Một người đàn ông ở Quảng Nam đă phải trả giá bằng chính tính mạng của ḿnh v́ một lăo lang vườn. Mặc dù bị chó dại cắn nhưng anh P.V.T. nhất quyết không tiêm vaccine pḥng bệnh dại mà tin tưởng vào phương thức chữa bệnh của thầy lang trong vùng. Sau hơn 2 tháng, anh T. phát bệnh, dù được đưa vào bệnh viện cứu chữa nhưng đă không qua khỏi.
Chết tức tưởi v́ tin lời thầy lang
Trước đó, ngày 2-3-2015, anh P.V.T. (26 tuổi, xă Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước) đến Trung tâm y tế dự pḥng tỉnh Quảng Nam yêu cầu được tiêm pḥng do bị chó cắn. Tuy nhiên, khi nhân viên trung tâm chuẩn bị vắc-xin để tiêm th́ anh T. lại đổi ư không tiêm. Ngày 4-5, tức 63 ngày sau khi bị chó cắn, anh T. lên cơn dại với những triệu chứng như mệt mỏi, sợ nước, sợ gió và lo lắng. Gia đ́nh đă đưa anh T. đến bệnh viện tỉnh điều trị nhưng bệnh nhân đă tử vong sau đó 2 ngày.
T́m hiểu sự việc được biết, sau khi rời Trung tâm y tế dự pḥng, anh T. đă đến nhờ một thầy lang ở huyện Điện Bàn “cào” để biết con chó cắn ḿnh có phải là chó dại hay không. Kết quả “chẩn đoán” của thầy lang là con chó cắn anh T. không bị bệnh dại.
V́ nghe lời thầy lang, anh T. đă thiệt mạng oan uổng
Tin lời thầy lang, anh T. yên tâm về nhà đi làm b́nh thường, không mảy may nghĩ đến việc tiêm pḥng. Hơn hai tháng sau anh có những biểu hiện lên cơn dại và dẫn đến tử vong.
Điều đáng nói, năm 2013, một người phụ nữ ở cách nhà anh T. khoảng 1 km cũng tử vong v́ bị chó dại cắn. Anh T. và gia đ́nh biết về cái chết của người phụ nữ này nhưng lại chủ quan tin vào lang băm nên thiệt mạng oan uổng.
Theo người dân địa phương cho biết, trước khi bỏ nhà đi và cắn anh T., con chó trên đă cắn một cháu bé 6 tuổi ở cùng xóm. Tuy nhiên, cháu bé này được gia đ́nh đưa đi tiêm vaccine nên đến nay vẫn b́nh an vô sự. Như vậy là mặc dù biết con chó cắn ḿnh đă bị dại nhưng do chủ quan bản thân anh T. và gia đ́nh đă không hề chú trọng đến việc tiêm pḥng.
Thiếu kiến thức về bệnh dại
Bệnh dại trong những năm gần đây đă xảy ra ở nhiều địa phương trong tỉnh Quảng Nam và đang có chiều hướng gia tăng. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, có diễn biến phức tạp. Năm 2014, toàn tỉnh có 4 trường hợp tử vong do chó dại cắn. Riêng 4 tháng đầu năm 2015, đă có 3 ca tử vong do căn bệnh này. Trường hợp anh P.V.T. là một trong ba ca tử vong nói trên.
Trước những diễn biến phức tạp của bệnh dại trong cộng đồng, trong những năm qua, UBND tỉnh Quảng Nam đă chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương chủ động tuyên truyền, mở thêm các điểm tiêm pḥng dại và hướng dẫn người dân khi bị chó nghi dại cắn phải đến các điểm tiêm pḥng để tiêm vắc-xin… song kết quả mang lại chưa như mong muốn.
Bà N.T.H., mẹ anh T. đau đớn và ân hận v́ không thuyết phục được con tiêm vaccine pḥng bệnh dại, để xảy ra hậu quả đau ḷng
Qua t́m hiểu cho thấy, hầu hết các bệnh nhân tử vong là do chủ quan và thiếu kiến thức về bệnh dại. Sau khi bị chó, mèo cắn họ không đến cơ sở y tế để tiêm pḥng vaccine mà lại đi t́m thầy lang nhờ “cào” để biết con chó cắn ḿnh có phải là chó dại hay không. Họ cho rằng, tiêm vắc-xin pḥng bệnh dại sẽ bị nóng, giảm trí nhớ.
Ông Huỳnh Công Quang, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, vaccine và sinh phẩm (Trung tâm Y tế dự pḥng Quảng Nam) khẳng định, việc “cào” để “chẩn đoán” bệnh nhân có bị nhiễm vi-rút dại hay không là phương pháp hoàn toàn phản khoa học và không có nghiên cứu nào cho thấy việc tiêm vaccine gây giảm trí nhớ.
“Bệnh dại khi đă lên cơn th́ không có thuốc điều trị, gần như 100% là tử vong. Bệnh này chỉ có thể điều trị dự pḥng ngay từ đầu bằng vaccine và huyết thanh kháng dại. Tuy chi phí tiêm pḥng hơi cao (khoảng 1 triệu đồng/trường hợp) nhưng đó là cách duy nhất để tránh mắc bệnh dại sau khi bị phơi nhiễm vi-rút”, ông Quang nói.
Nguyên nhân một phần cũng do tập quán nuôi chó, mèo thả rông của người dân, và việc tổ chức triển khai công tác tiêm pḥng bệnh dại cho vật nuôi ở cấp xă chưa quyết liệt, nhiều địa phương khoán trắng cho cán bộ thú y tiêm được chăng hay chớ.
Bên cạnh đó, rất nhiều người dân không tự giác chấp hành quy định tiêm pḥng bắt buộc, chính quyền lại không xử lư nên tỷ lệ tiêm luôn đạt thấp.
"Mỗi năm cả tỉnh tiêm được 23-25 ngh́n con chó, mèo nuôi, ước tính chỉ đạt khoảng 30% tổng đàn toàn tỉnh” - Ông Nguyễn Văn Hoàng, Phó chi cục trưởng Chi cục Thú y tỉnh Quảng Nam.
Như vậy, số chó, mèo chưa được tiêm pḥng dại rất lớn và đây là nguyên nhân gây ra bệnh dại ở người. Ông Hoàng cho biết thêm: “Chi cục Thú y luôn sẵn sàng cung ứng vắc-xin pḥng dại cho vật nuôi theo nhu cầu, đăng kư của các địa phương. Người dân sẽ không bị phơi nhiễm vi-rút gây bệnh dại nếu như đàn chó, mèo được tiêm pḥng triệt để.
Để công tác pḥng chống bệnh dại đạt hiệu quả, rất cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Ngoài việc tuyên truyền nâng cao ư thức cho người dân và tăng cường tiêm pḥng bệnh dại cho vật nuôi, cần phải thường xuyên kiểm tra, xử lư các cơ sở hành nghề “cào chó cắn” gây hậu quả chết người”.