (phụ đề này sau được đổi là Đời sống thấp hèn) để đăng báo làm ba hay bốn kỳ. Bailey trả bà ba trăm đô la tiền nhuận bút và báo National Era khởi đăng truyện Túp lều bác Tom vào tháng Sáu năm 185l.
Câu chuyện Harriet Stowe định đăng trong ba hay bốn kỳ th́ hết, không ngờ lại kéo dài dường như bất tận. Bao nhiêu khung cảnh, biến cố, nhân vật, cùng những cuộc tiếp xúc bà ghi nhớ, lần lần hiện trở lại sôi sục trong óc tưởng tượng sáng tạo của bà. Truyện đăng gần một năm trời, Harriet Stowe mới kết thúc được, và sau này bà nói : "Chính Thượng đế đă viết! Tôi chỉ là phương tiện trong tay Ngài". Cốt truyện Túp lều bác Tom không có ǵ phức tạp trong đó gồm nhiều nhân vật. Một người chủ nô lệ tên là Shelby ở Kenntucky, đem bán một số nô lệ trong đó có Tom, cho Hailey, một tay buôn nô lệ ở New Orleans để lấy tiền trả nợ. T́nh cờ nghe được câu chuyện mua bán giữa Shelby và Haley, một thiếu phụ lai da đen tên là Eliza được biết ông chủ của chị đem bán cả con của chị tên là Harry. Ngay đêm hôm đó chị đem con vượt qua sông Ohio đóng băng, t́m đường sang Canada t́m tự do. Chồng của chị tên là George Harris, nô lệ ở nông trại bên cạnh cũng bỏ trốn theo chị. Bị truy nă rất gắt, nhưng rồi được nhiều người da trắng giúp đỡ, gia đ́nh người nô lệ t́m tự do này sang được Canada rồi trở về châu Phi. Số phận của bác Tom hẩm hiu hơn nhiều. Để tránh làm phiền cho chủ, bác đành vĩnh biệt vợ con để ra đi theo chủ mới. Trong cuộc hành tŕnh xuôi ḍng sông Mississippi đi New Orleans, bác Tom cứu được mạng em bé Eva. Để trả ơn bác, cha em tên là St Clare mua lại bác ở tay Shelby. Hầu hạ chủ mới ở ṭa nhà tráng lệ tại New Orleans, lại có em Eva ngoan ngoăn và em Topsy, đứa bạn quỷ rẫy da đen của Eva, làm bầu bạn nên bác Tom sống được dễ chịu trong hai năm. Nhưng rồi em Eva chết và St.Clare v́ nhớ đến con nên dự tính trả lại tự do cho Tom và những nô lệ khác. Chưa kịp thi hành ư định, St.Clare đă bị thiệt mạng khi ông xông vào ngăn cản một vụ đánh lộn. Bà St Clare liền đem bác Tom ra chợ bán cho Simon Legree, một nhà trồng trọt nghiện ngập, tàn bạo ở Red River. Tom rất có thiện chí chiều ḷng ông chủ ác độc, và không có điều ǵ đáng chê trách, nhưng bác vẫn bị ông chủ thù hằn và thường hay bị đánh đập tàn nhẫn. Hai chị nô lệ tên là Cassy và Emmeline bỏ trại đi trốn. Legree đổ tội cho Tom đă giúp họ trốn và nghi Tom biết chỗ họ ẩn náu. Tom nhất định khai không biết ǵ hết, Legree liền đem bác ra tra khảo cho đến khi bác ngất lịm mới thôi. Hai ngày sau George Shelby, con chủ cũ của Tom tới Red River để mua lại Tom. Nhưng đă muộn rồi v́ Tom đă bị đánh chết. Nổi giận George Shelby đánh cho Legree một trận nên thân, sau chàng trở về Kentucky giải phóng hết các nô lệ của cha và quyết tâm tranh đấu cho chủ nghĩa phế nô . Báo National Era in không nhiều, nhưng chỉ vài tháng sau truyện Túp lều bác Tom đă thu hút được một số độc giả đông đảo và nhiệt thành. Trước khi báo đăng chương kết cuộc. Harriet Stowe đă cho in thành sách. Phần v́ truyện quá dài, phần v́ tác giả lại là phụ nữ và phần v́ chủ đề của câu chuyện, John P.Jewett ở Boston liều lắm mới dám in tác phẩm của Harriet Stowe. Để đề pḥng có thể bị lỗ vốn, Jewett đề nghị chia năm mươi phần trăm lời cho Harriet Stowe, ngược lại Harriet Stowe phải chịu nửa phí tổn trên in sách. Sợ thiệt tḥi nên Harriet Stowe không nhận đề nghị đó và được hưởng 10 phần trăm tiền trên số sách bán được. Quyết định này khiến gia đ́nh Stowe thiệt mất một món tiền lớn. Cả tác giả và nhà xuất bản đều không mấy lạc quan về triển vọng thương mại truyện Túp lều bác Tom. Bà Stowe chỉ dám mong tiền bản quyền đủ để sắm một bộ áo lụa mới. Kỳ xuất bản đầu tiên, tác phẩm của bà in ra có 5.000 bộ, mỗi bộ hai tập, đầu sách có phụ bản in gỗ vẽ h́nh căn lều của một người nô lệ da đen. Ngày phát hành sách bán được ba ngàn bộ, ngày thứ hai sách bán hết hơn. Đơn đặt mua nhiều không kể xiết. Trong ṿng một tuần lễ sách bán được 10 ngàn bộ, và trong năm đầu tiên riêng Hoa Kỳ tiêu thụ 300 ngàn bộ. Ba nhà máy giấy cung cấp giấy cho tám nhà in lớn, máy chạy đêm ngày mà vẫn thiếu sách bán. Nhà xuất bản phàn nàn "phải giao thiếu hàng ngàn bộ cho các đơn đặt mua". Theo số sách bán được, người ta có thể nói bất kỳ ai thường hay đọc sách báo, cũng đọc tác phẩm của Harriet Stowe. Ở ngoại quốc, truyện Túp lều bác Tom cũng thành công không kém. Một công nhân của nhà Putnam chỉ gửi một bộ cho xuất bản ở London, anh liền được nhà xuất bản này thưởng 5 bảng Anh. Sách in lậu nhiều không kể xiết, v́ khi đó bản quyền chưa được luật pháp quốc tế đảm bảo. Chẳng bao lâu đă có tới 18 nhà xuất bản Anh tung ra thị trường hơn bốn mươi ấn bản "Túp lều bác Tom" khác nhau. Trong ṿng một năm, ước lượng có tới một triệu rưỡi bộ bán ra ở Anh và các thuộc địa. Bà Harriet Stowe không được hưởng một đồng quyền tác giả nào ở số sách bán khổng lồ này. Trong khi đó những nhà xuất bản ở lục địa châu Âu cũng không bỏ qua cơ hội làm giàu. Truyện Túp lều bác Tom được dịch ít ra là hai mươi hai thứ tiếng và thành công ở Pháp, Đức, Thụy Điển, Hà Lan và ở nhiều nước khác, không kém ở các nước nói tiếng Anh. Truyện Túp lều bác Tom c̣n được soạn thành kịch và là vở kịch thành công nhất ở trên sân khấu nước Mỹ. Không biết bao nhiêu là gánh hát đă soạn kịch theo tích truyện của Harriet Stowe, và những kịch đó được đem ra tŕnh diễn ở nhiều nơi trên thế giới. Về kịch, vợ chồng Stowe cũng không thêm được đồng nào quyền tác giả v́ luật bản quyền năm 1852 chưa đề cập đến trường hợp này. Bà Stowe không tán thành việc soạn kịch và nhiều lần từ chối không chính thức cho phép soạn thành kịch tác phẩm của bà. Truyện Túp lều bác Tom phá kỷ lục trong lịch sử ngành xuất bản, và có lẽ chỉ bán kém có bộ Thánh Kinh. Dưới h́nh thức truyện, kịch, thơ và nhạc, truyện Túp lều bác Tom lan tràn khắp thế giới. Truyện "Túp lều bác Tom" gây xúc động tương xứng với số sách khổng lồ bán ra. Chính con và cháu của bà Stowe sau này kể lại: "Tập truyện chẳng khác nào một mồi lửa châm ng̣i phát ra đám cháy vĩ đại. Ngọn lửa công phẫn bốc rực cả bầu trời, lấn át hết, và vượt cả đại dương. Rồi toàn thế giới không c̣n có người bàn tán ǵ khác ngoài vấn đề nô lệ da đen". Miền Nam Mỹ uất hận không tiếc lời nguyền rủa tác giả và cải chính om ṣm, người ta đă cột chung tên bà với tên Chúa Quỷ. Báo chí đăng nhiều bài phê b́nh tỉ mỉ nêu lên những sự sai lầm, và thiên kiến về t́nh trạng nô lệ da đen diễn tả trong tập truyện. Điển h́nh là bài phê b́nh của báo Southern Literary Messenger viết: "Cuốn truyện của Harriet Stowe là "sự đánh đĩ tội lỗi của năng khiếu tưởng tượng" và "các nhà phê b́nh ở miền Nam nước Mỹ không thể dung thứ cho tác giả được". Trong khi đó hàng ngàn bức thư với những lời lẽ thóa mạ được gửi tới Harriet Stowe. Khởi đầu, truyện Túp lều bác Tom được bán tự do ở miền Nam, nhưng về sau, có một cuốn trong nhà cũng có thể bị hành hung. Chuyện mỉa mai là bà Harriet Stowe hy vọng và tin tưởng rằng tiểu thuyết của bà có thể là lối để giải quyết ḥa b́nh cuộc tranh chấp về vấn đề nô lệ da đen vốn kéo dài từ lâu. Đọc xong cuốn truyện, một người bạn của bà ở miền Nam viết trong thư "Sách của bà sẽ mang lại sự ḥa giải và thống nhất giữa Nam - Bắc Mỹ". Trong truyện Túp lều bác Tom, bà Stowe cố gắng diễn tả cả hai khía cạnh, một bên là những cái đẹp, cái thơ mộng của đời sống êm đềm ở điền giă và một bên là những cái tàn ác và ghê tởm ở đây. Shelby và St. Clare là hai người chủ nô lệ ở miền Nam có những đức tính cao quư. Eva, con gái của St. Clare thật là một em bé thơ ngây trong trắng điển h́nh nhất, trong lịch sử tiểu thuyết. C̣n Simon Legree đúng là hiện thân của sự độc ác. Hai nhân vật New England khác là Miss Ophelia và Marky đă đem lại nhiều tính cách hài hước cho cuốn sách. Bà Stowe cho rằng: "Ở Bắc Mỹ người ta chỉ biết chút ít về thực trạng của người nô lệ da đen, dù rằng đa số có thể thông cảm với dân nô lệ bằng trí óc". Tuy nhiên những nhượng bộ của Túp lều bác Tom không đủ làm dịu bớt sự uất hận của dân miền Nam. Từ ở khắp miền Nam vẫn tiếp tục nói lên những lời đả kích và tố cáo Harriet Stowe đă bóp méo sự thật. Họ nêu ra bằng chứng thí dụ như luật lệ miền Nam vẫn nghiêm khắc đối đầu với kẻ sát nhân dù là giết nô lệ hoặc giết người da trắng - luật lệ vẫn cấm chia rẽ mẹ con khi đứa bé c̣n dưới mười tuổi, và nô lệ là thứ tư hữu có giá trị nên không thể hành hạ đánh đập tàn nhẫn. Ở miền Bắc dư luận đối với truyện Túp lều bác Tom cũng không đồng nhất. Một số người dù không ưa ǵ chế độ nô lệ nhưng cũng lên án tiểu thuyết này v́ sợ xảy ra nội chiến. Những nhà tư bản miền Bắc đầu tư vào nghề bông sợi ở miền Nam cũng đả kích v́ sợ hiểm nguy cho quyền lợi của họ. Quan điểm của những người này đă được báo Journal of Commerce ở New York phát biểu trong một bài xă luận gay gắt, chất vấn về sự xác thực trong tiểu thuyết của bà. Tuy nhiên đại đa số người Bắc Mỹ đều coi truyện Túp lều bác Tom là bản án đứng đắn về chế độ nô lệ da đen, và không ǵ khác hơn là sách này đă thức tỉnh lương tâm và t́nh nhân loại của nhân dân Mỹ. Với tinh thần sùng đạo, truyện Túp lều bác Tom c̣n cho người ta ư nghĩ rằng: "Chế độ nô lệ là một vết dơ trong tâm hồn nhân loại''. Truyện Túp lều bác Tom có một hậu quả ngay tức khắc, là làm cho đạo luật Nô lệ đào tẩu không thi hành được. Ngoài miền Nam nước Mỹ, hầu hết các tiểu bang đều không áp dụng đạo luật. Kỳ lạ hơn nữa là cuốn truyện c̣n phát động mănh liệt cao trào chống chế độ nô lệ và có lẽ làm cho cuộc nội chiến khó tránh được. Vào năm 1862 nhân dịp tiếp bà Stowe tại Nhà Trắng, Tổng thống Abraham Lincoln đă gọi bà là "người đă viết tập sách nguyên nhân của cuộc nội chiến giữa hai miền Nam, Bắc nước Mỹ". Charles Summer cũng nhận định rằng : "Nếu không có tiểu thuyết Túp lều bác Tom có thể Abraham Lincoln không được bầu làm Tổng thống Mỹ". Mới đầu người ta không mấy chú ư đến giá trị văn chương tác phẩm của Harriet Stowe như các nhà phê b́nh lớp