![]() |
Duy tŕ mối quan hệ với bác sĩ sẽ giúp bạn kéo dài tuổi thọ
Tác giả: Hồng Nhung Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) Duy tŕ mối quan hệ với bác sĩ sẽ giúp bạn kéo dài tuổi thọ Bạn có biết duy tŕ mối quan hệ với bác sĩ chăm sóc sức khỏe cho ḿnh có thể giúp tiết kiệm chi phí khám chữa bệnh và kéo dài tuổi thọ? Việc t́m một bác sĩ đa khoa mà bạn có thể an tâm khám chữa bệnh lâu dài sẽ là một sự đầu tư mà bạn nên bắt đầu càng sớm càng tốt! Các nhà khoa học tại St. Leonard’s Practice và trường Đại học Y Exeter (Anh) đă đánh giá mối quan hệ giữa tuổi thọ một người và mức độ duy tŕ mối quan hệ lâu dài với bác sĩ chăm sóc sức khỏe. Họ tiến hành phân tích 22 nghiên cứu từ 9 quốc gia, mỗi quốc gia có hệ thống y tế khác nhau. Trong số 22 nghiên cứu, có 18 nghiên cứu đều chỉ ra rằng duy tŕ mối quan hệ lâu dài với cùng một bác sĩ khi thăm khám định kỳ thường xuyên trong suốt giai đoạn nghiên cứu giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong. Mối quan hệ lâu dài giữa bệnh nhân và bác sĩ Tiến sĩ Denis Pereira Gray, giáo sư danh dự tại Đại học Exeter nhấn mạnh rằng mọi người có thể tiết lộ những thông tin quan trọng khi tṛ chuyện với bác sĩ mà họ biết và tin tưởng một cách thoải mái hơn. Mặt khác, các bác sĩ đă gặp bệnh nhân nhiều lần khi họ tới khám cũng có thể cung cấp thông tin cho bệnh nhân họ quen biết một cách tốt hơn. Đồng thời, bác sĩ có thể đưa ra thêm những lời khuyên và khuyến cáo cho bệnh nhân với tư cách cá nhân. Một nghiên cứu năm 2001 về y tế gia đ́nh đă phân tích mối quan hệ giữa độ tin tưởng của bệnh nhân với bác sĩ và tính liên tục của việc chăm sóc y tế giữa họ tại Anh và Mỹ. Trong 418 người Mỹ và 650 người Anh được khảo sát, 92,4% người Mỹ cho biết họ giữ quan hệ lâu dài với bác sĩ. Việc duy tŕ mối quan hệ lâu dài với không chỉ bác sĩ gia đ́nh mà cả chuyên gia y tế bao gồm bác sĩ phẫu thuật và bác sĩ điều trị tâm lư đều giúp kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân. Ngoài ra, việc này giúp cải thiện sự hài ḷng của bệnh nhân với hệ thống chăm sóc sức khỏe. Lợi ích của việc duy tŕ mối quan hệ với bác sĩ Sự gia tăng các tiến bộ công nghệ trong chăm sóc y tế đă làm giảm nhận thức của một số người về tầm quan trọng của việc duy tŕ mối quan hệ lâu dài với bác sĩ của họ. Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận những lợi ích khi duy tŕ mối quan hệ lâu dài với bác sĩ của ḿnh. 1. Chia sẻ thông tin bệnh một cách thoải mái hơn: Tiến sĩ David Brill, bác sĩ gia đ́nh tại Cleveland chia sẻ, mối quan hệ lâu dài giữa bác sĩ và bệnh nhân nên được củng cố và nuôi dưỡng. Bác sĩ cho rằng khi đó bệnh nhân sẽ có thể mô tả về quá tŕnh điều trị và kết quả điều trị với bác sĩ một cách thoải mái chia sẻ khi trao đổi với bác sĩ tại nhà hay pḥng khám. 2. Tiết kiệm thời gian và chi phí khám bệnh: Nếu một người bị đau ngực đi khám các bác sĩ khác nhau mỗi lần họ bị đau ngực, mỗi bác sĩ sẽ phải tiến hành đầy đủ tất cả những xét nghiệm về tim. Những xét nghiệm này sẽ khiến cả bác sĩ và bệnh nhân mất thời gian và tốn kém chi phí y tế. Nhưng nếu bệnh nhân đó đến khám một bác sĩ mà bệnh nhân hay gia đ́nh từng điều trị, bác sĩ sẽ dựa vào thông tin về tiền sử gia đ́nh của cả bệnh nhân và người nhà để cá nhân hóa việc khám bệnh. 3. Trấn an tinh thần người bệnh và gia đ́nh tốt hơn: Tiến sĩ Brill cho biết các hồ sơ y tế điện tử giúp duy tŕ mối quan hệ chăm sóc y tế lâu dài, sự tin cậy giữa bệnh nhân và bác sĩ giúp ích rất nhiều để trấn an một người. Ví dụ như khi ông chăm sóc cho một em bé sơ sinh và nhớ ra là mẹ của bé cũng bị vấn đề đường ruột tương tự khi cô c̣n nhỏ. Việc cho mẹ của em bé biết thông tin này làm cho cô nhanh chóng trở lại b́nh tĩnh. Nhờ sự thấu hiểu tiền sử mắc bệnh mà việc duy tŕ mối quan hệ với các bác sĩ giúp củng cố niềm tin giữa bác sĩ và bệnh nhân, tạo điều kiện cho việc phát hiện bệnh sớm hơn. Thông qua sự chăm sóc sức khỏe thường xuyên, bệnh nhân sẽ được điều trị kịp thời, nhờ đó có thể kéo dài tuổi thọ |
10 điều bạn cần thông báo rơ khi gặp bác sĩ
Tài trợ bởi Tác giả: Tố Quyên Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) 10 điều bạn cần thông báo rơ khi gặp bác sĩ Khi gặp bác sĩ, chúng ta thường băn khoăn ḿnh nên nói ǵ và không nên nói ǵ. Có những thông tin bạn nghĩ không quan trọng nhưng thực tế lại rất hữu ích đối với bác sĩ, đây cũng có thể là những thông tin giúp chẩn đoán bệnh hiệu quả. Chúng ta thường t́m đến gặp bác sĩ khi có những vấn đề sức khỏe từ nhẹ đến nặng. Tuy nhiên, phần lớn người Việt rất ngại chia sẻ thông tin đến bác sĩ v́ họ ngại hay nghĩ rằng những thông tin này không hữu ích. Ngược lại, bác sĩ lại cần muốn biết rơ mọi thông tin về bạn, để có thể chẩn đoán được bệnh chính xác nhất và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Vậy những thông tin nào bạn cần thảo luận với bác sĩ? Hăy tham khảo bài viết dưới đây nhé. 1. Bạn đă ngừng dùng thuốc điều trị Khoảng 70% người bệnh thường không tuân thủ chính xác liệu pháp điều trị của bác sĩ, họ thường ngừng thuốc sớm khi các triệu chứng đă thuyên giảm. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến huyết áp và mức cholesterol trong cơ thể. Bên cạnh đó, việc ngưng thuốc sẽ làm cho bạn bị lờn thuốc và quá tŕnh điều trị bệnh về sau sẽ khó khăn hơn. V́ vậy, nếu đă ngừng thuốc, bạn hăy nói thật với bác sĩ, đây sẽ là thông tin giúp chẩn đoán bệnh hiệu quả, từ đó bạn sẽ có phương pháp điều trị phù hợp. 2. Mức độ nghiện rượu hay hút thuốc lá 10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 1 Việc bạn nghiên rượu hay thuốc lá không có ǵ đáng xấu hổ, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu bạn không nói, bác sĩ sẽ không biết được nguyên nhân chính xác gây ra t́nh trạng sức khỏe của bạn, từ đó không thể đưa ra chẩn đoán và xét nghiệm chính xác. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quá tŕnh điều trị và phục hồi sức khỏe của bạn. 3. Bạn cực kỳ chán nản hoặc căng thẳng Những dấu hiệu chán nản hoặc căng thẳng trầm trọng có thể là những thông tin giúp chẩn đoán bệnh. Nếu bạn có triệu chứng bị trầm cảm, th́ nên đến gặp bác sĩ ngay. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên, tư vấn cũng như thuốc để điều trị. Bạn cần biết rằng nếu cứ im lặng th́ trầm cảm sẽ nặng hơn. 4. Bạn đang dùng thảo dược, thực phẩm chức năng hoặc thuốc không kê toa 10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 2 Phần lớn mọi người cho rằng thảo dược hay thực phẩm chức năng sẽ không tương tác với thuốc theo toa, nhưng sự thật không phải vậy. Các thực phẩm chức năng giúp giảm cân có thể gây hại cho tim, quá nhiều vitamin, khoáng chất cũng như thảo dược sẽ rất nguy hiểm đến sức khỏe. V́ vậy, để đảm bảo an toàn, bạn hăy nói cho bác sĩ biết về những loại thảo dược, thực phẩm chức năng hay thuốc không kê toa bạn đang dùng. |
5. Vấn đề về tài chính
Có thể bạn nghĩ vấn đề tài chính không liên quan đến t́nh trạng sức khỏe. Tuy nhiên, những căng thẳng về tài chính có thể gây ra một số t́nh trạng sức khỏe nhất định. Bác sĩ đương nhiên không cần biết chi tiết vấn đề của bạn, nhưng họ cần rơ mức độ nghiêm trọng của t́nh h́nh. Đây là thông tin giúp chẩn đoán bệnh hiệu quả, giúp bác sĩ xác định xem có những t́nh trạng tâm lư hay tâm thần nào liên quan đến vấn đề này hay không. 6. Bạn ngủ không đủ giấc 10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 3 Có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn ngủ không đủ giấc, có thể do căng thẳng, lo lắng, măn kinh hay hội chứng ngưng thở khi ngủ. Nếu không báo cho bác sĩ, t́nh trạng này sẽ khó được điều trị và có thể trở thành bệnh mạn tính. Bên cạnh đó, ngủ không đủ giấc cũng có thể gây ra một số t́nh trạng sức khỏe khác. Bác sĩ có thể tư vấn cho bạn một số phương pháp hữu hiệu giúp ngủ ngon như tránh tập thể dục sát giờ đi ngủ, ngủ đúng giờ, tránh uống caffein vào buổi tối và có chế độ dinh dưỡng phù hợp. 7. Bạn có vấn đề về ruột hoặc bàng quang Bạn cần lưu ư rằng bất cứ dấu hiệu bất thường nào trong ruột hoặc bàng quang cũng có thể liên quan đến t́nh trạng sức khỏe. Nếu không đi khám, bạn có thể bị ung thư ruột và bàng quang. V́ vậy, hăy đi gặp bác sĩ ngay nếu bạn thấy bụng khó chịu hay đi tiêu có máu. 8. Bạn mệt mỏi nghiêm trọng 10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 4 Chúng ta thường mệt mỏi do công việc, cuộc sống hay tuổi tác. Bên cạnh đó, mệt mỏi cũng là dấu hiệu chung của hàng loạt t́nh trạng sức khỏe như tiểu đường, trầm cảm, thiếu máu, các vấn đề về tuyến giáp, bệnh tim… Nếu bạn không đề cập vấn đề này đến bác sĩ, họ sẽ không đánh giá chính xác được bệnh và t́nh trạng sức khỏe của bạn sẽ nghiêm trọng hơn. V́ vậy, nếu bạn cảm thấy mệt mỏi nghiêm trọng, không thể làm việc hay đi lại, hăy đi gặp bác sĩ ngay. 9. Có vấn đề trong quan hệ t́nh dục Nhiều người thường ngại ngùng khi nói cho bác sĩ biết về đời sống t́nh dục của ḿnh. Bạn có biết rằng rối loạn cương dương có thể là một dấu hiệu sớm của bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim. Đặc biệt đối với những người trên 40 tuổi, nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục càng cao. V́ vậy, bạn cần phải báo cho bác sĩ biết bất cứ dấu hiệu nào bất thường. Quan hệ t́nh dục là một cách tuyệt vời giúp nâng cao đời sống tinh thần của mỗi người, do đó đời sống t́nh dục của bạn sẽ gặp khó khăn nếu bạn vẫn chần chừ không nói cho bác sĩ biết. 10. Gia đ́nh có người từng mắc bệnh Bên cạnh yếu tố di truyền, tiền sử bệnh gia đ́nh cũng là một yếu tố liên quan đến t́nh trạng sức khỏe của bạn. Bạn đừng nghĩ rằng bản thân hiện không mắc bệnh th́ không cần thiết báo cho bác sĩ. Nếu gia đ́nh có tiền sử mắc bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường… bạn sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh này. Việc thông báo cho bác sĩ biết về tiền sử bệnh của gia đ́nh sẽ giúp t́m ra chính xác nguyên nhân gây ra bệnh, từ đó đưa ra phương hướng điều trị bệnh thích hợp. Bạn cần nhớ rằng trong bất kỳ mối quan hệ nào, bao gồm cả bác sĩ, bạn cũng cần thành thật. Những điều bạn cung cấp cho bác sĩ sẽ thành thông tin giúp chẩn đoán bệnh chính xác. Ngược lại, nếu không nói, t́nh trạng sức khỏe của bạn có thể trở nên nghiêm trọng hơn. V́ vậy, bạn hăy thẳng thắn trao đổi với bác sĩ để bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất. |
Những điều bạn nên biết khi đi khám bệnh
Tài trợ bởi Tác giả: Tuyết Trinh Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) Những điều bạn nên biết khi đi khám bệnh Bạn nên đi khám bệnh định kỳ hoặc gặp vấn đề sức khỏe để kịp thời điều trị trong thời gian sớm nhất. Nếu hiểu rơ quy tŕnh khám chữa bệnh, bạn không những tiết kiệm thời gian mà c̣n biết ḿnh nên hỏi ǵ khi gặp bác sĩ. Quy tŕnh khám chữa bệnh tại các bệnh viện hay pḥng khám sẽ có đôi chút khác biệt tùy vào mỗi cơ sở. Tuy nhiên, nếu t́m hiểu trước về quy tŕnh khám chữa bệnh, bạn sẽ giảm bớt được thời gian và tránh tâm lư hoang mang khi đến nơi khám bệnh. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ biết được khi nào và nội dung ǵ ḿnh nên trao đổi cùng bác sĩ. Dưới đây là những điều bạn nên biết về quy tŕnh chuẩn khám chữa bệnh tại các bệnh viện và pḥng khám. 1. Đăng kư khám bệnh Đầu tiên, bạn cần đăng kư thông tin khám chữa bệnh ở quầy tiếp nhận bệnh nhân. Ở bước này, bạn cần cung cấp các thông tin cá nhân như tên tuổi, địa chỉ, yêu cầu khám bệnh, tiền sử bệnh, bảo hiểm sức khỏe… Sau đó, bạn sẽ trải qua một số bước như: •Mua sổ khám bệnh •Nộp phí khám bệnh •Lấy số thứ tự Nếu có thẻ bảo hiểm y tế, bạn cần xuất tŕnh thẻ để được hưởng các quyền lợi khám chữa bệnh bằng bảo hiểm. Trường hợp đi khám bệnh tại đúng nơi đă đăng kư bảo hiểm y tế th́ bạn chỉ cần đưa kèm theo thẻ bảo hiểm y tế c̣n hạn sử dụng vào quầy nhận bệnh. Bạn cần lưu ư rằng thẻ chỉ có hiệu lực nếu đi kèm theo một trong số các loại giấy tờ tùy thân có dán ảnh như chứng minh nhân dân, giấy khai sinh, thẻ học sinh, sinh viên… Ngoài khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế đúng tuyến (đúng với nơi đăng kư khám chữa bệnh), một số trường hợp khám chữa bệnh bằng bảo hiểm khác cần chú ư là: • Khám chữa bệnh trái tuyến: Trường hợp chuyển tuyến nơi khám chữa bệnh, bạn cần xuất tŕnh hồ sơ chuyển tuyến của cơ sở khám chữa bệnh và giấy chuyển tuyến. • Khám lại theo yêu cầu điều trị: Nếu khám lại theo yêu cầu điều trị, người bệnh phải có giấy hẹn khám lại của cơ sở khám chữa bệnh. Giấy hẹn khám lại chỉ sử dụng được cho một lần khám. • Khám chữa bệnh cho trẻ dưới 6 tuổi: Trẻ em dưới 6 tuổi chỉ cần xuất tŕnh thẻ bảo hiểm y tế c̣n giá trị sử dụng. Để đi khám bệnh nhanh chóng, bạn nên chủ động tra cứu thông tin về quy tŕnh khám chữa bệnh đăng tải trên website chính thức của bệnh viện hay pḥng khám. Một số cơ sở c̣n cho phép đăng kư thông tin khám chữa bệnh và lấy số thứ tự trực tuyến giúp người bệnh tiết kiệm tối đa thời gian chờ đợi. |
2. Khám sơ bộ tại pḥng khám chuyên khoa
