Nghịch lý ngành cà phê VN: xuất thô, nhập chế biến

[Hanna]

VBF-Cà phê VN đang bị thất thu vì nhiều lý do. Một trong những lý do nổi bật nhất là bị cạnh tranh khốc liệt. Theo đó cà phê thô thì xuất rất nhiều, còn chế biến thì lại chỉ dùng trong nước. Ngoài ra những yếu tố như phải cạnh tranh với Brazil năm nay rất khốc liệt.

Giá xuất khẩu cà phê bình quân 4 tháng đầu năm giảm gần 15% so cùng kỳ. Riêng hơn 1 tháng nay, cà phê liên tục rớt giá thê thảm. Giá cà phê xuất tháng 4 giảm 23% so với tháng 3.


Chỉ có đầu tư chế biến thì đầu ra hạt cà phê VN mới ổn định được - Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Đến 16.5, giá cà phê nhân xô ở Tây nguyên xuống mức 35.000 đồng/kg. Mức giá này được coi là thấp nhất trong vòng 12 tháng qua. Giá cà phê giảm đang theo đà giá giảm của thế giới. Theo giới xuất khẩu cà phê, có hai lý do khiến giá cà phê thế giới đang giảm. Thứ nhất, do đồng reais của Brazil (thủ phủ cà phê thế giới) tiếp tục suy yếu. Thứ hai, chỉ số đồng USD tăng cao đẩy giá vàng và giá dầu thô tăng theo, khiến nhà đầu tư trên sàn giao dịch không còn mặn mà với cà phê nữa, đổ đầu tư vào hai mặt hàng kia. Thứ nữa, nguồn cung cà phê của Brazil năm nay được đánh giá là được mùa mức kỷ lục, xuất khẩu cà phê của Brazil, Colombia, Uganda vẫn tiếp tục tăng khiến giá cà phê thế giới giảm liên tục. Đó là câu chuyện của thế giới, còn tại VN, lượng cà phê tồn kho khá cao, trong khi đã bước vào niên vụ mới và được dự kiến sẽ khó giảm tồn kho khi nhiều nhà nông vẫn tuân theo lý thuyết giá thấp giữ lại không bán.

Có một nghịch lý với ngành cà phê được đề cập đến lâu nay là tỷ lệ xuất khẩu thô quá cao. 90% cà phê đang được xuất khẩu là cà phê thô, 10% còn lại có chế biến sâu nhưng chủ yếu bán trong nước. Số liệu của năm 2017 cho thấy, tuy là cường quốc sản xuất cà phê của thế giới, chỉ đứng sau Brazil, song trung bình mỗi năm VN nhập khẩu khoảng 60.000 tấn cà phê đã qua chế biến từ các quốc gia mua cà phê thô của VN số lượng lớn. Một mong muốn hay giả thiết được các nhà xuất khẩu cà phê đặt ra là nếu nâng tỷ lệ chế biến sâu lên, giá cà phê VN sẽ ổn định hơn, nếu không nói là có thể tham gia vào việc “vẽ lại bản đồ cà phê thế giới” nếu nắm được mảng rang xay chế biến.

Theo Hiệp hội Cà phê ca cao VN, hiện cả nước có khoảng 150 doanh nghiệp xuất khẩu cà phê nhưng phần lớn xuất thô và chất lượng không ổn định. Đó là điểm khó cho cà phê VN ra thế giới. Việc xuất thô, không xây dựng được thương hiệu khiến giá trị thương mại xuất khẩu cà phê thấp là đề tài không mới. Mỗi năm thế giới chi khoảng 500 tỉ USD cho tiêu dùng cà phê, doanh thu xuất khẩu từ cà phê của VN đạt khoảng 3,4 tỉ USD, theo Bộ NN-PTNT là con số quá khiêm tốn trong khi sản lượng của thế giới đạt 9 triệu tấn, riêng VN đạt 1,5 triệu tấn.

Đây chính là cái khôn của bộ công thương VN vì làm như vậy mới giử được cái nghèo cho nông dân vì nghèo thì dể cai trị, dân lo chạy kiếm miếng ăn đâu còn thời gian mà suy nghỉ đến đến chống đối