sau. Sử gia James Ford Rhodes viết: "Truyện Túp lều bác Tom bút pháp giọng văn thường nhạt nhẽo và không được trau chuốt, đôi khi lại quê kệch, b́nh dân, và khôi hài gượng gạo". Về ngôn ngữ của người da đen trong truyện, một nhà phê b́nh miền Nam Stark Young viết: "Bà tiếp xúc với rất nhiều người da đen nhưng không thể làm cho họ nói chuyện. Tai của bà bất cập không nhận định được nhịp điệu hay vẻ linh hoạt trong ngôn ngữ của họ". Van Wych Brooks nêu ra "những sơ hở về bố cục câu chuyện và t́nh cảm", dù sao ông cũng nh́n nhận rằng "đây là một tài liệu quí giá về con người". Một nhà phê b́nh hiện đại Katherine Anthoni tin rằng tiểu thuyết Túp lều bác Tom "là một thi ca, là bức họa về đời sống ở Mỹ... Bộ sách xứng đáng có một địa vị rất cao. Bà Stowe có nhiều cảm t́nh với miền Nam, nhưng bà diễn tả cuộc sinh hoạt ở đấy với chứa chan nhiệt t́nh. Bà là nhà văn Mỹ đầu tiên đă coi trọng người Mỹ da đen và lấy người Mỹ da đen làm nhân vật chính trong tiểu thuyết. Sách viết ra nhằm một tác dụng luân lư, nhưng nhiều khi say sưa với câu chuyện, bà quên hẳn mục đích luân lư bà đă tự đặt ra cho ḿnh". Đứng về quan điểm lịch sử dĩ nhiên là tiểu thuyết của Harriet Stowe mang nhiều ư nghĩa xă hội hơn là giá trị văn chương nghệ thuật. Khỏi cần phải nói, người ta không thể coi Túp lều bác Tom chỉ là câu chuyện gồm có - theo lời một nhà phê b́nh ác ư - "những vụ sát nhân, dâm ô, ái t́nh bất chính, tự sát, tra tấn, phạm thánh, say sưa và những vụ phá phách ở tiệm rượu". Tiểu thuyết Túp lều bác Tom đă khiến cho tác giả nổi danh toàn cầu ngay tức khắc. Một năm sau khi sách xuất bản, Harriet Stowe lần đầu tiên xuất ngoại, đi viếng thăm Anh và Scotland. Ở đây bà được hàng trăm các nhân vật Hoàng gia, quí tộc, các danh nhân tiếp đón nồng hậu, như Nữ hoàng Victoria, Hoàng tử Albert, Dickens, George Eliot, Kingsley, Ruskin, Macaulay và Gladstone. Trong chuyến đi đầy vinh dự đó, bà c̣n được quần chúng hoan hô nhiệt liệt coi bà như một chiến sỹ tranh đấu cho lớp người thấp hèn. Ở Edingburg bà được nước Anh trao tặng một số tiền lên tới 1000 đồng tiền vàng để bà xúc tiến công cuộc tranh đấu chống lại chế độ nô lệ. Xưa nay chưa hề có một nhà văn Mỹ nào gây sôi nổi và được hoan hô ở Anh bằng bà Harriet Stowe. |
Sau này muốn chứng tỏ h́nh ảnh về thân phận người nô lệ diễn tả trong truyện không phải dối trá hay đă được phóng đại như đă có người tố cáo, bà Stowe viết cuốn "Ch́a khóa của truyện Túp lều bác Tom". Theo lời bà cuốn sách này có tất cả những sự kiện, những mẩu chuyện, những tài liệu thật dùng làm nền tảng, ngoài ra c̣n có nhiều truyện khác rất ly kỳ và cảm động không kém trong "Túp lều bác Tom". Sách chia làm bốn phần, phần đầu giải thích các nhân vật để chứng tỏ những nhân vật đó có thực. Phần thứ hai nói về những luật lệ quy định cuộc sống của người nô lệ da đen để chứng tỏ rằng họ không được luật lệ hiện hành bảo vệ. Trong phần thứ ba, bà kể lại những kinh nghiệm bản thân của các nô lệ da đen, sự thất bại của dư luận trong việc bảo vệ và một khảo luận về chế độ nô lệ đă gây ảnh hưởng chán nản cho giới công nhân tự do ở miền Nam. Sau hết bà Stowe kịch liệt lên án thái độ chia rẽ và vô hiệu quả của các giáo hội, trong vấn đề nô lệ da đen.
Cuốn "Ch́a khóa" có nhược điểm và nhiều sở đoản là những tài liệu của sách này được thâu thập sau khi chuyện Túp lều bác Tom đă viết xong. Không những vậy, những tài liệu này phần lớn đều chỉ căn cứ vào những chuyện nghe người ta kể lại. V́ những lẽ đó cuốn "Ch́a khóa" không mấy thành công đối với quần chúng và không góp ǵ thêm cho truyện Túp lều bác Tom, trong công cuộc khích động tinh thần chống chế độ nô lệ. Một nhà xuất bản Anh từng in lậu truyện Túp lều bác Tom, tưởng lại gặp được cơ hội làm giàu liền in 50 ngàn cuốn "Ch́a khóa", nhưng không ngờ bị phá sản. Sau này Harriet Stowe c̣n viết một tiểu thuyết nữa về chế độ nô lệ da đen "Dred, chuyện đồng lầy buồn thảm" xuất bản năm 1856. Tuy không được như tác phẩm trước, truyện Dred cũng bán được tới 100 ngàn cuốn trong ṿng một tháng. Trong truyện Dred, Harriet Stowe nêu rơ ảnh hưởng khốc hại của chế độ nô lệ đối với người da trắng - cả tầng lớp ông chủ lẫn tầng lớp công nhân. Tác giả bi thảm hóa sự thông dâm giữa hai giống người cùng những hậu quả ghê gớm của nó đối với các nhân vật. Truyện Dred c̣n có rất nhiều cảnh sinh hoạt của lớp người cùng khổ da trắng, các nhà truyền giáo muốn gây xúc động mạnh trong quần chúng và nhiều cảnh sinh hoạt ở các đồn điền, nhưng không có nhân vật chính nào chiếm được cảm t́nh của độc giả như bác Tom. Sau này, cho măi đến khi tạ thế vào năm 85 tuổi, Harriet Stowe vẫn không ngưng viết tiểu thuyết, truyện, tiểu sử, bài đăng báo, tiểu luận về các vấn đề tôn giáo. Trong gần ba mươi năm trường, trung b́nh bà viết mỗi năm một tập sách, và thường chỉ lướt qua vấn đề nô lệ da đen. Trong trận nội chiến Nam - Bắc Mỹ, đóng góp chính của bà là một bức thư ngỏ gửi cho phụ nữ Anh. Trong thư bà nhắc lại rằng tám hay chín năm trước đây phụ nữ Anh đă đáp lại truyện Túp lều bác Tom nhiệt liệt tán thưởng lư tưởng phế nô. Và bà trách cứ phụ nữ Anh đă tỏ cảm t́nh và ủng hộ miền Nam nước Mỹ, sau khi trận nội chiến Nam - Bắc Mỹ xảy ra. Kết quả, nhiều cuộc biểu t́nh đă được tổ chức ở khắp nước Anh, gây áp lực khiến cho dư luận chính giới Anh ngả về phía chính phủ Liên bang Mỹ. Như vậy, bức thư của bà Stowe có thể nói là đă ngăn cản được sự can thiệp của Anh vào cuộc nội chiến Mỹ vào đúng lúc mà sự can thiệp đó có thể tai hại cho phe Bắc Mỹ. Định địa vị của Harriet Beecher Stowe trong lịch sử, Kirk Monroe viết : "Bà là một trong số những phụ nữ có tên tuổi của thế giới. Hơn nữa, bà đă nhào nặn nên vận mạng của nhân dân Mỹ trong một giai đoạn cực kỳ nghiêm trọng của lịch sử. Có lẽ ảnh hưởng của bà lớn lao hơn bất cứ một nhân vật nào khác...". Sau khi duyệt những yếu tố đă đem lại sự thành công cho chính phủ liên bang Mỹ, Monroe viết tiếp: "Dĩ nhiên hủy bỏ chế độ nô lệ không phải và không thể là công cuộc của một người..." nhưng phải nh́n nhận truyện Túp lều bác Tom đă đóng góp một phần vô cùng trọng đại". Định giá trị truyện Túp lều bác Tom xác đáng hơn cả có lẽ là nữ văn sĩ Constance Rourke. Hơn một thế kỷ sau, bà Constance Rourke viết : "Mặc dù bị tung lên, d́m xuống v́ những t́nh cảm nhất thời, mặc dù có nhiều sơ hở quan trọng, Túp lều bác Tom vẫn c̣n có nhiều đặc tính khiến cho cuốn truyện vượt lên trên những sách báo có tính truyền đơn đương thời, và dễ dàng gạt bỏ được những lời buộc tội là truyện có tính cách thêu dệt. Túp lều bác Tom hiển nhiên thiếu nghệ thuật tả thực, nhưng có lẽ ở đây không nên nói đến tả thực. Tập truyện c̣n thiếu tia nh́n mạnh dạn và tinh khiết của một tác phẩm lớn. Ngoài ra xúc động trong truyện không phải là thứ xúc động tự do, mà là thứ xúc động dữ dội, dễ cảm, không kiểm soát được như do bệnh loạn thần kinh gây ra. Tuy nhiên chính thứ xúc động mạnh mẽ đó đă khiến cho truyện có quy mô rộng lớn. Nó tràn lan, cuốn hút, chằng chịt những số kiếp, những hành động, khiến cho tập truyện có cái phong vị một bản anh hùng ca". Van Wyck Brooks cũng viết : "Không kể đến hoàn cảnh sáng tác, truyện Túp lều bác Tom vẫn c̣n là bức họa vĩ đại về một thời đại và một dân tộc". _http://m.truyengi.com/truyen/Nhung-Cuon-Sach-Lam-Thay-doi-The-Gioi-Phan/5-daN-Su-BaT-PHuC-TuNG-765297 |
4 câu chuyện đáng suy ngẫm
về "Luật Nhân Quả" Câu chuyện thứ nhất: Tấm ḷng trẻ thơ Có một bà mẹ đơn thân nọ vừa mới chuyển nhà, bà ta phát hiện hàng xóm là một gia đ́nh nghèo khó, gia đ́nh đó có một bà mẹ góa chồng và hai đứa con. Có một hôm mất điện, bà ta đành phải thắp nến lên cho sáng. Một lúc sau, có tiếng người gơ cửa. Bà ra mở cửa, th́ ra đó là con của nhà hàng xóm. Đứa bé nghiêm túc hỏi: “Con chào d́, d́ cho con hỏi nhà d́ có nến không ạ?”. Bà ta thầm nghĩ: “Cái gia đ́nh này nghèo đến nỗi ngay cả nến cũng không có sao? Tốt nhất không cho, cứ như thế họ sẽ ỷ lại mất”. Nghĩ rồi, bà liền nói to một tiếng: “Không có!”. Đúng lúc bà ta đang chuẩn bị đóng cửa, đứa bé đó liền cười rạng rỡ và nói: “Con thừa biết là nhà d́ không có nến mà!”. Nói xong, đứa bé liền lấy ra hai cây nến: “Mẹ và con sợ d́ sống một ḿnh không có nến nên con đem sang tặng d́ hai cái để thắp sáng ạ!”. Lúc này, bà ta vừa tự trách bản thân, vừa cảm động rơi nước mắt, sau đó liền ôm chặt đứa bé vào ḷng. *** Câu chuyện thứ hai: Chúng ta chỉ bất tiện có 3 tiếng thôi Ngày hôm đó, tôi may mắn đặt được vé về quê ngoại cùng với chồng, nhưng sau khi lên xe th́ nh́n thấy có một quư cô đang ngồi ở vị trí của chúng tôi. Chồng tôi bảo tôi ngồi ở cạnh vị nữ sĩ đó nhưng lại không mời bà ấy nhường chỗ. Tôi phát hiện ra chân phải của bà ấy có chút trở ngại, lúc đó tôi mới hiểu tại sao chồng tôi lại làm như thế. Chồng tôi cứ đứng như thế suốt dọc đường về mà không hề có ư định lấy lại chỗ ngồi. Sau khi xuống xe, tôi nói với giọng điệu của một bà vợ xót chồng: “Nhường chỗ là việc nên làm, thế nhưng từ Gia Nghĩa đến Bắc Kinh xa như thế sao không nói bà ấy đổi vị trí cho ḿnh chứ”. Chồng tôi đáp: “Người ta bất tiện cả đời rồi, c̣n ḿnh chỉ bất tiện có 3 tiếng thôi mà”. Nghe chồng nói vậy, tôi vô cùng xúc động. Có được một người chồng vừa tốt bụng vừa lương thiện như thế, tôi thấy rằng cả thế giới này đều trở nên ấm áp hơn nhiều. Tâm niệm thay đổi, thế giới h́nh như cũng v́ thế mà thay đổi theo. Trong cuộc sống, mỗi một câu chuyện đều có khả năng xoay chuyển, cứ lấy chúng tôi làm ví dụ là rơ nhất. Có thể chúng ta sẽ không thành công trong ba phút nhưng đôi lúc chỉ cần mất đi một phút, số mệnh con người sẽ hoàn toàn khác nhau. *** Câu chuyện thứ ba: Duyên nợ đời người Ngày xưa, có một chàng trai tên Thư Sinh, anh và bạn gái đă đính ước và chuẩn bị cử hành hôn lễ. Thế nhưng trước đó ít ngày, cô gái ấy lại đi lấy người khác. Thư Sinh bị đả kích mạnh và lâm bệnh nặng. Vừa hay, có một du khách qua đường đưa cho Thư Sinh một chiếc gương soi. Thư Sinh nh́n thấy xác của một cô gái trôi dạt vào bờ biển, trên người cô ta không một mảnh vải che thân. Người đầu tiên đi qua cũng chỉ thoáng nh́n, lắc đầu rồi đi. Người thứ hai đi qua cởi chiếc áo khoác và đắp lên người cô gái. Người thứ ba đi qua bèn đào hố và xây mộ cẩn thận cho cô gái. Vị du khách cho biết, người con gái xấu số đó chính là bạn gái của anh ta ở kiếp trước. “Anh là người qua đường thứ hai, đă từng đắp cái áo cho cô gái. Đến nay, cô gái gặp và yêu anh chỉ là để trả nợ t́nh cho anh thôi. C̣n người mà cô ấy phải báo đáp cả đời đó chính là người đă chôn cất cô cẩn thận, người đó chính là người chồng hiện tại của cô gái". Thư Sinh nghe xong liền tỉnh ngộ ra mọi chuyện. |