đi khám bệnh Sau khi đă có số thứ tự, bạn tiếp tục chờ đợi đến lượt ḿnh được vào pḥng khám chuyên khoa để bác sĩ đưa ra các chẩn đoán ban đầu. Tùy từng nơi, bạn sẽ nghe đến lượt số của ḿnh được nhân viên y tế xướng lên hoặc tự theo dơi bảng điện tử bên ngoài. Đây chính là cơ hội để bạn cởi mở trao đổi với bác sĩ về các triệu chứng mà ḿnh đang gặp phải. Mặc dù có thể đă có hồ sơ bệnh án trước đó nhưng bạn vẫn nên chia sẻ với bác sĩ nhiều thông tin hơn v́ dù sao th́ chính bạn mới là người hiểu rơ về cơ thể ḿnh nhất. Những bất thường về sức khỏe trong thời gian gần đây hay diễn tiến của bệnh trong những lần điều trị trước có thể phần nào giúp bác sĩ tránh chẩn đoán bệnh sai. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ cần chỉ định bạn thực hiện thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng để đưa ra kết luận chính xác cho t́nh trạng bệnh. Khi ấy, bạn sẽ cần thêm một hay nhiều xét nghiệm và phải lưu giữ các kết quả khám để chuẩn bị hồ sơ đầy đủ đưa lại cho bác sĩ. 3. Thực hiện các chỉ định cận lâm sàng Tùy theo các chỉ định chuyên môn của bác sĩ mà bạn sẽ cần đến các khoa xét nghiệm riêng biệt. Trong tờ chỉ định thực hiện khám cận lâm sàng của bác sĩ thường có in thông tin nơi khám, do đó bạn cần xem kỹ hoặc hoặc hỏi lại bác sĩ để tránh đi nhầm. Một số kỹ thuật khám cận lâm sàng, bạn có thể phải tiến hành là: •Siêu âm •Chụp X-quang •Chụp cắt lớp vi tính (CT) •Chụp cộng hưởng từ (MRI) Ở mỗi pḥng khám cận lâm sàng, bạn sẽ nhận được kết quả khám ngay hoặc phải chờ đợi để lấy kết quả. Hăy giữ cẩn thận các giấy khám cận lâm sàng này và tŕnh cho bác sĩ để bác sĩ đọc kết quả và tư vấn hướng điều trị. Từ các kết quả cận lâm sàng, bác sĩ chuyên khoa sẽ phân tích về t́nh trạng bệnh của bạn và đưa ra hướng điều trị phù hợp. 4. Nghe hướng dẫn điều trị từ bác sĩ Sau khi đă hoàn tất các chỉ dẫn khám cận lâm sàng từ bác sĩ, bạn hăy quay trở lại pḥng khám chuyên khoa để nhận hướng dẫn điều trị bệnh. Bác sĩ lúc này sẽ phân tích về căn bệnh mà bạn đang mắc phải và đưa ra một hoặc một số giải pháp điều trị phù hợp cho bạn. Có thể một vài thuật ngữ chuyên môn sẽ khiến bạn lúng túng, đừng ngại hỏi lại ngay để hiểu rơ về bệnh t́nh của ḿnh. Nếu bác sĩ đưa ra nhiều phương án điều trị khác nhau, bạn cần cân nhắc những ưu điểm và hạn chế của từng phương án để đưa ra lựa chọn tối ưu. Đừng quên lưu ư với bác sĩ một số vấn đề quan trọng: • Các phương án điều trị: Nếu buộc phải chữa trị bằng các biện pháp khác, bạn cũng nên biết phương pháp đó có rủi ro như thế nào. Nếu bác sĩ yêu cầu nhập viện th́ thời gian điều trị là bao lâu và chi phí điều trị như thế nào. • Chất lượng thuốc: Bác sĩ dĩ nhiên sẽ kê đơn cho bạn những loại thuốc chất lượng tốt nhất, phù hợp với điều trị. Nhưng nếu có một ít kiến thức về thuốc, bạn hăy đưa ư kiến về một loại thuốc mà ḿnh biết có công dụng tương tự để có thêm thông tin. Bạn nên thảo luận với bác sĩ để có thể chọn lựa thuốc điều trị phù hợp với điều kiện kinh tế hiện tại song vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. • Chế độ dinh dưỡng: Hăy hỏi thêm về các thực phẩm nên và không nên ăn trong thực đơn hàng ngày. Nếu đang theo một chế độ ăn kiêng đặc biệt nào đó, bạn cần trao đổi với bác sĩ về các thành phần trong chế độ ăn để tránh tương tác thuốc. • Sự thay đổi trong sinh hoạt: Một số bệnh sẽ cần hạn chế vận động hay vận động theo một chế độ đặc biệt. Do đó, bạn hăy cân nhắc trao đổi với bác sĩ về những thay đổi cần thiết trong sinh hoạt để điều trị bệnh hiệu quả. Đừng chỉ trông chờ vào đơn thuốc được kê toa cuối cùng, bạn hăy cởi mở chia sẻ với bác sĩ về những thắc mắc mà ḿnh đang có để được giải đáp cặn kẽ nhất. Có thể những hướng dẫn không nằm trong đơn lại ảnh hưởng rất nhiều đến hiệu quả điều trị bệnh đấy. |
5. Tiếp nhận định hướng điều trị
đi khám bệnh Khi bác sĩ đă cho đơn thuốc, bạn hăy cầm toa thuốc đến quầy thuốc trong bệnh viện, nộp sổ khám bệnh và chờ lấy thuốc. Trường hợp bệnh nặng, bác sĩ có thể chỉ định nhập viện khẩn cấp. Khi ấy, nhân viên y tế sẽ hướng dẫn bạn thực hiện các bước tiếp theo tùy theo quy định của từng bệnh viện. Nếu sử dụng bảo hiểm y tế, bạn sẽ nhận được quyền lợi ưu đăi về giá khi thanh toán tiền thuốc hay điều trị nội trú. Người bệnh thông thường đi khám bệnh theo bảo hiểm y tế đúng tuyến sẽ được hưởng bảo hiểm chi trả 80% chi phí khám chữa bệnh. Một số trường hợp đặc biệt có thể nhận mức chi trả 95% hay 100%. Bạn hăy nhớ kiểm tra lại thuốc ngay trước khi ra về để tránh nhận nhầm thuốc hay không đúng liều lượng hoặc sai toa thuốc của bác sĩ. Nhiều người hiện nay khi đi khám bệnh tại các bệnh viện hay pḥng khám chỉ trông chờ vào việc được kê đơn thuốc để đỡ bệnh. Thật ra, việc đi khám bệnh là cơ hội để bạn được trao đổi trực tiếp với bác sĩ về những vấn đề sức khỏe của ḿnh. Vậy nên, hăy chủ động hỏi bác sĩ nhiều hơn để nhận thức được cách chăm sóc sức khỏe tốt nhất giúp cho bản thân và người thân sống khỏe hơn mỗi ngày bạn nhé. |
10 điều bạn cần thông báo rơ khi gặp bác sĩ
Tài trợ bởi Tác giả: Tố Quyên Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) 10 điều bạn cần thông báo rơ khi gặp bác sĩ Khi gặp bác sĩ, chúng ta thường băn khoăn ḿnh nên nói ǵ và không nên nói ǵ. Có những thông tin bạn nghĩ không quan trọng nhưng thực tế lại rất hữu ích đối với bác sĩ, đây cũng có thể là những thông tin giúp chẩn đoán bệnh hiệu quả. Chúng ta thường t́m đến gặp bác sĩ khi có những vấn đề sức khỏe từ nhẹ đến nặng. Tuy nhiên, phần lớn người Việt rất ngại chia sẻ thông tin đến bác sĩ v́ họ ngại hay nghĩ rằng những thông tin này không hữu ích. Ngược lại, bác sĩ lại cần muốn biết rơ mọi thông tin về bạn, để có thể chẩn đoán được bệnh chính xác nhất và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Vậy những thông tin nào bạn cần thảo luận với bác sĩ? Hăy tham khảo bài viết dưới đây nhé. 1. Bạn đă ngừng dùng thuốc điều trị Khoảng 70% người bệnh thường không tuân thủ chính xác liệu pháp điều trị của bác sĩ, họ thường ngừng thuốc sớm khi các triệu chứng đă thuyên giảm. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến huyết áp và mức cholesterol trong cơ thể. Bên cạnh đó, việc ngưng thuốc sẽ làm cho bạn bị lờn thuốc và quá tŕnh điều trị bệnh về sau sẽ khó khăn hơn. V́ vậy, nếu đă ngừng thuốc, bạn hăy nói thật với bác sĩ, đây sẽ là thông tin giúp chẩn đoán bệnh hiệu quả, từ đó bạn sẽ có phương pháp điều trị phù hợp. 2. Mức độ nghiện rượu hay hút thuốc lá 10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 1 Việc bạn nghiên rượu hay thuốc lá không có ǵ đáng xấu hổ, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu bạn không nói, bác sĩ sẽ không biết được nguyên nhân chính xác gây ra t́nh trạng sức khỏe của bạn, từ đó không thể đưa ra chẩn đoán và xét nghiệm chính xác. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quá tŕnh điều trị và phục hồi sức khỏe của bạn. 3. Bạn cực kỳ chán nản hoặc căng thẳng Những dấu hiệu chán nản hoặc căng thẳng trầm trọng có thể là những thông tin giúp chẩn đoán bệnh. Nếu bạn có triệu chứng bị trầm cảm, th́ nên đến gặp bác sĩ ngay. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên, tư vấn cũng như thuốc để điều trị. Bạn cần biết rằng nếu cứ im lặng th́ trầm cảm sẽ nặng hơn. 4. Bạn đang dùng thảo dược, thực phẩm chức năng hoặc thuốc không kê toa 10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 2 Phần lớn mọi người cho rằng thảo dược hay thực phẩm chức năng sẽ không tương tác với thuốc theo toa, nhưng sự thật không phải vậy. Các thực phẩm chức năng giúp giảm cân có thể gây hại cho tim, quá nhiều vitamin, khoáng chất cũng như thảo dược sẽ rất nguy hiểm đến sức khỏe. V́ vậy, để đảm bảo an toàn, bạn hăy nói cho bác sĩ biết về những loại thảo dược, thực phẩm chức năng hay thuốc không kê toa bạn đang dùng. 5. Vấn đề về tài chính Có thể bạn nghĩ vấn đề tài chính không liên quan đến t́nh trạng sức khỏe. Tuy nhiên, những căng thẳng về tài chính có thể gây ra một số t́nh trạng sức khỏe nhất định. Bác sĩ đương nhiên không cần biết chi tiết vấn đề của bạn, nhưng họ cần rơ mức độ nghiêm trọng của t́nh h́nh. Đây là thông tin giúp chẩn đoán bệnh hiệu quả, giúp bác sĩ xác định xem có những t́nh trạng tâm lư hay tâm thần nào liên quan đến vấn đề này hay không. |
6. Bạn ngủ không đủ giấc
10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 3 Có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn ngủ không đủ giấc, có thể do căng thẳng, lo lắng, măn kinh hay hội chứng ngưng thở khi ngủ. Nếu không báo cho bác sĩ, t́nh trạng này sẽ khó được điều trị và có thể trở thành bệnh mạn tính. Bên cạnh đó, ngủ không đủ giấc cũng có thể gây ra một số t́nh trạng sức khỏe khác. Bác sĩ có thể tư vấn cho bạn một số phương pháp hữu hiệu giúp ngủ ngon như tránh tập thể dục sát giờ đi ngủ, ngủ đúng giờ, tránh uống caffein vào buổi tối và có chế độ dinh dưỡng phù hợp. 7. Bạn có vấn đề về ruột hoặc bàng quang Bạn cần lưu ư rằng bất cứ dấu hiệu bất thường nào trong ruột hoặc bàng quang cũng có thể liên quan đến t́nh trạng sức khỏe. Nếu không đi khám, bạn có thể bị ung thư ruột và bàng quang. V́ vậy, hăy đi gặp bác sĩ ngay nếu bạn thấy bụng khó chịu hay đi tiêu có máu. 8. Bạn mệt mỏi nghiêm trọng 10-dieu-ban-can-thong-bao-ro-khi-gap-bac-si 4 Chúng ta thường mệt mỏi do công việc, cuộc sống hay tuổi tác. Bên cạnh đó, mệt mỏi cũng là dấu hiệu chung của hàng loạt t́nh trạng sức khỏe như tiểu đường, trầm cảm, thiếu máu, các vấn đề về tuyến giáp, bệnh tim… Nếu bạn không đề cập vấn đề này đến bác sĩ, họ sẽ không đánh giá chính xác được bệnh và t́nh trạng sức khỏe của bạn sẽ nghiêm trọng hơn. V́ vậy, nếu bạn cảm thấy mệt mỏi nghiêm trọng, không thể làm việc hay đi lại, hăy đi gặp bác sĩ ngay. 9. Có vấn đề trong quan hệ t́nh dục Nhiều người thường ngại ngùng khi nói cho bác sĩ biết về đời sống t́nh dục của ḿnh. Bạn có biết rằng rối loạn cương dương có thể là một dấu hiệu sớm của bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim. Đặc biệt đối với những người trên 40 tuổi, nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường t́nh dục càng cao. V́ vậy, bạn cần phải báo cho bác sĩ biết bất cứ dấu hiệu nào bất thường. Quan hệ t́nh dục là một cách tuyệt vời giúp nâng cao đời sống tinh thần của mỗi người, do đó đời sống t́nh dục của bạn sẽ gặp khó khăn nếu bạn vẫn chần chừ không nói cho bác sĩ biết. 10. Gia đ́nh có người từng mắc bệnh Bên cạnh yếu tố di truyền, tiền sử bệnh gia đ́nh cũng là một yếu tố liên quan đến t́nh trạng sức khỏe của bạn. Bạn đừng nghĩ rằng bản thân hiện không mắc bệnh th́ không cần thiết báo cho bác sĩ. Nếu gia đ́nh có tiền sử mắc bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường… bạn sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh này. Việc thông báo cho bác sĩ biết về tiền sử bệnh của gia đ́nh sẽ giúp t́m ra chính xác nguyên nhân gây ra bệnh, từ đó đưa ra phương hướng điều trị bệnh thích hợp. Bạn cần nhớ rằng trong bất kỳ mối quan hệ nào, bao gồm cả bác sĩ, bạn cũng cần thành thật. Những điều bạn cung cấp cho bác sĩ sẽ thành thông tin giúp chẩn đoán bệnh chính xác. Ngược lại, nếu không nói, t́nh trạng sức khỏe của bạn có thể trở nên nghiêm trọng hơn. V́ vậy, bạn hăy thẳng thắn trao đổi với bác sĩ để bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất. |
Bạn biết ǵ về bệnh đột quỵ thầm lặng?
Tài trợ bởi Tác giả: Ngọc Anh Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) Bạn biết ǵ về bệnh đột quỵ thầm lặng? Bạn có bao giờ nghĩ rằng một người có thể bị đột quỵ mà không hề hay biết hay nhớ ǵ về điều đó. Thực tế, có một t́nh trạng bệnh gọi là đột quỵ thầm lặng mà người bệnh sẽ không thể hiện bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng nào. Khi nhắc đến đột quỵ, mọi người thường hay nghĩ đến các biểu hiện như nói khó, tê hoặc liệt vận động trên gương mặt hoặc cơ thể. Tuy nhiên, bệnh đột quỵ thầm lặng lại không như vậy, chúng hầu như không gây ra bất kỳ triệu chứng nào có thể nhận biết cho người bệnh. Tương tự như đột quỵ do thiếu máu cục bộ, đột quỵ thầm lặng xảy ra khi việc cung cấp máu cho một phần năo bộ bị gián đoạn, gây ra t́nh trạng năo thiếu oxy và khiến các tế bào năo tổn thương. Về bản chất, đột quỵ thầm lặng khó có thể nhận ra được nguyên nhân là v́ chúng làm tổn thương đến phần năo bộ không có chức năng điều khiển các hoạt động có thể nh́n thấy được như nói chuyện hay vận động. Do đó, bạn sẽ không biết được rằng đột quỵ đă xảy ra. Hầu hết mọi người chỉ vô t́nh phát hiện ḿnh bị đột quỵ thầm lặng khi họ được chụp MRI hoặc CT năo cho một t́nh trạng sức khỏe khác và bác sĩ nhận thấy các vùng nhỏ của năo bị tổn thương. Phải chăng đột quỵ thầm lặng sẽ ít nguy hiểm hơn? Hoàn toàn sai! Bạn không nhận biết được đột quỵ thầm lặng đang xảy ra không có nghĩa là bệnh không gây ra những thiệt hại to lớn cho sức khỏe. Mặc dù đột quỵ thầm lặng thường chỉ ảnh hưởng đến một khu vực nhỏ của năo bộ nhưng những tổn thương sẽ tích lũy dần dần. Nếu đă từng bị đột quỵ thầm lặng một vài lần, bạn sẽ bắt đầu gặp khó khăn trong việc ghi nhớ mọi thứ hoặc gặp vấn đề trong việc tập trung. Hơn nữa, theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ, đột quỵ thầm lặng làm gia tăng nguy cơ xảy ra đột quỵ có triệu chứng trong tương lai. Bệnh đột quỵ thầm lặng xảy ra khá phổ biến, chúng xảy ra thường xuyên hơn gấp 14 lần so với đột quỵ có triệu chứng rơ ràng. Một nghiên cứu năm 2003 cho thấy, 1/3 số người trên 70 tuổi đều từng có ít nhất một cơn đột quỵ thầm lặng. Gần đây, các nhà nghiên cứu đă xác nhận rằng nhiều cơn đột quỵ thầm lặng diễn ra sẽ khiến bạn có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ do nhiều ổ nhồi máu năo (multi-infarct dementia). Một số triệu chứng của chứng sa sút trí tuệ như: •Có vấn đề về trí nhớ •Có vấn đề về cảm xúc, chẳng hạn như cười hay khóc vào những thời điểm không thích hợp •Thay đổi tướng đi •Bị lạc đường, mất phương hướng ở cả những địa điểm quen thuộc •Khó đưa ra được quyết định •Mất kiểm soát ruột và bàng quang |
Làm thế nào để nhận biết đột quỵ thầm lặng?
