Mộng du được gọi là hiện tượng "ma xui quỷ khiến". Khoa học đă đưa ra lời lư giải về hiện tượng xuất hiện ở 4% người lớn này. Sự thật là như thế nào và v́ sao lại có hiện tượng sleepingwalking (mộng du)?
“Sleepwalking” - mộng du tưởng chừng như một hiện tượng không hề hiếm gặp - nhưng có người mộng du nhiều, người khác lại chưa 1 lần trải nghiệm cảm giác này. V́ sao thế nhỉ?
Chứng mộng du là t́nh trạng mơ ngủ không tự điều khiển được hành động của ḿnh. Họ hoàn toàn có thể đi lại, hay hoạt động trong khi ngủ mà không biết.
Theo nghiên cứu gần đây của Đại học Stanford th́ có 4% số người lớn đă từng trải nghiệm vô thức ấy. Số người mộng du ước tính là ngày càng gia tăng khi quá lạm dụng vào thuốc ngủ.
Thông thường, mộng du được xem là hành động vô hại. Nhưng đôi khi, chúng lại vô cùng nguy hiểm bởi người mộng du có thể làm tổn thương chính bản thân ḿnh trong vô thức.
Điển h́nh phải nhắc đến một thiếu nữ người Anh đă nhảy ra khỏi cửa sổ từ pḥng ngủ và rơi xuống từ độ cao 8m vào năm 2009. Kinh hoàng hơn, Kenneth Parks - một phụ nữ sống tại Toronto đă lái xe đi 23km trong khi đang ngủ và thậm chí ám sát mẹ chồng vào năm 1987.
Vậy tại sao con người lại rơi vào t́nh trạng đáng sợ như vậy trong giấc ngủ?
Nghiên cứu cho rằng, mộng du là kết quả của việc h́nh thành những cơ chế sai lệch trong hệ thần kinh.
“Mộng du” không c̣n là cụm từ phù hợp nhất để sử dụng trong những t́nh huống đó. Bởi lúc này, năo của chúng ta chưa hoàn toàn chuyển sang trạng thái tỉnh táo.
Năo trung gian là nơi tạo ra trí nhớ, kiềm chế cảm xúc và liên kết các hoạt động phức tạp trong vỏ năo. Đây cũng là nơi duy tŕ những hoạt động gây lầm tưởng một cách mơ hồ giữa giấc ngủ và sự tỉnh táo.
Điều này được thể hiện qua các mẫu "sóng alpha" ghi lại được khi đo điện năo đồ. Đồng thời, vùng thuỳ trán trước và thuỳ thái dương không thực hiện được những chức năng đặc trưng khiến cho ta cứ măi mắc kẹt trong ṿng luẩn quẩn.
Vậy "tại sao chúng ta lại kẹt trong trạng thái hỗn độn như vậy?” Liệu có thực sự tốt nếu năo hoàn toàn rơi vào trạng thái hôn mê và không cho ta 1 giấc ngủ trọn vẹn?
Theo các nhà khoa học, từ hàng ngh́n đời nay, tổ tiên chúng ta rất coi trọng việc lựa chọn một chỗ nghỉ ngơi an toàn và thoải mái. Họ luôn phải đề pḥng những hiểm nguy ŕnh rập khi ngủ.
Khi một người nghỉ ngơi ở một môi trường mới mà không phải nhà ḿnh, các nhà khoa học đă phát hiện ra một điều thú vị. Đó là nửa bán cầu năo của chúng ta sẽ hoạt động mạnh hơn những phần c̣n lại. Điều này giúp duy tŕ chế độ "cảnh giác", và phản ứng đối với nguy hiểm sẽ ập đến.
Khi các hoạt động đánh thức trong hệ thống viền năo diễn ra, mộng du đồng thời cũng sẽ xuất hiện.
Vị trí vùng vận động trên vỏ não (motor cortex)
Những hoạt động đánh thức như vậy sẽ được duy tŕ ở tần suất thấp, được xem như là một đặc tính thể hiện sự thích nghi và tồn tại của muôn loài.
Theo nhà nghiên cứu giấc ngủ người Ư - Lino Nobili, trong khi ngủ, chúng ta có thể kích hoạt hệ thống vận động ở vỏ năo.
Mặc dù bạn đă ch́m sâu vào giấc ngủ và không “nhúc nhích”, vùng này vẫn luôn trong trạng thái sẵn sàng. Nếu nguy hiểm xảy đến, thuỳ trán trước sẽ không thể hoạt động ngay lập tức để tạo ra lá chắn cho bạn bởi đây là trách nhiệm của hệ thông vận động. Chính điều này sẽ kích hoạt những cơ chế “pḥng ngự” sai lệch và không cần thiết.