Câu chuyện thứ tư: Câu chuyện về luật nhân quả
Vào một đêm muộn đầu xuân, mọi người đều đă ngủ say, có một đôi vợ chồng tuổi đă cao bước vào một khách sạn, đáng buồn thay khách sạn đó đă hết pḥng. Nhân viên lễ tân không đành ḷng để cho cặp vợ chồng đó lại đi t́m khách sạn, anh ta liền dẫn họ vào một căn pḥng: “Có thể đây không phải là căn pḥng tốt nhất nhưng ít nhất hai bác cũng không phải chạy đi t́m pḥng nửa đêm nữa”. Cặp vợ chồng thấy căn pḥng được dọn dẹp sạch sẽ nên quyết định ở lại đó. Ngày thứ hai, khi họ thanh toán, nhân viên lễ tân đó liền nói: “Hai bác không cần thanh toán đâu ạ, v́ căn pḥng hai bác ở đó là pḥng của cháu. Chúc hai bác có một hành tŕnh du lịch vui vẻ ạ!”. Th́ ra, nhân viên lễ tân đó đă ngủ một đêm tại quầy bàn để nhường pḥng cho họ. Cặp vợ chồng hết sức cảm động và nói: “Chàng trai trẻ à, cậu là nhân viên lễ tân khách sạn tốt nhất mà chúng tôi từng gặp đấy. Cậu nhất định sẽ được đền đáp”. Chàng trai liền cười rồi tiễn cặp vợ chồng ra cửa và rồi nhanh chóng quên đi chuyện hôm đó. Bỗng có một ngày, anh ta nhận được một bức thư, trong đó có một tấm vé đi du lịch New York một ḿnh, chàng trai đi đến một căn biệt thự trang hoàng theo như chỉ dẫn trong thư. Th́ ra, hai người mà anh ta tiếp đón trong đêm muộn hôm đó chính là một nhà tỷ phú cùng với vợ của ông ấy. Ông ấy đă mua tặng chàng trai một tiệm rượu lớn sau đó giao cho anh quản lư. *** Thực ra nhân quả đều do mỗi người nắm giữ, khi chưa xác định được mục tiêu vĩ đại của đời người th́ hăy dùng tấm ḷng của ḿnh để làm việc ǵ đó. Mỗi một cá nhân đều là một nhân viên phục vụ, những điều lớn lao đều bắt nguồn từ việc chúng ta phục vụ cho người khác, khả năng một người phục vụ cho người khác lớn bao nhiêu th́ kết quả chúng ta có được càng lớn bấy nhiêu. Sống trong đời cần phải trải nghiệm nhiều. Trên đường đời, chúng ta có thể có tiếng cười sảng khoái, nhưng cũng có thể có cả những giọt nước mắt khổ đau, trên đường đời, có niềm tin từ sự thành công, cũng có thức tỉnh từ sự thất bại, nhưng chúng ta đều phải biết quư trọng. Sự giàu có của đời người đến từ một trái tim vô tư, không ích kỷ, cái tốt đẹp của cuộc đời đến từ một trái tim giản dị. Trên đường đời không cần điều ǵ cao quư, chỉ cần làm việc bằng một trái tim chân thực là đủ. Nếu muốn có được những người bạn tốt, trước tiên bạn phải đối tốt với người khác. Nếu muốn được vui vẻ, hạnh phúc, trước tiên bạn hăy mang hạnh phúc đến cho người khác, không lâu sau bạn sẽ nhận thấy bản thân càng ngày càng hạnh phúc. Chúng ta có khả năng làm việc tốt cho bản thân ḿnh mới có khả năng đi làm việc tốt cho người khác. Yêu người, yêu cuộc đời, cho yêu thương, nhận yêu thương và rồi… trưởng thành trong t́nh yêu thương! |
T́nh Yêu Chân Thực
Một buổi sáng bận rộn, khoảng 8:30, một người đàn ông nghiêm trang độ hơn 80 tuổi đến để được lấy chỉ trong ngón tay cái của ông ra. Ổng nói ông đang vội là v́ ông có hẹn vào lúc 9 giờ sáng. Tôi lấy nhiệt độ, đo áp huyết và mời ông ngồi, tôi biết là hơn một tiếng đồng hồ nữa mới có thể có người khám ông. Tôi thấy ông nh́n đồng hồ và trong khi đó tôi không bận với bịnh nhân khác nên tôi quyết định khám vết thương của ông. Theo sự khám nghiệm th́ vết thương đă gần lành, tôi nói với một trong những bác sĩ rồi lấy dụng cụ cần thiết để lấy chỉ ra rồi băng bó vết thương lại. Trong khi săn sóc vết thương, tôi hỏi có phải ông có hẹn với bác sĩ khác sáng nay hay sao mà ông gấp rút như vậy. Ổng nói với tôi không, ông cần đi đến viện dưởng lăo để ăn sáng với vợ ông. Tôi hỏi thăm sức khỏe của vợ ông. Ổng nói với tôi là vợ ông ở trong viện dưởng lảo một thời gian khá lâu và bà là nạn nhân của bịnh lảng trí. Trong câu chuyện, tôi hỏi nếu ông đến trể một chút bà có giận không. Ổng trả lời rằng từ 5 năm nay bà không c̣n nhận biết ông là ai nữa. Tôi ngạc nhiên và hỏi ông, “Và ông vẫn đến đó mỗi buổi sáng mặc dầu bà không biết ông là ai?” Ông cười, vỗ nhẹ tay tôi và nói, “Bà không biết tôi, nhưng tôi c̣n biết bà là ai.” Tôi phải cố gắng cầm nước mắt trong khi ông đi khỏi, cánh tay tôi nổi da gà và nghĩ rằng, “Đó là thứ t́nh yêu mà tôi muốn có cho đời tôi.” T́nh yêu chân thực không chỉ nhằm vào thể chất hay yêu đương lăng mạn. T́nh yêu chân thực là sự chấp nhận tất cả những ǵ đang có, sẽ có và sẽ không có. Phỏng dịch, SND Alzheimer's and a Husband's Love for his Wife Stanton O. Berg It was a busy morning, about 8:30 , when an elderly gentleman in his 80's, arrived to have stitches removed from his thumb. He said he was in a hurry as he had an appointment at 9:00 am. I took his vital signs and had him take a seat, knowing it would be over an hour before someone would to able to see him. I saw him looking at his watch and decided, since I was not busy with another patient, I would evaluate his wound. On exam, it was well healed, so I talked to one of the doctors, got the needed supplies to remove his sutures and redress his wound. While taking care of his wound, I asked him if he had another doctor's appointment this morning, as he was in such a hurry. The gentleman told me no, that he needed to go to the nursing home to eat breakfast with his wife. I inquired as to her health. He told me that she had been there for a while and that she was a victim of Alzheimer's Disease. As we talked, I asked if she would be upset if he was a bit late. He replied that she no longer knew who he was, that she had not recognized him in five years now. I was surprised, and asked him, "And you still go every morning, even though she doesn't know who you are?" He smiled as he patted my hand and said, "She doesn't know me, but I still know who she is." I had to hold back tears as he left, I had goose bumps on my arm, and thought, "That is the kind of love I want in my life." True Love is neither physical, nor romantic. True Love is an acceptance of all that is, has been, will be, and will not be |
Chút nghĩa thầy cô
Đầu tuần này, lớp học t́nh thương của một nhóm thiện nguyện tại quận 3, Sài G̣n, bắt đầu ngày học của ḿnh bằng giờ tập vẽ, làm thiệp chúc mừng ngày thầy cô giáo 20-11. Lớp học loi nhoi tiếng hỏi han cách thức, đ̣i thêm giấy, viết màu của nhau. Khó khăn lớn nhất của những đứa trẻ đó là viết được lời chúc đàng hoàng để tặng cho người dạy ḿnh. Một đứa khều khều, hỏi nhỏ “con chúc cô giáo ăn nhiều có kỳ không?”. Hầu hết những đứa nhỏ học lớp vẽ đó đến từ những gia đ́nh rất nghèo. C̣n lại th́ là những những đứa không biết một mái nhà là ǵ, từ lúc ra đời đến giờ. Cô giáo Sa, một trong những thiện nguyên giáo dục đường phố nói rằng nhiều đứa trẻ như vậy đă thân thuộc với vỉa hè, gầm cầu… v́ khi ra đời cho đến khi lớn lên, bầu trời là mái nhà. “Nhà” đôi khi rất khủng khiếp, v́ đó là những nơi chúng bị bắt về, bị buộc đóng các loại tiền ǵ ǵ đó theo chính sách… sau những đợt thu gom của chính quyền để làm “sạch đường phố”. Nhưng với thầy cô là một chuyện rất khác. Những gương mặt đầy giận dữ, tinh ranh… ngày thường trên vỉa hè của chúng tức th́ dịu lại, khi thấy thấp thoáng bóng dáng thầy hay cô xuất hiện. Có cái ǵ đó rất kỳ diệu trong nghĩa thầy tṛ vừa mong manh, vừa vĩ đại này. Những đứa trẻ Việt Nam dù ở hoàn cảnh nào, vẫn thầm lặng mang trong ḷng ḿnh một không gian kính ngưỡng dành cho người dạy dỗ ḿnh, thậm chí c̣n đậm sâu hơn nhiều đứa trẻ đeo khăn quàng và được giáo dục trong mái trường xă hội chủ nghĩa. Rất nhiều người đau đớn nói rằng thế hệ trẻ hôm nay đă hỏng tất cả, khi mỗi ngày nh́n thấy chuyện tṛ đánh thầy, tṛ vây đánh tṛ… mỗi lúc càng ghê sợ. Nhưng phải đi và đến những điểm tận cùng của cuộc sống, nh́n thấy của những đứa trẻ chơ vơ ấy, chứng kiến chúng khao khát được gọi tiếng “thầy-cô”, khao khát được nh́n nhận như một học tṛ, có thể mới hiểu rằng mọi vấn nạn đều sinh ra từ nhà trường, từ chính sách, từ xă hội… Chúng chỉ là những nạn nhân. Những nạn nhân mỏng manh của người lớn. Một thằng bé không chịu nói tên, chăm chút vẽ ngôi trường của nó và tô toàn bộ là một màu đen. Mấy đứa bạn cười ngặt nghẽo, nói nh́n là biết ngay là trường bị cúp điện. Đứa khác nói v́ hết màu nên nó tô đại màu đen. Nhưng có thể tác giả của cái thiệp th́ biết rơ hơn ai hết, trường của nó chỉ là tưởng tượng, đêm đến, hết làm việc th́ nó được học ở ngoài trời, khi các thầy cô thiện nguyện đến. Những năm cuối thập niên 70, cái đói hoành hành toàn miền Nam. Nơi nơi người ta phải nấu hạt bo bo dành cho ngựa và ḅ, được viện trợ từ Liên Xô, để ăn ngày hai bữa. Cô giáo tiểu học của tôi, lúc đó đi dạy luôn mang theo chuối nấu và bánh kẹo để bán chịu cho học tṛ, nhằm có thêm chút tiền sinh sống. Cuối năm, tặng quà tết cho cô, mẹ tôi cứ đắn đo giữa việc tặng quà hay đưa tiền mặt. Cuối cùng nắm chặt b́ thư nhét vào tay cô giáo kèm một lời xin lỗi, mẹ tôi về kể lại với ánh mắt buồn buồn rằng cô giáo đă ôm mẹ tôi, nói rằng cô cám ơn v́ mẹ tôi đă rất thực tế giữa buổi khốn khó đó. Hôm nay th́ chuyện nhét ít tiền vào túi thầy cô đă không c̣n lạ, rất thông tục – thậm chí không có là không xong. Nhưng tôi th́ nhớ măi phút giây mẹ tôi cứ đau đáu v́ sợ làm tổn thương người dạy học, thành phần được vô cùng kính trọng trong nền văn hoá giáo dục của miền Nam cũ. Trong tập truyện kể Những tâm hồn cao thượng (Les Grands Coeurs) của Edmond De Amicis mà mẹ tôi tặng cho tôi khi vào lớp 3, như một cẩm nang sống, câu chuyện vị tướng quân quay lại ngôi trường cũ, cúi đầu trước người thầy già luôn làm tôi cảm động rơi nước mắt. T́nh người và nghĩa thầy tṛ mới cao đẹp làm sao. Bơi lặn trong cuộc đời, nh́n thấy những điều quặn ḷng trong đời Việt, tôi luôn nhớ câu chuyện nhỏ đó như để ủi an cho ḿnh. Tôi đọc những câu chuyện có thật về tṛ giết thầy rồi nhơn nhơn tự đắc như chuyện của Vũ Quang Hùng, chuyện hiệu trưởng dụ dỗ học tṛ vào đường cùng như Sầm Đức Xương… cho đến nhan nhản những chuyện tṛ nghèo không có kịp tiền đóng học phí, bị thầy cho bêu tên làm nhục dưới cột cờ, cô giáo thẳng tay đuổi học tṛ v́ bị mẹ phê b́nh… Tôi hiểu cuộc sống hôm nay không đẹp như ngày xưa nữa, nghĩa thầy tṛ cũng phai nhạt theo thời gian. Tôi luôn nhớ câu chuyện của Edmond De Amicis mà dặn ḷng, rồi sẽ có một ngày, người Việt sẽ dựng xây lại đất nước này với những điều tốt đẹp nhất – như thế hệ tôi từng biết. Trong học vấn kém cơi của ḿnh, tôi chỉ có hai người thầy hiếm hoi, bao dung nổi tính cách ngang ngược của ḿnh. Một là người thầy trong Nhạc Viện, và người thầy môn Anh Văn. Thầy dạy Anh Văn là một người uyên bác lạ kỳ, ông biết năm thứ tiếng và đặc biệt là tiếng Latin, nên thường được chính quyền cậy nhờ làm việc mỗi khi đối thoại, thư từ với Vatican trong thời cố tổng thống Ngô Đ́nh Diệm. Người thầy dạy nhạc với hơn 30 năm tuổi đảng th́ dặn tôi phải lớn khôn và đừng bao giờ trở thành người cộng sản. Người thầy dạy chữ th́ khó tính và lặng lẽ, nhưng lại dạy cho tôi hiểu biết rất nhiều về thế giới không cộng sản. Tôi nhớ hoài một cánh tay của ông bị liệt, nên khi dạy luôn phải dùng tay này đỡ tay kia. Sức khoẻ ông yếu nên mỗi ngày cần phải uống một viên multivitamin. Nhưng loại thuốc đó th́ rất khó t́m trong thời tôi đi học. Nhiều năm sau khi ra đời, chuyến đầu tiên ra nước ngoài, tôi đă chạy t́m mua mấy hộp multivitamin để mang về cho thầy. Nhưng về, th́ thầy đă mất. Sức ông yếu, lại trải qua nhiều năm trong trại tù – gọi là trại học tập cải tạo nên đột quỵ, gượng phục hồi sau khi bị liệt nửa người, nhưng rồi suy nhược dần. Ngày 20/11 luôn nhắc tôi nhiều điều. Dịp đến thăm lớp học t́nh thương của những đứa trẻ nghèo lại càng gợi lên trong tôi nhiều kỷ niệm. Tôi không đo được nghĩa thầy cô trong ḷng những đứa trẻ được giáo dục trong mái trường xă hội chủ nghĩa hôm nay như thế nào, nhưng với thế hệ tôi, đó là điều thiêng liêng khôn tả, nó giống như sự kính trọng và thương mến thầy cô mà tôi nh́n thấy ở những lớp học t́nh thương đó. Nh́n tấm thiệp tô mái trường đen ng̣m của đứa trẻ, tôi chợt nhận ra rằng đời khốn khó không bao giờ có thể giết chết được nghĩa thầy cô. Mà chỉ khi nghĩa thầy cô cao cả ấy bị bóp chết trong một xă hội nhiễu nhương, trong một chính quyền với nền giáo dục nhiễu nhương, ấy mới chính là lúc tất cả chúng ta và mai sau đang có một cuộc sống rất đỗi đen ng̣m. ———————- tranh minh họa: họa sỉ Lê Thiết Cương _https://nhacsituankhanh.word press.com/2015/11/19/chut-nghia-thay-tro/ |
Thế giới ta đang sống chính là pháp giới
TS Nguyễn Tường Bách Là một nhà khoa học chuyển sang kinh doanh, hơn 40 năm sống ở nước ngoài nhưng Nguyễn Tường Bách lại là một cái tên khá quen thuộc ở lĩnh vực sáng tác và dịch thuật. Như một sự trùng hợp ngẫu nhiên, cuộc tṛ chuyện giữa chúng tôi diễn ra vào một buổi chiều đầu xuân Mậu Tư - thời điểm anh vừa bước sang tuổi 60. Kể từ mùa xuân này, anh đă quyết định về sống và làm việc tại quê hương. Nhân gian như mộng, xa nước từ lúc tóc c̣n xanh, nay trở về th́ tóc mai của người đă nhuốm bạc. * Sau hơn bốn thập niên định cư ở Đức, đâu là lư do khiến anh quyết định quay về sống tại quê hương? - Về hay ở là một câu hỏi lớn đối với những anh em Việt kiều như chúng tôi. Quyết định hồi hương là một thay đổi hết sức to lớn. Một bên là cuộc sống tương đối đầy đủ về vật chất, trong môi trường sống dễ chịu… Bên kia là đối diện với những xáo trộn, với nhiều điều chưa tốt như môi trường ô nhiễm. Nhất là những người đă đến tuổi hưu, thường ngại thay đổi, không muốn bắt đầu lại bằng cái nhà cái cửa, cái chén, đôi đũa… Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng nếu về th́ tôi có thể cống hiến một số khả năng cho xă hội và điều đó làm cán cân lệch hẳn. * Hẳn anh đă có sự chuẩn bị cho sự thay đổi này? - Thực ra, tôi đă về Việt Nam nhiều lần trong nhiều năm qua. Nhưng bây giờ là thời điểm thích hợp để bắt đầu sống lâu dài tại Việt Nam. Lần này tôi về hai tháng, vừa ăn Tết ở quê nhà, vừa làm công tác chuẩn bị cả về vật chất và tâm lư. Đúng là quê hương của ḿnh, ăn món ăn của ḿnh, nói tiếng nói của ḿnh, có những người thân thiết sẵn ḷng chia sẻ niềm vui, suy nghĩ và cả những ưu tư. Đó là những điều mà những người Việt Nam ở nước ngoài, dù sống ở xă hội nào chăng nữa, cũng không thể so sánh được. Chỉ có điều tôi c̣n e ngại là mức độ ô nhiễm của môi trường đă đến mức báo động. Thể chất bị tác hại th́ tinh thần cũng sẽ bị ảnh hưởng. * Sự tác hại về tinh thần đă đến lúc cần phải báo động chưa, thưa anh? - Theo quan sát của tôi, trong phạm vi này th́ có một điều là quan hệ giữa người với người không tốt lắm. Tuy vấn đề này chưa đến mức nghiêm trọng như môi trường nhưng nếu không có sự hướng dẫn của dư luận th́ sớm hay muộn chúng ta cũng sẽ phải báo động. Tôi nghĩ các nhà lănh đạo và giới trí thức nên suy nghĩ về vấn đề này thật nghiêm túc. Cách nay chưa lâu, tôi có nghe một lănh đạo của thành phố đặt vấn đề văn hóa đối xử cần phải được chú ư hơn trong năm mới. Đó là một tín hiệu cho thấy chính quyền đă chú ư đến vấn đề này. * Được biết anh là một tiến sĩ ngành vật lư nhưng lại chuyển sang kinh doanh. Lần trở về này, anh có ư định tiếp tục công việc kinh doanh như nhiều Việt kiều khác? - Đúng là tôi có học về vật lư nhưng 15 năm qua, tôi hoạt động kinh doanh, nhập khẩu thiết bị công nghiệp về Việt Nam. Tuy nhiên, đầu năm 2008 này, tôi quyết định chấm dứt toàn bộ hoạt động kinh doanh. Tôi đă nhận được lời mời làm công tác giảng dạy từ một số viện Phật học. Tôi cũng nhận được đề nghị hợp tác với một vài công ty tư nhân trong lĩnh vực huấn luyện kỹ năng giao tiếp và đàm phán, tư vấn quản lư dự án… * Đạo của Vật lư của tác giả Fritjof Capra được xem là một cuốn sách không hề dễ đọc đối với nhiều người. Là người chuyển ngữ sang tiếng Việt, anh có thể nói về bản dịch này trong một vài câu được không? - Được xuất bản năm 1975, Đạo của Vật lư đă được dịch sang nhiều thứ tiếng trước khi dịch sang tiếng Việt. Nội dung của cuốn sách bàn về sự đồng quy, song hành và phù hợp giữa tiến bộ, khám phá khoa học của ngành vật lư với những kiến giải của các đạo gia phương Đông như Lăo Tử hay trong một số tôn giáo như Phật giáo, Ấn Độ giáo… Một thí dụ là ngày nay, ngành vật lư, nhất là vật lư lượng tử, đă thừa nhận rằng sự xuất hiện của vũ trụ phải được xem là mối tương tác giữa vật được quan sát và người quan sát, chứ không phải bản chất vũ trụ tự nó là như vậy. Cách nay 2.500 năm, Phật giáo cũng đă cho rằng vũ trụ xuất hiện phù hợp với cái mà chúng ta tạm gọi là “nghiệp” của mỗi con người, phân thành “chính báo” và “y báo”. Theo đó, chính báo chỉ cái thân và cái tâm của chúng ta, c̣n y báo là vũ trụ quanh ta. * Ư anh là mỗi người nh́n thấy vũ trụ một cách khác nhau? - Đúng. Nhưng v́ nghiệp của chúng ta giống nhau quá, nên khi chúng ta thấy giống nhau, chúng ta tưởng rằng chỉ có một vũ trụ duy nhất. Hăy lấy một thí dụ, thông thường khi chúng ta đi xe đến ngă tư, gặp đèn đỏ th́ dừng, gặp đèn xanh đi tiếp. Giả định rằng có một người bị mù màu, đối với anh ta, tín hiệu đèn giao thông không phải là màu sắc, mà theo thứ tự trên dưới, đèn phía trên sáng th́ dừng, đèn phía dưới sáng th́ đi. Chúng ta không hề biết anh ấy bị mù màu, không biết anh ấy nh́n đèn giao thông khác chúng ta bởi anh ấy tuân theo hiệu lệnh đèn giao thông như chúng ta. Thậm chí nói miệng với nhau th́ anh ta cũng gọi là “đèn xanh, đèn đỏ” như chúng ta. Thực tế là có hai cây đèn, đèn xanh, đèn đỏ và đèn trên, đèn dưới. Tương tự như vậy, vũ trụ hiện ra theo mức độ của mỗi người. * Vậy th́ vũ trụ dưới góc nh́n của Nguyễn Tường Bách là cái ǵ? - Đối với tôi và bạn, đóa hoa là đóa hoa, nhưng với con vi khuẩn th́ đóa hoa là thế giới của nó, c̣n với con ong th́ đóa hoa là một bữa tiệc. Tôi và bạn cùng thấy đóa hoa là đóa hoa v́ như cách lư giải của nhà Phật, chúng ta có cùng “cộng nghiệp”. Thế nhưng c̣n có “biệt nghiệp”. Khi xem một trận đá banh, có người chỉ thấy một cầu thủ đang lừa banh, người am hiểu một chút th́ thấy vài ba đồng đội đang di chuyển để nhận banh, người sâu sắc th́ thấy 22 cầu thủ đang vận động, c̣n ông huấn luyện viên th́ biết cả cầu thủ nào cần phải thay ra khi điều chỉnh đấu pháp. Mức độ am tường đó chính là khái niệm “biệt nghiệp” trong nhà Phật, khiến chúng ta nh́n thấy thế giới này một cách khác nhau. * Thông thường, các nhà khoa học luôn đề cao tính chính xác. Là một tiến sĩ vật lư nhưng anh chuyển sang nghiên cứu về đời sống tâm linh. Liệu hai lĩnh vực này có đồng quy không, thưa anh? - Quả thật, khoa học đ̣i hỏi sự chính xác, đ̣i hỏi tính định lượng trong khi tâm linh hướng đến sự định tính. Nói chung th́ hai lĩnh vực này khó có khả năng đồng quy nhưng thật ra giữa hai ngành này cũng có nhiều điểm tương đồng. Thí dụ về mặt chính xác th́ khi đi sâu vào nghiên cứu đạo Phật, chẳng hạn như mảng tâm lư học Phật giáo, ta sẽ thấy mức độ chính xác cũng rất cao. Thí dụ tám tâm vương, 51 tâm sở v.v… trong tâm lư học Phật giáo. Chỉ có điều đối tượng nghiên cứu của Phật giáo là các t́nh trạng tâm lư, c̣n đối tượng của các nhà vật lư là vật chất. |
* Ngoài những sách dịch thuật của anh, độc giả c̣n biết nhiều đến anh qua những tác phẩm đă xuất bản như Mùi hương trầm, Lưới trời ai dệt…, ghi lại những xúc cảm dọc đường hành hương về đất Phật. Trong những cuộc hành tŕnh đó, điều ǵ khiến anh tâm đắc nhất?