Nếu bạn được chụp CT hoặc MRI năo bộ, kết quả h́nh ảnh sẽ cho thấy các đốm hoặc vùng tổn thương xuất hiện ở nơi mà tế bào năo đă ngừng hoạt động. Trong khi bạn hoàn toàn không được ghi nhận dấu hiệu ǵ liên quan đến tổn thương thần kinh có thể nhận thấy như ảnh hưởng lời nói hoặc vận động, khi đó, bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn bị đột quỵ thầm lặng. Một số dấu hiệu khác khó nhận biết đến mức chúng thường bị nhầm lẫn với dấu hiệu lăo hóa b́nh thường, chẳng hạn như: •Gặp vấn đề trong việc giữ thăng bằng •Dễ bị té ngă hơn •Ṛ rỉ nước tiểu •Thay đổi tâm trạng •Giảm khả năng suy nghĩ Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh đột quỵ thầm lặng Đột quỵ thầm lặng rất khó nhận biết và chỉ được chẩn đoán qua các xét nghiệm h́nh ảnh. Do đó, hăy thường xuyên để ư đến những dấu hiệu nghi ngờ có thể là do đột quỵ thầm lặng gây ra nếu bạn có những t́nh trạng sức khỏe sau đây: •Đái tháo đường •Tăng huyết áp •Cholesterol cao •Sử dụng chất gây nghiện •Căng thẳng quá mức •Hút thuốc lá •Bệnh mạch máu năo •Rung nhĩ •Béo ph́ •Lối sống ít vận động |
Bạn có thể đề pḥng đột quỵ thầm lặng như thế nào?
Mặc dù bạn có thể khó phát hiện ra triệu chứng của bệnh đột quỵ thầm lặng, thậm chí không thể hồi phục chức năng của các khu vực năo bị ảnh hưởng th́ vẫn có những biện pháp để pḥng ngừa bệnh xảy ra ngay từ đầu. Dưới đây là một số cách bạn nên thực hiện từ ngày hôm nay để pḥng ngừa đột quỵ thầm lặng diễn ra: •Kiểm soát huyết áp. Các nhà nghiên cứu đă phát hiện ra rằng huyết áp cao sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải đột quỵ thầm lặng. •Tập thể dục. Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy, nếu bạn dành 30 phút tập thể dục ở mức độ vừa phải với tần suất 5 ngày/tuần, khả năng bị đột quỵ thầm lặng có thể giảm đến 40%. Thường xuyên vận động thể chất cũng giúp bạn ít bị biến chứng khi đột quỵ hơn so với người ít vận động. •Giảm lượng muối tiêu thụ. Hạn chế lượng natri hấp thu để giảm huyết áp và giảm nguy cơ đột quỵ. Lưu ư, natri không chỉ có ở trong gia vị muối mà bạn nêm nếm vào thức ăn mà phần lớn là từ thực phẩm đông lạnh và các đồ ăn được chế biến, đóng gói sẵn. •Quản lư cân nặng. Giữ chỉ số khối cơ thể BMI (cân nặng (kg)/chiều cao(m)2) trong khoảng 18,5 – 24,9 (kg/m2). •Giảm mức cholesterol. Để giảm nguy cơ đột quỵ, mức cholesterol tổng thể nên thấp hơn 200mg/dL. Trong đó, lượng cholesterol tốt HDL lư tưởng là 60mg/dL hoặc cao hơn. Nồng độ cholesterol xấu LDL nên ở dưới mức 100mg/dL. •Bỏ thói quen hút thuốc. Hút thuốc có liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh tim và đột quỵ. •Không nên sử dụng đồ uống có chất tạo ngọt nhân tạo. Một nghiên cứu đă nhận thấy những đồ uống sử dụng chất tạo ngọt nhân tạo có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ và đột quỵ. •Ăn nhiều rau. Bạn nên ăn 5 loại trái cây và rau quả hoặc nhiều hơn mỗi ngày. •Kiểm soát bệnh đái tháo đường. Đây cũng là một yếu tố nguy cơ gây ra đột quỵ. Hăy sống tích cực, hăy chủ động hỏi, hỏi để khỏe, hỏi để tốt hơn! Để giảm nguy cơ đột quỵ thầm lặng, bác sĩ có thể kê cho bạn một vài loại thuốc giúp ngăn ngừa h́nh thành cục máu đông và các thuốc làm giảm cholesterol xấu trong máu . Một trong những yếu tố quan trọng để pḥng ngừa bệnh hiệu quả là chất lượng của thuốc được sử dụng. Hầu hết người bệnh ít khi thắc mắc về các thuốc đang sử dụng v́ sợ sẽ làm phiền bác sĩ. Tuy nhiên, bạn đừng ngần ngại, hăy chủ động thảo luận với bác sĩ về mục tiêu điều trị cũng như khả năng của bản thân, đặc biệt về tài chính và các dịch vụ bảo hiểm sức khỏe tự chi trả bạn đang tham gia để bác sĩ cân nhắc cho bạn những chỉ định phù hợp nhất. Việc sử dụng những thuốc có chất lượng cao, đạt được các tiêu chuẩn chất lượng của FDA (chẳng hạn như những biệt dược gốc) góp phần đem lại hiệu quả và an toàn tối ưu cho quá tŕnh điều trị.. Ngoài ra, theo thống kê th́ phụ nữ có nguy cơ mắc phải đột quỵ cao hơn nam giới. Nếu bạn nằm trong đối tượng có nguy cơ cao và người trong gia đ́nh có tiền sử đột quỵ hay mất trí nhớ, hăy hỏi và thảo luận với bác sĩ về những biện pháp đề pḥng và điều trị bệnh hiệu quả. Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe là nâng cao chất lượng cuộc sống. Muốn vậy, bạn cần mạnh dạn đặt những câu hỏi về t́nh trạng bệnh có thể mắc phải và thảo luận về việc dùng những loại thuốc có chất lượng cao để đem lại hiệu quả điều trị như mong muốn. |
7 điều bạn có thể làm để chủ động ngăn ngừa đột quỵ
Tài trợ bởi Tác giả: Phương Quỳnh Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) 7 điều bạn có thể làm để chủ động ngăn ngừa đột quỵ Đột quỵ là một t́nh trạng sức khỏe nghiêm trọng có thể gây ra nhiều hậu quả nặng nề như liệt hoặc tử vong. Các chuyên gia cho rằng 80% trường hợp đột quỵ có thể pḥng ngừa được! Chúng ta có thể làm ǵ để chủ động ngăn ngừa đột quỵ? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn 7 cách có thể giúp ngăn ngừa đáng kể nguy cơ đột quỵ. 1. Nhận biết được những nguy cơ của bản thân Trước hết, bạn hăy chủ động nhận biết những yếu tố nguy cơ của bản thân ḿnh. Sau khi bước sang tuổi 40, việc kiểm tra sức khỏe tổng quát thường xuyên để t́m ra những bất thường của cơ thể ở những giai đoạn sớm là điều cực kỳ quan trọng và hữu ích. Bên cạnh đó, các bạn cần biết một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị đột quỵ như hút thuốc dù chủ động hay thụ động, bệnh thận hoặc tiền sử gia đ́nh mắc các bệnh về tim. Việc hiểu rơ các yếu tố nguy cơ của bản thân có thể giúp bạn và bác sĩ đưa ra được kế hoạch điều trị và pḥng ngừa tốt nhất. Một số yếu tố nguy cơ có thể được cải thiện đáng kể chỉ nhờ vào việc thay đổi lối sống. 2. Chế độ dinh dưỡng lành mạnh Chế độ ăn ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của bạn. Việc ăn nhiều các thực phẩm có chứa chất béo, đặc biệt là mỡ băo ḥa (mỡ động vật, bơ…) có thể làm gia tăng nguy cơ đột quỵ. Bạn nên chủ động lựa chọn chế độ dinh dưỡng phù hợp với bản thân và lưu ư việc hạn chế tiêu thụ một số loại thực phẩm sau đây: •Đường, thức uống có ga: Việc thường xuyên sử dụng thức uống có ga chứa nhiều đường, ăn nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ h́nh thành xơ vữa, từ đó làm tăng nguy cơ bị các bệnh tim mạch và đột quỵ. •Protein từ động vật: Bạn nên tránh ăn những đồ chiên xào, đồ nướng, thịt đỏ và tất cả những đồ ăn chứa chất béo băo ḥa. Bạn có thể ăn thịt trắng (thịt gia cầm, thịt cá), những loại thịt này giảm nguy cơ gây hại cho tim mạch. •Muối: Chế độ ăn thừa muối sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp. Khi huyết áp tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch có liên quan khác, đặc biệt là gia tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Đồng thời, để ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ, bạn nên uống đủ nước và tăng cường các loại thực phẩm sau đây: •Rau, trái cây, ngũ cốc và các loại đậu: Đây là nguồn cung cấp protein và carbohydrate tự nhiên có lợi cho sức khỏe. Ăn nhiều các loại thực phẩm này có thể giúp ngăn ngừa sự h́nh thành các cục máu đông (hay c̣n gọi là huyết khối), giảm thiểu đáng kể nguy cơ tắc nghẽn mạch máu cũng như đột quỵ. •Cá: Cá cung cấp nhiều protein và dưỡng chất cho cơ thể. Cá có chứa nhiều omega-3, một hợp chất có lợi giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch và đột quỵ. Các chuyên gia khuyên bạn nên ăn cá 2 – 3 bữa mỗi tuần. |
3. Tập thể dục, vận động cơ thể thường xuyên
Vận động và tập thể dục đều đặn là cách tốt nhất để giữ ǵn sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật và làm chậm quá tŕnh lăo hóa. Người trưởng thành nên thực hiện các bài tập cường độ nhẹ như aerobic với thời lượng là 150 phút mỗi tuần hay các bài tập cường độ cao 75 phút mỗi tuần. Nếu bạn đang có chế độ tập thể dục đều đặn, chúc mừng bạn, hăy duy tŕ thói quen này và có thể có thể tăng cường luyện tập để thu được nhiều lợi ích sức khỏe hơn. Nếu chưa, hăy bắt đầu tập thể dục và vận động nhiều hơn từ bây giờ nhé. 4. Kiểm soát cân nặng Kiểm soát cân nặng để ngăn ngừa đột quỵ Để có một sức khỏe tốt, bạn nên chủ động kiểm soát cân nặng của ḿnh trong mức độ cho phép. Chỉ số khối cơ thể (BMI= Cân nặng (kg)/Chiều cao(m) 2 ) thể hiện độ gầy hay béo của bạn, có thể giúp xác định xem liệu bạn có bị thừa cân hoặc béo ph́ không. Thừa cân hay béo ph́ là một trong các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch và đột quỵ. Nếu bạn bị thừa cân hoặc béo ph́, hăy lưu ư chế độ ăn giảm calories, tránh ăn các thực phẩm có nhiều cholesterol, chất béo, nên ăn nhiều rau, trái cây, hạt và luyện tập thể dục thường xuyên. Hăy chủ động trao đổi với đội ngũ chăm sóc sức khỏe hoặc bác sĩ nếu bạn mong muốn kiểm soát cân nặng tích cực hơn. 5. Không hút thuốc Thói quen hút thuốc lá có thể làm tăng tốc độ h́nh thành huyết khối v́ làm đặc máu, tăng số lượng các mảng bám tích tụ trong động mạch, từ đó có thể dẫn đến đột quỵ. Hăy hạn chế hoặc dừng hoàn toàn việc hút thuốc để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ đột quỵ. Nếu chưa hút thuốc, bạn đừng nên thử, bao gồm cả thuốc lá điện tử và x́ gà, v́ không có loại thuốc lá nào là đặc biệt an toàn. Nếu gặp khó khăn trong việc bỏ thuốc, bạn nên đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn các phương pháp khoa học giúp cai thuốc lá triệt để. 6. Tích cực điều trị các bệnh liên quan Một số bệnh như cao huyết áp (tăng huyết áp), cholesterol cao, đường huyết cao, đái tháo đường hoặc các bệnh tim mạch có thể là nguyên nhân gây nên đột quỵ. V́ vậy, nếu mắc các bệnh này, bạn nên tuân thủ chế độ điều trị tích cực nhằm kiểm soát bệnh không tiến triển và tránh được các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ. Nhiều t́nh trạng có thể được ngăn ngừa hoặc kiểm soát bằng cách ăn uống hợp lư, vận động thường xuyên, giảm cân, ngừng hút thuốc và tuân thủ việc dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. 7. Dùng thuốc ngăn ngừa đột quỵ Với một số t́nh trạng bệnh, bác sĩ có thể kê cho bạn các loại thuốc nhằm kiểm soát huyết áp, đường huyết và lượng cholesterol trong cơ thể. Bạn phải dùng các thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ để có được hiệu quả điều trị tốt nhất. Nhiều người tự ư sử dụng aspirin như một biện pháp để pḥng ngừa đột quỵ. Tuy nhiên, bạn không nên tự ư sử dụng bất cứ loại thuốc nào khi chưa có sự đồng ư của bác sĩ. Nếu không bị các bệnh về tim hoặc đột quỵ, việc uống một viên aspirin mỗi ngày không giúp ích ǵ mà c̣n có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng khác như tăng nguy cơ chảy máu. Nếu được chẩn đoán đau tim hoặc có tiền sử bị đột quỵ, các bác sĩ có thể kê cho bạn aspirin liều thấp để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ những lần tiếp theo. Hăy mạnh dạn, chủ động trao đổi với bác sĩ về t́nh trạng bệnh cũng như nhu cầu điều trị của bản thân. Điều này góp phần quan trọng cho thành công trong việc chăm sóc sức khỏe. Chủ động hỏi bác sĩ sẽ giúp bạn hiểu hơn về t́nh trạng của ḿnh, phương hướng điều trị cũng như nâng cao tinh thần của bạn. Bạn có thể chủ động thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng các loại thuốc chất lượng, hiệu quả và an toàn nhằm ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ. Sử dụng thuốc chất lượng mang lại nhiều lợi ích đáng kể với sức khỏe: |
•Thuốc đă được nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng nghiêm ngặt nên đảm bảo chất lượng, an toàn và hiệu quả lên các bệnh chuyên biệt.
