Hai Phó Chủ tịch UBND TPHCM là ông Nguyễn Văn Đua và Nguyễn Hữu Tín đă ngang nhiên giao đất quân sự cho doanh nghiệp Hàn Quốc bằng một quy tŕnh giao đất kỳ lạ. Ông Nguyễn Văn Đua c̣n nhanh chóng kư giao đất cho doanh nghiệp ngay trước thời điểm Luật đất đai 2003 có hiệu lực. Hiện vụ việc các Phó Chủ tịch UBND TPHCM và lănh đạo UBND quận 9 giao đất cho người Hàn Quốc vẫn đang được làm rơ.
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Đua đă kư Quyết định 3243/QĐ-UB về “Tạm giao đất cho Công ty 7/5 thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lâm Đồng chuẩn bị đầu tư xây dựng Khu dân cư tại phường Long Thạnh Mỹ”. T
Ông Nguyễn Văn Đua “chạy đua” với Luật
Theo hồ sơ, ngày 30.6.2004, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Đua đă kư Quyết định 3243/QĐ-UB về “Tạm giao đất cho Công ty 7/5 thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lâm Đồng chuẩn bị đầu tư xây dựng Khu dân cư tại phường Long Thạnh Mỹ”. Từ văn bản này, UBND Quận 9 đă lập tức thu hồi, cưỡng chế nhằm lấy 324.000 m2 đất (của dân và đất công – đất công là một phần trường bắn), ngay cả khi Công ty 7/5 đă giải thể.
Quyết định của ông Đua “tạm giao đất” cho doanh nghiệp vào ngày 30.6.2004 – trong khi Luật đất đai 2003 chính thức có hiệu lực từ 0h ngày 1.7.2004. Quyết định 3243/QĐ-UB này đă không có bất cứ thống kê nào về số lô đất, tờ bản đồ, bản vẽ hiện trạng… hay số hộ dân đang cư ngụ, canh tác; có dấu hiệu “né” Luật đất đai v́ nếu kư sau 0h ngày 1.7, việc lập dự án, thu hồi đất, bồi thường, tái định cư… cho người dân trong khu vực dự án sẽ phức tạp hơn rất nhiều.
Tuy nhiên, dù không theo Luật 2003 th́ quyết định của ông Đua kư có h́nh thức, nội dung cũng không theo bất cứ luật nào cả. Bởi theo Luật đất đai 1993 (thậm chí cả Luật đất đai 2003, Luật đất đai 2013) đều không thấy ghi điều, khoản nào cho phép UBND cấp tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương được “tạm giao đất” cho chủ đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại.
Quyết định cũng không ghi rơ tọa độ, số lô, thửa, tờ bản đồ… trên khu đất “tạm giao” cho doanh nghiệp, gây khó khăn (hoặc tạo kẽ hở) cho chính quyền cấp quận/huyện thực hiện nhiệm vụ về sau.
Đặc biệt, tại Khoản 3, Điều 23, Luật đất đai 1993 quy định thẩm quyền của UBND tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương được giao đất để sử dụng vào mục đích không phải là sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, cụ thể: a) Từ 1 ha trở xuống đối với đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp có rừng, đất khu dân cư nông thôn, đất đô thị và từ 2 ha trở xuống đối với đất trống, đồi núi trọc cho mỗi công tŕnh không thuộc các trường hợp quy định tại mục b khoản 3 Điều này; b) Từ 3 ha trở xuống đối với đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp có rừng, đất khu dân cư nông thôn, đất đô thị; từ 5 ha trở xuống đối với đất trống, đồi núi trọc cho mỗi công tŕnh đường bộ, đường sắt, đường dẫn nước, đường dẫn dầu, đường dẫn khí, đường điện, đê điều và từ 10 ha trở xuống đối với đất trống, đồi núi trọc cho mỗi công tŕnh xây dựng hồ chứa nước;…
Như vậy, dự án khu dân cư tại phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9, TP.HCM không thuộc mục đích thực hiện công tŕnh hạ tầng đường bộ, đường sắt, đê điều, hồ chứa nước… Cũng có nghĩa con số 324.000 m2 thu hồi nói trên phục vụ dự án nhà ở, TP.HCM đă giao diện tích vượt quá thẩm quyền nếu chiếu theo quy định tại Điều 23 Luật đất đai 1993.
Gạt dân ra ŕa
Lúc này dư luận lại thắc mắc: Quyết định “tạm giao đất” của Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Đua kư có phải là quyết định “giao đất”, hay đơn giản đó là “tạm giao”, là “chấp thuận địa điểm”, hay “chấp thuận chủ trương”… để doanh nghiệp chuẩn bị thủ tục pháp lư cần thiết tŕnh các cơ quan có thẩm quyền xin thực hiện dự án nhà ở thương mại?