- Với tôi, Ấn Độ là miền đất đă để lại nhiều ấn tượng sâu sắc nhất. Trước khi đi hành hương, tôi đă biết rằng Đức Phật là một nhân vật lịch sử, tức là đă sống và đă chết trên trái đất này. Nhưng chỉ khi đến thăm nơi Đức Phật sinh ra, lớn lên, hành đạo và từ trần, tôi mới chứng thực được những cảm nhận của ḿnh. Đức Phật là một con người, chứ không phải một đấng Thượng đế. Thực ra, đây không phải là một khám phá ǵ ghê gớm lắm, nhưng với riêng tôi th́ điều này rất có ư nghĩa. Tất nhiên, dọc đường hành hương, tôi c̣n có những cảm nhận khác, những khám phá khác mang tính chất tâm linh, rất khó diễn đạt. * Trên hành tŕnh khám phá tâm linh, bây giờ anh đang “dừng chân” ở đâu? - Tôi may mắn có cơ hội đi nhiều nơi trên thế giới. Ngoài Ấn Độ, tôi c̣n đến nhiều nơi có tính tâm linh cao như Trung Quốc, Thái Lan, Myanmar, Ai Cập, Hy Lạp… Ở Việt Nam, tôi cũng đă thăm được một số nơi nhưng tôi chưa có ư định dừng lại. Tôi nghĩ rằng đi nhiều tới mấy cũng không đủ, mỗi nơi đều có cái hay, cái đẹp, c̣n sức th́ c̣n đi… Về khía cạnh tâm linh, tôi sẽ c̣n tiếp tục t́m hiểu và học hỏi, đến một mức độ nào đó th́ tự chuyển hóa con người ḿnh, khiến nội tâm thay đổi th́ mới tạm gọi là được. * Phải chăng đó là một trạng thái của “ngộ” đă được đề cập trong Phật pháp? - Tôi chưa “ngộ” nên tôi chưa biết “ngộ” là trạng thái như thế nào. Tôi chỉ nghĩ “ngộ” là trạng thái mà trong đó con người ta chứng thực được sự nhất thể của vũ trụ, một cái toàn vẹn và thiêng liêng và những ai đi theo con đường tâm linh đều t́m cách tập luyện để vươn tới. * Một điểm tương đồng giữa các tôn giáo là hướng thiện. Thế nhưng có một nhận xét rằng chính ở những thánh địa của tôn giáo như Jerusalem, Nepal… lại thường tồn tại sự bất ổn. Anh thấy sao? - Đúng là Jerusalem hiện vẫn c̣n nhiều bất ổn. Trung Đông là vùng đất rất kỳ lạ trên địa cầu, nơi phát sinh ba tôn giáo lớn là Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo và Hồi giáo. Tôi không dám trả lời câu hỏi này. Tôi chỉ đặt câu hỏi: Việc ba tôn giáo cùng xuất phát từ một nơi và đều có một quan niệm “độc thần” phải chăng là nguồn gốc của những tranh chấp. C̣n những biến động tại Nepal tương đối nhỏ hơn và không xuất phát từ Phật giáo. Bởi Phật giáo không chủ trương “độc thần”, tôn trọng mọi niềm tin khác. * Một người bạn thâm giao của anh nhận xét rằng chưa một lần nghe anh nói xấu bất kỳ ai. Điều đó có đúng không? - Theo tôi, con người là sự tổng ḥa của hai mặt tốt và xấu, không ai tốt hoàn toàn và xấu hoàn toàn. Là một Phật tử, tôi tin tất cả mọi người đều có hạt nhân của sự giác ngộ. Nếu người ta có “xấu” th́ chẳng qua là kết quả của một thói quen nào đó, c̣n bản chất đích thực, sâu xa ở mỗi con người là Phật tính. Thêm nữa, cách hành xử của mỗi người đều chịu sự quy định của quá khứ. Đất nước ḿnh từng trải qua nhiều đau thương, chiến tranh, có khi cả hận thù… nên người Việt Nam có ǵ không phải cũng là do kết quả của lịch sử để lại. Chính v́ vậy mà tôi cảm thông, thương mến tất cả mọi người, kể cả những người không thích ḿnh, không phải với ḿnh. Thật tâm tôi nghĩ vậy. * “Nhân chi sơ, tính bản thiện”. Đành rằng ai cũng có Phật tính nhưng để hạt nhân giác ngộ phát triển lành mạnh th́ cần phải có chế độ chăm sóc. Với anh th́ sao? - Cái gọi là “Phật tính” sâu xa lắm, không đơn giản cho chúng ta trải nghiệm nhưng đồng thời lại chi phối chúng ta hoàn toàn. Chúng ta sống bao nhiêu đời, bao nhiêu kiếp nên hạt nhân đó bị nhiều thói quen che lấp, nên chúng ta hầu như là giống nhau về điều này. Liên tục tự vấn sẽ giúp chúng ta ư thức được ḍng tâm thức của ḿnh, để từ đó chúng ta tự giải thoát khỏi những thói quen xấu. Giả sử như một người đang giận, nếu ư thức được ḿnh đang giận th́ sẽ bớt được sự giận dữ. * Nhưng nếu biết việc ḿnh giận là đúng? - Ngang đó thôi cũng đă tốt hơn là giận mà không biết v́ sao. Tiến thêm một bước nữa là t́m hiểu tại sao ḿnh giận. Cơn giận, rồi cơn vui, cơn say… cuối cùng đều là vô thường, xuất hiện rồi ắt sẽ tan biến, có sinh tất có diệt. * Dường như anh tin vào sự luân hồi? - Vấn đề này rất sâu xa, tôi không thể nói cạn được ư ḿnh trong vài ba câu. Nhưng tôi tin thân xác này chỉ là dạng xuất hiện trong dạng vật chất của một ḍng tâm thức. Thân này có gián đoạn, sau một thời gian khoảng bảy, tám chục năm, hiếm lắm là một trăm năm cũng sẽ chết. Nhưng ḍng tâm thức đó là một sự liên tục, khi thân xác này phân ră, ḍng tâm thức khao khát sự sống, nên sẽ t́m cơ hội để có một thân mới. * Thực tế đâu đă có ai chứng minh được rằng thân xác này chỉ là chỗ trú ngụ tạm thời của một ḍng tâm thức. Nói cách khác, đâu đă có ai biết được kiếp trước của ḿnh là ǵ, kiếp sau của ḿnh ra sao? - Tôi th́ thấy điều đó rất logic. Nếu quy một đời người về một ngày, giả định giấc ngủ là cái chết, th́ ngày hôm trước cách ngày hôm sau đúng một giấc ngủ. Nếu hôm nay tôi uống rượu nhiều, ngày mai tôi bị nhức đầu, hôm nay tôi nóng giận, ngày mai trong người tôi vẫn c̣n vương vất bực dọc… Sự tiếp nối đó dễ hiểu, v́ người ta nửa tin nửa ngờ nên chuyện đó trở nên huyền bí. * Có một thời gian dài chúng ta đồng nhất văn hóa tâm linh với mê tín dị đoan. Anh nghĩ thế nào về vai tṛ của tâm linh trong đời sống đương đại? - Ở Việt Nam, theo cảm nhận của tôi, đời sống tâm linh đă trở lại trong năm, bảy năm gần đây sau một thời gian vắng mặt. Người ta bắt đầu tin rằng có một cái ǵ đó nằm đằng sau sự vận động của vật chất trần trụi. Tôi cho đó là một dấu hiệu tốt, khiến con người ta cẩn trọng hơn với những điều ḿnh đang làm và sẽ làm. Dẫu rằng đời sống tâm linh hiện c̣n khá thô sơ, nhưng tôi nghĩ nó sẽ chuyển hóa và trưởng thành. |
- Chắc chắn. Khi áp lực về đời sống vật chất giảm bớt th́ hầu như người ta đến với đời sống tâm linh, nhất là ở những người đă bước sang tuổi trung niên.