•Đạt được tác dụng mong muốn với các mức liều đă được chứng minh •Quy tŕnh sản xuất và kiểm định theo các tiêu chuẩn an toàn cao đảm bảo các yêu cầu về hạn chế tác dụng phụ và tương tác thuốc. Việc sử dụng các thuốc chất lượng là nhu cầu chính đáng của mỗi người bệnh. Bệnh nhân hoàn toàn có quyền thảo luận và tham vấn bác sĩ về việc kê đơn thuốc tốt nhất phù hợp với nhu cầu và khả năng của ḿnh. Các thuốc từ những nhà cung cấp uy tín góp phần giúp cải thiện đáng kể t́nh trạng bệnh cũng như thời gian điều trị. Đột quỵ là một t́nh trạng nghiêm trọng có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm. V́ vậy, nếu có các yếu tố nguy cơ, bạn nên thay đổi lối sống và thực hiện theo các phương pháp đơn giản mà Hello Bacsi đă giới thiệu để ngăn ngừa nguy cơ bị đột quỵ. Đồng thời, bạn phải nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được khám, tư vấn và theo dơi, điều trị cụ thể. Không tự ư sử dụng thuốc một cách bừa băi và hăy dùng thuốc của các nhà cung cấp uy tín trên thị trường như: Sanofi, Johnson & Johnson, Pfizer, Roche, Novartis, GSK, Gilead Sciences, Merck & Co., Bayer, AstraZeneca… để đảm bảo được chất lượng cũng như hiệu quả điều trị. |
Làm thế nào để có cuộc sống khỏe mạnh khi bị bệnh tiểu đường? 11 bước đơn giản cho bạn
Khi mắc bệnh tiểu đường, bạn luôn phải t́m cách để cải thiện và duy tŕ sức khỏe của ḿnh trong một thời gian dài. Bạn có thể kiểm soát bệnh tiểu đường thành công bằng cách ăn uống điều độ, tập thể dục thường xuyên, có sự t́m hiểu và phát triển lộ tŕnh điều trị tốt hơn. Chất lượng cuộc sống cũng vậy. Hăy luôn luôn hạnh phúc, chia sẻ với người khác nhiều hơn và tạo niềm vui trong cuộc sống. 11 bước dưới đây sẽ giúp bạn có được một cuộc sống khỏe mạnh khi bị tiểu đường. 1/Đặt cuộc hẹn với bác sĩ và đội ngũ chăm sóc sức khỏe đáng tin cậy để thảo luận về sức khỏe tổng quát của bạn Một cuộc hẹn với bác sĩ và đội ngũ chăm sóc sức khỏe là cực kỳ quan trọng, giúp bạn hiểu được ḿnh cần làm ǵ và không cảm thấy cô đơn khi đối mặt với bệnh tiểu đường. ♦ Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay mối quan tâm nào, hăy nhờ các chuyên gia sức khỏe tư vấn. ♦ Đừng bỏ qua những điều nhỏ nhặt, v́ những thay đổi nhỏ cũng có thể có ư nghĩa quan trọng, hăy nói với bác sĩ càng sớm càng tốt. ♦ Nếu bạn không theo chế độ ăn kiêng được đề nghị hoặc không dùng thuốc theo chỉ dẫn, vậy th́ bạn nên đến gặp bác sĩ. 2/Thực hiện cẩn thận chế độ ăn uống theo chỉ dẫn Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng hẳn đă hướng dẫn chế độ ăn uống cho bạn, đó chính là ch́a khóa thành công để bạn duy tŕ sức khỏe khi bị bệnh tiểu đường. ♦ Nếu bạn chưa có chế độ ăn uống chỉ định, hăy hỏi bác sĩ của ḿnh. ♦ Nhớ lựa chọn đồ uống thích hợp. Nhiều loại thức uống có đường ngoài thị trường và đồ uống tự làm gồm những chất bổ sung khác có thể phá hủy chế độ ăn uống của bạn. ♦ Hăy học cách đọc nhăn hiệu. Mọi người nên học cách đọc nhăn ghi thành phần dinh dưỡng trước khi ăn, đặc biệt là đối với người bị bệnh tiểu đường. 3/T́m hiểu những loại thực phẩm lành mạnh đối với người bị bệnh tiểu đường Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ đă có những khuyến cáo về các loại thực phẩm lành mạnh cho mọi người. Do đó, dù bạn có bị bệnh tiểu đường hay không th́ những thông tin ấy cũng rất bổ ích. Hăy t́m hiểu thêm v́ sức khỏe của ḿnh chứ không riêng việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Các loại thực phẩm được khuyến nghị của Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ gồm: •Các loại ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, ḿ và rau củ giàu tinh bột (bao gồm cả khoai tây chưa qua chế biến): hơn 6 phần mỗi ngày (bánh ḿ và ngũ cốc cũng nên hạn chế, thực phẩm ít natri, tránh dùng bột ḿ trắng) •Trái cây: 2–4 phần mỗi ngày •Rau: 3–5 phần mỗi ngày •Thịt, cá và phô mai: 2–3 phần mỗi ngày •Sữa và sữa chua: 2–3 phần mỗi ngày •Chất béo, kẹo và rượu: Lượng nhỏ (tùy thuộc vào chỉ dẫn của bác sĩ) •Gia vị nên có ít natri và không có đường. Kiểm tra trước nhăn ghi thành phần dinh dưỡng trong các thực phẩm đă được xử lư, ngâm, ướp, hun khói và đóng hộp. 4/Uống ít nhất 6 đến 8 ly nước mỗi ngày Trong khi nước luôn là sự lựa chọn ưu tiên hàng đầu th́ bạn vẫn có thể dùng trà, cà phê, thức uống cho người ăn kiêng, đồ uống có hàm lượng calo thấp… trừ khi bác sĩ đưa ra những lời khuyên dành riêng cho bạn. Bạn cần hạn chế lượng đường có trong sữa. Hăy hỏi bác sĩ để được tư vấn thêm nhé. •Ngoài ra, bạn c̣n có thể giảm thiểu uống những loại thức uống dưới đây như: đồ uống thể thao có đường (muối/natri và đường), soda ngọt, nước ép trái cây và sữa. |
5/Luyện tập thể dục đều đặn
Hăy hỏi bác sĩ trong trường hợp của bạn th́ nên tập bao nhiêu là đủ. Bạn có thể thích đi dạo với bạn bè hoặc đi đến pḥng tập thể dục. Mỗi người đều có cách tập thể dục riêng, do đó sau khi nhận được lời khuyên của bác sĩ, hăy cứ trải nghiệm để t́m ra bài tập mà bạn thích nhất và cảm thấy phù hợp nhất. ♦ Tập thể vừa phải ngay sau ba bữa ăn mỗi ngày sẽ giúp giảm thiểu được mức đường trong máu tăng cao. Điều này áp dụng cả cho những người ít tập thể dục hoặc tập không thường xuyên. ♦ Một nghiên cứu cho thấy với ba bước đi ngắn mỗi ngày sau bữa ăn cũng như đi bộ 45 phút với tốc độ vừa phải đều mang lại hiệu quả đối với việc giảm lượng đường trong máu trong ṿng 24 giờ. ♦ Nếu trọng lượng cơ thể và khớp bị đau khiến bạn khó khăn trong việc tập thể dục th́ hăy hỏi bác sĩ về các bài tập dưới nước như thể dục nhịp điệu dưới nước, hoặc đơn giản là đi bộ dưới hồ bơi. 6/Uống thuốc theo chỉ dẫn Hăy nhớ làm theo hướng dẫn của bác sĩ về việc uống thuốc đúng giờ và đúng liều lượng. ♦ Bạn nên nhận thức được mối liên hệ giữa thuốc, thức ăn, đồ uống và các loại thuốc bạn đang dùng. Hỏi bác sĩ để được tư vấn rơ ràng hơn về việc kết hợp các loại thuốc và thực phẩm. ♦ Nếu bạn đến gặp bác sĩ khác, hăy chắc chắn rằng họ biết bạn đang bị tiểu đường và giải thích rơ loại thuốc bạn đang dùng. Điều vô cùng quan trọng bạn cần nhớ là không được trộn một số loại thuốc với nhau. Bác sĩ cần biết mọi thứ bạn đang uống, bao gồm cả vitamin và thảo mộc. 7/Cập nhật hồ sơ bệnh lư Bác sĩ sẽ cho bạn một hồ sơ để ghi chép lại mức đường huyết của ḿnh. Mặc dù việc đó có vẻ đơn giản, tuy nhiên điều quan trọng là phải lưu giữ các hồ sơ này cẩn thận và thường xuyên thông báo với bác sĩ của ḿnh. ♦ Bạn cũng có thể giữ một quyển nhật kư về thực phẩm ăn uống hay t́nh trạng tập thể dục của ḿnh. Bạn càng có nhiều thông tin về sức khỏe, bác sĩ sẽ càng đưa ra những tư vấn tốt nhất giúp bạn giữ ǵn sức khỏe và quản lư t́nh trạng bệnh tốt hơn. 8/Theo dơi các biến chứng của bệnh tiểu đường Liệu pháp Chelation cho người mắc bệnh tim mạch Một số biến chứng có thể phát sinh đối với bệnh tiểu đường bao gồm: ♦ Bệnh tim và đột quỵ: Những người bị bệnh tiểu đường càng phải chú ư đến bệnh tim và mạch máu của ḿnh. Bệnh tiểu đường sẽ làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ và các biến chứng khác liên quan đến lưu thông máu. ♦ Bệnh thận: Bệnh tiểu đường có thể dẫn đến hư thận, ngoài ra c̣n làm mất khả năng lọc chất thải của nó. ♦ Biến chứng mắt: Tiểu đường có thể gây ra các vấn đề về mắt và dẫn đến mù ḷa. Những người bị bệnh tiểu đường có nguy cơ bị mù cao hơn những người không bị bệnh. Phát hiện sớm và điều trị các vấn đề về mắt có thể giúp bạn tiết kiệm nhiều thời gian hơn. ♦ Sức khỏe và vệ sinh răng miệng: Bệnh tiểu đường dẫn đến nguy cơ cao về bệnh nướu răng. Bạn nên thường xuyên gặp bác sĩ nha khoa để được tư vấn và khám bệnh. ♦ Biến chứng thần kinh tiểu đường: Một trong những biến chứng phổ biến nhất của bệnh tiểu đường là thần kinh tiểu đường. Bệnh tiểu đường có thể làm hỏng các dây thần kinh chạy khắp cơ thể, nối tủy sống với cơ, da, mạch máu và các cơ quan khác. ♦ Biến chứng ở chân: Người bị bệnh tiểu đường có thể gặp phải các vấn đề về chân. Các vấn đề về bàn chân thường xảy ra nhất khi có tổn thương thần kinh ở chân hoặc khi máu chảy yếu. ♦ Biến chứng da: Có tới 1/3 số người mắc bệnh tiểu đường sẽ bị rối loạn da trong một khoảng thời gian nhất định. May mắn là hầu hết các biến chứng về da có thể được ngăn ngừa hoặc điều trị dễ dàng nếu phát hiện sớm. ♦ Trầm cảm: Thỉnh thoảng tâm trạng buồn rầu là b́nh thường. Nhưng nếu cảm thấy buồn trong một thời gian dài mà không biến mất, cuộc sống vô vọng, t́nh trạng này kéo dài trong hai tuần hoặc nhiều hơn th́ đây chính là dấu hiệu của bệnh trầm cảm nghiêm trọng. |
9/T́m kiếm sự hỗ trợ từ những người quan tâm và hiểu bạn
Giải thích về bệnh của ḿnh cũng như tác động đến bạn, gia đ́nh và bạn bè. Họ sẽ ủng hộ bạn nếu hiểu được những ảnh hưởng của nó đến cuộc sống của bạn như thế nào. Bạn sẽ thấy gia đ́nh và bạn bè luôn sẵn sàng cùng bạn tập thể dục, lựa chọn thực phẩm tốt cho bệnh của bạn và cùng đi gặp bác sĩ. Ngoài ra, bạn cũng có thể trao đổi với những người bị bệnh tiểu đường giống ḿnh bằng cách tham gia vào các nhóm hỗ trợ về bệnh tiểu đường ở địa phương. Bạn sẽ có những người bạn mới nhưng quan trọng là bạn có được sự ủng hộ và biết ḿnh nên làm ǵ để đối mặt với bệnh tiểu đường và có một cuộc sống khỏe mạnh. ♦ Hăy cân nhắc đến việc tham gia vào một tổ chức về bệnh tiểu đường lớn hơn. Đó chính là địa điểm lư tưởng để bạn có thêm nhiều thông tin về bệnh tiểu đường và các chế độ ăn uống hợp lư. 10/Hăy hỏi bác sĩ về việc giảm lượng đường trong máu và nhu cầu insulin hoặc đồ ăn nhẹ trước khi đi ngủ Không nên ăn ǵ khác ngoài thức ăn nhẹ vào buổi tối, đặc biệt là ngừng tiếp thu các chất dinh dưỡng không cần thiết từ 2 đến 3 giờ trước khi ngủ, bạn chỉ nên uống ít nước (không phải cồn, cà phê hay các chất kích thích). Những loại thực phẩm dưới đây chứa hàm lượng chất bột đường và calo thấp nên sẽ không gây tăng cân hoặc tăng lượng đường trong máu. Do đó, bạn hăy lựa chọn một trong số những loại thực phẩm sau nhé: ♦ 1 lon soda dành cho người ăn kiêng ♦ 5 quả cà rốt nhỏ ♦ 2 cái bánh quy ♦ 4 quả hạnh nhân (hoặc các loại hạt tương tự) ♦ 1 vài miếng kẹo cao su hoặc kẹo cứng nhỏ… 11/Ngủ Bạn nên dành hơn 7 tiếng để ngủ nhằm giúp hệ thần kinh phục hồi chức năng và để các hệ thống khác trong cơ thể được nghỉ ngơi. Điều này sẽ làm giảm các vấn đề về bệnh tiểu đường, giúp cải thiện lượng đường trong máu và huyết áp. |
Ăn chay đủ chất cho người bệnh tiểu đường
Tác giả: Ban biên tập HelloBACSI Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) Ăn chay đủ chất cho người bệnh tiểu đường Gần đây, nhiều người đă chọn cho ḿnh chế độ ăn kiêng với món chay. Những người thực hiện chế độ này không hề ăn thịt (nghĩa là không ăn thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản, hoặc các sản phẩm làm từ những thực phẩm này). Nếu bạn muốn theo chế độ này, hăy nhớ trộn lẫn các loại rau, trái cây, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và sản phẩm từ sữa ít béo (nếu bạn vẫn muốn uống sữa). Có rất nhiều kiểu ăn chay khác nhau. Những kiểu phổ biến nhất hiện nay là: •Người ăn thuần chay: Nhóm này không ăn thịt, trứng hoặc sản phẩm từ sữa. •Người ăn chay lacto: Nhóm này không ăn thịt hoặc trứng. Tuy nhiên, họ vẫn ăn các sản phẩm từ sữa. •Người ăn chay Lacto-ovo: Nhóm này không ăn bất ḱ loại thịt nào. Tuy nhiên, họ vẫn ăn trứng và sản phẩm từ sữa. Bệnh nhân tiểu đường có nên ăn chay không? Có! Chế độ ăn chay là một lựa chọn ăn uống rất lành mạnh, kể cả khi bạn đang bị tiểu đường. Nghiên cứu đă chứng minh rằng thực hiện theo kiểu ăn chay này có thể giúp ngăn ngừa và chế ngự bệnh tiểu đường. Trong thực tế, nghiên cứu về chế độ ăn chay cũng cho thấy việc hạn chế tinh bột và calo là không cần thiết và vẫn đẩy mạnh quá tŕnh giảm cân và giúp hạ nồng độ A1C của người tham gia. Chế độ ăn chay mang lại nhiều chất xơ, ít chất béo băo ḥa và không hề có cholesterol so với chế độ ăn truyền thống của Mỹ. Lượng chất xơ cao có thể giúp bạn cảm thấy no trong thời gian dài sau khi ăn và giúp bạn ăn ít hơn. Khi bạn nạp vào cơ thể nhiều hơn 50g chất xơ mỗi ngày, lượng đường huyết trong máu của bạn có khả năng giảm xuống. Chế độ ăn này tốn ít chi phí. Thịt, gia cầm và cá thường là những thực phẩm đắt tiền nhất mà chúng ta hay ăn. Chế độ ăn thuần chay cho bệnh nhân tiểu đường Chế độ này c̣n được gọi là chế độ ăn chay hoàn toàn. Những người thực hiện theo chế độ này không ăn bất ḱ loại thịt hoặc sản phẩm làm từ thịt nào. Những người mắc bệnh tiểu đường cũng có thể chọn kiểu ăn kiểu này, trong đó các loại thực phẩm từ thực vật vô cùng đa dạng. Việc ăn các sản phẩm từ đậu và hỗn hợp rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt cung cấp rất nhiều protein và các dưỡng chất quan trọng khác. Vấn đề đáng lo nhất của nhóm này đó là khả năng bị thiếu vitamin B12, do đó bạn cần phải cung cấp bổ sung B12 hoặc bổ sung nhiều loại vitamin cùng lúc |
Cần Phân Biệt X-RAYS, CT SCAN, MRI, PET SCAN, ULTRA SOUND - BS Hồ Ngọc Minh
Các phương pháp chụp h́nh để chẩn bệnh 1. X-rays (X-quang ) là ǵ? Để hiểu X-quang là ǵ, trước hết hăy t́m hiểu khái niệm về “sóng điện từ trường” (electromagnetic wave, electromagnetic radiation). Chung quanh chúng ta luôn luôn hiện hữu một không gian năng lượng dưới dạng điện từ trường, trong đó ánh sánh mặt trời, hay ánh sáng mà chúng ta thấy được cũng chỉ là một dạng sóng điện từ trường. Có nhiều loại sóng từ trường, từ yếu đến mạnh theo thứ tự, gồm có: sóng radio, sóng microwaves, sóng hồng ngoại (infared, IR, dùng trong các remote controls), ánh sáng thường, tia cực tím c̣n gọi là tia tử ngoại (ultraviolet light, UV), tia X-quang, và cuối cùng là gamma-rays. Như thế chỉ có 3 loại sóng mạnh hơn là ánh sáng thường. Sóng càng mạnh, độ “xuyên thủng” qua tế bào càng nhiều. Ba tia X-rays, UV, và Gamma đều được sử dụng trong y học để truy tầm hay chữa bệnh. Trong khi đó, ánh sáng thường trở xuống, khi đụng vật cản đa phần sẽ bị phản chiếu và ít ảnh hưởng đến cấu trúc hay làm hư hại vật thể bên trong. Mở ngoặc một tí cho vui, tôi nói “đa phần” ở đây v́ sóng có thể tồn tại dưới dạng sóng (wave), năng lượng (energy), và vật chất (matter), v́ thế năng lượng có khi một phần bị hấp thụ mà không phản chiếu ra. Có thể hiểu, cơ thể chúng ta, có lúc hiện hữu chỉ là một khối lượng sóng và năng lượng trong không gian điện từ trường!. X-rays được khám phá năm 1895 bởi một giáo sư vật lư người Đức, Wilhelm Conrad Röentgen. Một công dụng thường dùng của X-rays là để “chụp h́nh quang tuyến”, tuy nhiên X-rays c̣n dùng để trị ung thư và để ḍ t́m các thiên thể trong ngành thiên văn (cosmos). X-rays c̣n được dùng để ḍ t́m hàng lậu, súng ống ... 2. CT scan là ǵ? CT scan c̣n gọi là CAT scan, viết tắt của hai chữ “computed tomography”, được phát minh năm 1967 bởi một kỹ sư người Anh tên là Godfrey Hounsfield. CT cho ta thấy h́nh chụp của cơ thể theo dạng mặt cắt, một khối 3 chiều, thể hiện trên những mặt phẳng hai chiều. Mỗi một h́nh ảnh là tập hợp bởi nhiều tia X-rays, bắn đi từ nhiều hướng khác nhau ṿng quanh cơ thể. Khi chụp h́nh bằng X-ray thường, tia sáng bắn đi một chiều nên h́nh ảnh chồng lên nhau. Thí dụ chụp h́nh phổi, ta thấy cả tim phổi xương sườn chồng lên nhau làm cho khó thấy rơ chỗ bị bệnh. CT scan dùng computer để tổng hợp h́nh X-rays từ nhiều góc độ khác nhau, để có thể để tạo ra h́nh chụp rơ ràng, giống như cơ thể được cắt ngang từng lát mỏng như những lát chanh trong dĩa ḅ tái chanh! 3. MRI là ǵ? MRI Brain Scan Một hạn chế của X-rays là nó xuyên qua cơ thể và mang theo phóng xạ (radiation) v́ thế ngày nay MRI có nhiều lợi thế hơn. MRI viết tắt của ba chữ, Magnetic Resonance Imaging. MRI được sáng chế bởi Paul C. Lauterbur vào năm 1971, nhưng kỹ thuật không được hoàn thiện măi cho đến những năm 1990’s. Nguyên tắc của MRI là tạo ra một từ trường chung quanh phần cơ thể muốn chụp h́nh. V́ trong cơ thể chúng ta hầu hết là... nước, mà phân tử nước có chứa nguyên tử Hygrogen mang điện cực dương, c̣n gọi là proton. Khi bị kích động bởi từ trường, những hạt proton như bị “sắp hàng lại” và rung lên, phát ra sóng radio. Máy computer sẽ ghi nhận sóng radio nầy thành h́nh ảnh. Như vậy, chung chung, MRI an toàn, và kỹ thuật càng ngày càng tiến bộ, độ chính xác nhiều hơn là CT. |