Một điều bất thường trong Quyết định 3243/QĐ-UB ngày 30.6.2004 do Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Đua kư, đó là việc văn bản này không hề nhắc tới việc đảm bảo quyền và lợi ích của các hộ dân sinh sống, sản xuất trong khu vực dự án – khu vực từng được gọi là “khu kinh tế mới” của người dân TP.HCM từ sau 1975 tại xă Long Thạnh Mỹ, Huyện Thủ Đức (nay là Quận 9), mà chỉ nhắc tới việc “di dời mồ mả”(?).
Ông Đua giao đất cho doanh nghiệp xong, gần 3 năm sau, ngày 25.4.2007, UBND Quận 9 mới ban hành Quyết định 291/QĐ-UBND về việc “Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư trong dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở tại phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9 do công ty 7/5 làm chủ đầu tư”. Quyết định 291/QĐ-UBND nêu rơ: Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (phương án số 03/PABT-HĐBT ngày 19.4.2007); Do đây là dự án không sử dụng vốn ngân sách nhà nước, giao Hội đồng bồi thường Giải phóng mặt bằng trao đổi với chủ đầu tư để có mức hỗ trợ thêm cho các hộ dân tương đối phù hợp với các dự án khác gần kề.
Tuy nhiên, ngoài việc chỉ căn cứ một quyết định “tạm giao đất” của UBND TP.HCM mà không có bất cứ quyết định thu hồi đất, giao đất chính thức nào, Quyết định 291 về “Phê duyệt phương án bồi thường” của UBND Quận 9 c̣n trái thẩm quyền nếu chiếu theo quy định của Nghị định 22/1998/NĐ-CP ngày 24.4.1998 của Chính phủ về “Đền bù thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất”. Điều 32, Nghị định 22/1998 nêu rơ: 1. Căn cứ vào quyết định thu hồi đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; căn cứ vào quy mô, đặc điểm và tính chất của từng dự án, ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo thành lập Hội đồng đền bù thiệt hại giải phóng mặt bằng ở cấp quận/ huyện/ thị xă/ thành phố trực thuộc tỉnh; Hội đồng đền bù thiệt hại giải phóng mặt bằng có trách nhiệm giúp UBND cùng cấp thẩm định phương án đền bù thiệt hại giải phóng mặt bằng tŕnh Hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định sau đó tŕnh Chủ tịch UBND tỉnh/ thành phố trực thuộc Trung ương phê duyệt…; 2. Chủ tịch UBND quận/ huyện/ thị xă/ thành phố trực thuộc tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo Hội đồng đền bù thiệt hại Giải phóng mặt bằng, lập phương án đền bù thiệt hại giải phóng mặt bằng và tŕnh Hội đồng thẩm định tỉnh/ thành phố trực thuộc Trung ương thẩm định làm cơ sở tŕnh Chủ tịch UBND tỉnh/ thành phố trực thuộc Trung ương phê duyệt.
Quận làm thay thành phố
Như vậy, việc ra phương án đền bù thiệt hại vốn phải qua Hội đồng thẩm định cấp tỉnh/ thành phố, được sự phê duyệt của Chủ tịch UBND cấp tỉnh/ thành phố. Nhưng Quyết định 291 ngày 25/4/2007 của UBND Quận 9 không đính kèm căn cứ, văn bản nào cho thấy có sự tham gia của Hội đồng thẩm định TP.HCM hay quyết định của Chủ tịch UBND TP.HCM về giao quyền phê duyệt phương án bồi thường cho Chủ tịch UBND Quận 9(?). Nghĩa là, cấp quận tự tung tự tác làm trái thẩm quyền, tự phê duyệt phương án bồi thường chứ không phải UBND TP.HCM, sau đó bồi thường cho dân đơn giá 105.000 đồng/m2.
Khi người dân đang khiếu nại, UBND Quận 9 vẫn tiếp tục ban hành các quyết định công bố giá trị bồi thường, các quyết định cưỡng chế và thực hiện cưỡng chế đất của dân để lấy mặt bằng giao cho doanh nghiệp. Một trong những trường hợp điển h́nh bị thu hồi cấp tốc là hộ ông Nguyễn Văn Oai (tên khác là Nguyễn Thanh Oai, 61 tuổi, ở 126A Giăn Dân, Phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9).