* Nghiên cứu khoa học, chuyển sang kinh doanh, rồi làm công tác dịch thuật và viết sách. Nếu xem bốn lĩnh vực này như bốn gương mặt th́ gương mặt nào khiến anh hài ḷng nhất? - Trước hết, tôi phải khẳng định rằng tất cả chúng ta đều có những gương mặt khác nhau. Tùy theo từng đối tượng và trong những thời khắc, chúng ta xuất hiện với một gương mặt khác. Nếu là một tù nhân, tôi có thể ghét người cai ngục. Nhưng biết đâu chừng ông ấy là một người cha tốt, một người chồng chung thủy, một người hết ḷng v́ bạn bè, một chiến sĩ quả cảm… Trở lại với câu hỏi của bạn, tôi cảm thấy hài ḷng nhất với vai tṛ của một người viết. Công việc này tôi làm tốt hơn mảng khoa học, kinh doanh và dịch thuật bởi qua đó tôi tiếp cận được nhiều người nhất… * Người ta thường nói không ai hiểu ḿnh bằng chính ḿnh. Theo anh, bốn gương mặt đó có đồng quy không? - Nói chung, ai cũng thế, những vai tṛ của mỗi người tuy có khác nhau nhưng đều xuất phát từ một ḍng tâm thức duy nhất. Tôi nghĩ chúng không chỏi lẫn nhau. * Anh cũng là một con người lịch sử và dành nhiều năm nghiên cứu về Phật giáo. Nguyễn Tường Bách trong đạo và đời có ǵ khác nhau? - Với tôi, đạo và đời không có sự phân biệt. Thế giới ta đang sống chính là pháp giới. Nếu sống thực với ḿnh th́ cuộc đời và tâm thức phải khớp với nhau. Người ta không thể trong đầu suy nghĩ đạo lư mà bên ngoài làm điều giả dối. * Nhưng có vẻ trong cuộc sống không phải lúc nào người ta cũng nói đúng, nói hết những điều người ta đang nghĩ. - Đạo Phật chia làm ba b́nh diện: thân, khẩu và ư. Ba b́nh diện này liên hệ với nhau, trong đầu (ư) nghĩ thế nào th́ phát xuất ra lời (khẩu) và hành động (thân). Trong một t́nh huống nào đó, v́ một lư do nào đó, người ta phải nói khác, phải hành động khác với suy nghĩ th́ hẳn là họ phải rất khó chịu. Trong thâm tâm, tôi vẫn tin ai cũng muốn sống thực với ḷng ḿnh. * Hôm nay là Valentine - ngày T́nh yêu. Nhân tiện xin hỏi anh quan niệm thế nào về t́nh yêu? - Tôi cho rằng t́nh yêu là một trạng thái của tâm có thực nhưng chỉ những ai thật may mắn mới có cơ hội chứng thực. Trạng thái mà người ta thường gọi là “yêu thương” thực ra lại là yêu chính bản thân ḿnh. Đạo Phật quan niệm t́nh yêu là sự cho đi mà không màng đến chuyện đền đáp. C̣n người phương Tây có một câu nói: “Yêu là không bao giờ phải nói hối tiếc”. * Câu hỏi này khá riêng tư. Anh có phải là người may mắn trong t́nh yêu? - Tôi xin giữ sự riêng tư này cho ḿnh. * Xuân này anh bước sang tuổi 60. Nếu làm một cuộc tổng kết khép lại những năm tháng bôn ba ở nước ngoài, anh sẽ nói ǵ? - Tôi có may mắn sống trong những nền văn hóa khác nhau. Tôi mong những người trẻ có cơ hội sống trong những nền văn hóa khác trong một khoảng thời gian hoặc dài hoặc ngắn, nói tiếng nói của người ta, t́m hiểu văn hóa của người ta, qua đó cảm nhận được tính cách của người Việt Nam rơ ràng hơn, khách quan hơn. Ra ngoài không phải là xa Việt Nam. Đi để nh́n lại, để tạo cơ hội nh́n rơ con người ḿnh nhiều hơn. Có xa gia đ́nh mới thấy yêu gia đ́nh của ḿnh thế nào, có xa đất nước ḿnh mới thấy yêu đất nước ḿnh như thế nào. * Một câu hỏi cuối cùng. Sau Mùi hương trầm, Lưới trời ai dệt… những bạn đọc yêu mến anh có thể chờ đợi ǵ trong năm Mậu Tư này? - Tôi chưa nghĩ ra sẽ viết cái ǵ. Trước giờ, tôi chỉ viết những ǵ ḿnh đă chứng thực và cảm khái. Trong tương lai, có lẽ tôi vẫn tiếp tục trung thành với tinh thần đó. * Xin cảm ơn anh! |
6 đạo lư đơn giản của Phật gia
giúp chúng ta thay đổi cuộc đời Cuộc sống xô bồ đôi khi khiến con người ta mất đi phương hướng, rơi vào trạng thái mệt mỏi, buồn chán. Những giáo lư đạo Phật dưới đây sẽ giúp bạn thay đổi cuộc đời ḿnh theo hướng tích cực hơn. Thay đổi cuộc đời với giáo lư đạo Phật đơn giản. (Ảnh: Internet) 1. Cảm ơn thiên nhiên v́ đă cung cấp thức ăn cho ḿnh Hăy luôn biết cảm ơn thiên nhiên v́ những ǵ chúng mang lại cho bạn. Nếu không có thiên nhiên bạn sẽ chẳng thể tồn tại trên đời. 2. Biết dừng lại, lắng nghe và điềm tĩnh Luôn thận trọng với phát ngôn của ḿnh. Khi cảm thấy ḿnh sắp nói ra lời bất hảo, hăy biết cách kiềm chế mà dừng lại để cân nhắc xem có đáng tổn đức v́ khẩu nghiệp hay không. Cố gắng nói những lời vui vẻ, thiện ư, tránh làm tổn thương người khác gây khẩu nghiệp. Nhẫn nại lắng nghe ư kiến người khác để có thể hiểu và đồng cảm. 3. Hăy biết ơn Luôn ư thức được ḿnh đang sở hữu ǵ và được giúp đỡ ǵ. Con người trong cuộc đời luôn gắn liền với xă hội, có thể nhận được tương trợ từ người khác. Một khi hàm ơn cần tỏ thái độ biết ơn và đền đáp nếu có cơ hội. Biết ơn là mỹ đức giúp con người hướng thiện và chỉ có ở những người thiện lương. Người vô ơn sẽ không bao giờ được phúc báo và chắc chắn sẽ tạo nghiệp sau này. 4. Luôn sống lương thiện và ḥa nhă với mọi người Hăy luôn sống lương thiện, sẵn ḷng tương trợ người gặp khó khăn. Một cá nhân nếu đối xử ḥa nhă với mọi người sẽ luôn được người người yêu mến. Làm từ thiện xuất phát từ trong tâm chắc chắn sẽ được phúc báo. Hăy ghi nhớ điều này để rộng mở tấm ḷng, chắc chắn bạn sẽ không bao giờ thiệt tḥi. 5. Luôn nỗ lực khai mở trí tuệ Người có trí tuệ sẽ giúp ích cho xă hội và bản thân. Đừng ngại ngần học hỏi và trau dồi kiến thức bởi c̣n có quá nhiều thứ con người chưa thể biết hết về cuộc sống này. Việc nỗ lực học hỏi và khai mở trí tuệ là nền tảng để con người tiến xa hơn, vươn tới những chân trời mới. 6. Đừng ngại thay đổi Cuộc sống luôn đổi thay và việc chấp nhận nó cũng là một nỗ lực đáng ghi nhận của con người. Nên biết trân quư hiện tại, lưu giữ và trân trọng quá khứ thay v́ hoài niệm quá độ. Hướng tới tương lai với tâm thái từ bi và hướng thiện. Theo minhbao.net |
6 đạo lư đơn giản của Phật gia
giúp chúng ta thay đổi cuộc đời Cuộc sống xô bồ đôi khi khiến con người ta mất đi phương hướng, rơi vào trạng thái mệt mỏi, buồn chán. Những giáo lư đạo Phật dưới đây sẽ giúp bạn thay đổi cuộc đời ḿnh theo hướng tích cực hơn. Thay đổi cuộc đời với giáo lư đạo Phật đơn giản. (Ảnh: Internet) 1. Cảm ơn thiên nhiên v́ đă cung cấp thức ăn cho ḿnh Hăy luôn biết cảm ơn thiên nhiên v́ những ǵ chúng mang lại cho bạn. Nếu không có thiên nhiên bạn sẽ chẳng thể tồn tại trên đời. 2. Biết dừng lại, lắng nghe và điềm tĩnh Luôn thận trọng với phát ngôn của ḿnh. Khi cảm thấy ḿnh sắp nói ra lời bất hảo, hăy biết cách kiềm chế mà dừng lại để cân nhắc xem có đáng tổn đức v́ khẩu nghiệp hay không. Cố gắng nói những lời vui vẻ, thiện ư, tránh làm tổn thương người khác gây khẩu nghiệp. Nhẫn nại lắng nghe ư kiến người khác để có thể hiểu và đồng cảm. 3. Hăy biết ơn Luôn ư thức được ḿnh đang sở hữu ǵ và được giúp đỡ ǵ. Con người trong cuộc đời luôn gắn liền với xă hội, có thể nhận được tương trợ từ người khác. Một khi hàm ơn cần tỏ thái độ biết ơn và đền đáp nếu có cơ hội. Biết ơn là mỹ đức giúp con người hướng thiện và chỉ có ở những người thiện lương. Người vô ơn sẽ không bao giờ được phúc báo và chắc chắn sẽ tạo nghiệp sau này. 4. Luôn sống lương thiện và ḥa nhă với mọi người Hăy luôn sống lương thiện, sẵn ḷng tương trợ người gặp khó khăn. Một cá nhân nếu đối xử ḥa nhă với mọi người sẽ luôn được người người yêu mến. Làm từ thiện xuất phát từ trong tâm chắc chắn sẽ được phúc báo. Hăy ghi nhớ điều này để rộng mở tấm ḷng, chắc chắn bạn sẽ không bao giờ thiệt tḥi. 5. Luôn nỗ lực khai mở trí tuệ Người có trí tuệ sẽ giúp ích cho xă hội và bản thân. Đừng ngại ngần học hỏi và trau dồi kiến thức bởi c̣n có quá nhiều thứ con người chưa thể biết hết về cuộc sống này. Việc nỗ lực học hỏi và khai mở trí tuệ là nền tảng để con người tiến xa hơn, vươn tới những chân trời mới. 6. Đừng ngại thay đổi Cuộc sống luôn đổi thay và việc chấp nhận nó cũng là một nỗ lực đáng ghi nhận của con người. Nên biết trân quư hiện tại, lưu giữ và trân trọng quá khứ thay v́ hoài niệm quá độ. Hướng tới tương lai với tâm thái từ bi và hướng thiện |
Truy T́m Tự Ngă
Thích Tuệ Sỹ Chúng ta hăy khởi đầu đọc kinh Kim-cang như một tác phẩm văn học. Giá trị văn học là sự biểu hiện thẩm mỹ của nội dung tư tưởng. Kinh Kim-cang được soạn tập bằng tiếng Phạn tiêu chuẩn, nhưng rất tiếc chúng ta không thông thạo thứ cổ ngữ này, nên cũng chắc chắn là không thể hiểu hết những tư tưởng ẩn áo của kinh hàm chứa trong các từ ngữ và các câu văn. Như người không biết chữ Hán mà đọc thơ Đường qua một bản dịch th́ không thể thưởng thức hết giá trị của bài thơ. Lời thơ là lời của phàm phu mà c̣n vậy, huống chi lời kinh là lời của Phật. Tuy nhiên, không hiểu chữ Hán th́ đọc thơ Đường qua các bản dịch cũng được. Nhưng cũng nên nói thêm là thế giới xưa nay chưa có Huệ Năng thứ hai. Kinh điển Nguyên thủy và Đại thừa được kết tập không giống nhau. Kinh điển Nguyên thủy được kết tập theo dạng truyền khẩu; có những nét đẹp của nền văn học truyền khẩu. Kinh điển Đại thừa phần lớn được kư tải bằng văn tự, có những nét đẹp riêng của văn tự. Văn học Đại thừa xuất hiện vào giai đoạn mà văn học Ấn Độ nói chung phát triển đến một h́nh thức nhất định, với văn chương thi ca, các thể loại về kịch, truyện, vốn rất ít được phổ biến trong thời Phật. Như kinh Pháp hoa chẳng hạn, mở đầu bằng nhân duyên Phật phóng quang, sau đó ngài Di-lặc hỏi, Văn-thù trả lời. Đó là phần mở đầu giới thiệu, như thường được thấy trong các thể loại kịch cổ. Trong kinh Kim-cang, chúng ta sẽ thấy không giống như kinh điển Đại Thừa khác, mà lại gần với Nguyên thủy ở chỗ Phật ôm b́nh bát khất thực xong rồi trở về Tinh xá. Sau bữa ăn, các vị tỳ-kheo thường tập hợp tại giảng đường để thảo luận giáo lư. Bấy giờ, trong đại chúng có sự hiện diện của Tu-bồ-đề; và ngài bắt đầu thưa hỏi. Ở đây, không mở đầu bằng sự phóng quang, hay những thần thông biến hóa khác. Nh́n từ ư nghĩa văn học, người ta giải thích rằng, những vấn đề được nêu trong kinh Kim-cang là những sự việc trong đời sống, là những cái ăn, cái uống, nghỉ ngơi, không phải trong thế giới huyền bí kỳ ảo như là của Hoa nghiêm, Pháp hoa. C̣n một nghĩa nữa mà chúng ta thấy có quan hệ đến lịch sử văn học. Trong các kinh điển Nguyên thủy, các vị tỳ-kheo buổi trưa sau khi thọ thực xong, nếu không tụ tập tại giảng đường, th́ thường vắt tọa cụ trên vai, đi vào rừng, t́m đến một gốc cây mà ngồi nghỉ trưa. Có khi đức Phật ngồi ở một gốc cây, và các ngài Xá-lợi-phất, Mục-kiền-liên, cũng ngồi ở một gốc cây gần đó. Cho đến xế chiều, các tỳ-kheo ngồi gần đó liền đi tới ngài Xá-lợi-phất, tới đức Phật để đảnh lễ, hoặc thưa hỏi giáo lư. Trong kinh Kim-cang cũng thế; các tỳ-kheo tụ tập quanh đức Phật để chờ nghe Phật giảng Pháp Trong truyền thống Ấn Độ, các buổi giảng hay các lớp học của những người Bà-la-môn thường diễn ra giữa khu rừng, giữa cảnh thiên nhiên. Một lớp các đạo sĩ sống trong rừng, giảng giải ư nghĩa cũng như nghi thức Vệ-đà; tư tưởng triết học tôn giáo của họ được soạn tập thành bộ Sâm lâm thư. Đó là bộ Thánh điển về sau phát triển thành các Upanishad, tức Áo nghĩa thư. Chúng ta nên hiểu tổng quát về Upanishad hay Áo nghĩa thư v́ nó liên hệ tới kinh Kim-cang rất nhiều, là điểm để chúng ta có thể tin là kinh Kim-cang thật sự do Phật nói hay không. Một số vị nhận định kinh điển Bát-nhă từ h́nh thức kết cấu văn học đến nội dung tư tưởng, so sánh với các tập Upanishad, rồi kết luận Kim-cang cũng như toàn hệ Bát-nhă chỉ là một bộ phận của Upanishad, hay phỏng theo Upanishad; nghĩa là, không phải Phật thuyết. Upanishad là giai đoạn phát triển cao của tư duy Ấn Độ, bắt đầu từ Vệ-đà. Có tất cả bốn bộ Vệ-đà, nhưng trong thời Phật chỉ mới xuất hiện có ba, mà kinh Phật gọi là Tam minh. Bà-la-môn tam minh là người thông thạo ba bộ Vệ-đà. “Minh” là từ Hán dịch của Vệ-đà. Thời Phật, chưa xuất hiện Upanishad. Trên kia, chúng ta đă nói đến Sâm lâm thư. Đây là từ dịch tiếng Phạn Aranyaka. Ở nơi khác, chúng ta có nói các tỳ-kheo a-lan-nhă sống trong rừng thời đức Phật. A-lan-nhă là từ phiên âm của aranyaka. Luật tạng có kể, một thời, đức Phật nhập thất, không một tỳ-kheo nào được phép đến gần hương thất của Phật, trừ vị thị giả. Bấy giờ có một nhóm ba chục vị là những tỳ kheo a-lan-nhă đến thăm Phật. V́ Phật đang nhập thất, nên các vị tỳ-kheo tại trú xứ này ngăn cản. Nhưng các tỳ-kheo a-lan-nhă nói, họ được Phật cho phép đến gặp Ngài bất cứ lúc nào. V́ các vị này chỉ sống trong rừng nên ít có cơ hội gặp Phật. Rồi họ vẫn tới gơ cửa hương thất. Thật đáng kinh ngạc, từ trong thất đức Phật liền mở cửa. Đức Phật truyền dạy những pháp ǵ cho các tỳ-kheo A-lan-nhă? Không có kinh điển nào tường thuật. Đức Phật đă có biệt thị đối với họ, tất cũng có giáo pháp biệt truyền cho họ. Pháp ấy là pháp ǵ? Kinh điển Nguyên thủy không đề cập. Ngài Tu-bồ-đề cũng là một tỳ-kheo a-lan-nhă, như được xác định chính trong kinh Kim-cang. Truyền thống Pāli cũng xác nhận điều này. Các tỳ-kheo a-lan-nhă thường tu tập Không tam muội, như được Phật nói trong kinh Đại không, Trung A-hàm. Sau thời Phật, các Trưởng lăo chủ tŕ cuộc kết tập thứ hai cũng phần lớn tu tập Không tam muội, như được ghi chép trong Luật tạng. Các vị này cũng sống trong rừng. Không tam muội là thiền định y trên hành tướng vô ngă. Không và vô ngă là giáo nghĩa căn bản trong kinh Kim-cang. Kinh nói: Hết thảy pháp hữu vi đều là như chiêm bao, như huyễn thuật, v.v...; đó là nói về giáo nghĩa Tánh không và Vô ngă bằng kinh nghiệm trực giác hay thực chứng. Giáo nghĩa này về sau được các Bà-la-môn học Vệ-đà thay thế bằng học thuyết như huyễn tức māyā và hữu ngă tức ātman. Những điểm tư tưởng này là tinh yếu của các tập Upanishad. Nói một cách đại cương, thế giới này chỉ là huyễn hóa, vậy ta là ai, hay ta là cái ǵ, trong tấn tuồng huyễn hóa này? |
Như vậy có thể thấy ảnh hưởng của các tỳ-kheo a-lan-nhă đối với các đạo sĩ soạn tập Sâm lâm thư để rồi phát triển thành tư tưởng triết học Upanishad. Thế nhưng, về sau do sự phục hồi địa vị của giai cấp Bà-la-môn, những người Ấn Độ giáo thâu thái rất nhiều giáo nghĩa của Phật trong đó có giáo nghĩa Tánh không diễn thành như huyễn, rồi cho rằng tư tưởng Không trong các bộ Bát-nhă là do ảnh hưởng của Upanishad. Cũng có nhiều Phật tử tin điều này nên cho rằng kinh điển Bát-nhă cũng như của cả Đại thừa chịu ảnh hưởng của Bà-la-môn giáo, thay v́ ngược lại.