4. PET scan là ǵ?
PET scan PET scan là chữ viết tắt của Positron Emission Tomography. PET scan là một thử nghiệm dùng chất phóng xạ để truy tầm những đấu hiệu bất b́nh thường trong cơ thể, hầu hết là truy tầm bệnh ung thư hay ung thư di căn. Tuỳ theo trường hợp, bệnh nhân sẽ được tiêm, uống, hay hít thở hơi có chất phóng xạ, gọi là radiotracer. Nguyên tắc là, các tế bào bất thường, như ung thư chẳng hạn, thường tụ tập thành khối u, và sử dụng nhiều máu, nhiều oxigen, ăn nhiều đường, tiêu hoá và sanh sản nhanh hơn tế bào thường. Như thể nhờ vào chất phóng xạ, những chỗ bất thường nầy sẽ hiện lên h́nh bất thường ở những tụ điểm. PET scan thường kết hợp với CT hay MRI, v́ hai thử nghiệm trên chỉ phát hiện h́nh ảnh, thí dụ khối u chẳng hạn, trong khi đó PET sẽ cho biết khối u đó là ung thư hay không. 5. Siêu âm, ultrasound là ǵ? Cardiac Ultrasound Ultrasound, c̣n gọi là sonogram, là thử nghiệm dùng sóng âm thanh, siêu âm để tạo ra h́nh ảnh. Tương tự như sóng radar mà các loài dơi dùng để định hướng, hay ứng dụng ḍ t́m tàu ngầm, t́m máy bay cho trạm không lưu, hay t́m... cá cho dân đi câu! Thiết bị phát âm thanh sẽ bắn ra sóng âm thanh, khi đụng vật thể muốn ḍ t́m sẽ dội lại tạo ra h́nh ảnh. Trong nghề cấy thai nhân tạo của tôi, máy siêu âm là con mắt thứ ba của tôi mỗi ngày. Nhiều bệnh nhân hỏi tôi có an toàn không. Xin trả lời là rất an toàn, v́ nó chỉ là sóng âm thanh, không có phóng xạ ǵ cả. Chỉ là âm thanh mà chỉ có loài dơi hay những chú chó có thể nghe được mà thôi. 6. Mức độ an toàn của các thử nghiệm? Như thế, MRI và sonogram có lẽ an toàn nhất v́ chẳng dính dáng ǵ tới phóng xạ, radiation cả. Millisievert (mSv) là đơn vị để đo độ phóng xạ. Mỗi năm, trung b́nh mỗi người chúng ta chịu độ phóng xa là 3 mSv từ môi trường xung quanh. Trong một chuyến bay 5 tiếng từ Los Angeles qua New York, mỗi hành khách sẽ bị nhiễm phóng xa khoảng 0.03 mSv. Trung b́nh chụp h́nh X-rays, tuỳ theo bộ phận của cơ thể, độ nhiễm phóng xạ từ 0.001 mSv cho đến 1.5 mSv, thí dụ chụp h́nh ngực mammogram là 0.4 mSv và chụp h́nh phổi là 0.1 mSv, độ nhiễm ít hơn là một ngày phơi nắng ngoài biển! Trong khi đó, CT scan, độ nhiễm phóng xạ từ 2 dến 20 mSv. C̣n, mỗi PET scan, sẽ gây ra phóng xạ khoảng 25 mSv. So ra th́ độ nhiễm phóng xạ của các phương pháp chụp h́nh cũng không đến nỗi nào, v́ lâu lâu mới chụp một lần, và nếu cần là chuyện phải làm mà thôi. Nhờ vào những phát minh này mà y khoa có thể ḍ t́m và chữa trị bệnh mau chóng. Rủi Ro Nhiễm Phóng Xạ Khi Làm CT Scan Chúng ta nên thận trọng khi quyết định đi làm CT scan v́ rủi ro bị nhiễm phóng xạ hết sức nguy hiểm. BỆNH NHÂN BỊ TIA PHÓNG XẠ GÂY HẠI trong một số khám nghiệm y khoa là điều rơ ràng. Tuy nhiên, để bệnh nhân tiếp xúc với tia phóng xạ bao nhiêu th́ mới gọi là nguy hiểm? Các cuộc nghiên cứu mới đây đưa ra lời báo động cho rằng thủ tục làm CT scan được dùng ngày càng nhiều lúc gần đây, đưa đến nhiều nguy hiểm cho bệnh nhân. CT scan là viết tắt của chữ “computed tomography” nghĩa là kỹ thuật chụp h́nh các bộ phận bên trong cơ thể con người. Đôi khi c̣n gọi là “imaging” hay nội soi. Bác sĩ thường dùng phương pháp này để chẩn đoán bệnh. CT scan được sử dụng để t́m đủ mọi loại bệnh từ nơi nào nhiễm trùng, té ngă vỡ sọ, hay t́m bệnh ung thư. Bác sĩ Rebecca Smith-Bindman, ở bệnh viện UC San Francisco, và ê kíp chuyên viên của bà vừa mới đưa ra một phúc tŕnh nghiên cứu cho biết họ tỏ ư lo ngại v́ phương pháp CT scan được dùng khá nhiều lúc gần đây, tăng gấp ba lần kể từ năm 1996 cho đến nay. Bản phúc tŕnh nghiên cứu nói rằng kỹ thuật CT scan phóng ra nhiều chất phóng xạ (radiation) hơn là phương pháp chụp bằng quang tuyến X thông thường. Đặc biệt đối với trẻ em, rủi ro nhiễm phóng xạ c̣n cao hơn gấp bội phần. Một nhóm nghiên cứu quốc tế công bố bản báo cáo cho thấy trẻ em đang mạnh khoẻ, lỡ bị té ngă, đem các em đi làm CT scan, các em có nhiều rủi ro sẽ bị ung thư so với trẻ em từ chối không làm CT scan. Cuộc nghiên cứu này kéo dài 23 năm theo dơi. Những em làm CT scan có nhiều rủi ro bị ung thư năo gấp ba lần, và ung thư máu gấp bốn lần. |
Các chuyên gia không đồng ư với nhau trong việc giải thích kết quả của cuộc nghiên cứu khiến cho nhiều bệnh nhân đang lo âu. Tổ chức Radiology Society of North America vẫn cả quyết rằng rủi ro gây ra bệnh ung thư v́ làm CT scan rất nhỏ so với những ích lợi mà kỹ thuật này giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh. Ông Mark Pearce, một trong những tác giả nghiên cứu về rủi ro xảy ra cho trẻ em, thuộc trường đại học Newcastle University nói rằng; “Mặc dầu rủi ro có thể là gấp ba lần, nhưng đó là gấp ba lần của một con số rất nhỏ.”.
Nhiều chuyên viên về quang tuyến, trong đó có cả bác sĩ Smith-Bindman, biện minh cho lập trường của ḿnh, và họ nói rằng việc dùng kỹ thuật CT scan đă bị lạm dụng v́ dễ sử dụng. Thậm chí, bệnh nhân đ̣i yêu cầu phải cho đi làm CT scan, và bác sĩ không ngần ngại cho đi làm CT scan chỉ v́ sợ rằng ḿnh có thể đă bỏ sót, chưa làm đầy đủ mọi chẩn đoán. Dầu sao đi nữa, kết quả nghiên cứu cũng khiến cho các bác sĩ phải suy nghĩ lại trước khi quyết định gửi người bệnh đi làm CT scan. Bác sĩ Smith-Bindman đề nghị: “Chúng ta nên suy nghĩ lại và quyết định xem chúng ta có nên làm việc nội soi cho bệnh nhân hay không, và việc nội soi đó có được chứng minh là cần thiết cho bệnh nhân hay không.” Lượng Phóng Xạ cho mỗi lần làm CT scan phần ngực gây nguy hại tương đương với: a.) 1,400 lần chụp h́nh răng bằng quang tuyến X, b.) 240 lần đi máy bay kéo dài 5 tiếng đồng hồ, c.) 70,000 đi qua máy ḍ xét ở phi trường, d.) 19 năm hút thuốc lá, mỗi ngày hút một gói 20 điếu. Lấy đơn vị đo phóng xạ mSv làm chuẩn: Mỗi lần chụp quang tuyến X phần ngực chỉ bị 0.1 mSv. Dùng CT scan sẽ bị 7 mSv phóng xạ. |
6 Dấu Hiệu Cảnh Báo 1 Tuần Trước Khi Cơn Đột Quỵ Xảy Ra
Theo một khảo sát của CDC vào năm 2005, 92% bệnh nhân biết rằng đau tức ngực là một nguy cơ lớn dẫn đến đột quỵ. Tuy nhiên, chỉ 27% biết được ngoài tức ngực, c̣n 5 dấu hiệu khác chứng tỏ bạn có khả năng bị đột quỵ. 1. Đau tức ngực Đây là triệu chứng thông thường nhất và nó xuất hiện dưới nhiều h́nh thái khác nhau. Một số người cảm thấy ngực bị đè đặng, một số khác cảm thấy rát nóng và đau buốt như có ai cấu xé. Cảm giác này có thể xảy ra khi bạn đang vận động hoặc cả khi nghỉ ngơi. Điều tốt nhất nên làm là báo cho bác sĩ ngay nếu bạn cảm thấy bất cứ dấu hiệu ḱ lạ nào ở ngực. Bên cạnh đó, dù không gặp phải bất cứ dấu hiệu khó chịu nào ở ngực, bạn cũng có thể bị đột quỵ. Điều này thường gặp ở nữ giới. 2. Cảm lạnh kéo dài Cảm lạnh day dưa không dứt có thể là một dấu hiệu của bệnh tim. Khi hoạt động bơm máu của tim bị yếu đi, máu có thể ṛ rỉ ngược vào phổi. Hăy quan sát xem mỗi khi ho, bạn khạc ra đờm màu trắng hay hồng. Đờm màu hồng có thể là một sản phẩm phụ do máu tràn vào phổi. 3. Luôn cảm thấy mệt mỏi Bỗng nhiên bạn cảm thấy mệt mỏi mất sức mà không rơ nguyên nhân, đây cũng là dấu hiệu cho thấy cơn đột quỵ đang tới. Tim phải làm việc cực nhọc hơn khi các động mạch bắt đầu đóng lại, khiến bạn chỉ cần vận động chút xíu cũng cảm thấy mệt. Kết quả là bạn có thể ngủ nhiều hơn vào ban đêm hoặc muốn tranh thủ chợp mắt nhiều hơn vào ban ngày. 4. Sưng phù Khi tim gặp khó khăn trong việc bơm máu cho toàn bộ cơ thể, các tĩnh mạch bắt đầu sưng lên dẫn tới ph́nh giăn tĩnh mạch. Hiện tượng giăn tĩnh mạch thường nh́n thấy ở bàn chân, mắt cá, cẳng chân v́ đây là những bộ phận xa tim nhất. Bạn cũng có thể nh́n thấy hiện tượng xanh tím ngoại vi ở môi hoặc tay chân 5. Chóng mặt Việc tuần hoàn máu sẽ gặp khó khăn nếu tim quá yếu, bộ năo có thể không thể nhận đủ lượng oxy cần thiết. Bạn có thể cảm thấy chóng mặt hoặc đau đầu thường xuyên. Đây là điều rất đáng lưu tâm và bạn nên đi khám ngay lập tức. 6. Khó thở Một dấu hiệu quan trọng khác chứng tỏ cơn đau tim đang đến gần, đó là bạn cảm thấy khó thở, hơi thở bị đứt quảng. Như đă biết, tim và phổi luôn kết hợp hoạt động nhịp nhàng với nhau, nếu tim bắt đầu yếu đi, phổi sẽ không nhận đủ oxy. Điều này gây khó thở và bạn phải đi khám ngay. Những triệu chứng này có thể xảy ra một tháng trước khi sự kiện quan trọng xuất hiện. V́ thế, nếu nhận thấy bất cứ dấu hiệu nào, bạn cần báo ngay với bác sĩ chuyên khoa. Hăy bảo vệ ḿnh sớm nhất có thể. Nguồn Trung tâm CDC Hoa kỳ |
Pḥng Ngừa Bệnh Mất Dần Trí Nhớ - Bài Viết của Hai Bác Sĩ Mehmet Oz và Michael Roizen
Sáu Bước Đơn Giản Để Giữ Đầu Óc Minh Mẫn Phúc tŕnh mới nhất của chính phủ cho biết rằng thuốc bổ (supplements), hay thuốc chữa bệnh không giúp ǵ được cả trong việc ngăn ngừa bệnh Alzheimer, tức là bệnh mất dần trí nhớ, bệnh lú lẫn. Đây là căn bệnh nhiều người già bị vướng phải, giống như trường hợp của cựu Tổng thống Ronald Reagan. Nhưng nếu chúng ta đọc thật kỹ phúc tŕnh của chính phủ, để ư đến những ḍng chữ nhỏ, chúng ta sẽ t́m thấy được nhiều thông tín hữu ích trong việc ǵn giữ những tế bào chất xám trong đầu không bị lăo hoá. Sự thực được báo cáo này đưa ra cho chúng ta thấy là không có hồ sơ chứng liệu nào cho biết thuốc chữa bệnh, hay thuốc bổ đem lại ích lợi cho việc chống lại căn bệnh quái ác này. Nhưng ngược lại, phúc tŕnh đó lại đưa ra những bằng chứng rơ ràng là nếu chúng ta chịu khó tập thể dục, tỏ ra năng động, ăn uống lành mạnh, giữ cho áp huyết thấp để máu có thể đưa lên năo dễ dàng, chúng ta sẽ ngăn ngừa được bệnh mất trí nhớ. Bản phúc tŕnh không gỉải thích v́ sao. Nhưng chúng tôi sẽ phân tích cho độc giả biết rơ: Không phải mọi hiện tượng mất dần trí nhớ- dementia- đều trở thành bệnh Alzheimer. Nhưng đầu óc của chúng ta trở nên cùn lụt khi lớn tuổi là do ảnh hưởng gộp của nhiều yếu tố khác nhau. Yếu tố chính là óc của chúng ta không nhận đủ máu đưa lên đầu, v́ mạch máu bị tắc nghẽn, hay bị hở, gọi chung là vascular dementia.. Trong cả hai trường hợp đều khiến cho trí nhớ của chúng ta trở nên yếu kém, sự suy nghĩ của chúng ta trở nên loạng quạng (fuzzy), hậu quả bởi việc óc của chúng ta không nhận đủ dưỡng khí (oxygen) và đường (blood sugar). Nhiều bệnh nhân của căn bệnh Alzheimer không ít th́ nhiều đều vướng phải t́nh trạng vascular dementia. Những trở ngại khi suy nghĩ mà các cụ già gặp phải phần lớn v́ máu không đưa lên đầu dễ dàng. Chúng ta có thể ngăn ngừa những rắc rối này, hay sửa chữa những trục trặc đó bằng cách giữ cho mạchmáu dẫn máu lưu thông lên năo bộ đuợc thông tuông dễ dàng. Pḥng bệnh là biện pháp chúng ta nên làm sớm. Điều này có nghĩa là chúng ta cần làm những ǵ để giúp máu bơm lên đầu dễ dàng. 1- Mỗi ngày đi bộ, ít nhất 10,000 bước đi: Hoạt động thể lực giúp máu chạy đều lên óc. Phân bón tự nhiên cho năo bộ chính là máu đưa lên đầu. Mỗi ngày ráng bước đi khoảng 10,000 buớc chân, bằng cách này hay cách khác để máu từ tim đi lên đầu. Các nghiên cứu khoa học cho thấy các cụ già trên 65 tuổi chịu khó tập thể dục ít nhất ba lần một tuần tránh được một phần ba rủi ro vướng bệnh Alzheimer . Bạn có thể làm một trong những hoạt động sau đây tùy theo sở thích của ḿnh: Đi bộ, Làm Vườn, hay Khiêu vũ. 2- Ăn thực đơn có nhiều rau và hoa quả như người Hy Lạp: Rau tươi, trái cây tươi là thức ăn chính cho bộ óc. Trong hoa quả và rau có chứa chất "flovonoids" giúp tăng cường sức mạnh cho hệ thống ngăn ngừa độc tố. Trong một cuộc nghiên cứu nhóm đàn ông đàn bà thích ăn rau quả tươi, uống trà, cà phê, hay rượu nho, có nhiều chất flovonoids. Họ thường có năo bộ hoạt động tốt hơn người không dùng rau quả tươi. Và sự suy sụp của năo bộ tránh được tới 10 năm. Ngoài ra, nhiều cuộc nghiên cứu khác cho thấy mỗi tuần uống vài lần nước ép từ rau quả, sẽ giúp ngừa được 76% bệnh lú lẫn, hay mỗi ngày uống khoảng 900 mg thuốc bổ để thay thế rau, sẽ giúp tăng sự bén nhậy của trí óc, và giúp trẻ thêm được khoảng 3.5 tuổi. 3- Hay ăn thực đơn của dân Địa Trung Hải: Ăn uống hàng ngày giống thực đơn của người Ư và người Hy Lạp, gồm có rau tươi, hạt đậu (grain), dầu olive, cá, và các loại hạt (nuts) sẽ giúp áp huyết giữ ở mức tốt.Ăn theo kiểu dân Điạ Trung Hải sẽ giúp đầu óc minh mẫn sáng suốt tránh được bệnh Alzheimer khoảng 48%. Cương quyết từ bỏ những thói hư, tật xấu như hút thuốc lá, và nghiện rượu. Thuốc lá chứa độc tố rất hại cho năo bộ, v́ thế người hút thuốc lá có nhiều rủi ro bị Alzheimer hơn người không hút thuốc đến 80%. 4- Đừng uống rượu mạnh quá độ: Đa số những người nghiện rượu đều vướng vào bệnh Alzheimer. Đàn bà chỉ nên uống rượu tối đa mỗi ngày một ly thôi. Đàn ông được uống tới hai ly. Uống một chút rượu có lợi cho việc ǵn giữ tế bào chất xám. Nhưng uống nhiều quá lại gây nguy hại cho đầu óc, 25% người bị bệnh mất trí nhớ dính líu đến nghiện rượu. |
5- Ráng duy tŕ huyết áp ổn định ở mức thấp:
Huyết áp cao có thể làm cho mạch máu trên đầu bị hở hay đứt. Chính v́ vậy, các chuyên gia y tế nói rằng huyết áp cao là nguyên nhân của 50% trường hợp gây ra lú lẫn, hư trí nhớ. Chúng ta hăy ráng duy tŕ huyết áp ở mức thấp – lư tưởng là 115/75 - bằng cách ăn uống lành mạnh, tập thể dục hàng ngày, giữ trọng lượng thân thể thấp, đừng để lên cân, béo mập. Nên theo dơi mức đường trong máu. Bệnh tiểu đường, hay thậm chí sắp sửa bị tiểu đường cũng là dấu hiệu báo trước có thể bị hở mạch máu đầu, gây ra bệnh lú lẫn. Bệnh tiểu đường dễ làm các mạch máu nhỏ bị hở, và chảy máu trong năo. 6- Tránh đừng để bụng phệ: Ṿng bụng ở tuổi trung niên to báo hiệu trước có thể bị vướng bệnh lú lẫn khi về già. Cuộc nghiên cứu theo dơi 6,000 người đưa ra kết quả cho thấy cái bụng phệ rất hại cho động mạch chính dẫn máu về tim, và máu lên đầu. V́ thế cho nên chúng ta nên cố gắng duy tŕ ṿng bụng dưới 35 inches cho các bà, và dưới 40 inches cho các ông. Chỉ có một bộ phận nên ǵn giữ cho to lớn. Đó chính là năo bộ của bạn.. Nguyễn Minh Tâm dịch theo S.F Examiner TRÍ NHỚ GIẢM SÚT PHẢI LÀM SAO? Đôi lúc, bạn có cảm giác mất trí nhớ tạm thời nên chẳng biết ḿnh đang và cần làm ǵ? Càng lớn tuổi, con người càng hay quên. Đó là lư do bạn nên quan tâm, chăm sóc cho "bộ nhớ" của ḿnh từ bây giờ. Trí nhớ và hoạt động trí tuệ nói chung là chức năng thần kinh cao cấp của con người. Ở mỗi người, trí nhớ lại có những phương thức hoạt động phù hợp với hoàn cảnh nghề nghiệp, gia đ́nh, vị thế xă hội của họ. Trí nhớ ngắn hay dài hạn đều phụ thuộc vào năo bộ. Người ta phân biệt hai loại trí nhớ ngắn hạn và dài hạn. Trí nhớ ngắn hạn là khả năng lưu giữ những thông tin mới tiếp nhận trong vài giây, trước khi nó được củng cố để giữ lại lâu dài. Trí nhớ dài hạn là quá tŕnh lưu giữ các thông tin tiếp nhận được và con người có thể nhớ tới chúng sau một thời gian. Dù ngắn hay dài hạn, việc h́nh thành và duy tŕ trí nhớ đều trông cậy vào một khu vực nằm sâu trong năo bộ, gọi là vùng hippocampus. Bên cạnh nó là vùng hạnh nhân (amygdala), tạo cảm xúc, in dấu những kư ức của mỗi người. Lớp ngoài của vơ năo lưu giữ trí nhớ dài hạn ở những khu vực khác nhau nhờ những loại h́nh thông tin đa dạng như ngôn ngữ, cử chỉ, cảm giác... Để những vùng nói trên hoạt động hiệu quả, các động mạch nuôi năo phải thông suốt để năo có đủ ô-xy, năng lượng, các chất dẫn truyền thần kinh không thiếu hụt và các "khớp thần kinh" (synase) được bảo tồn. Tuy nhiên, trong thực tế, những điều kiện đó dễ bị xâm hại do tác động của nhiều yếu tố, khiến chúng ta sa sút trí tuệ, mất trí nhớ, bị bệnh Alzheimer, Parkinson... |
Những phương pháp cải thiện trí nhớ hiệu quả:
Kẻ thù nguy hiểm nhất của trí nhớ là stress. Trong gia đ́nh cũng như ngoài xă hội, mọi người đều chịu nhiều áp lực. Không ít người bị stress trầm trọng khiến cơ thể phóng thích nhiều cortisol (hormone stress), làm tổn thương vùng hippocampus. Mặt khác,stress c̣n làm giảm, thậm chí mất tập trung.Ngoài ra,cortisol c̣n thúc đẩy việc sản xuất insulin, ngăn không cho vùng hippocampus sử dụng đủ đường huyết để năo có năng lượng cho việc ghi nhớ. Hơn thếstress c̣n gây khó khăn cho việc "truy cập" kư ức đă được lưu giữ. Dưới đây là các cách giúp cải thiện trí nhớ. 1.Hóa giải stress bằng phương pháp thiền hay yoga. Đây là cách gỡ bỏ các áp lực, làm trùng giăn tâm thần, tăng khả năng tập trung... Ngoài ra, bạn có thể luyện tập thể lực ngoài trời như bơi lội, đi bộ, đạp xe, tập aerobic... Hoạt động thể lực chính là biện pháp đốt cháy stress, v́ chúng cho tim tăng cung lượng máu tới năo và các phủ tạng, khiến tinh thần phấn chấn, sảng khoái. 2.Tập thể dục cho năo bằng cách đọc sách, báo, lướt các trang web lành mạnh và bổ ích. Đồng thời, bạn nên chơi các tṛ chơi trí tuệ như ô chữ, cờ tướng (hoặc cờ vua), học ngoại ngữ hay chơi một loại nhạc cụ nào đó... Cách này làm tăng lượng ô-xy tới năo, thúc đẩy quá tŕnh dịch chuyển từ bộ nhớ ngắn hạn sang dài hạn. 3.Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân đối,nhiều rau, trái cây, giúp tăng cường các chất dinh dưỡng như lecithin (có trong dầu đậu nành, trứng, lạc, mầm lúa mạch, gan), vitamin C (trong cam, chanh, rau, quả) và các vitamin nhóm B (trong gan, thận, thịt nạc, sữa, yoghurt). Tất cả các chất này hỗ trợ cho việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh acetylchline. Các a-xít béo omega-3 như DHA được coi là "thức ăn của năo".. Chúng có nhiều trong các loài cá biển vùng nước lạnh như cá hồi, các trích... giúp bù đắp một lượng đáng kể chất xám của năo. Chất béo trong năo làm thành các màng tế bào và giữ vai tṛ quan trọng trong hoạt động sống c̣n của tế bào năo. Các nơ-ron thần kinh cũng rất giàu a-xít béo omega-3 c̣n giúp cân bằng xảm xúc lành mạnh và tâm trạng tích cực ở người cao tuổi. DHA cũng là thành phần chính của các "khớp thần kinh". Nhiều công tŕnh nghiên cứu đă cho thấy, các chất chống ô-xy hóa từ rau, trái cây, các quả mọng (mâm xôi), khoai lang, cà chua, bông cải xanh, củ cải đường, cam, nho, quả cherry, kiwi, gấc... làm giảm đáng kể nguy cơ suy giảm trí nhớ di chứng trung ḥa hoặc vô hiệu hóa các gốc tự do. Ngoài ra, các chất chống ô-xy hóa c̣n cải thiện ḍng chảy ô-xy qua cơ thể và năo. Với những người cao tuổi, chế độ ăn hạn chế năng lượng xem ra rất hữu ích. Họ sẽ tránh được các nguy cơ thừa cân, béo ph́, dẫn tới những bệnh mạn tính như cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch... Chúng không những đe dọa khả năng ghi nhớ mà cả sinh mạng người cao tuổi. Năo có chừng 50% nước cho nên bạn phải uống đủ nước (1.500-2.000ml mỗi ngày) để thủy hợp (hydrate hóa) năo dễ dàng. Thiếu nước hoặc mất nước nhẹ có thể làm gia tăng hormone stress, khiến năo bị tổn thương, giảm thiểu trí nhứ. Bạn có thể uống nước sôi để nguội hoặc nước trà. Trong trà có nhiều chất tăng thư giăn tâm thần, tăng sự lanh lợi, hoạt bát... Thế nhưng, bạn cần tránh uống trà đặc vào buổi tối v́ có thể dẫn đến mất ngủ. Mỗi ngày, bạn nên uống một đến hay ly rượu vang đỏ. Chúng có tác dụng làm giăn nở mạch máu. Các chất chống ô-xy hóa trong rượu c̣n bảo vệ tế bào năo, qua đó cải thiện trí nhớ của bạn. Tuy nhiên, không nên lạm dụng rượu v́ uống nhiều làm tăng cholesterol, nguy cơ xơ vữa động mạch và cản trở ḍng máu tới năo. Các nghiên cứu của Đại học Harvard, Mỹ, đă chứng minh, người lạm dụng rượu thường kém tập trung. Khi tham gia những thử nghiệm về nhận thức, họ kém hơn hẳn những người uống rượu vang có chừng mực. |
4.Phải tạo được giấc ngủ tốt để giúp năo củng cố trí nhớ ngắn hạn cũng như dài hạn. Nghiên cứ của Đại học Lubeck, Đức, đă cho thấy sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề có liên quan mật thiết đến giấc ngủ đầy đủ của mỗi người. Chứng mất ngủ hay chứng ngừng thở khi ngủ làm cho người ta mệt mỏi nên không thể tập trung.
5.Kiểm soát tốt những căn bệnh măn tính như cao huyết áp, đái tháođường... cũng là một giải pháp hữu hiệu để tăng cường trí nhớ. 6.Lối sống tích cực, lạc quan, cởi mởcó tác động rất lớn trong việc giảm thiểu nguy cơ trầm cảm, nhất là đối với phụ nữ tiền măn kinh, măn kinh và những người lớn tuổi. Đồng thời, cách này c̣n cải thiện đáng kể trí nhớ và các hoạt động trí tuệ nói chung. Bài viết của hai bác sĩ Mehmet Oz và Michael Roizen Nguyễn Minh Tâm dịch |
Ba Cái "Nửa Phút" Giúp Khỏi Mang Tật Suốt Đời
Có bệnh nhân vừa khóc lóc vừa than rằng: Nếu tôi sớm biết ba cái “nửa phút”, sẽ khỏi phải mang tật suốt đời. Ba cái “nửa phút” ấy là: - Sau khi thức dậy, đừng vội rời khỏi giường, hăy nằm yên trên giường nửa phút rồi mới ngồi dậy; - Ngồi nửa phút rồi mới bỏ chân xuống giường; - Ngồi thêm nửa phút rồi mới đứng dậy, sau đó mới từ từ bước đi, không vội vă. Đừng xem thường câu nhắc nhở trên, nếu chịu khó chú ư và làm theo sẽ cứu sống nhiều người! Có người ban ngày c̣n khỏe mạnh, b́nh thường, nhưng mai sáng thức dậy đă chết một cách đột ngột. Hóa ra ông ta nửa đêm thức giấc, vội rời khỏi giường, chính do thay đổi tư thế đột ngột dẫn tới tụt huyết áp, năo bị thiếu máu gây ra triệu chứng chóng mặt. Thế là ông ta bị té đập đầu xuống đất, nứt hộp sọ, hoặc tim ngừng đập, thế là toi mạng. Có người đi cầu khó khăn do căn bệnh ph́nh tiền liệt tuyến, chỉ giây lát quá gắng sức khi rặn, đă dẫn tới đột quỵ. Tại sao lại có sự co thắt đột ngột này? Nguyên nhân chủ yếu là do họ thức dậy rồi rời khỏi giường quá nhanh chóng, dẫn tới huyết áp tụt, năo thiếu máu và tim ngừng đập. V́ thế các nhà khoa học đề nghị đề pḥng hiện tượng nguy hiểm trên bằng “ba cái nửa phút”. Chỉ cần chịu khó kiên tŕ ba cái nửa phút, không tốn một xu nào cũng sẽ tránh được cơn thiếu máu năo bộc phát, giữ an toàn cho tim và giảm bớt mối nguy đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu năo… Trong một buổi thuyết giảng, bác sĩ vừa nói về “ba cái nửa phút” xong, có một ông ngồi dưới giảng đường đă ̣a khóc lên. Ông kể bằng giọng đau thương và nuối tiếc: Hai năm trước tôi cũng chóng mặt bị té do thức dậy đi cầu quá vội, ngày thứ hai nằm liệt nửa người, điều trị hết 8 tháng, nếu như tôi được nghe giảng sớm hơn, chẳng phải tránh được tai ương và khỏi chịu khổ như bây giờ sao! Sưu tầm |
15 Quan Niệm Sai Lầm Về Ăn Uống
Có rất nhiều quan niệm về thực phẩm và chế độ ăn uống được mọi người tham khảo, áp dụng. Tuy nhiên, không phải mọi quan niệm đó đều đúng. Theo Spark People, thông thường mọi người đều quan niệm không nên ăn sau 18 giờ để hạn chế tăng cân. Thực ra ăn ǵ và ăn bao nhiêu mới quan trọng hơn so với thời điểm ăn. Tốt nhất là ngừng ăn khoảng 3 giờ trước khi đi ngủ với bữa ăn vừa phải. Đi ngủ với bụng đầy có thể khiến cơ thể không được nghỉ ngơi mà vẫn phải nỗ lực xử lư thức ăn, thậm chí gây khó tiêu, đầy hơi và tăng cân. Bánh ḿ màu nâu không có quá nhiều chất xơ không cần thiết. Màu nâu “lành mạnh” có thể là từ caramel ở trong bột bánh v́ thế năng lượng có trong bánh ḿ nâu cũng tương đương với bánh ḿ trắng. Nước ép trái cây chứa nhiều đường, v́ vậy, bạn không nên uống quá nhiều. Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên uống nhiều nhất 3 cốc nước ép trái cây mỗi ngày, lượng vừa đủ giúp làm mát cơ thể, vừa phát huy tác dụng của trái cây. Theo Independent, sushi có nguyên liệu là cá sống, cơm gạo trắng, giàu carbs tinh chế, v́ vậy, cần nhiều thời gian để tiêu hóa, dẫn đến tăng lượng đường trong máu, khiến bạn thèm ăn nhiều hơn. Ngoài ra, sushi thường ăn kèm với nước sốt chứa nhiều đường, calo và muối, không tốt cho sức khỏe. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng ăn một lượng thích hợp chocolate đen mỗi ngày rất có lợi cho sức khỏe con người như giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, kiểm soát sự thèm ăn... Tuy nhiên, bạn cũng chỉ nên ăn chocolate ở mức vừa phải v́ nó chứa chất béo băo ḥa và hàm lượng calo cao, ăn quá nhiều sẽ gây hại cho cơ thể. Một số người quan niệm càng ăn ít đi, bạn sẽ tiêu thụ ít calo, nhờ đó, tăng tốc độ giảm cân. Về lư thuyết, điều này có vẻ đúng, nhưng thực tế, nó lại gây tác dụng ngược lại. Khi ăn ít, cơ thể trong thời gian dài sẽ thiếu dinh dưỡng và lâu dần sẽ phá vỡ quy tắc ăn uống, tiêu thụ bất cứ thứ ǵ để bù đắp năng lượng. Kết quả là bạn càng ăn nhiều hơn. V́ vậy, bạn có thể chia nhỏ thành 5-6 bữa ăn mỗi ngày, mỗi bữa cách nhau 3-4 giờ để kiểm soát cơn đói và giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn. Theo New York Times, lượng nước mà mỗi người thực sự cần không hoàn toàn giống nhau, chúng dựa trên hoạt động mà bạn tham gia mỗi ngày, cân nặng, môi trường (nhiệt độ và độ ẩm) và nhiều điều kiện khác. Trong thực tế, cơ thể con người có chức năng báo hiệu khi nào bạn cần phải uống nước trước khi bạn thực sự bị mất nước. Trừ khi bạn muốn, đừng uống nước nếu bạn không khát. 15 quan niem sai lam ve an uong ban khong nen tin hinh anh 8 Không phải chất béo nào cũng gây hại. Chất béo là một phần thiết yếu của chế độ ăn, chứa vitamin và các chất dinh dưỡng để duy tŕ sức khỏe. Hơn nữa, các chất béo tốt nhất định một cách thực sự chất béo lưu trữ gen và bật những đốt cháy chất béo. Cách tốt nhất để phát huy tác dụng của chất béo là ăn chừng mực. Dầu oliu chứa chất béo và chất dinh dưỡng có lợi, nhưng cũng như nhiều loại dầu khác, dầu oliu giàu calo, dễ gây tăng cân. V́ vậy, bạn không nên dùng quá nhiều dầu oliu khi chế biến đồ ăn. Carbs là nguồn nhiên liệu quan trọng cho cơ thể để đốt cháy chất béo hiệu quả. Thay v́ từ bỏ carbs trong chế độ ăn hàng ngày, bạn nên tiêu thụ carbs tốt như ngũ cốc nguyên hạt, rau, đậu, gạo nâu, yến mạch... và hạn chế carbs không lành mạnh như thực phẩm chế biến, đồ ngọt, đồ uống có ga... Theo Fit Day, sự khác biệt giữa 2 loại đường này là đường nâu chứa mật đường, tuy nhiên hàm lượng dinh dưỡng giữa 2 loại này về cơ bản không khác biệt nhau. Hơn nữa, giống như đường trắng, đường nâu cũng giàu đường, chứa nhiều calo, v́ vậy, bạn nên hạn chế chúng trong chế độ ăn hàng ngày để tránh tăng cân và nguy cơ mắc các bệnh măn tính nguy hiểm. |
Ăn trái cây trong hoặc ngay sau bữa ăn có thể khiến dạ dày bị kích thích, gây khó tiêu, đầy hơi. Do vậy, bạn chỉ nên ăn trái cây như món ăn vặt trong bữa nhẹ buổi sáng hoặc buổi chiều.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, một bữa sáng tốt nhất chính là bữa sáng giàu protein, chất xơ, kết hợp đồng đều với chất béo và carbs lành mạnh để cung cấp năng lượng cho một ngày dài. Nếu bạn ăn sai thực phẩm vào bữa sáng, cơ thể sẽ mệt mỏi và không đủ năng lượng để làm việc. Nhiều người nghĩ rằng để đốt cháy lượng calo tiêu thụ chỉ có cách tập thể dục. Tuy nhiên, phương pháp này không an toàn, thậm chí có thể gây kiệt sức, chấn thương... Bạn nên nhớ rằng, cơ thể hoạt động và đốt cháy calo liên tục cả ngày bằng cách bạn di chuyển, đi, đứng, kể cả khi ngủ. Quá tŕnh trao đổi chất của cơ thể có thể đốt cháy 1.200 - 1.500 calo mỗi ngày mà không cần tập thể dục. Một báo cáo của Hiệp hội Dinh dưỡng Anh cho biết dinh dưỡng từ rau củ sẽ giúp cơ thể hoạt động hiệu quả hơn. Trái cây thường chứa hàm lượng đường tự nhiên cao, nếu ăn quá nhiều sẽ làm tăng lượng đường trong máu, gây mệt mỏi, cáu kỉnh. Các chuyên gia khuyên dinh dưỡng tốt nhất cho một ngày bao gồm 4 phần rau củ +1 phần trái cây. Phương Mai (Tổng hợp) Ảnh: Brightside |