Ngày 21.9.2010, Phó Chủ tịch UBND Quận 9 Nguyễn Văn Thành ra Quyết định 1496/QĐ-UBND-BBT về “Công bố giá trị bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hộ ông Nguyễn Thanh Oai”. Gia đ́nh ông Oai được bồi thường 231.591.000 đồng cho gần 7.000m2 đất và vật kiến trúc, cây cối, hoa màu bị lấy đi, trong đó chỉ bồi thường 2.000m2 đất trông cây lâu năm với giá 105.000 đồng/m2 (h́nh thành trước 1993), diện tích c̣n lại không bồi thường. Toàn bộ số tiền bồi thường 7.000m2 đủ để ông Oai mua lại… 10m2 đất!
Tới 14.7.2015, UBND Quận 9 ra quyết định số 199/QĐ-UBND về cưỡng chế thu hồi đất của ông Oai.
Nhưng quyết định cưỡng chế của UBND Quận 9 bất ngờ xuất hiện tên chủ đầu tư mới – Công ty TNHH A Sung thay cho Công ty 7/5 của Quân đội trước đây.
Dù ông Oai gửi đơn khiếu nại, th́ vào ngày 11.3.2016, UBND Quận 9 đă tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ toàn bộ tài sản, nhà xưởng trên phần đất khoảng 8.400m2 (quyết định th́ 7.000m2). Ông Oai tiếp tục khiếu nại lên Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Bộ TNMT, UBND TP.HCM… về việc thu hồi đất trái luật; UBND Quận 9 cưỡng chế “lố” của gia đ́nh ông hơn 1.400m2…
Bất ngờ với “ông chủ” Hàn Quốc
Và đặc biệt, việc cưỡng chế đất được thực hiện sau khi chủ đầu tư – Công ty 7/5 đă thông báo giải thể vào 27.12.2014 theo Quyết định 5571/QĐ-BQP của Bộ Quốc pḥng.
Sau khi công ty mà ông Đua giao đất bị giải thể, th́ tới lượt Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín kư giao đất cho một công ty “vừa khai sinh”. Cụ thể, ngày 25.6.2015, ông Tín kư Quyết định 3066/QĐ-UBND về việc “giao đất tại Long Thạnh Mỹ, Quận 9 cho Công ty TNHH A Sung để thực hiện dự án khu dân cư 7/5”
Điều bất ngờ là, khu đất trị giá khoảng 1.000 tỷ đồng được giao cho doanh nghiệp khi mới thành lập vốn chỉ có… 1 tỷ đồng, và được lập ra là để làm giáo dục.
Theo điều tra của chúng tôi, Công ty A Sung lập ngày 23.9.2013 có trụ sở tại nhà riêng thiếu tướng Trần Ngọc Thổ (quận 12, TPHCM), tướng Thổ góp vốn 100 triệu đồng và làm giám đốc.
Thấy sự việc hết sức bất thường, chúng tôi liên lạc với tướng Thổ để thông tin rơ ràng hơn th́ ông bất ngờ cho biết: Toàn bộ dự án đă thuộc về những người Hàn Quốc. “Người Hàn Quốc làm chủ dự án là sai rồi. Đây là đất quân sự. Bây giờ thành phố có thể thu hồi lại” – ông Thổ nói.
Cũng theo ông Thổ, người đại diện dự án tại Việt Nam là luật sư Ngô Thị V.Q, có chồng là công an. Ông Thổ đề nghị phóng viên gọi cho bà V.Q để có thêm thông tin. Tuy nhiên, khi phóng viên liên lạc th́ bà V.Q từ chối phát ngôn v́ phải giữ bí mật cho khách hàng.
Theo hồ sơ mà chúng tôi t́m được tại Sở Kế hoạch Đầu tư TPHCM, người thay tướng Thổ làm giám đốc công ty A Sung là ông Lee Hyung Jin, quốc tịch Hàn Quốc. Điều kỳ lạ là, A Sung lần này có số vốn tới 250 tỷ đồng, do 2 công ty là Tae Kwang Vina Industrial (Biên Hoà) và một công ty tên là TK2 do bà Vũ Tuyết Lan làm giám đốc. Công ty TK2 làm nghề “thăm ḍ dư luận” và được thành lập vào năm 2016. Điều lạ là, dự án này bà Lan chỉ góp… 0,01% vốn – tức 25 triệu đồng.
V́ sao các Phó Chủ tịch UBND TPHCM và lănh đạo UBND quận 9 biến đất quân sự thành đất của người Hàn Quốc, tướng Thổ có vai tṛ ǵ trong dự án này, chúng tôi sẽ tiếp tục làm rơ.
Ông Nguyễn Hữu Tín kư Quyết định 3066/QĐ-UBND về việc “giao đất tại Long Thạnh Mỹ, Quận 9 cho Công ty TNHH A Sung để thực hiện dự án khu dân cư 7/5”