Vậy, Upanishad là phản ứng của các Bà-la-môn, họ vay mượn giáo nghĩa Tánh không tức Vô ngă trong các kinh Bát-nhă. V́ phủ nhận sự tồn tại của tự ngă thường hằng là phủ nhận luôn cả sự tồn tại của Brahman, là Thượng đế Sáng tạo. Ngay cả trong Phật giáo, sau khi Phật nhập niết-bàn, trong nội bộ Phật giáo đă xuất hiện một số bộ phái chấp nhận có tự ngă hay ātman, như Độc tử bộ hay Hóa địa bộ. Những bộ phái này lư luận rằng, nếu không tồn tại một tự ngă, không có một cái tôi thường hằng bất biến, vậy ai hay cái ǵ luân hồi, lang thang ch́m nổi trong biển sinh tử? Cũng nên biết rằng tự ngă hay ātman trong tư tưởng tôn giáo Ấn Độ là cái mà trong các tôn giáo, Đông cũng như Tây, hiểu là linh hồn. Cho nên, có linh hồn mới có đầu thai, mới có việc sinh lên Thiên đường hay đọa địa ngục như là hậu quả của hành vi tội hay phước. Giáo nghĩa Phật dạy, có tác nghiệp thiện ác, có quả báo lành dữ, nhưng không có người hành động, không có người thọ quả. Đây là điều rất khó hiểu. Chúng ta nên đi từ cái dễ, rồi đến cái khó. Cái dễ hiểu là tất cả đều có một cái tôi: tôi đi, tôi đứng, tôi ăn, tôi ngủ, v.v... Nhưng khi người ta ngủ, mà ngủ như không chiêm bao, th́ h́nh như cái tôi này biến mất. Hoặc như người bị tai nạn mà mất trí nhớ, không c̣n nhớ ra ḿnh là ai. Nếu được chữa trị, trí nhớ phục hồi, bấy giờ vẫn là cái tôi như khi trước. Rồi khi người ta chết, cái tôi ấy c̣n hay không? Thừa nhận c̣n, tức là thừa nhận có linh hồn tồn tại bất biến, khi thức cũng như khi ngủ, lúc c̣n sống cũng như sau khi chết. Đấy là kinh nghiệm thường nhật về một cái tôi. Kinh nghiệm ấy là sự tích lũy trong một đời người những hoài niệm, những đau khổ, hạnh phúc, những danh vọng, khốn cùng. Từ những kinh nghiệm tích lũy ấy mà h́nh thành ư tưởng về một cái tôi thường hằng. Trong tŕnh độ thấp nhất, cái tôi ấy được đồng hóa với thân xác và những sở hữu cho thân xác. Vị đại hoàng đế có cả một đế quốc: ta và đế quốc của ta. Nhưng một khi thân xác này tan ră, mà chắc chắn là như vậy, th́ ta là ai, mà đế quốc này là ǵ? Những hoàng đế ấy, như Tần Thủy Hoàng, Hán Vũ Đế, Thành Cát Tư Hăn, tin vào một cái ta và thân xác ta có thể tồn tại lâu dài, v́ không muốn cái danh vọng, quyền lực đang có mất đi; họ đi t́m đạo sỹ, cầu thuốc trường sinh. Những người đi t́m trường sinh ấy, bây giờ ở đâu? Lại c̣n những người khác, giàu sang có cả một cơ đồ, nhưng khi thị trường chứng khoán sụp đổ, nhảy lầu tự tử. Ta và tài sản của ta; cái này mất th́ cái kia cũng không c̣n lư do tồn tại. Thật sự th́ ở đây ta là ai, trong cái cơ đồ phú quư ấy? Với một hạng người khác, ta là danh, đă sinh ra trong trời đất, th́ phải có danh ǵ với núi sông. Một mai vật đổi sao dời, để bảo tồn danh tiết, họ đâm cổ tự sát. Vậy, ta là ǵ trong cái danh này? Với những tín đồ tôn giáo tin vào một linh hồn bất tử, một cái ta tồn tại trên thiên đường, hưởng những lạc thú mà Thượng đế ban cho v́ đă biết phục tùng Thiên ư. V́ thế họ sẵn sàng giết đồng loại để chinh phục nước Chúa dưới trần gian. Ta là ai, ta là cái ǵ, để v́ phục vụ nó, bảo tồn nó, mà tự gây khổ cho ḿnh, và cũng gây khổ cho người? Có chăng một cái ta thường hằng, siêu việt thân xác này, và tâm trí này, để cho mọi hành vi trong một đời người, dù thiện hay ác, ngu hay trí, chỉ nhằm mục đích là phục vụ nó, v́ ích lợi của nó, v́ hạnh phúc của nó, v́ danh dự của nó, v́ quyền lực của nó? Trước khi muốn hỏi ta là ai, trước hết nên hỏi, từ đâu có ư tưởng về cái ta ấy? Có một người mới mua về một con chó, đặt tên cho nó Lucky. Ban đầu, gọi Lucky, nó dửng dưng, vô cảm. Dần dần, nghe hai tiếng Lucky, nó mừng rỡ, ngoắt đuôi. Nó đă hiểu Lucky là cái ǵ, và như vậy nó cũng hiểu nó là cái ǵ. Nó h́nh thành một cái vỏ tự ngă mới qua một cái tên gọi mới. Trước khi có một tên gọi, nó vẫn tồn tại, và tự bảo vệ sự tồn tại ấy. Nó t́m thức ăn, t́m chỗ ngủ, và cắn bất cứ ai đến gần như muốn đe dọa, uy hiếp nó. Khi được đặt tên, toàn thể sự tồn tại ấy bây giờ tồn tại dưới một cái tên gọi Lucky. Dù vậy, nếu có ai xúc phạm đến cái tên Lucky, nó không có phản ứng ǵ. Nhưng với một con người, khi cái tên gọi, một cái danh ǵ đó, mà bị xúc phạm, th́ hăy coi chừng. Tất nhiên, con người cho đến một tuổi nào đó mới biết nó tên ǵ, cũng như con Lucky vậy. Rơ ràng, cái danh mang nội hàm tự ngă ấy chỉ là hư danh, nhưng con người cũng như vậy đau khổ hay hạnh phúc bởi chính cái hư danh đó. Một ông thầy giáo có cái ngă là thầy giáo. Ai xúc phạm đến danh từ thầy giáo, chức nghiệp nhà giáo, người ấy phải bị khiển trách. Nó là ông vua, nhưng ban đêm lẻn ra ngoài thành chơi. Dân nào không biết mà đối xử vô lễ như với dân thường, hăy coi chừng. Tự ngă chỉ là một cái danh, và đó là giả danh do nghề nghiệp, hay do chỗ ngồi, chỗ đứng giữa mọi người mà đạt thành. Cái giả danh chỉ mới h́nh thành trong một đời người thôi, mà đă khó quên, khó trừ như vậy; nếu là cái ngă được tích lũy trong nhiều đời, tất không dễ ǵ trừ bỏ. Cái ngă của ông xă trưởng chỉ to bằng cái xă của ông. Cái ngă của một quốc vương to bằng cái vương quốc của ông. Cái ngă của một nhà thông kim bác cổ th́ dài bằng thời gian kim cổ, rộng bằng không gian đông tây. Cái ngă của một chúng sinh luân hồi trong tam giới, tất cũng lớn bằng cả tam giới. Cái ngă ấy không phải dễ nhận ra. Không nhận ra nó, để thấy nó là thật hay giả, th́ cũng không thể tận cùng biên giới đau khổ. Trong kinh Phật có một câu chuyện: Một thiên thần kia, hiện đến Phật, nói rằng trong quá khứ, ông là một tiên nhân, có tên là Ngựa Đỏ, có phép thần thông quảng đại. Ông muốn thấy được biên tế vũ trụ, để thấy được biên tế khổ, và chấm dứt khổ. Thế là ông bắt đầu đi tìm biên tế của vũ trụ. Tuổi thơ của ông bấy giờ dài đến một đại kiếp, đại khái là tỷ tỷ năm, nhưng không bao giờ thấy được cái biên tế của vũ trụ. Rồi ông hỏi Phật: “Có cần đi suốt cái biên tế vũ trụ này mới chấm dứt khổ không?” Phật xác nhận rằng: “Nếu không thấy được cái biên tế của vũ trụ th́ không chấm dứt được khổ”. |
Đức Phật lại nói thêm:
“Nhưng không cần. Chỉ trên cái thân cao một tầm này, với năm uẩn nầy, ta có thể biết được thế gian sinh, thế gian diệt”. Điều đó có nghĩa rằng, thân thể này, với xúc cảm này, với tư duy này, với nhận thức này, là tập hợp tích lũy cả một khối kinh nghiệm lớn bằng biên tế vũ trụ. Cái khối ấy đông kết thành cái vỏ cứng dày. Nó chỉ có thể bị đập vỡ bằng chày Kim-cang mà thôi. Nói tóm lại, giáo nghĩa trong kinh Kim-cang bắt đầu bằng sự đối trị tự ngă: vô ngă tưởng, vô nhân tưởng… Trong các tôn giáo, trong mỗi hệ thống tư tưởng triết học, đều có riêng một quan niệm về tự ngă. Trong nhiều tôn giáo, tự ngă là linh hồn do Thượng đế ban cho. Giữ cho linh hồn đừng bị mất, để sau này được hưởng ân phước của Thượng đế, đó là mục đích đời người. Trong Nho giáo, người quân tử phải biết lập thân và lập danh. Lập thân cho hiện tại, lập danh cho hậu thế. Đó là xác lập tự ngă trong xă hội. Lăo Tử nói: ta có đại hoạn v́ ta có thân. Nếu ta không có thân, nào đâu có đại hoạn? Đó là hăy sống trọn tuổi trời chớ đuổi theo hư danh, hăy để cho thân và danh cùng mục nát với cỏ cây. Các đạo sĩ Upanishad đi t́m cái tự ngă chân thật là ǵ. Vượt ra ngoài cái tôi trong đời sống thường nhật, và cái tôi lang thang trong luân hồi để chịu đau khổ, có hay không có một cái tôi thường hằng, chân thật? Cái tôi như giọt nước biển bị cô lập trong một cái vỏ cứng nhỏ mọn, vô nghĩa, trôi nổi bồng bềnh trong đại dương; để rồi khi cái vơ cứng ấy đạp vỡ, giọt nước ấy sẽ ḥa tan vào nước biển trong đại dương. Khi ấy, Tiểu ngă ḥa tan vào Đại ngă. Trong Phật giáo, Tiểu ngă hay Đại ngă, chỉ là những khái niệm giả danh. Nhưng cái giả danh được đông kết bởi tích lũy vô số vọng tưởng điên đảo. Cái ngă được h́nh thành trong đời này, do ảnh hưởng truyền thống, tôn giáo, tư tưởng, xă hội, để từ đó h́nh thành một nhân cách, một linh hồn, và rồi chấp chặt vào đó để mà tồn tại. Cái đó được gọi là phân biệt ngă chấp. Cái ngă do tích lũy từ điên đảo vọng tưởng nhiều đời, h́nh thành bản năng khát vọng sinh tồn nơi cả những sinh vật li ti nhất; đó là câu sinh ngă chấp. V́ vậy, không cần đi t́m ở đâu Tiểu ngă và Đại ngă, mà cần diệt trừ khái niệm giả danh bởi vọng tưởng điên đảo. |
Truy T́m Tự Ngă - Thích Tuệ Sỹ