8 Pressure Points That Reduce Stress
We all have our ways of dealing with stress. Some people escape to a sunny beach, some prefer a nice glass of wine, and some even do our best to ignore it. Each way has its advantages (and sometimes disadvantages), but we can’t always do what helps at the exact moment we need it. This is where pressure points become a quick and effective long term solution. Pressure points are areas in the body that, when applied with some pressure, can trigger various effects in our minds and body. The Scalp The Scalp is full of pressure points, many of which can effectively and discretely reduce stress levels. You can sit at your office desk, lean back and use two fingers to massage the point where the neck meets the skull for about 20 seconds. Much of the stress we accumulate during the day collects in the shoulders and neck muscles, and applying pressure to this point can relieve much of it. The Ear This pressure point is known as Shen Men (The Spirit Gate), and some experts claim it’s the best stress-relieving point in the body. In reflexology, it’s also used to reduce inflammation and pain throughout the body. It’s recommended that you massage this spot with an earbud or even a pen, and to take deep, slow breaths during the massage. The Chest Stress can make us forget to breath, or take shallow breaths. This point helps reduce the stress that accumulates in the chest, while reminding you to breathe normally again. Use three fingers to massage this point, or one finger to tap rhythmically on the area while taking deep breaths. If you experience chronic stress, combine massaging this point with the point between your eyebrows. The connection between these two points helps in calming the nerve system. The Stomach Many reflexologists prefer to use this point because it helps create movement that frees the chest and diaphragm, which improves the breathing process. Patients who go through this treatment instinctively take deeper breaths and almost always report a sensation or relief |
The Forearm
A classic spot for reflexology and acupuncture. Stress and anxiety create a reverse energy flow in the body, which this spot is supposed to repair. It helps your energy move in the right direction while aiding in your mental focus and stress reduction. The Palm The moment you press on this spot, you’ll feel your stress evaporating. It is located on one of the most important meridians (an energy channel), which affects the heart, liver, and pancreas. It is believed that much of the stress we experienced is stored in the liver, so applying pressure at this point is highly effective. It is also a great spot for treating headaches, stomachaches, indigestion, and insomnia – all of which could be symptoms of stress. The Calves If you feel stress in the upper part of your body, massaging this spot is perfect. The area could be quite tender in people who deal with a lot of stress, and in women in particular. The Foot Pressure at this point can help ease a stressed mind that keeps rethinking whatever it is that causes your stress. Some reflexologists believe that this is the best meridian for treating the pancreas and that its location – at the center of the foot, helps patients reduce their stress and provide better attention to their bodies. |
Hội Chứng Đường Hầm Bàn Tay - Carpal Tunnel Syndrome
Thần kinh giữa (median nerve) chạy giữa cẳng tay xuống đến cổ tay. Thần kinh giữa phụ trách việc dẫn truyền cảm giác từ các ngón cái, trỏ, giữa, và một nửa ngón đeo nhẫn của bàn tay. Bàn tay ta có cảm giác khi sờ vào vật cứng, mềm, nóng, lạnh, phần lớn là nhờ dây thần kinh giữa. Thần kinh giữa cũng điều khiển các cử động của ngón cái. Khi thần kinh giữa bị chèn ép, bàn tay và cổ tay sẽ đâm đau, tê. Đây là chứng rất hay xảy ra, được gọi “hội chứng đường hầm bàn tay” (carpal tunnel syndrome), khiến nhiều người đau khổ và khó làm việc. 1-2% số người sống tại Mỹ có chứng này, tốn kém hàng năm lên đến cả tỷ mỹ-kim. Trước kia, bệnh hay nhận thấy ở các vị cao niên, song các khảo cứu gần đây cho biết nhiều người trẻ nay cũng bị. Cổ tay phụ nữ thon nhỏ, đường hầm bàn tay hẹp, nên phụ nữ hay có hội chứng đường hầm bàn tay nhiều gấp ba đàn ông. Đến cổ tay, trước khi chia thành nhiều nhánh chạy xuống các ngón cái, trỏ, giữa, và một nửa ngón đeo nhẫn của bàn tay, thần kinh giữa chạy trong một đường hầm (tunnel) nhỏ hẹp. Đường hầm ấy bao bọc bởi các xương của bàn tay ở phía sau, và một màng gân cứng chắc phía trước. Trong đường hầm, ngoài thần kinh giữa, c̣n có 9 sợi dây gân bắp thịt (tendons). Thần kinh giữa bị chèn ép khi đường hầm ở cổ tay đâm hẹp lại do màng gân bao bọc phía trước dày thêm, xương bàn tay phía sau có ǵ bất thường to hơn, hoặc các cơ cấu trong đường hầm sưng lên. Nguyên nhân Đa số các trường hợp đau, tê bàn tay do hội chứng đường hầm bàn tay không có nguyên nhân rơ rệt, bệnh xảy ra nó cứ xảy ra (idiophathic carpal tunnel syndrome). Nhưng một số bệnh cũng khiến con đường hầm bàn tay đâm nhỏ hẹp, đưa đến hội chứng đường hầm bàn tay, như trong nhiều trường hợp: - Chấn thương vùng cổ tay, khiến cấu trúc của cổ tay thay đổi. - Bệnh thấp khớp “rheumatoid arthritis” (một bệnh khớp có thể khiến bàn tay, ngón tay biến dạng, cong queo), bệnh lupus, bệnh tiểu đường. - Thai nghén, bệnh suy tuyến giáp trạng, suy thận cần lọc thận. - Các bất thường của những dây gân trong đường hầm (ở chung pḥng, một hai anh to béo bất thường, thế nào cũng có anh chịu chèn ép). Ngoài ra, các cử động gập, ngửa cổ tay đều có thể làm áp suất trong đường hầm tăng lên. Đây là cơ chế gây bệnh ở một số các nghề nghiệp cần gập và ngửa cổ tay liên tục, như gói thịt (meat packer), tính tiền trong siêu thị, nhân viên assembly line, thợ may, nhạc sĩ,... Nhất là, nếu cổ tay và bàn tay lại thường xuyên rung (vibration) v́ cách làm việc hoặc dụng cụ làm việc. Định bệnh Các triệu chứng điển h́nh của hội chứng đường hầm bàn tay: đau nóng (burning), giảm cảm giác, hoặc thấy tê như kiến ḅ ở các ngón cái, trỏ, giữa, và một nửa ngón tay đeo nhẫn; một số vị có triệu chứng ở nguyên ḷng bàn tay. Đau có thể lan lên khuỷu tay, thỉnh thoảng lên đến vai. Xoa nắn bàn tay và các ngón tay, hoặc vẩy vẩy bàn tay giúp ta thấy đỡ hơn. Triệu chứng hay xảy ra lúc đang ngủ ban đêm, v́ ban đêm, đường hầm bàn tay dễ sưng, chật hơn ban ngày, thêm vào đó khi ngủ, ta lại hay gập cổ tay, khiến đường hầm càng bóp nhỏ thu hẹp. Lâu dần, triệu chứng xảy ra cả vào ban ngày, sau khi dùng bàn tay để làm một công việc ǵ đặc biệt. Bệnh tiến triển nặng hơn, bàn tay đâm yếu, vụng về, mất khéo léo lúc làm những công việc tỉ mỉ như cài cúc áo, xỏ kim,... Cuối cùng, ngón cái ngày càng kém sức, bắp thịt phía dưới ngón cái teo nhỏ. Triệu chứng nặng hơn khi ta sử dụng bàn tay lâu, như lúc lái xe, viết lách, đọc sách, khi thực hiện những hoạt động cần đến bàn tay trong tư thế nắm chặt, hay phải chuyển động các ngón tay và cổ tay liên tục. Cái đau có khi rất dữ, chịu không nổi. |
Bệnh thường tấn công bàn tay dùng nhiều, song đến 35% số người bệnh có triệu chứng ở cả hai bàn tay.
Làm thế nào để định ra chứng tê, đau bàn tay do hội chứng đường hầm bàn tay? Sự định bệnh bao giờ cũng bắt đầu bằng bệnh sử (phần kể bệnh của bạn). Bạn biết kể bệnh khéo sẽ giúp bác sĩ nhanh chóng nghĩ đến hội chứng đường hầm bàn tay. Rồi, để xác định chẩn đoán, bác sĩ thường t́m 3 dấu chứng quan trọng sau: - Gơ búa cổ tay (Tinel’s sign): bác sĩ dùng một búa nhỏ gơ vào cổ tay của bạn, xem bạn có tê, đau lúc bác sĩ gơ búa hay không? - Gập cổ tay (Phalen’s sign): bác sĩ bảo bạn để cả hai tay lên mặt bàn, khuỷu tay chống trên mặt bàn, và để gập hai cổ tay trong ṿng 1 phút: bên bệnh có cảm giác tê ở các vùng ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa, và một nửa ngón đeo nhẫn. - Đè cổ tay (compression test): bác sĩ dùng ngón cái bấm đè vào cả hai cổ tay bạn (vùng có đường hầm bàn tay) trong ṿng 1 phút: cũng như dấu chứng gập cổ tay, bên bệnh có cảm giác tê ở các vùng ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa, và một nửa ngón đeo nhẫn. Nếu cần, trong những trường hợp nghi ngờ hoặc chữa không bớt, để xác quyết “bạn đúng có hội chứng đường hầm bàn tay do thần kinh giữa bị chèn ép”, chúng ta đo sự dẫn truyền các luồng thần kinh (nerve conduction study, hơi đau, đắt tiền) ở cổ tay. Việc này ta nhờ đến bác sĩ chuyên khoa Thần Kinh (neurologist). Những trắc nghiệm này cũng cho ta biết t́nh trạng đă nặng đến đâu. Ngoài ra, trên đường đi t́m nguyên nhân của chứng tê, đau bàn tay của bạn, bác sĩ có khi chụp phim cổ tay, xem xương cổ tay có ǵ bất thường khiến đường hầm bàn tay hẹp (như gẫy xương trong quá khứ), hoặc làm một số thử nghiệm để t́m những bệnh gây hội chứng đường hầm bàn tay: suy tuyến giáp trạng, tiểu đường, bệnh thấp khớp rheumatoid, bệnh lupus, ... Để tiện cho việc chữa trị, ta chia hội chứng đường hầm bàn tay thành hai thể: |
- Thể cấp tính:
Ít khi xảy ra. Thể cấp tính thường do chấn thương như gẫy, trật khớp xương cổ tay làm đường hầm bàn tay bất ngờ hẹp nhỏ. Trường hợp này, triệu chứng xảy ra nhanh chóng và rất nặng, v́ thần kinh giữa tổn thương cấp tính. Sự chẩn đoán và chữa trị cần gấp rút để mau chóng cứu văn t́nh thế. - Thể kinh niên: Xảy ra thường hơn, và chính là thể bệnh chúng ta đang thảo luận. Thể kinh niên lại được phân chia thành: sớm (early), giữa (intermediate), muộn (late). Khi bạn mới bị hội chứng đường hầm bàn tay thể sớm, triệu chứng lúc có lúc không, hay xảy ra về đêm, hoặc sau một vài hoạt động đặc biệt. Trong giai đoạn sớm, thần kinh giữa chưa có những tổn thương quan trọng. Sau một thời gian, khi bệnh tiến triển sang giai đoạn giữa với những tổn thương quan trọng hơn của thần kinh giữa, bạn tê, đau bàn tay liên tục hơn. Sang đến giai đoạn muộn, thần kinh giữa tổn thương trầm trọng do sự chèn ép lâu ngày, sơ cứng và thoái hoá. Bạn mất cảm giác bàn tay và các ngón tay. Đồng thời, ngón cái yếu và bắp thịt bàn tay phía dưới ngón cái teo nhỏ. Chữa trị Việc chữa trị nhắm mục đích làm nhẹ triệu chứng, giảm thiểu hoặc loại trừ các yếu tố, điều kiện gây triệu chứng (việc làm, các bệnh thấp khớp rheumatoid, lupus, tiểu đường, suy tuyến giáp trạng t́m thấy, ...), đồng thời cân phân đă đến lúc cần đến giải phẫu hay chưa. Có ba cách được xem là hữu hiệu để chữa hội chứng đường hầm bàn tay: 1. Bất động cổ tay: Bạn được khuyên dùng một dụng cụ y khoa giúp bất động cổ tay (wrist splint) khi ngủ ban đêm, và cả ban ngày nếu cần, lúc phải làm những công việc thường hay khiến triệu chứng đến thăm bạn. Dụng cụ giữ cổ tay trong tư thế cân bằng, không gập hoặc ngửa nhiều trong lúc bạn ngủ hoặc làm việc. Cách chữa này giản dị song rất quan trọng, bạn nên nghe theo lời khuyên của bác sĩ, đeo dụng cụ bất động cổ tay đều. 2. Dùng thuốc steroid: Nếu triệu chứng làm khổ bạn nhiều, bác sĩ có thể chích thuốc steroid methylprednisolone vào đường hầm bàn tay bạn, hoặc cho bạn uống thuốc steroid prednisone 10-14 ngày. Các thuốc chống đau Tylenol, Motrin, Aleve, … không hiệu nghiệm. 3. Giải phẫu nới rộng đường hầm (carpal tunnel release surgery): Dành cho những trường hợp bệnh bắt đầu sang đến giai đoạn muộn, bàn tay, ngón tay bắt đầu yếu sức. Những trường hợp tuy chưa sang giai đoạn muộn, song làm khổ người bệnh lâu không bớt, có lẽ cũng nên giải phẫu. Sau giải phẫu, 90% số người được mổ cho biết họ bớt đau (ban đêm hoặc ban ngày), nhưng chỉ 73% số người được mổ cho biết họ hoàn toàn hài ḷng với kết quả của giải phẫu. Như vậy, giải phẫu cũng không đem lại kết quả như ư cho tất cả mọi người bệnh. Ngoài ba cách chữa hữu hiệu trên, hai cách chữa carpal bone mobilization (lay động xương bàn tay, làm bởi chuyên viên vật lư trị liệu chuyên về bàn tay) và yoga có thể cũng giúp. Nói chung, đến một nửa số người bệnh (thường là người trẻ, triệu chứng chỉ một bên tay), triệu chứng thuyên giảm dần với thời gian (nếu gây do mang thai, triệu chứng thường sẽ biến mất khoảng 6 tuần sau khi sanh). V́ vậy, những trường hợp bệnh nhẹ, sớm, và một số trường hợp bệnh ở giai đoạn giữa, ta có thể thử dùng cách chữa dè dặt (conservative treatment) với dụng cụ bất động cổ tay, thuốc steroid, carpal bone mobilization, yoga. Có nhiều trường hợp nhẹ, sớm, bệnh lằng nhằng lúc nọ lúc kia qua nhiều tháng, năm. |
Ngoài việc dùng dụng cụ bất động cổ tay và thuốc, nhiều người cần ngưng hẳn công việc, rút ngắn thời gian thực hiện công việc, hoặc thu xếp để lúc làm lúc nghỉ. Dụng cụ làm việc có khi cần được sửa đổi để giúp bàn tay và cổ tay, lúc cầm nắm dụng cụ, vẫn trong tư thế cân bằng, không ngửa hay gập nhiều.
