“Lũ” ca sĩ, khoảng gần trăm năm trước c̣n bị miệt thị là 'xướng ca vô loại'. Vậy mà thời thế thay đổi, giờ họ được tung hô, sùng bái, có thể tự xưng là 'ông hoàng', 'bà chúa'. V́ sao lại có sự thay đổi tới 180 độ như vậy?
V́ sao phải đạo đức?
Thế giới âm nhạc đại chúng nước ta gần đây bỗng dưng “dậy sóng”, không phải v́ chất lượng nghệ thuật mà chủ yếu chỉ v́ những cử chỉ, hành vi được cho là “thiếu văn hóa” của các ca sĩ, nhạc sĩ. Chỉ lấy dẫn chứng những trường hợp gần đây nhất thôi, như vụ Đàm Vĩnh Hưng có những lời lẽ “giang hồ đại ca” với một “đàn em” trong một vụ giành “gà”, vụ một nữ ca sĩ cho con tè vào túi nôn hay vụ ca sĩ Tuấn Hưng chửi thề trên Facebook…
Tuấn Hưng văng tục trên Facebook chỉ v́ không đồng ư với cách sắp xếp thứ tự xuất hiện trên sân khấu của ban tổ chức Bài hát yêu thích - Ảnh: BTC
Có người v́ bênh vực các “thần tượng” của ḿnh, cho rằng Facebook là chốn riêng tư nên có thể chân thật biểu lộ cảm xúc. Thế nhưng các ca sĩ, diễn viên, vận động viên nổi tiếng vốn không c̣n là người của riêng tư nữa rồi, họ là những người của công chúng, cũng gần như các quan chức hay các nhân vật chính trị. Và Facebook là mạng xă hội chứ không phải là tập nhật kư riêng tư.
V́ sao xă hội lại đ̣i hỏi các nghệ sĩ phải có đạo đức hay có “văn hóa”? Đơn giản v́ đó là một vai tṛ xă hội của họ. Đơn giản là v́ ngoài chuyên môn, tài năng, họ c̣n xuất hiện với công chúng bằng h́nh ảnh của họ (thế mới gọi là "show biz"). Phần lớn các nghệ sĩ thành danh đều là những người được hâm mộ, thậm chí thần tượng. Và chắc có lẽ không ai lại muốn thấy h́nh ảnh thần tượng của ḿnh lại “khóa môi” nhà sư, thốt lên ngôn ngữ “chợ búa”, chửi thề hay cho con đi tè bậy…
Ra oai tác quái
Có thể thấy những “x́ căng đan” trong giới biểu diễn thời gian gần đây chính là việc “ra oai tác quái” của những người tự cho ḿnh là những “ông hoàng”, “bà chúa” trong lĩnh vực này. Cơ chế để h́nh thành nên thói kiêu căng hợm hĩnh của những nhân vật này chính là từ thói xưng tụng, sùng bái quá đáng của một bộ phận báo giới và công chúng dễ dăi.
Sự bộc lộ những thói xấu có khi cũng là một phương cách quảng bá tên tuổi của ḿnh v́ công chúng rất dễ nhầm tưởng đó chính là “phong cách” hay sự biểu lộ chân thật tính cách của người biểu diễn. Thế giới tŕnh diễn, kể cả ca sĩ, diễn viên, cầu thủ, trên thế giới cũng đầy rẫy những người có lối sống lập dị, phát ngôn ngông cuồng, thậm chí hành vi vô đạo đức, thế nhưng ở đó dường như có rất ít những tài năng lớn mà tên tuổi có ảnh hưởng đến hàng triệu người.
Đàm Vĩnh Hưng có những lời lẽ “giang hồ đại ca” với Quang Lê trong một vụ giành “gà” gây xôn xao dư luận vừa qua - Ảnh: TL
Lư do? Họ sợ đánh mất h́nh ảnh của ḿnh. Đó là sự yêu mến, hâm mộ, thần tượng. Mà đó cũng tiền bạc. Chính v́ vậy trong một cuộc tranh luận gần đây giữa hai tượng đài quần vợt là Boris Becker và Roger Federer, th́ nhà quán quân người Đức đă nghi ngờ thiên tài người Thụy Sĩ là đóng giả đạo đức đă giữ hợp đồng quảng cáo, c̣n Federer th́ đáp trả rằng: “Tôi thực sự cho rằng ḿnh cần làm gương cho trẻ em”.
Ở đâu đó trên bậc thang…
Đi từ cái nh́n khinh miệt “xướng ca vô loại” đến sự tung hô “hoàng đế”, “hoàng hậu” là xă hội đă đi từ cực đoan này sang cực đoan khác. Ở cái thời phong kiến, ngoài việc chẳng biết xếp các ca kỹ vào cái nghề nào trong “sĩ nông công thương”, sự miệt thị cho giới này có lẽ c̣n từ ấn tượng, từ định kiến quá khắt khe từ lối sống của những người làm nghề ca múa.
Nhưng đến thời hiện đại th́ các nghệ sĩ nổi tiếng quả là những ông hoàng của xă hội. Mỗi bước chân, mỗi động tĩnh, mỗi phát ngôn của họ, dù có tầm thường, ngớ ngẩn đến đâu cũng được báo giới và công chúng hứng lấy như những lời vàng ngọc. Và đó cũng chính là nguyên do v́ sao mà những phát ngôn, những hành động “vô văn hóa” của họ lại mang đến sự thất vọng và lại bị lên án dữ dội đến thế.
Có lẽ chẳng có sự “xuống cấp về văn hóa” nào trong giới nghệ sĩ như lối nói “vơ đũa cả nắm”, mà chỉ là sự kém văn hóa của một số cá nhân cụ thể nào đó mà thôi. Bởi v́ khi nói đến sự “xuống cấp” về văn hóa ắt phải nói đến cái thời “cao cấp” nào đó; bởi v́ văn hóa không như những tài sản cụ thể, khi nói đến một người “vô văn hóa” th́ không thể nói đến cùng người đó, người đă từng có thời “có văn hóa” nhưng nay đă đánh mất chúng như đánh mất một chiếc nhẫn kim cương…
Suy cho cùng, nh́n chung, có lẽ những người tŕnh diễn cũng ở đâu đó cao thấp trên những bậc thang đi từ cực “xướng ca” đến cực những thần tượng, những “ông hoàng” của xă hội mà thôi…
Đoàn Đạt
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