Truy T́m Tự Ngă Thích Tuệ Sỹ Chúng ta hăy khởi đầu đọc kinh Kim-cang như một tác phẩm văn học. Giá trị văn học là sự biểu hiện thẩm mỹ của nội dung tư tưởng. Kinh Kim-cang được soạn tập bằng tiếng Phạn tiêu chuẩn, nhưng rất tiếc chúng ta không thông thạo thứ cổ ngữ này, nên cũng chắc chắn là không thể hiểu hết những tư tưởng ẩn áo của kinh hàm chứa trong các từ ngữ và các câu văn. Như người không biết chữ Hán mà đọc thơ Đường qua một bản dịch th́ không thể thưởng thức hết giá trị của bài thơ. Lời thơ là lời của phàm phu mà c̣n vậy, huống chi lời kinh là lời của Phật. Tuy nhiên, không hiểu chữ Hán th́ đọc thơ Đường qua các bản dịch cũng được. Nhưng cũng nên nói thêm là thế giới xưa nay chưa có Huệ Năng thứ hai. Kinh điển Nguyên thủy và Đại thừa được kết tập không giống nhau. Kinh điển Nguyên thủy được kết tập theo dạng truyền khẩu; có những nét đẹp của nền văn học truyền khẩu. Kinh điển Đại thừa phần lớn được kư tải bằng văn tự, có những nét đẹp riêng của văn tự. Văn học Đại thừa xuất hiện vào giai đoạn mà văn học Ấn Độ nói chung phát triển đến một h́nh thức nhất định, với văn chương thi ca, các thể loại về kịch, truyện, vốn rất ít được phổ biến trong thời Phật. Như kinh Pháp hoa chẳng hạn, mở đầu bằng nhân duyên Phật phóng quang, sau đó ngài Di-lặc hỏi, Văn-thù trả lời. Đó là phần mở đầu giới thiệu, như thường được thấy trong các thể loại kịch cổ. Trong kinh Kim-cang, chúng ta sẽ thấy không giống như kinh điển Đại Thừa khác, mà lại gần với Nguyên thủy ở chỗ Phật ôm b́nh bát khất thực xong rồi trở về Tinh xá. Sau bữa ăn, các vị tỳ-kheo thường tập hợp tại giảng đường để thảo luận giáo lư. Bấy giờ, trong đại chúng có sự hiện diện của Tu-bồ-đề; và ngài bắt đầu thưa hỏi. Ở đây, không mở đầu bằng sự phóng quang, hay những thần thông biến hóa khác. Nh́n từ ư nghĩa văn học, người ta giải thích rằng, những vấn đề được nêu trong kinh Kim-cang là những sự việc trong đời sống, là những cái ăn, cái uống, nghỉ ngơi, không phải trong thế giới huyền bí kỳ ảo như là của Hoa nghiêm, Pháp hoa. C̣n một nghĩa nữa mà chúng ta thấy có quan hệ đến lịch sử văn học. Trong các kinh điển Nguyên thủy, các vị tỳ-kheo buổi trưa sau khi thọ thực xong, nếu không tụ tập tại giảng đường, th́ thường vắt tọa cụ trên vai, đi vào rừng, t́m đến một gốc cây mà ngồi nghỉ trưa. Có khi đức Phật ngồi ở một gốc cây, và các ngài Xá-lợi-phất, Mục-kiền-liên, cũng ngồi ở một gốc cây gần đó. Cho đến xế chiều, các tỳ-kheo ngồi gần đó liền đi tới ngài Xá-lợi-phất, tới đức Phật để đảnh lễ, hoặc thưa hỏi giáo lư. Trong kinh Kim-cang cũng thế; các tỳ-kheo tụ tập quanh đức Phật để chờ nghe Phật giảng Pháp Trong truyền thống Ấn Độ, các buổi giảng hay các lớp học của những người Bà-la-môn thường diễn ra giữa khu rừng, giữa cảnh thiên nhiên. Một lớp các đạo sĩ sống trong rừng, giảng giải ư nghĩa cũng như nghi thức Vệ-đà; tư tưởng triết học tôn giáo của họ được soạn tập thành bộ Sâm lâm thư. Đó là bộ Thánh điển về sau phát triển thành các Upanishad, tức Áo nghĩa thư. Chúng ta nên hiểu tổng quát về Upanishad hay Áo nghĩa thư v́ nó liên hệ tới kinh Kim-cang rất nhiều, là điểm để chúng ta có thể tin là kinh Kim-cang thật sự do Phật nói hay không. Một số vị nhận định kinh điển Bát-nhă từ h́nh thức kết cấu văn học đến nội dung tư tưởng, so sánh với các tập Upanishad, rồi kết luận Kim-cang cũng như toàn hệ Bát-nhă chỉ là một bộ phận của Upanishad, hay phỏng theo Upanishad; nghĩa là, không phải Phật thuyết. Upanishad là giai đoạn phát triển cao của tư duy Ấn Độ, bắt đầu từ Vệ-đà. Có tất cả bốn bộ Vệ-đà, nhưng trong thời Phật chỉ mới xuất hiện có ba, mà kinh Phật gọi là Tam minh. Bà-la-môn tam minh là người thông thạo ba bộ Vệ-đà. “Minh” là từ Hán dịch của Vệ-đà. Thời Phật, chưa xuất hiện Upanishad. Trên kia, chúng ta đă nói đến Sâm lâm thư. Đây là từ dịch tiếng Phạn Aranyaka. Ở nơi khác, chúng ta có nói các tỳ-kheo a-lan-nhă sống trong rừng thời đức Phật. A-lan-nhă là từ phiên âm của aranyaka. Luật tạng có kể, một thời, đức Phật nhập thất, không một tỳ-kheo nào được phép đến gần hương thất của Phật, trừ vị thị giả. Bấy giờ có một nhóm ba chục vị là những tỳ kheo a-lan-nhă đến thăm Phật. V́ Phật đang nhập thất, nên các vị tỳ-kheo tại trú xứ này ngăn cản. Nhưng các tỳ-kheo a-lan-nhă nói, họ được Phật cho phép đến gặp Ngài bất cứ lúc nào. V́ các vị này chỉ sống trong rừng nên ít có cơ hội gặp Phật. Rồi họ vẫn tới gơ cửa hương thất. Thật đáng kinh ngạc, từ trong thất đức Phật liền mở cửa. Đức Phật truyền dạy những pháp ǵ cho các tỳ-kheo A-lan-nhă? Không có kinh điển nào tường thuật. Đức Phật đă có biệt thị đối với họ, tất cũng có giáo pháp biệt truyền cho họ. Pháp ấy là pháp ǵ? Kinh điển Nguyên thủy không đề cập. Ngài Tu-bồ-đề cũng là một tỳ-kheo a-lan-nhă, như được xác định chính trong kinh Kim-cang. Truyền thống Pāli cũng xác nhận điều này. Các tỳ-kheo a-lan-nhă thường tu tập Không tam muội, như được Phật nói trong kinh Đại không, Trung A-hàm. Sau thời Phật, các Trưởng lăo chủ tŕ cuộc kết tập thứ hai cũng phần lớn tu tập Không tam muội, như được ghi chép trong Luật tạng. Các vị này cũng sống trong rừng. Không tam muội là thiền định y trên hành tướng vô ngă. Không và vô ngă là giáo nghĩa căn bản trong kinh Kim-cang. Kinh nói: Hết thảy pháp hữu vi đều là như chiêm bao, như huyễn thuật, v.v...; đó là nói về giáo nghĩa Tánh không và Vô ngă bằng kinh nghiệm trực giác hay thực chứng. Giáo nghĩa này về sau được các Bà-la-môn học Vệ-đà thay thế bằng học thuyết như huyễn tức māyā và hữu ngă tức ātman. Những điểm tư tưởng này là tinh yếu của các tập Upanishad. Nói một cách đại cương, thế giới này chỉ là huyễn hóa, vậy ta là ai, hay ta là cái ǵ, trong tấn tuồng huyễn hóa này |
Đức Phật lại nói thêm:
“Nhưng không cần. Chỉ trên cái thân cao một tầm này, với năm uẩn nầy, ta có thể biết được thế gian sinh, thế gian diệt”. Điều đó có nghĩa rằng, thân thể này, với xúc cảm này, với tư duy này, với nhận thức này, là tập hợp tích lũy cả một khối kinh nghiệm lớn bằng biên tế vũ trụ. Cái khối ấy đông kết thành cái vỏ cứng dày. Nó chỉ có thể bị đập vỡ bằng chày Kim-cang mà thôi. Nói tóm lại, giáo nghĩa trong kinh Kim-cang bắt đầu bằng sự đối trị tự ngă: vô ngă tưởng, vô nhân tưởng… Trong các tôn giáo, trong mỗi hệ thống tư tưởng triết học, đều có riêng một quan niệm về tự ngă. Trong nhiều tôn giáo, tự ngă là linh hồn do Thượng đế ban cho. Giữ cho linh hồn đừng bị mất, để sau này được hưởng ân phước của Thượng đế, đó là mục đích đời người. Trong Nho giáo, người quân tử phải biết lập thân và lập danh. Lập thân cho hiện tại, lập danh cho hậu thế. Đó là xác lập tự ngă trong xă hội. Lăo Tử nói: ta có đại hoạn v́ ta có thân. Nếu ta không có thân, nào đâu có đại hoạn? Đó là hăy sống trọn tuổi trời chớ đuổi theo hư danh, hăy để cho thân và danh cùng mục nát với cỏ cây. Các đạo sĩ Upanishad đi t́m cái tự ngă chân thật là ǵ. Vượt ra ngoài cái tôi trong đời sống thường nhật, và cái tôi lang thang trong luân hồi để chịu đau khổ, có hay không có một cái tôi thường hằng, chân thật? Cái tôi như giọt nước biển bị cô lập trong một cái vỏ cứng nhỏ mọn, vô nghĩa, trôi nổi bồng bềnh trong đại dương; để rồi khi cái vơ cứng ấy đạp vỡ, giọt nước ấy sẽ ḥa tan vào nước biển trong đại dương. Khi ấy, Tiểu ngă ḥa tan vào Đại ngă. Trong Phật giáo, Tiểu ngă hay Đại ngă, chỉ là những khái niệm giả danh. Nhưng cái giả danh được đông kết bởi tích lũy vô số vọng tưởng điên đảo. Cái ngă được h́nh thành trong đời này, do ảnh hưởng truyền thống, tôn giáo, tư tưởng, xă hội, để từ đó h́nh thành một nhân cách, một linh hồn, và rồi chấp chặt vào đó để mà tồn tại. Cái đó được gọi là phân biệt ngă chấp. Cái ngă do tích lũy từ điên đảo vọng tưởng nhiều đời, h́nh thành bản năng khát vọng sinh tồn nơi cả những sinh vật li ti nhất; đó là câu sinh ngă chấp. V́ vậy, không cần đi t́m ở đâu Tiểu ngă và Đại ngă, mà cần diệt trừ khái niệm giả danh bởi vọng tưởng điên đảo. |
| All times are GMT. The time now is 10:35. |
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2005 - 2025
User Alert System provided by
Advanced User Tagging (Pro) -
vBulletin Mods & Addons Copyright © 2025 DragonByte Technologies Ltd.