Hội chứng đường hầm bàn tay xảy ra rất nhiều (nhưng lạ, người Việt chúng ta ít người biết đến tên nó!). Nhẹ, sớm, nó lằng nhằng lúc này lúc nọ qua tháng, năm, nhiều trường hợp nó biến mất luôn sau một thời gian. Tiến triển sang giai đoạn giữa và muộn, nó thường cần đến giải phẫu. Dụng cụ bất động cổ tay đóng vai tṛ quan trọng trong sự trị liệu ở giai đoạn sớm (song người Việt chúng ta lại ít người chịu dùng!). Bác Sĩ Nguyễn Văn Đức |
Ho gà có nguy hiểm không? Mức độ nguy hiểm của căn bệnh này
Tác giả: Đài Trương Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) Ho gà có nguy hiểm không? Mức độ nguy hiểm của căn bệnh này Bệnh ho gà có nguy hiểm không? Làm thế nào để kiểm soát bệnh khi đă bị virus tấn công? Mời bạn cùng t́m hiểu! Ho gà là căn bệnh đă xuất hiện và từ hàng chục năm trước đây. Mặc dù nhiều căn bệnh cùng thời với nó đă bị triệt tiêu nhờ có vaccine nhưng ho gà vẫn c̣n tồn tại cho đến ngày nay với mức độ nguy hiểm khác nhau ở từng cơ thể người bệnh. Ho gà thường phổ biến ở trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh, thiếu niên. Khi bị vi khuẩn gây bệnh ho gà tấn công vào cơ thể, bệnh nhân có thể lây nhiễm cho các thành viên khác trong gia đ́nh mà không hề hay biết. Nguyên nhân là v́ những triệu chứng ban đầu của bệnh khiến chúng ta nhầm lẫn với cảm, ho thông thường. Bệnh ho gà có nguy hiểm không? Cô gái bị cảm lạnh là triệu chứng ban đầu của bệnh ho gà Bệnh ho gà đặc biệt nguy hiểm, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và những người chưa được tiêm vaccine pḥng bệnh. Hầu hết những đứa trẻ mắc bệnh ho gà là do bị lẫy nhiễm từ một thành viên khác trong gia đ́nh. Với người lớn đă tiêm chủng, ho gà có thể gây ra những triệu chứng nhẹ nhưng nó vẫn có khả năng lây nhiễm rất cao, đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của trẻ. Một yếu tố làm tăng mức độ nguy hiểm của bệnh ho gà là bệnh có những triệu chứng ban đầu rất khó nhận biết. Bệnh nhân chỉ nghĩ ḿnh đang bị cảm lạnh hoặc cảm cúm thông thường. Trong khi đó, vi khuẩn ho gà lại rất dễ phát tán khi người bệnh hắt hơi, sổ mũi. Hơn nữa, v́ nghĩ ḿnh chỉ bị cảm lạnh nên bệnh nhân ho gà không đến bệnh viện điều trị. Trong những trường hợp hiếm hoi, bác sĩ cũng có thể chẩn đoán nhầm bệnh ho gà thành bệnh viêm phế quản hoặc hen suyễn. Trong khi đó, cơn ho ngày càng dữ dội hơn và vi khuẩn càng có điều kiện lây lan mạnh mẽ hơn. Nếu đă được chẩn đoán mắc bệnh ho gà, bệnh nhân bắt đầu ư thức cách ly nhưng trước đó, họ đă mang vi khuẩn đi khắp nơi mà không hề hay biết. Bệnh ho gà nguy hiểm v́ nó có nhiều điều kiện thuận lợi để bùng phát thành dịch. Tuy nhiên, bệnh ho gà ở người trưởng thành không đáng sợ bằng ho gà ở trẻ em. Ho gà là bệnh nguy hiểm v́ khả năng lây lan rất nhanh và người bệnh thường không biết ḿnh bị bệnh. Những biến chứng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh trẻ sơ sinh là đối tượng dễ bị biến chứng nguy hiểm của bệnh ho gà Trước khi vaccine ho gà ra đời, đây là một trong những căn bệnh gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Từ năm 1950, vaccine DTaP pḥng bệnh ho gà cho trẻ nhỏ được khuyến khích sử dụng ở nhiều quốc gia trên thế giới nhưng nó chỉ có tác dụng giảm nhẹ triệu chứng, hạn chế nguy cơ tử vong chứ không có khả năng làm cho vi khuẩn gây bệnh tiệt chủng. Hơn nữa DTaP chỉ dành cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên. Điều đó có nghĩa là trẻ dưới 2 tháng tuổi có rất nhiều nguy cơ mắc bệnh và hứng chịu những biến chứng nguy hiểm của bệnh như viêm phổi, suy hô hấp… nếu người lớn trong nhà chưa được tiêm vaccine pḥng bệnh. Theo các chuyên gia dịch tễ học đang công tác tại Trung tâm Miễn dịch và Bệnh hô hấp quốc gia CDC (Hoa Kỳ), biến chứng bệnh ho gà xảy ra ở trẻ dưới 2 tháng tuổi hoặc trẻ chưa được tiêm pḥng là điều dĩ nhiên, đúng với quy luật hoạt động của vi khuẩn gây bệnh. Những biến chứng đó bao gồm: – Co giật – Viêm phổi – Ngưng thở tạm thời – Suy hô hấp, thậm chí là tử vong nếu không được chữa trị kịp thời. Để bảo vệ trẻ khỏi mức độ nguy hiểm của bệnh ho gà, cha mẹ cần cho trẻ tiêm pḥng đúng và đủ liều lượng. Mỗi đứa trẻ nên được tiêm 5 mũi vaccine ho gà, bắt đầu từ lúc 2 tháng tuổi, 4 tháng, 6 tháng, 15-18 tháng và 4-6 tuổi. Khi bước đến độ tuổi thiếu niên (từ 11 tuổi), trẻ nên được tiêm nhắc lại vaccine Tdap. Sau khi được tiêm chủng, cơ thể có khoảng 80% khả năng miễn dịch với ho gà. Tuy nhiên, lượng kháng thể ho gà có thể mất dần theo thời gian. V́ thế, bạn hăy tham khảo ư kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia tiêm chủng để cân nhắc cho trẻ tiêm thêm mũi tăng cường nếu biết ḿnh vừa tiếp xúc với nguồn bệnh. |
T́m ra kháng thể ho gà giúp cơ thể chống lại mầm bệnh
Tác giả: Đài Trương Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) T́m ra kháng thể ho gà giúp cơ thể chống lại mầm bệnh Kháng thể ho gà có khả năng ngăn chặn độc tố do vi khuẩn ho gà tiết ra khi chúng xâm nhập, tấn công vào cơ thể. Dù đă có vaccine pḥng bệnh ho gà cho cả người lớn và trẻ em nhưng căn bệnh này vẫn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn. Vi khuẩn gây bệnh ho gà vẫn c̣n phát tán khắp nơi trên thế giới, kể cả ở các nước phát triển. Nó là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ sơ sinh ở nhiều quốc gia khác nhau. Hiện nay, y học vẫn chưa t́m ra phương pháp điều trị cụ thể đối với bệnh ho gà. Bác sĩ chỉ có thể kê thuốc kháng sinh để kiềm hăm tốc độ phát triển của vi khuẩn và giảm nhẹ triệu chứng cho người bệnh. Kháng thể ho gà ra đời mở ra triển vọng thay đổi t́nh h́nh điều trị và kiểm soát căn bệnh nguy hiểm này. Tuy nhiên, 2 loại kháng thể này chỉ được thử nghiệm trên chuột và khỉ đầu chó và cho ra những kết quả điều trị tích cực đối với căn bệnh này. Dù chưa được áp dụng trên cơ thể người nhưng những thành tựu mà 2 loại kháng thể này mang lại rất đáng để chúng ta t́m hiểu. Nguyên tắc hoạt động của kháng thể ho gà Mẫu máu xét nghiệm để chẩn đoán bệnh ho gà Khi xâm nhập vào cơ thể sống, vi khuẩn ho gà tiết ra nhiều độc tố và các hợp chất có hại khác. Trong nghiên cứu về kháng thể ho gà, các nhà khoa học tập trung vào một loại độc tố cụ thể có khả năng làm suy yếu phản ứng miễn dịch của cơ thể và làm tăng số lượng bạch cầu. Trong một công bố gần đây, tiến sĩ Jennifer Maynard – Phó Giáo sư kỹ thuật hóa học Đại học Texas cho biết, các nhà nghiên cứu đă xác định được 2 kháng thể đơn ḍng có khả năng liên kết với độc tố để kiểm soát và ngăn chặn hoạt động của vi khuẩn gây bệnh. Kháng thể là các protein được hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra nhằm chống lại các yếu tố gây bệnh. Trong 2 loại kháng thể ho gà, các nhà khoa học đă sử dụng một kháng thể để liên kết với độc tố ho gà, không cho nó tiếp tục bám vào các tế bào khỏe mạnh. Kháng thể c̣n lại có nhiệm vụ kiểm soát hoạt động của chất độc do vi khuẩn gây ra bên trong các tế bào. Sự kết hợp của 2 loại kháng thể ho gà này giúp cơ thể sinh vật có khả năng miễn dịch nhanh chóng. |
Làm thế nào để cung cấp kháng thể ho gà cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ?
trẻ sơ sinh đang nằm ngủ Bệnh ho gà xảy ra ở mọi độ tuổi nhưng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Các tổ chức y tế khuyến nghị rằng mọi trẻ sơ sinh nên được tiêm vaccine ho gà từ lúc 2 tháng tuổi và tiêm nhắc lại sau 4 tháng, 6 tháng, 15-18 tháng, 4-6 tuổi. Kháng thể ho gà có thể mất dần theo thời gian. V́ thế, trong trường hợp cần thiết (như sắp đi du lịch cùng gia đ́nh hoặc vừa tiếp xúc với bệnh nhân ho gà), trẻ nên được cân nhắc tiêm thêm mũi tăng cường. Bạn hăy tham khảo ư kiến của bác sĩ trước khi quyết định điều này. Vaccine cung cấp kháng thể ho gà cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có tên là DTaP. Vaccine này cũng giúp trẻ có khả năng miễn dịch với bệnh bạch hầu và uốn ván. Vaccine DTap hoạt động bằng cách kích thích hệ miễn dịch để cơ thể tạo ra các kháng thể ho gà, bạch hầu, uốn ván để chống lại mầm bệnh. Trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi không được tiêm vaccine DTaP v́ hệ thống miễn dịch của bé chưa đủ phát triển để tạo ra các kháng thể này. Điều này khiến bé không được bảo vệ trong thời gian này. Tuy nhiên, kháng thể ho gà từ cơ thể mẹ có thể truyền cho con thông qua sữa mẹ. Để làm được điều này, cơ thể người mẹ phải có lượng kháng thể rất cao. Đó là lư do v́ sao các bác sĩ khuyến cáo tất cả phụ nữ mang thai nên tiêm vaccine ho gà (Tdap) trong những tháng cuối thai kỳ (tam cá nguyệt thứ 3). Những người lớn trong gia đ́nh sắp có em bé chào đời cũng cần được tiêm vaccine Tdap để pḥng ngừa nguy cơ lây bệnh cho bé. Thời điểm tiêm ngừa tốt nhất là 2 tuần trước khi tiếp xúc trực tiếp với em bé. |
Bệnh ho: Phân biệt ho gà với các kiểu ho thông thường khác
Tác giả: Đài Trương Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window) Chia sẻ trên Skype (Opens in new window) Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window) Bệnh ho: Phân biệt ho gà với các kiểu ho thông thường khác Ho là cách cơ thể loại bỏ các loại tạp chất, vi khuẩn gây kích ứng. Khi có một dị vật, vi khuẩn hoặc tạp chất nào đó kích thích cổ họng hay đường thở, hệ thống thần kinh sẽ gởi một cảnh báo đến năo. Năo phản ứng bằng cách điều khiển cho các cơ ở ngực và bụng của bạn co lại để tống đẩy di vật ra ngoài bằng tiếng ho. Ho là phản xạ pḥng thủ quan trọng bảo vệ cơ thể khỏi các chất kích thích như chất nhầy, khói, bụi, nấm mốc… Song ho cũng là triệu chứng của nhiều bệnh lư và biểu hiện những t́nh trạng sức khỏe khác nhau. Dựa vào đặc điểm của tiếng ho hoặc cơn ho, bác sĩ có thể đưa ra những chẩn đoán chính xác về t́nh trạng sức khỏe của bạn. Cách phân loại bệnh ho Đặc điểm cơn ho được phân loại dựa trên các yếu tố: – Thời điểm ho: ban ngày, ban đêm, sau khi ăn, trong khi vận động mạnh… – Âm vực của tiếng ho: ho khan, ho ướt, ho có tiếng rít… – Thời lượng cơn ho: Cơn ho của bạn kéo dài trong bao lâu – Các hiệu ứng kèm theo: Cơn ho có gây ra các triệu chứng liên quan như tiểu không tự chủ, mất ngủ hay nôn ói, suy nhược cơ thể hay không. Cô gái mệt mỏi v́ bệnh ho Đôi khi, phản xạ ho của cơ thể xuất phát từ nguyên nhân tắc nghẽn đường thở. Nếu bạn hoặc con bạn đă nuốt phải thứ ǵ đó chặn đường thở, hăy sơ cứu ngay lập tức để tống đẩy dị vật ra ngoài, làm thông đường thở rồi mới đưa đến bệnh viện. Dấu hiệu tắc nghẽn đường thở bao gồm: – Da nhợt nhạt, chuyển dần sang màu xanh – Mất ư thức – Không có khả năng nói hoặc khóc – Kḥ khè, có tiết rít khi cố gắng thở – Hoảng loạn – Tiếng ho nhỏ, yếu ớt |
Phân biệt bệnh ho gà với các kiểu bệnh ho thông thường khác
Bệnh ho gà Đây là bệnh có khả năng đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân v́ nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Bệnh do vi khuẩn gây ra và có tốc độ lây lan rất nhanh. Sau khi tấn công vào cơ thể người bệnh, vi khuẩn có thời gian ủ bệnh từ 7-10 ngày. Sau đó, giai đoạn khởi phát khiến người bệnh gặp phải các triệu chứng giống cảm lạnh thông thường như sốt, ho nhẹ. Giai đoạn này thường kéo dài từ 1-2 tuần. Sau đó, cơn ho bắt đầu tăng nặng, người bệnh có cảm giác bị hụt hơi giữa các cơn ho. V́ thế, người bệnh phải rất cố gắng để duy tŕ nhịp thở. Điều này khiến nhịp thở của bệnh nhân kèm theo tiếng rít nghe như tiếng gà. Bệnh ho gà xảy ra ở mọi độ tuổi nhưng phổ biến nhất là trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh chưa được tiêm pḥng. Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ căn cứ vào tiếng ho, mức độ ho và làm một số xét nghiệm cần thiết để xác định vi khuẩn gây bệnh ho gà có đang trú ngụ trong đường hô hấp của bệnh nhân hay không. ♥ Điều trị ho gà thuốc kháng sinh Ở mọi đối tượng mắc bệnh ho gà, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng kháng sinh cho đến khi bệnh nhân hồi phục hoàn toàn. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể được dùng các loại thuốc giảm nhẹ triệu chứng và pḥng ngừa biến chứng. Tuy là bệnh có nguy cơ gây tử vong nhưng nếu được điều trị tích cực, bệnh nhân sẽ hồi phục sau khoảng 3 tháng. Ho có đàm (ho ướt) Đây là dạng ho kèm theo chất nhầy. Nó thường xuất hiện khi cơ thể bị cảm lạnh hoặc cúm. Cơn ho có thể đến từ từ hoặc nhanh chóng và có kèm với các triệu chứng như sổ mũi, mệt mỏi cơ thể. Tên gọi này dựa vào cảm giác ẩm ướt của tiếng ho v́ cơ thể đang cố đẩy chất nhầy ra khỏi hệ hô hấp (bao gồm cổ họng, mũi, đường thở và phổi). Nếu bạn bị ho đàm, bạn có thể cảm thấy có một thứ ǵ đó bị mắc kẹt ở phía sau cổ họng hoặc trong lồng ngực. Cơn ho sẽ đưa chất nhầy ra miệng để bạn khạc nhổ ra ngoài. Với t́nh trạng ho ướt cấp tính, cơn ho sẽ kéo dài dưới 3 tuần. Ho ướt măn tính thường kéo dài khoảng 8 tuần ở người lớn hoặc 4 tuần ở trẻ em. Thời gian kéo dài cơn ho c̣n phụ thuộc vào một số nguyên nhân như: – Cảm lạnh hoặc cảm cúm – Viêm phổi – Bệnh phổi tắc nghẽn măn tính (COPD) bao gồm khí phế thũng và viêm phế quản măn tính – Viêm phế quản cấp – Hen suyễn ♥ Điều trị ho ướt Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mới biết đi |
| All times are GMT. The time now is 17:49. |
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2005 - 2025
User Alert System provided by
Advanced User Tagging (Pro) -
vBulletin Mods & Addons Copyright © 2025 DragonByte Technologies Ltd.